DE POLITIEKE TOESTAND
WERELDGEBEUREN
Sint - Maarten
in de Folklore
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
2e JAARCANC Nr 49
PRIjS 2 Fr.
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1949
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDACS
abonnementsprijs
een jaar: 10» fr.
STORT 14 Fr.
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUR EN REDACTIE 34, BOTERSTRAAT. YPER
Tel- 500 Posteheckrek.461.73 (L. DUMORTIER
Wat Sint Niklaas voor de kinde
ren in sommige streken van Europa
betekent, Sint Barbara en de Gouden
Engel in andere gewesten, dat is
Sint Maarten, de Bisschop van Tours,
voor leper, Kortrijk en ontelbare
andere steden en dorpen uit Vlaan
deren, Frankrijk en Nederland.
De geschenken - rijdende midwin-
terheiligen Sint Maarten, Sint Bar
bara, Sinterklaas en de Gouden En
gel brengen allen vruchten, dadels,
noten en aangename geschenken uit
een ver en zonnig landeen soort
paradijs van lekkernijen en speel
goed om ze uit te strooien onder de
jeugd.
Zelf in verscheidene protestantse
streken van Nederland kent men de
wondergoede Maarten daar spreekt
men niet zozeer over de heilige
maar gewoon over Maartenavond
en jong en oud verenigen zich op 11
November in de vreugde van branden
de lampions of gesneden kip-kap vo
gels. Wanneer we bijvoorbeeld in Gro
ningen (stad en ommelanden) aan een
der duizenden zangertjes, die met vol
le overtuiging op Sint Maartenavond
zingen
Sunner Meerte bisschop,
Roem van alle landen,
Dat we hier met lichtjes lopen,
Is voor ons geen schande
zouden vragen «Wie is nu eigenlijk
Sunner Meerte dan moet het geen
verwondering wekken, dat het ant
woord tien tegen één luidtM'n
Lichien meneer
Maar in het gelovige Vlaanderen,
w-eten de kinderen en ook de ouden
van dagen het beterzij kennen
Sint Maarten, als de heilige bisschop
van Tours, die op een winteravond,
toen een bedelaar hem een aalmoes
vroeg en hij niets bezat, niet aarzel
de zijn fluwelen mantel in twee te
snijden en de ene helft aan de arme
te geven, om deze tegen de koude
te helpen beschermen. Deze voorstel
ling werd het dankbare onderwerp
voor ontelbare schilderijen en beeld
houwwerken en ook vinden we de
ze handeling vaak verbeeld in de
heraldiek op zegels en wapens van
vele steden.
Om echter een echt dramatische
voorstelling bij te wonen van het
geen in steen en op doek zo veelvul
dig door alle eeuwen heen vereeu
wigd is. moet ge er een reis naar het
Hollands-Brabantse dorpje Tongelre
voor over hebben, als het Sint Mar-
tinusgilde daarvan een kostelijk na
ïeve uitbeelding geeft. Temidden van
de vendeliers. die er hun vanen ryth-
°tisch zwenken op de roffelslag van
de oude gildétrom. rijdt er St Maar
ten als een Romeins krijgsoverste
hoog te paard gezeten, gevolgd door
een halfnaakte handenwringende be
delaar. Af en toe wordt halt gehou
den. Dan laat de statige ruiter zijn
met een statieus schabrak, bonte
pluimen en kwasten versierd paard
ai zigzagzwenkend heen en weer
stappen om een ruime kring vrij te
maken voor de dramatische uitbeel
ding van Sint Martinus en de bede
laar. Het is in al zijn naïveteit een
wonderlijke vertoning in een primi
tief volkstoneelspel, dat slechts
hoogst zelden in het Nederlands gil-
dewezen tot uiting komt.
In het anders stijve Venlo kennen
de jongens op Sint Maartenavond
een uniek pretje in het zogenaamde
wierokenDaarvoor moeten zij
eerst een wierookvat maken. Een
blikken conservebus is gauw gevon
den, een tiental gaatjes worden in
de bodem geboord voor de trek van
het vuur, wat brokken turf zijn al
daar gemakkelijk te verkrijgen en
wanneer dan dit primitieve wierook
vat bevestigd is aan een lang stuk
ijzerdraad, kan het wieroken begin
nen. Door het rondcirkelen gloeit de
turf aan en door de gaatjes spettert
het vuur rond in een grote cirkel.
In de stad trekt een grote Sint Maar
tenstoet rond, waarin de Heilige op
een wit paard gezeten met even gro
te vreugde wordt ingehaald als el
ders Sinterklaas.
In veel streken worden heden ten
dage nog metershoge Sint Maartens
vuren ontstoken, die dikwijls als de
Paasvuren tijdens de opbouw streng
worden bewaakt en ook hier zijn
vechtpartijen om het bezit van het
meeste vuurhout geen zeldzaamheid.
Binnenshuis wordt in enkele gewes
ten het grote Sint Maartensvuur ge
reduceerd tot een Sint Maartens-
kaarsje, waarover de kinderen dan
send springen op het liedje
Sinter Mertens veugelken.
Hét n rood keugelken.
Hét 'n blauw stertje.
Hoepsa. Sinter Merten.
Met Sint Maarten begint het nieu
we jaar in de levende folklore11
November is immers voor de boer
een belangrijke pacht- en accijnsda
tum op de drempel van de winter,
waar Sint Maarten als wachter staat.
Dat met Sint Maarten de winter be
gint, wordt ons visueel voorgesteld
in talrijke varianten op het dreune-
rig-gezongen kinderliedeke
Sinte Maarten is zo koud.
Geef 'm een turfje of een hout
Om zich bij te warmen.
Met zijn blote armen.
Sint Maarten wordt ook wel eens
als een arme man afgeschilderd,
zulks blijkt bijvoorbeeld uit het vol
gend liedje
«Sint Merte, Sint Merte,
Sint Merte is ennen erme man,
Haet kleijer neet,
Haet lompen an,
Och help um toch in zienen noëd,
Want hei geit van de kelt nog
[doëd.
Maar waar ook Sint Maarten ge
vierd wordt, overal blijft hij de pa
troon van menselijke goedheid en
het symbool van goedhartige vrij
gevigheid. Laten we dat op 11 No
vember niet vergeten O. P
■mWMPMMnHHMWMMif
op postcheckrekening 461.73
(L. Dumortier, leper) en U ont
vangt «Het Ypersch Nieuws»
elke Zaterdag morgen vanaf
a. s. week tot einde Dee. 1949.
OPENING VAN DE PARLEMENTAIRE ZITTIJD 1949-1950 DE
HEREN VAN CAUWELAERT EN GILLON RESPECTIEVELIJK
VOORZITTER VAN KAMER EN SENAAT HET CONGRES
VAN DE BELGISCHE SOCIALISTISCHE PARTIJ VOERDE EEN
BREEDVOERIG DEBAT OVER DE ORGANSATIE, DE PROPAGANDA
EN DE WERVING SPAAK EN BUSET ZIJN HET ONEENS OVER
HET SOCIALISTISCH PROGRAMMA HEBBEN WE DIT JAAR NOG
DE VOLKSRAADPLEGING?
Dinsdag werd de nieuwe parlementaire
zittijd geopend. Er stond een zeer belang
rijk punt op de dagorde der beide Ka
mers namelijk de verkiezing van de
nieuwe voorzitters Over het algemeen
was het zeker, dat de heer Van Cau-
welaert zou herkozen worden als voor
zitter der Kamer van Volksvertegenwoor
digers. maar over het voorzitterschap van
de Senaat diende een afwachtende houding
aangenomen te worden. Inderdaadde
vroegere voorzitter, de heer Rollin. was
socialist, en daar thans de Katholieken
met de Liberalen in de regering samen
zitten, werd het als logisch beschouwd,
dat de C V P. de kandidatuur van de heer
Rollin niet langer als verplichtend zou
steunen, doch veeleer de kandidatuur van
de heer Gillon. de liberale voorganger
van de heer Rollin zou verlangen gestemd
te zien.- Temeer, daar de heer Gillon door
de C.V.P. als koningsgezind beschouwd
wordt. Deze verwachtingen werden he
den wezenlijkheid- Inderdaad in de Ka
mer werd de heer Van Cauwelaert met
122 stemmen herkozen61 onthoudingen
en ongeldige biljetten werden ingediend.
In de Senaat werd bij geheime stemming
de heer Gillon. met 100 stemmen tegen 59
voor de heer Rollin tot voorzitter geko
zen.
De Belgische Socialistische Partij hield
haar jaarlijks kongres. Dit kongres is
steeds van buitengewone grote betekenis
voor de oriëntering van de politieke toe
stand van ons land. Immers, dan komen
heel wat stemmen aan het woord, die
niet steeds het voorzichtige diplomatie
ke toontje zingen en veeleer wat revolu-
tionnair aandoen, zodat de oningewijde
dan eindelijk eens wat intiems verneemt.
Het standpunt der socialisten inzake de
Koningskwestie is ons reeds sedert maan
den. ja jaren bekenddit blijft onge
wijzigd Ook over de devaluatie, de
werkloosheid, de steenkolenmijnen, het
spaarwezen en de openbare functies werd
niets nieuws verteld. Maar wat in dit
kongres wel geweldig getroffen heeft is
het feit. dat de heer Spaak en de voor
zitter. de heer Buset. het niet langer eens
zijn over het programma van de Socia
listische partij. Inderdaaddeze heren
hebben er thans elk een eigen opvatting
over. die scherp tegenover elkaar staan.
De heer Buset wenst bij het oude en
doorproefde te blijven De heer Spaak in
tegendeel wenst de socialistische opvattin
gen te toetsen aan de nieuwe tijden hij
wenst het beginsel van de klassenstrijd
te verwerpenhij wenst dat de partij
haar houding tegenover de godsdienst zou
herzien. De socialistische VOLKSGA
ZET formuleerde de zienswijze van de
heer Spaak als volgtWij moeten ze
kere posities en onze tactiek durven her
zien Het is niet meer waar. dat de twee
grote groepen tegenover elkaar staan,
proletariërs en burgerij. Er is nu een
kommunistisch, een christelijk en een so
cialistisch proletariaat en er zijn ontel
bare groepen in de burgerij. Die toestand
moeten we nu onderzoeken. Onze bood
schap schijnt voor velen te eng. Nooit
zullen we het proletariaat verlaten, maar
onze boodschap moet tot de ganse wereld
gaan. Het is niet enkel een ekonomische
boodschap. Nu de arbeiders niet meer de
slaven zijn van honderd jaar geleden,
moeten wij stelling nemen over de vrij
heid. over de godsdienst. Wij staan nu
voor buitengewone vraagstukken. Als we
ze niet oplossen, is het een nieuwe kans
voor de kommunisten...
DE STANDAARD profiteerde van de
verschillende opvattingen van de heren
Spaak en Buset. en schreef o. m.De
opvattingen van Spaak betreffende een
vernieuwing van de socialistische leer
zijn sedert lang bekend. Hij is een spe
cialist in de vernieuwingVoor de oor
log had hij met De Man het socialisme
nationaldat beantwoordde aan de geest
van die tijd uitgevonden. Hij stuitte toen
op het verzet van Vandervelde. gelijk hij
nu tegenkanting ontmoet vanwege Buset.
Er bestaat echter weinig gevaar dat Spaak
zijn ideeën in de praktijk zou brengen.
Hij denkt, dat het werk gedaan is. wan
neer hij een schone redevoering heeft
uitgesproken.
En de Koningskwestie
Ja. we kunnen in ons wekelijks over
zicht er niet aan ontsnappen, daar re
gelmatig de jongste berichten over te
publiceren, hoewel we het liefst er zo
weinig mogelijk over schrijven, om aldus
de bestaande herrie nog niet meer aan
te wakkeren, en rustig handelen hier
beslist geboden is. Zoals we reeds vroeger
schreven is het mogelijk dat de volks
raadpleging op 18 December plaats zal
hebben. Maar... nu gaan enkele stemmen
op. dat de Kamer met zijn beslissing in
zake de volksraadpleging tot na het Kerst-
verlof zou wachten, zodat in dat geval
de volksraadpleging eerst in Februari
zou plaats hebben. In elk geval, een de
finitieve beslissing is nog niet gevallen,
zodat het nog steeds mogelijk is dat deze
raadpleging wel degelijk op 18 Decem
ber plaats grijpt. TIJL.
STALIN WENST TRUMAN NOG DIT JAAR TE ONTMOETEN HET
GESCHIL NEDERLAND EN INDONESIË EINDELIJK BIJGELEGD
DE REPUBLIEK DER VERENIGDE STATEN VAN INDONESIË
ERKEND MINISTERS VAN LANDSVERDEDIGING VERGADER
DEN TE PARUS IN DUITSLAND ZOU ER EEN BEWEGING
TEGEN STALIN BESTAAN HET PROBLEEM DER DUITSE
INDUSTRIE STAAT IN DE BRANDING DER WESTERSE GEAL
LIEERDEN KOMT ER EEN FRITALUX?...
Het meest ophefmakende bericht van de
jongste dagen is wel. dat Stalin de wens
zou uitgedrukt hebben nog dit jaar Tru
man voor bijzondere besprekingen te ont
moeten. Daarover wordt begrijpelijker
wijze nog geen nadere détail gegeven
Maar dit bericht is zo het waar is
van zeer groot belang.
Een ander verheugend bericht is wel,
da: eindelijk, na jaren betwistingen, het
geschil Nederland-Indonesië zou bijgelegd
zijn Na twee maanden besprekingen werd
medegedeeld, dat tussen de Nederlanders
en de Indonesiërs thans volledige over
eenstemming op alle punten bereikt is. Er
is een nieuwe staat opgericht, die de Re
publiek der Verenigde Staten van Indo
nesië zal heten. Hij zal bestaan uit acht
grote staten waaronder de republiek met
als hoofdstad Djokjakarta, en verschei
dene kleine staten. De verhouding tussen
het moederland (Nederland) en Indonesië
wordt geregeld in een statuut. De formele
overdracht van het gezag zal voor 30
DE ONAFHANKELIJKHEID VAN INDONESIË.
De Verenigde Stalen van Indonesië is een werkelijkheid geworden. Hier
boven ziet men de eerste minister van Nederland de heer Willem Drees.
die de dokumenten ondertekent, waardoor de soaveraine machten werden
to*g*kead aan de niemwe Staten.
December plaats hebben in het konink
lijk paleis te Amsterdam Voorts zullen
de Nederlandse strijdkrachten zo spoedig
mogelijk uit Indonesië worden terugge
roepen. De heer Raymond Herremans.
die als Belgisch vertegenwoordiger in de
UNO-kommissie voor Nederland een werk
zaam aandeel heeft gehad bij de oplos
sing van het geschil, heeft de overeen
komst de geboorte van een nieuw tijd
perk genoemd. De UNO-kommissie had
de afgelopen jaren met aanzienlijke moei
lijkheden te kampen gehad, doch had zich
uitnemend van haar taak gekweten, zei
hij. Wat de toekomst betreft, achtte heer
Herremans nog veel onzeker, doch zijn
inziens is thans de voornaamste voor
waarde geschapen voor het herstel van
het evenwicht tussen beide partijen, dat
voor de internationale gemeenschap rijke
vruchten zal dragen.
Maandag. 7 November, vergaderden te
Parijs de ministers van Landsverdediging
van Italië. Groot-Brittannië en Frank
rijk Zij beraadslaagden over de plaats
waar de vaste militaire organisatie van
de zuidelijke regionale groep van het At
lantisch Pact zal worden gevestigd.
Frankrijk stelde Parijs voor, omdat de
>trategische zone van de groep ook het
westelijk deel van het Middellandse Zee
gebied omvat- Van zijn kant stelde Groot-
Brittannië echter Londen voor. Er werd
rog geen beslissing hierover getroffen.
Is het waar Is het niet waar Wie
za. het thans bewijzen Maar de geruch-
,en worden openlijk in de kranten en
or,fv door onze nationale radio-omroep
verspreider zou in Duitsland een ge-
neime Russische organisatie tegen Stalin
bestaan die echter nog geen vertakkin
gen in Rusland zelf zou hebben We die
nen echter zeer voorzichtig met dergelijke
geruchten om te gaan. daar ze meestal
van alle grond ontbloot zijn en enkel en
alleen door politieke overwegingen wor
den ingegeven en als proefballons
worden opgelaten.
Er is echter een andere kwestie in
Duitsland, die wél degelijk waar is en
momenteel nog een groot probleem vormt.
In West-Duitsland hangt het probleem
der ontmantelingen angstvallig in de
(zie vervolg volg. blz.)
