DE POLITIEKE TOESTAND
WERELDGEBEUREN
De II November Herdenking
ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
JAARGANG Nr 50
PRIJS 2 Fr.
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1949
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
BIJ DE VUURKRUISEN
Kleine Aankondigingen
OBSTUUR EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT, YPER
Tel. 5W Postcheckrek.461.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
EEN JAAR: 100 FR.
Vrijdag li. 11 November, werd de Wa-
£pnitil5tar.a plechtig herdacht. De stad
Ks alom bevlagd. terwijl een mild zon
netje als het ware meehielp aan de feest
stemming
Te 10 uur werd in de Sint Maartens-
kathedraal een plechtige dienst opgedra
gen tei nagedachtenis van de gesneuvel
den van beide oorlogen en van de over
leden oudstrijders. Deze dienst werd door
k talrijke menigte bijgewoond.
Na de kerkelijke plechtigheid had een
sloemenhulde plaats aan het monument
Ier Ieperse gesneuvelden, waar de vlag-
{en der Vaderlandse groeperingen had-
len plaats genomen. Na het blazen van
iel Te Velde a voerde de Harmonie
fpriana de Brabangonne uit.
Daarna begaf de optocht zich naar het
iritse Memoriaal aan de Meenenpoort-
foorop stapte de Harmonie Ypriana. ge-
rolgd door de afvaardigingen van de
cholen der stad. de scoutsgroepen. de
rtijkswacht en de vaandels der verenigin-
jen aangesloten bij het verstandhoudings-
•o:niteit der oudstrijders en gelijkgestel-
den.
Daarna volgden de schepenen van stad.
gemeenteraadsleden, arrondissementscom
missaris en ere-arrondissementscommissa-
ris. de voorzitters der vaderlandse groe
peringen en tot slot een indrukwekkende
groep van leden dezer groeperingen.
Na het blazen van de Last Post on
der de Meenenpoort. werd het God save
the Kinguitgevoerd. - terwijl eveneens
een bloemenhulde plaats had.
De deelnemers aan deze optocht na
men daarna plaats in de gereedstaande
auto's en autobussen, waarna de tocht
ging naar het Frans kerkhof St Charles
aan de Potyze.
Hier werd de Marseillaise s uitgevoerd,
terwijl eveneens een bloemenhulde plaats
vond aan de gedenkzuil, opgericht op
het kerkhof.
Daarna ging het terug per auto
In de bovenzaal van het stadhuis had
vervolgens een ontvangst plaats. De af
vaardigingen van het verstandhoudings-
comiteit werden er ontvangen door de
schepenen Dehem. Muiier en Robyn.
De heer Dehem sprak een welkomwoord
uil. waarna de heer Isaï Gruwez, voor
zitter van het verstandhoudingscomiteit,
dankte Hij richtte zich daarbij in het
bijzonder tot schepen Robyn. voor het
goed gevolg dat gegeven werd aan de
vraag een nieuw ereperk op het kerkhof
aan te leggen
Vervolgens werd een erewijn geschon
ken
Daarop werden nog de bestuursleden
van de vuurkruisen ontvangen, die voor
dien in vergadering bijeengekomen wa
ren.
Er werd speciaal aangedrongen opdat
de stad een tegemoetkoming zou doen
voor het lustrum dat toekomend jaar
gevierd wordt en dat naar alle waar
schijnlijkheid het eerste en ook wel het
laatste zal zijn. Een erewijn werd vervol
gens aangeboden.
In het Hotel Regina op de Grote Markt
had daarna een banket plaats voor de
leden aangesloten bij het verstandhou-
dingscomiteit der oudstrijders en gelijk-
gestelden. terwijl de vuurkruisen van hun
kant deelnamen aan het banket opge
diend in het Hotel Ypriana.
Het Armistice-Balten slotte dat
's avonds in Lapiere's Zaal gegeven werd
en een flink succes kende, besloot op
vrolijke wijze deze feestviering.
BIJ HET
VERSTANDHOUDINGSCOMITEIT
DER OUDSTRIJDERS
EN GELIJKGESTELDEN
De plechtigheden ingericht ter gelegen
heid der 31e Verjaring van de Wapenstil
stand hebben dit jaar een grote belang
stelling teweeggebracht, zowel onder de
bevolking als bij de oudstrijders.
Wij zijn verheugd te mogen vaststel
len dat de medewerking van jaar tot jaar
toeneemt en wij drukken de wens uit
ze te zien algemeen worden.
Na de plechtige dienst opgedragen in
St Maartenskathedraal ter nagedachtenis
van al de slachtoffers der beide oorlogen,
werd een stoet gevormd voorafgegaan
door de Harmonie Ypriana. in dewelke
het stadsbestuur en al de vaderlandslie
vende maatschappijen, met vaandel ver
tegenwoordigd waren, alsook de scholen
Bloemen werden neergelegd aan het
gedenkteken der Ieperse gesneuvelden en
aan het Engels praalgebouw.
Daarna werd het muziek en het grootst
Mogelijke gedeelte der deelnemers per
autobus en bijzondere auto's tot nabij
het Frans kerkhof St Charles vervoerd,
alwaar na de stoet hervormd te hebben,
bloemen werden neergelegd aan de voet
van het Frans gedenkteken
Terug in de stad werd de stoet opnieuw
samengesteld in de Stoffelstraat en trok.
muuek aan het hoofd, langs de Diksmui-
•^tsliaat naar de Grote Markt, alwaar hij
<*OOT het stadsbestuur en de voorzitters
verschillende oudstrijders verenigin
gen. opgesteld vóór het stadhuis in ogen
schouw werd genomen.
Vervolgens had de ontbinding plaats.
Een ontvangst op het stadhuis besloot
dit huldebetoon Een nieuwigheid die zeer
geprezen werd.
Om 13.30 u had een demokratisch ban
ket plaats in het hotel Regina
Na het nagerecht nam de heer Isaï Gru
wez. voorzitter van het Verstandhoudings-
komiteit het woord. Hij bedankt de aan
wezige overheden en drukt zijn tevre
denheid uit de tegenwoordigheid van de
heren schepenen Robyn en Muiier te mo
gen begroeten
Hij herinnert aan de betekenis van deze
heuglijke dag en vestigt de aandacht van
de jongeren op het feit dat zij. in de toe
komst. deze dag in ere zullen dienen te
houden
banket te 13 uur plaats had.
Midden de rechtstaande kameraden
stapten de beide Ere-Voorzitters samen
met onze geliefde Voorzitter de zaal bin
nen onder het spelen van de Vuurkrui-
senmars. waarbij een geweldige ovatie
hun ten deel viel. Onmiddellijk nam Voor
zitter Quaghebeur het woord, de beteke
nis van deze dag kenschetsend, gevolgd
van een relaas over de innerlijke en uit
erlijke werking van onze bond. na vooraf
ten ingetogen hulde te hebben gebracht
aan onze geliefde doden. Hij heette de
volgepropte zaal welkom en had een bij
zonder woord over voor Dhr. Schepen
Dehem en de beide Ere-Voorzitters Op
eenvolgend antwoordden de H. H Cam-
bier. Dehem. Steverlynck en Makker
Théo waarbij de ganse zaal meermalen
dreunde onder een geweldig applaus
Tijdens het banket ging het er zeer
gezellig aan toe. dat hoeft niet eens ge
zegd de chanteurs volgden elkander
op. maar wat de ganse zaal in beroering
Een beeld van de plechtigheid op het Frans kerkhof St Charles- De H.H. Isaï Gruwez,
voorzitter van het Verstandhoudingscomiteit en t'ossard, ere-voorzitter van de
a Poilus de France hebben zopas bloemen neergelegd aan de voet van het gedenk
teken. Rechts van het gedenkteken bemerkt men de H.H. arrondissementscommissaris
C. A. Tombeur en schepenen Dehem, Muiier en Robyn.
Hij drukt zijn voldoening uit te mogen
melden dat de zaak van het ere-park op
het kerkhof en het gedenkteken 40-45 ein
delijk op voldoende wijze is opgelost en
besluit met een groet te richten aan de
Engelse kolonie waarvan talrijke leden
als stadsgenoten mogen worden aanzien
Deze rede wordt geestdriftig toegejuicht.
Vervolgens spreekt de ere-voorzitter
van het British Legionenige woorden
uit om zijn voldoening te kennen te ge
ven enkele zo gezellige uren met de oud
strijders van leper te hebben kunnen
doorbrengen.
De heer Cossard. ere - voorzitter van
de Poilus de France schetst een beeld
van de ware kameraadschap die heerste
op het front Geen onderscheid werd ge
maakt tussen arm of rijk, eigenaar of
werkman, christen of ongelovige, allen
waren broeders voor het gevaar
Op dergelijke plechtigheden bestaat
deze samenhorigheid nog. Hij is verheugd
dit te mogen vaststellen en wenst dat
deze geest in alle omstandigheden zou
moeten blijven bestaan tot groot heil van
het Vaderland.
De heer graaf dUdekem d'Acoz, ere
voorzitter der oorlogsvrijwilligers, besloot
met de aandacht te vestigen op het ge
vaar dat ons bedreigt en doet een op
roep tot al de oudstrijders een oog in
't zeil te houden om alle verrassingen te
voorkomen
Wezen wij altoos onze vaderlandse leu
ze Eendracht maakt Macht indachtig.
Nog menig glaasje werd geledigd voor
aleer naar het Armisticebal te gaan.
dat ln de beste voorwaarden verliep en
de feestelijkheden besloot-
HET BESTUUR.
Na aan alle officiële plechtigheden in
groten getalle te hebben deelgenomen en
na het indrukwekkende défilé op de
Grote Markt trokken onze Vuurkruisen
naar het lokaal waar een troepen-
schouw i plaats had door de Voorzitter
Maurice Quaghebeur, omringd door de
twee Ere-voorzitteTS Lucien Cambier en
Bernard Steverlynck. tijdens dewelke de
groet aan de vlag werd gebracht
De deelname was zeer bevredigend
want ruim drie honderd Vuurkruisen wa
ren opgekomenzij marcheerden tucht
vol en fier. hoewel sommigen met de
grootste moeite de soldateske ka dans kon
den bijhouden. Geen wonder ook. want
wat hebben die jongens ook al niet door
gemaakt en hoe afgrijselijk zijn de ge
volgen van de kiemen, in een onmense
lijk leven opgedaan in de zompige bloed-
grachten aan de IJzer en op de slagvel
den.
Op deze heerlijke verjaring van onze
grote zegedag kon niets hen beletten de
ze te vieren in de feestroes die daarbij
paste bij die heuglijke herinnering van
31 jaar geleden Menig glaasje werd ge
ledigd. broederlijk en welgezind trokken
ze op naar het hotel Ypriana waar bet
bracht was het luimig studentenlied van
makker Ere-Voorzitter Bernard Stever
lynck samen met ons medelid Dhr sche
pen Dehem. Aan het applaus scheen geen
einde te zullen komen en daarmede steeg
de geestdrift ten top hetgeen tot 10 uur
werd volgehouden en waarbij de prach
tige tombola in ieders smaak viel en het
melkzwijntje zijn goede bestemming vond.
Nooit is de samenhorigheid zo groot en
schoon geweest als dit jaar. en. terwijl
de ene naar huis trok op een ietwat ge
maakte soldateske wijze, neuriede de an
dere het lied Madeiontevreden over
deze dag en reeds uitziende naar 11 No
vember 1050 die deze wellicht nog zal in
de schaduw stellen.
Een bijzonder dankwoord aan alle mil
de schenkers der prachtige prijzen onzer
tombola.
Interesseert D niets in onze
Het staat nu wel vast dat de volks
raadpleging gehouden zal worden. Wan
neer Dat blijft op het moment dat
we dit overzicht persklaar maken nog
steeds een open vraag Mogelijk nog 18
December, indien de Kamer van Volks
vertegenwoordigers wat van goede wil
zijn. Maar nu blijkt het. dat er in de
Kamer nog enkele figuren zitten, die een
systematische aktie inzetten om nog een
paar maand uitstel met die volksraad
pleging te winnen Inderdaad, daar is
thans een voorstel van de heer Kronac-
ker. mede ondertekend door de heren Le-
fèbre. Destenay en Joris, dat er toe strekt
bij amendement een tweede vraag op te
nemen in het wetsontwerp betreffende
de volksraadpleging over de koningskwes
tie «HET LAATSTE NIEUWS» meent,
dat dit voorstel slechts aanleiding geven
kan tot nieuwe verwarring. Het blad be
toogt Zoals men weet. is de gestelde
vraag, die voorkomt in het wetsontwerp,
zoals het aangenomen werd door de Se
naat. de volgendeZijt U de mening toe
gedaan. dat Koning Leopold UI de uit
oefening van zijn grondwettelijke mach
ten zou hernemen? Wie «ja» ant
woordt. spreekt er zich voor uit. dat de
Koning zijn prerogatieven herneme.; wie
neen antwoordt, betekent, dat hij voor
de troonsafstand is. De nieuwe vraag, die
de heer Kroonacker en de mede-onderte
kenaars van het ingediende amendement
zouden willen inlassen in het wetsont
werp. luidt als volgtZijt U de mening
toegedaan, dat Koning Leopold III zich
zou terugtrekken, en dat de troonsopvol
ging zou geregeld worden overeenkomstig
de Grondwet. Deze vraag kan slechts
verwarring stichten, want de kwestie is
geregeld zowel in verband met de be
palingen van de Grondwet nopens de er
felijke monarchie als ingevolge de uit
drukkelijke verklaring van de Koning
zelf Alles doet echter veronderstellen
dat het ontwerp door de Kamer zal ver
worpen worden. Want indien het wei
werd aanvaard, dan zou het toch terug
naar de Senaat moeten, waar het wél
zou verworpen worden. Het mist uitein
delijk alle doel... tenware het alleen be
oogde dat de volksraadpleging op de lan
ge baan zou geschoven worden. Doch dit
uitstel zou dan toch nog slechts een paar
maand kunnen zijn».
De jongste tijd duiken regelmatig
Waalse stemmen op. die zich bezorgd ma
ken over aanmatigende bedoelingen, die
ten onrechte aan de Vlamingen worden
toegeschreven. Het is thans een feit dat
de Vlamingen in België de meerderheid
hebben, wat de getalsterkte betreft. Maar
het is verkeerd te beweren dat de Vla
mingen daarom het inzicht hebben de
Walen in een toestand van minderwaar
digheid te brengen. Wel integendeelWat
meer is. zelfs indien de Vlamingen zoiets
zouden willen ware het hun totaal on
mogelijk dit is duidelijk voor alwie de
werkelijke verhoudingen Vlamingen -
Walen in de invloedrijke kringen van ons
land kent
Om nogmaals «HET LAATSTE NIEUWS»
te citeren, dat geenszins van flamingan
tisme kan verdacht gemaakt worden, is
Voor de gewone lezer vormen de dag
bladen. met hun ongeordende en veelal
zichzelf tegensprekende berichten over de
internationale toestand, een ware doolhof,
waaruit men alleen mits knippen, aan
dachtig lezen, rangschikken, vergelijken,
onvooringenomen overwegen en rustig
besluitenklaar kan zien. Maar welke
lezer, van om het even welk dagblad doet
zoiets Temeer, om onvooringenomen te
blijven, is het nodig dagbladen van ver
schillende politieke strekkingen te raad
plegen en onderling te vergelijken. En
dan nogDan blijft nog de twijfelwaar
ligt de waarheid Waar ligt de leugen
Waar het politiek bedrog Wat meer is
de kranten weten niet alleshen wordt
alleen meegedeeld, wat men graag aan
het klokzeel hangt. Want het meest ge
wichtige. op internationaal gebied, wordt
begrijpelijk achter de schermen gespeeld,
op heimelijke zeer besloten bijeenkomsten
van enkele hoge Omes. die aan de touw
tjes van het wereldmarionettenspel trek
ken. Aldus bezien is het een onvoorin
genomen toeschouwerpraktisch onmo
gelijk. een politieke graadmeter op te
hangen, waarop eenieder kan zien welke
vorderingen of terugkrabbelingen ge
maakt worden voor een vredesvolle in
ternationale verstandhouding tussen de
verschillende volken en ideologische op
vattingen van het leven, van de maat
schappij.
Wat even erg isals te lang over iets
gepraat wordt, zonder dat men verwe
zenlijkingen ziet. dan verdwijnt de be
langstelling er voor, men wordt er on
verschillig aan. al is dat iets dan oog
zo gewichtigZo ia dit nu ook hel geval
met de WERELDVREDEEr wordt
over wereldvrede gepraat geschreven, ge
redetwist dag in dag uit. steeds opnieuw,
steeds zonder wezenlijke resultaten zo
dat uiteindelijk de man van de straat, er
het doelloze van aanvoelt er zich gewoon
aan maakt dat ieder moment een der
de verschrikkelijke wereldoorlog kan los
barsten». en... hoe ongelooflijk ook, het
zich niet verder meer aantrekt, gewoon
de gebeurtenissen kalm. ja eerder onver
schillig afwacht, met het gevoel het is
nog tijd genoeg zich ongerust en treurig
te maken als het weer oorlog is. in af
wachting nemen we van het leven wat
het geeft
En toch... een verwittigd man is er
twee waardzegt een Vlaams spreek
woord Aldus blijft het onverantwoord
zich niet regelmatig op de hoogte van de
internationale toestand te houden. Wij
trachten U. met ons wekelijks overzicht
daarin behulpzaam te zijn
Wat bracht ons thans de voorbije week?
Voor ons liggen telegrammen uit Lake
Succes. Woolwich. Londen. Parijs. Was
hington. Praag. Warschau. Belgrado en
andere steden. Deze telegrammen zijn al
len zonder uitzondering afkomstig van
correspondenten van grote internationa
le persbureaux. en geven beknopt verslag
van politieke besprekingen en besluiten.
We hebben alle berichten voor U gelezen,
gerangschikt volgens categorie, met el
kaar vergeleken, er een overzicht van sa
mengesteld. het voor en tegen van elk
onvooringenomen overwogen, en kun
nen thans het volgende meedelen
Het lot der voormalige Italiaanse ko
loniën werd thans eindelijk! door
de politieke kommissie van de algemene
vergadering van de UNO met 49 tegen
1 stem bij 8 onthoudingen vastgelegd. Li
bië zal ter. laatste op 1 Jan. 1952 zijn on
afhankelijkheid verkrijgen- Tijdens het tus-
sentijdperk zal het bestuur worden waar
genomen door een kommissaris bijge
staan door een raad Aan Somaliland zal
het volgende wel het overwegen waard
«Stellig aan Waalse zijde moet men er
zich aan wennen, dat de Vlamingen in
eigen taal bestuurd worden, en dat zij
ook te Brussel als gelijkwaardige burgers
worden behandeld. De ontvlaamsingspo-
litiek. gedurende lange jaren door de
overheidsdiensten opgedrongen heeft af
gedaan de Vlamingen eisen eerbied voor
hun taal. maar zij denken er daarom niet
aan in gans het land een vervlaamsings-
politiek op te dringen, die de Walen zou
kunnen verontrusten. In de eigen gewes
ten valt er trouwens door de Vlamingen
zelf nog al te veel te doen. opdat hun
taal haar volle rechten zou genieten in
het maatschappelijke en bedrijfsleven
De ministerraad heeft nu ook een voor
stel van dé heer Segers, minister van Ver
keerswezen. in zake vergoeding aan de
Spoorwegmaatschappij te betalen, goed
gekeurd. Dit voorstel voorziet, dat de
Staat de helft zou terugbetalen van het
verlies, geleden door de Spoorwegmaat
schappij. uit hoofde van toegekende ver
minderingen. Voor 1950 zou deze vergoe
ding 136 millioen frank bedragen. Maar
ook de jaren 1947. 1948 en 1949 komen
nog in aanmerking en de bedragen voor
deze jaren belopen respectievelijk 87 mil
lioen fr.. 90 millioen en 39 millioen. weze
nog 216 millioen frank daarbij
We hadden in onze vorige wekelijkse
overzichten reeds een paar keer de ge
legenheid er op te wijzen, dat de rege
ring maatregelen trof om de bouwnijver
heid weer wat nieuw leven te verzekeren.
Thans gaan echter stemmen op, dat de
Staat een averechtse bouwpolitiek voert.
Inderdaad, er wordt terecht opgemerkt
dat er veel te veel grote staatsgebou
wen en massieve gebouwen voor banken
en grote instellingen worden gebouwd, die
de indruk geven, dat de overtollige
dienstenwaarover reeds meermaals
werd geklaagd, niet zullen afgeschaft
doch veeleer zullen uitgebreid worden.
Aan gewone burgerswoningen integen
deel en ook aan arbeidswoningen wordt
te weinig gedacht. Ook wordt terecht op
geworpen dat er te weinig aandacht wordt
besteed aan de vele bruggen en wegen,
die dringend herstel nodig hebben.
Het ware verkeerd nog langer vol te
houden dat onze huidige regering niets
doet om de handel nieuw bloed te geven
en aldus een herleving van de zaken mo
gelijk te maken. Men bestatigt thans dat
de huidige regering al het mogelijke doet
om het muntverkeer vrij te maken. Al
dus hebben de Belgische en Zwitserse
regeringen beslist de betalingsovereen
komst. die tot 13 November 1949 de fi-
nantiële betrekkingen tussen het Bel
gisch muntgebied en Zwitserland regelt
niet te hernieuwen, en deze betrekkingen
derwijze in te richten, dat de grootst mo
gelijke vrijheid wordt verzekerd. Ook met
Nederland en andere landen wordt een
zelfde overeenkomst nagestreefd. Want
het vrijgeven van de handel in sommige
goederen heeft in het bijzonder voor Bel
gië slechts betekenis, indien er een over
eenstemmende vrijgave van het betalings
verkeer aan verbonden wordt. Hier is on
ze regering dus op een goede weg.
TIJL.
de onafhankelijkheid verleend worden
binnen 10 jaar. Intussen zal het bestuur
waargenomen worden door Italië, bijge
staan door een raad- Een onderzoekskom-
missie zal naar Erithrea gezonden wor
den om er de wensen van de bevolking te
leren kennen.
Er is aldus een stroming merkbaar om
de koloniën zoveel mogelijk algeheel af
te schaffen en vrijheid te geven aan al
le volken. Dit verbergt in zich het feit.
dat ook ons land er zich rekenschap moet
van geven dat het door grote mogendhe
den eensdaags op de vingeren zal getikt
worden met het bevelende verzoek, de
negers in onze kolonie tot meer vrije en
zelfstandige volken op te voeden en er
aan te denken dat België zich definitief
uit Kongo dient terug te trekken. Een
kwestie van jaren nog wellicht, doch in
elk geval een toekomstrealiteit waarme
de rekening moet gehouden worden, nu
reeds
De bijzondere politieke kommissie der
UNO heeft te Lake Success met 48 tegen
5 stemmen een voorstel van Frankrijk en
Canada goedgekeurd, waarin er bij de
v ij f grote mogendheden wordt aange
drongen hun besprekingen over de con
trole op de atoomkracht voort te zetten.
Ir. het voorstel werd tevens een beroep
gedaan op alle landen om zoveel van
hun nationale souvereiniteit prijs te ge-
en als nodig is teneinde een doeltreffend
stelsel voor de atoomcontrole mogelijk te
maken. De resolutie werd gesteund door
Groot-Brittannië en Amerika, doch er
was krachtige oppositie van het Russische
blok. Wat valt daaruit te leren? Dat de
tijd van «eenzatig» leven voorbij blijkt
te zijn. De kleine landen zullen verplicht
worden hun zelfstandigheid op te geven,
cun deel uit te maken van grote interna
tionale verbonden of unies. en... als klei
ne landen zullen ze in deze grote landen-
verenigingen weinig in de pap te brokke
len hebben. Daar liggen eehter nog an-