Hulde aan de scheppende kracht
WERELDGEBEUREN
DE POLITIEKE TOESTAND
- ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER
4e JAARGANG Nr 21
PRIJS 3 Fr.
ZATERDAG 28 APRIL 1951
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
Oudheidkundige ontdekking
Een dag vroeger
a.u.b.
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUR EN REDACTIE: 34, BOT1I8T&AAT, YPER
Tel 540 PostcAeckrei. 441.71 (L. DUMOKTUBt)
ABONNEMENTSPRIJS
1 JAAR 125 fir.
fit U. 3 MAAND 15 tr.
Hoeveel maal hebt gij niet staan Welke dag we nu ook als de onze
zien naar het werk van de smid, zijn
kracht bewonderend en de regelmaat
waarmee zijn slagen door de smidse
zongen Is het bij U dan nooit op
gekomen het bekende liedje van de
smid te neuriën op de maat van zijn
slagen Ja nietwaar Zo zijn we ten
slotte allen, we worden door het
krachtige, door het scheppende van
de kracht vervuld, we worden door
het rythme meegevoerd en op die
ogenblikken ontwaakt diep in ons de
wens ook te scheppen, te smeden, iets
te maken dat mensen zullen kunnen
gebruiken, waar ze behoefte aan heb
ben.
Bekijk dan de metser die de niets
zeggende bakstenen één voor één op
stapelt en er tenslotte de mooiste ge
bouwen en woningen uit optrekt, of
de steenhouwer die de vormloze
steenmassa met hamer en beitel be
werkt en er de sierstukken uit te
voorschijn tovert, die onze woningen
tot een streling, voor het oog zullen
maken. Ga de wever na, terwijl hij
aan de zware getouwen zijn arbeid
verricht, en de mooiste stoffen met
de grilligste patronen uit de vele dra
den doet ontstaan. Hulde aan de ar
beid, hulde aan de scheppende
kracht, die dag in, dag uit, trouw op
de bres staat, om ons, om alle men
sen gelukkiger te maken en het le
ven aangenamer.
Deze kracht ware nochtans niet zo
gelukkig tot uiting gekomen en de
voortbrengselen van het werk zou
den niet zo sierlijk en oogstrelend
geweest zijn, ware het brein, de geest
van andere, wellicht meer ontwikkel
de mensen, niet tussenbeide geko
men.
Zij hebben de gedachten geleverd,
de plannen om die werken te begin
nen de kracht verscholen in zoveel
bonkige armen heeft ze tot uitvoe
ring gebracht. Uit die eendrachtige
en harmonische samenwerking zijn
de voorwerpen ontsproten, die we
met onze beschaving vereenzelvigen,
of die er dan toch de stevige basis
van vormen.
Zo is het eeuw na eeuw gegaan
mensen werkten, mensen brachten
kunstgewrochten voort, mensen stier
ven, doch hun werk trotseerde de
tand des tijds en als zoveel symbolen
van hun arbeid prijken daar nog die
vele sierlijke kathedralen, die stoere
belforten en de kunstige patriciërs-
woonsten of gildehuizen. Sinds de
eerste jaren van ons begrijpen heb
ben we die machtige complexen daar
gezien, zij vormen de steunpijlers van
het wezen van onze stad, van onze
streek. Wanneer we in het uitgestrek
te veld staan en in de verte die to
rens zien oprijzen, voelen we ons
thuis, dan weten we dat daar de on
zen wonen, zij die we liefhebben, en
die ons hele leven uitmaken.
Zo vertrouwd is voor elk van ons
dat beeld, dat we het als een deel
van ons éigen ik zijn gaan beschou
wen, we hebben het als een erfdeel
van onze vaderen en voorvaderen
aanvaard, we hebben het als iets van
zelfsprekend beschouwd, als iets
doodgewoons, als iets dat zo moest.
En hebben wij wel ooit één ogen
blik van onze gedachten gegund aan
ben, die er de eerste steen van leg
den, die deze enorme gewrochten met
moeizame arbeid, met hun zweet en
bloed, steen na steen hebben opge
trokken Vermoedelijk niet, want
daar zijn we tenslotte allen te grote
egoïsten voorDaarom past het, dat
We tenminste eens in het jaar daar
aan zouden denken, dat we hulde
zouden brengen aan de nagedachtenis
van die werkers, aan het scheppende
genie, dat we de arbeid zouden eren
en onze dank betuigen voor al het
geen we nog dagelijks mogen in ont-
vangst nemen en gebruiken.
De eerstkomende week is daarom
een week van bijzonder belang im
kers we treffen er 1 Mei aan, het
^eest van de arbeid, en 3 Mei, O. H
Remelvaartdag, Rerum Novarum
beschouwen, beiden hebben hetzelfde
doelde scheppende kracht eren en
onze dank betuigen voor het goede
dat er dagelijks door voortgebracht
wordt.
We zouden U daarom ook luid wil
len toeroepen viert deze dagen, ver
heft ze tot de hoogte van de mooi
ste feestdagen van het jaar, schenkt
ze de eer, die ze meer dan verdienen
Eigenaardig is het ook dat we juist
in die week een bijzondere gebeurte
nis herdenken, een gebeurtenis die
het begin was van een volledige om
mekeer in het gewone leven van elke
dag. Immers, op 5 Mei 1835 liep de
eerste trein tussen Brussel en Meche-
len, wat tevens ook de eerste trein
was op het vasteland en op 3 Mei
1836 werd het baanvak Mechelen-
Antwerpen officieel geopend. Sinds
dien zijn we er met reuzenschreden
op vooruitgegaan en we zouden ons
thans nog moeilijk het leven zonder
spoorwegen kunnen indenken. Is hun
denderend geweld niet een lied op
zichzelfzelfs de toondichters wer
den er door beïnvloed en fantaseer
den er op los in grillige akkoorden.
Juist omdat die treinen thans zo
nauw in verband staan met wat de
scheppende kracht verwezenlijkt, om
dat ze er zelf een verpersoonlijking
van zijn, is het zo betekenisvol dat
de herdenking van die grote gebeur
tenis ook juist in die week moet
vallen, die aldus volledig in het teken
zal staan van de hulde aan de arbeid.
Het is dan ook een reden te meer
opdat die week ons niet onverschil
lig zou laten en dat we het feest van
de arbeid in alle luister zouden vie
ren.
Een bevestiging.
Wanneer verleden weeK, de werklieden,
die langs de steenweg naar Diksmuide de
buizen der waterleiding naar Poperinge
legden, met hun groef rechtover het huis
bewoond door Achiel Deven en de er
aan palende hoek van de hof van Madame
Stas kwamen, vonden zij een brede en
diepe slijkachtige gracht Zoiets als een
grote obusput van de oorlog 1914-1918. Dit
was het echter niet. want de dikte van
het slijk en de oevers langs weerskanten
toonden aan dat men te doen had met de
gedempte Zijlinevaart, langs waar in het
begin der jaren 1300 tot omtrent 1640.
wanneer de kom der vaart (de tegen
woordige kaai) gemaakt werd. de sche
pen naar Yper kwamen om op de toen
bestaande kaai op de Leet (Vandenpeere-
boomplaats), die wij in 1919 na de ver
nieling van Yper duidelijk konden zien.
gelost te worden. Ten tijde van de grote
bloei van Yper. kwamen langs daar jaar
lijks zowat 3000 schuiten en marktsche
pen.
Deze Zijlinevaart bestond uit vijf pan
den. het ene pand ongeveer drie meters
hoger liggende dan het andere, langs waar
de schepen gebracht werden op het wa
terpeil dat bestond in de Yperse haven
op de Leet. Deze panden waren aan el
kander verbonden door vier overdrachten
in plaats van sassen. Dit waren hellingen
in hout. met klei bestreken en aldus glib
berig gemaakt, waarlangs men de sche
pen naar omhoog trok. bij middel van
sterke repen verbonden aan windassen
met grote raderen, die op de zijkant ston
den Deze wielen werden in beweging ge
bracht door mensen of door paarden.
In onze brochure Het vraagstuk Yper
schreven wij: «Het dichtst van Yper was
de Brielen overdracht, die zich moest
bevinden daèr waar thans de kaai is
ofwel in de lusthof bewoond door Ma
ft dame Stas en waarvan de vijver ons als
een overblijfsel van de Zi;linevaart voor-
komt De ontdekking van verleden
week bevestigt dit laatstede overdracht
moet zich bevonden hebben in de hof van
Madame Stas. hetgeen bewezen werd door
het peil van het blootgelegde pand en zo
veel te meer daar de werklieden in het
slijk een hoeveelheid hout vonden, dat
waarschijnlijk van de opgebroken over
dracht voortkwam. Het was ons aange
naam deze geschiedkundige bestatiging te
doen en wij achten het als een p'icht
dit aan onze medeburgers bekend te ma
ken.
Wij vestigen tevens de aandacht van
onze lezers op het pas verschenen pracht
boek Yper door de eeuwen heen opge
maakt met de nota's verzameld door wij
len Heer J. C. Comillie en uitgegeven
door de Heren Dr J. Deroninck en Oc->
taaf Mus. Onder de merkwaardigheden,
die men er in vindt, bevinden zich ook
mededelingen betreffende deze ove^-och
ten. H. VERMEULEN-MEYNNE.
-■ -v-
MAC ARTHUR TOEGEJUICHT.
Het bureau van de stedelijke reinigingsdienst te New York, heeft een statistiek
bekendgemaakt, waardoor men zich een gedacht kan vormen van de ontvangst,
welke Generaal Mac Arthur vanwege de bevolking van New York en omlig
gende is te beurt gevallen. In de straten waar de generaal met zijn wagen is
doorgetrokken, werd 3.249 ton papier en confetties verzameld. Voor de reini
ging van de grote lanen, werden 3.998 man, 175 vrachtwagens en 106 wagens
van de reinigingsdienst gebruikt.
Hierboven een zicht op de massale papierregen.
DE STRIJD IN KOREA.
De kommunistische Chinezen nebben
een nieuwe massa-aanval op het Ko
reaanse front ingezet en rukken zuid
waarts De Zuidkoreanen sloegen op de
vlucht voor de aanstormende kommunis-
ten Vernomen wordt dat het Belgisch ba-
ta jon ten Westen van Jontsjou. van het
g:os van het leger werd afgesneden. Het
bataljon slaagde er echter in de omsinge
ling te dooi brek.n en de geallieerde li
nies te bereiken Volgens de eerste in
lichtingen die op het Ministerie van
Landsverdediging zijn ontvangen aan
gaande de verliezen van het Belgisch ba
taljon in Korea, als gevolg van het com
munistisch offensief, bedragen deze 20
doden en 60 gewonden.
Luitenant generaal Matthew Ridgway
kwam per vliegtuig naar het front om te
beraadslagen met zijn veldofficieren-
Hij zegde dat het communistisch offen
sief de grootste krachtinspanning is die
tot nog toe werd gedaan, doch dat de ope
ratie nog niet op haar hoogtepunt is ge
komen. Mogelijk is dit de beslissende slag
van de oorlog in Korea.
Ridgway verklaarde aan de journalis
ten op het front, dat hij en luitenant-ge
neraal James Fleet, bevelhebber van het
8e leger er volledig op vertrouwen dat
de UNO-strijdkrachten te land, ter zee
en in de lucht hun man kunnen staan
Verder wordt vernomen, dat de kommu-
nisten phaenomenaleverliezen lij
der.doch verder doordringen, zodat de
hoofdstad Seoel opnieuw bedreigd wordt
75 der bevolking zou deze stad reeds
ontvlucht zijn. Dit wordt de 5e slag om
Seoel.
Aldus is de toestand in Korea en wel
licht voor de ganse beschaafde wereld
zeer kritiek.
DE PLAATSVERVANGERS TE PARUS.
Te Parijs schieten de besprekingen van
de plaatsvervangers der Grote Vier geens
zins op. Rusland verwacht toegevingen
van de Westerse mogendheden. Gromyko.
de Russische adjunct-minister van Buiten
landse Zaken, liet zelfs voor de eerste
maal verstaan, dat de besprekingen ge
vaar liepen te mislukken konden afge
broken worden.
Maar de Westerse afgezanten blijven
eveneens op hun vroeger ingenomen
standpunt staan.
Westerse waarnemers menen dan ook.
dat de beraadslagingen spoedig een einde
zouden kunnen nemen, zonder dat men
het over een agenda eens zal zijn gewor
den
DE SPANNING IN HET
MIDDEN-OOSTEN.
De beroering in Iran is ernstig gewor
den. Over het belang van de toestand al
daar schrijft Het Laatste Nieuwso-
m.Iran moet in elk geval de aandacht
van West-Europa blijven gaande houden.
Het land is immers uiterst kwetsbaar.
De kostbare raffinaderijen en pijpleidin
gen kunnen gemakkelijk het voorwerp
van sabotagedaden of machtsgrepen wor
den. De uitvoerhavens van de petroleum
die in Israëlische. Libanese of Syrische
handen zijn, worden beheerst door rege
ringen die desgevallend de verscheping
van petroleum kunnen verhinderen.
De grootste angst, die in Westerse krin
gen in verband met het Midden-Oosten
gekoesterd wordt, is echter te wijten aan
de nabijheid van Rusland. De petroleum-
voortbrenging van dit land daalt immers
op angstwekkende wijze. De bronnen van
Bakou raken uitgeput en deze van het
Oeralgebergte geven niet wat er van ver
wacht werd.
Men kan in deze omstandigheden licht
begrijpen, dat Rusland begerige blikken
Mi-
Daar er op DONDERDAG
3 MEI e.k. (O. H. Hemelvaart)
in de drukkerij niet gewerkt
wordt, vragen we onze corres
pondenten vriendelijk doch
uitdrukkelijk hun kopij één
dag vroeger in te sturen.
De heren Notarissen vragen
we eveneens, zo mogelijk, ons
hun aankondigingen één dag
vroeger te laten geworden.
Aan allen, hartelijk dank bij
voorbaat
REDACTIE.
werpt op de in zijn onmiddellijke nabij
heid gelegen petroleumvelden van het
Midden-Oosten. Dit is des te meer t geval,
daar Rusland het Westen van zijn natuur
lijke voortbrengingsbronnen zou beroven,
indien het de hand op het Midden-Oosten
moest leggen.
Dit betekent niet noodzakelijk, dat Rus
land dit gebied gewapenderhand moet
binnenvallen. Moskou heeft immers zijn
agenten ter plaatse, die, door bet zaaien
van onlusten, deze rijke gebieden rijp
kunnen maken voor staatsgrepen, waar
door het Midden-Oosten dan de zoveelste
satelliet van de onverzadigbare Sovjets
zou worden
POLITIEKE VERWARRING IN
FRANKRIJK.
In Frankrijk blijft de kwestie van de
herziening van het kiesrecht nog steeds
onopgelost, zodat de verwarring daardoor
nog voortduurt. Het is best mogelijk dai
daardoor een regeringscrisis losbreekt,
waarvan de gevolgen niet te overzien zou
den zijn. Immers dan zou generaal de
Gaulle zijn partij en politieke macht ver
sterkt uit de strijd kunnen zien komen.
En... de generaal eist in de collectieve
Westeuropese verdediging een Franse lei
ding. die de Amerikanen en de Britten,
om van de andere deelgenoten te zwijgen,
wel enigszins overdreven moet tijken.
Met andere woorden, de hele kwestie van
de grondslag waarop de Westerse defen
sieve gemeenschap thans wordt opge
bouwd. zou in het gedrang komen.
Voegx men daarbij, dat in Engeland ook
de positie van de aan het bewind zijn
de regering vanwege verschil van mening
over de herbewapening, onzeker gewor
den is en verkiezingen eerlang niet zullen
te ontwijken zijn. dan moet men daaruit
wal besluiten, dat de hele opbouw van
de Westerse Unie wankel geworden is.
KORTOM.
De Internationale toestand staat thans
andermaal voor een kritiek ogenblik.
SPECTATOR.
DE SOCIALISTEN KLAGEN AAN.
De heer Buset. voorzitter van de B S P.,
heeft in zijn wekelijks artikel, dat ver
leden Zaterdag in de Socialistische pers
verscheen, een requisitoir tegen de rege
ring van de heer Pholien opgemaakt.
Hij bracht, meer gedetailleerd, de vol
gende zes aanklachten uit
J. De regering Pholien is de regering
van r.e hogere huishuren, van de dure
kolen, van een kostelijk landbouw protec
tionisme, van verhoogde vervoerprijzen
en van zwaardere sociale lasten
2. De regering Pholien gehoorzaamt
slaafs aan de geldmachtenzij bedriegt
de middenstand en zij legt het zwaarste
deel van de opofferingen op de rug van
de arbeiders
3 De regering Pholien vermindert de
koopkracht van de arbeiders, de gepen-
sionneerden. de ouden van dagen en de
weduwenzij past de lonen niet aan de
levensduurte aan
4- De regering Pholien laat de werk
loosheid voortbestaan en voorziet niets
voor de toekomst
5. De regering Pholien is de regering
van de nutteloze 24 maanden militaire
dienst
6. De regering Pholien is de
van de verbloemde amnestie
schandalige wijze.
regering
op een
FORMOSA WORDT NIET
PRIJSGEGEVEN.
In elk geval staat het thans vast. dat
Amerika in geen enkel geval Formosa
wenst prijs te geven.
Een nieuwe groep van Amerikaanse
militaire raadgevers zal eerlang onder de
leiding van generaal-majoor William Cha- j Zondagochtend werd te Turnhout een
voorlichtingsvergadering door de arron
DE C.V-P.-VOORZITTER
i AAN HET WOORD
se naar Formosa afreizen.
Deze zending, aldus officiële militaire
kringen, zal tot taak hebben advies te
verstrekken aan beheerders van de bij
stand die door de Amerikanen aan de
Chinese nationalisten wordt geboden met
het oog op de versterking van de ver
dediging van Formosa tegen een gebeur
lijke aanval van op het Chinese vasteland
De Verenigde Staten leveren aan de
strijdkrachten van maarschalk Tsjang
Kai-Sjek wapens en munitie. De zending
zal over een tiental dagen op Fo-mosa
aankomen en uit een honderdtal perso
nen bestaan.
dissementele C. V P.-leiding gehouden,
waarop ook de CV.P.-Voorzitter. de heer
Lefèvre, het woord nam.
Hij verwierp de aanvallen van de socia
listen en besloot zijn rede met 4 nood
zakelijke punten op te sommen, die het
voortbestaan van een homogene C VP.-
regering moeten mogelijk maken:
1. Dat tegen September a.s. de koppen
worden bijeengestoken om opnieuw het
programma der partij te bevestigen en
tc zeggen dat wij verder alleen zullen
regeren
2 Dat er eendracht heerse in onze ran
gen en vertrouwen in de leiders
3. Dat de parlementsleden in de Kamers
werken
4. Dat de pers wat meer positief zou
zijn en wat minder wapens in handen
spilon van de vijand. Wij in ons land en
in onze pers doen het meest aan afbreken
de kritiek
Er moet samenwerking komen tussen
pers. partij en parlementsleden.
Dan zullen de moeilijkheden van Sep
tember ek overwonnen worden en be
houden wij de homogene C V.P.-regering
voor het behoud van ons land, als chris
telijk, nationaal en vrij.
HET FINANCIEEL GESCHIL
MET GRIEKENLAND.
In de Kamer werd door de heren Van
Glabbeke en Spaak een interpellatie ge
houden over het financieel geschil met
Griekenland.
De h. Van Glabbeke treedt het Ameri
kaans standpunt niet bij. De Amerikaan
se beslissing vindt hij onrechtvaardig. Hij
vindt het een onaanneembare druk.
Dit belet evenwel niet, dat de regering
een onvergeeflijke politieke fout heeft
begaan.
De heer Spaak verklaarde, dat hij de
Socobelge niets verwijt, maar wel de re
gering. die door haar houding onmogelijk
geworden is én tegenover de Verenigde
Staten én tegenover al diegenen, die bij
de zaak betrokken zijn.
De ministers Meurice, van Zeeland en
Pholien zetten daarna het standpunt der
regering uiteen. Zij verzekerden dat men
de zaken een verkeerde draai gaf en over
dreef dat de regering de Belgische be
langen dient te verdedigen, dat de inbe-
slaggenomen gelden geen Marshall-gelden
zijn. maar Griekse en... dat er onderhan
delingen op handen zijn. wat een compro
mis-oplossing laat verwachten.
Tenslotte werd een motie van vertrou
wen in de regering goedgekeurd.
Aldus is de regering over de Socobelge-
zaak niet gevallen.
(zie vervalg volg. blz.)