de lakenhalle te ieper wereldgebeuren de politieke toestand ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER NIEUW PLAN 4e JAARGANG Nr 23 PRIJS 3 Fr. ZATERDAG 12 MEI 1951 VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS KOLONIALE LOTERIJ HET YPERSCH NIEUWS |££TUUR EN REDACTIE 34, BOTEB8TRAAT, yPEK TeL SO0 Postcheckrek. 44L71 (L. DUMOBTKB) ABONNEMENTSPRIJS 1 JA AH 125 fr. MAAND 65 fr. 3 MAAND 35 Ir Onder deze titel werd op Woensdag 18 April 1951 van 17 30 u. U>t 17-40 u. voor het NI.R te Brussel een lezing gehouden door de h. André Waterschoot, commentator bij het N.LR. De iezing was een uitzending van de reeks Het gelaat van laanderen Voor onze lezers, die wellicht niet in de gele genheid waren deze belangwekkende lezing te beluisteren, laten we hier de tekst in zijn geheel volgen. KONINKLIJK HUWELIJK. Op 3 November 1914, omstreeks half zes 's avonds, toen de stadstim merman August Tegethofï als ge woonlijk naar boven was geklommen om het uurwerk op te winden, kwam de eerste Duitse obus door het dak van 't Belfort gevlogen. Kort daarop sloeg er een tweede in voor het Nieuwerck en, door de geweldige luchtverplaatsing stortte geheel de zuidergevel van dat gebouw op de straatstenen. Dat was het begin. Te gen het eind der zelfde maand No vember lagen practisch de hele Hal len van Ieper in puin. Het doel van Keizer Willem de inlijving van Bel gië bij Duitsland uit te roepen in de Ieperse Hallen was mislukt, ten kos te van de vernietiging van het meest imposante en architectonisch meest hoogstaand gebouw dat in de Mid deleeuwen tot stand kwam. Vele jaren zouden er overheen gaan vooraleer men met de herop bouw der Hallen begon. Eén ogenblik dacht men er aan de indrukwekken de puinhopen die de Hallen, samen met heel de vernielde stad Ieper vormden, te laten bestaan en een nieuw Ieper buiten de poorten der oude stad herop te bouwen. Maar de Ieperlingen reageerden hiertegen zeer heftig, zodat, na de stad, ten slotte ook met de heroprichting van Belfort en Hallen een begin werd gemaakt. Toen was het reeds Augus tus van het jaar 1928. Maar er werd flink doorgewerkt. In 1934 werd het nieuwe Belfort ingehuldigd. Een ge deelte van de Noordkant der Hallen, en later de Westvleugel werden aan besteed en zelfs, in 1939, de Ooster vleugel. Toen kwam een tweede wereld oorlog in 1940, de werken weerom stopzetten. Gelukkig bleef Ieper dit maal meer gespaard en kon, in 1948, de Oostervleugel opnieuw worden aanbesteed, zodat, toen we de Hallen verleden maand terugzagen, nog slechts de kap- en dakwerken moes ten worden uitgevoerd, vooraleer we terug het imposante gebouw in zijn geheel zullen kunnen bewonderen. Het trof ons al dadelijk, toen we de Westervleugel der Hallen binnen wandelden, dat deze geheel ingeno men werd door een jaarbeurs, samen gesteld uit Ieperse firma's. Een jaar beurs. De heropgebouwde Hallen blijven op die manier trouw aan hun eerste en vroegste bestemmingde plaats te zijn waar kooplieden en handelaars elkaar terugvinden op re gelmatige data van het jaar. In de kroniek van Geeraerd de Fen wordt beweerd dat de eerste stenen van dit machtige gebouw zouden ge legd zijn op 1 Maart van het jaar 1200 door Boudewijn van Constanti- nopel, graaf van Vlaanderen, en zijn gemalin Maria van Champagne. Al hoewel later bevindingen aanduiden dat deze datum waarschijnlijk on juist is, en eerst rond 1250 zou mogen geplaatst worden, onthouden we er alleszins dit uit dat op 22 Februari telkenjare het veertiendaagse feest begon, ter gelegenheid waarvan te leper honderden handelaars en koop lieden samenstroomden, vooral la kenhandelaars. die dan ook weldra Hallegebouw best konden ge bruiken. Eerst en vooral maakte men een aanvang met het trotse Belfort. Het was en het is nog altijd een ranke en sierlijke toren, die midden- 'n de twee Hallevleugels staat. Het gelijkvloers vormt een overwelfde gang die men de Donkerpoort noemt, vroeger de Vaute i>. De in- gang van de Donkerpoort wordt ge- °rmd door een spitsboogvormige °Peiiing. In de voorgevel van het eerste ver diep zaten vier spitsboogvormige ven sters. Tevens was er vooraan een troonhemel aangebracht waarop het beeld van Onze Lieve Vrouw prijkte. Op dit verdiep werd later de schat kamer ingericht, maar eerst was er de Schepenkamer. Het is hier dat. op St Andriesavond. op 29 November 1303, toen er een volkoproer was uit gebroken, de muiters binnendrongen en 9 der schepenen, uit het raam op de straatstenen te pletter gooiden. Tussen de Schepenkamer en het derde verdiep waren de muren van het Belfort fraai versierd." Op genoemd derde verdiep werd dan de wapenkamer ingericht, waar de krijgsstandaard van de Graaf van Vlaanderen en deze van de stad, sa men met de banieren der Gilden en Ambachten bewaard bleven. De hoogste verdieping bevatte tenslotte Het doekenhuurdershuis Hierrondomheen liep een gaanderij die meteen toegang verleende tot de ranke torentjes die het Belfort bekroonden samen met de grote to ren, die bekroond was met de gulden draak, symbool van de vrije stad. Zo zag, en ziet het Belfort nog gro tendeels uit. Eén eigenaardigheid willen we in dit verband nog vermel den. Boven de gaanderij was er een venster waardoor een plankiet kon gestoken worden. Hieromtrent lezen we in de kroniek van Ramant Dat de 11 Maart 1716, Woensdag der Kattefeest, zekeren timmerman die wrochte in het stadhuys, met naeme Gillis Popeliere, gekleed in een roden baey ofte veste, aldaer drie a vier jonge katten een voor een uyt een sak trok ende tusschen het geklank van het klokkenspel, aldaer danste met de kat in de hand ende vele ca- brioelen maeckte en dan de Katte smeet met vollen swier op de marekt onder het volk, 't welck als dan by duysenden daer vergadert synde, mits het seer curieus ende aenge- naem om zien wasHierin vinden we dus het ontstaan van het gekende Ieperse kattenfeest, met één klein verschildat de katten nu niet meer levend doch opgevuld zijn. Ongeveer tegelijkertijd met het Belfort was men ook begonnen met de Oostervleugel van de Halle, die langs de oostkant met een trapgevel afgesloten werd. Het gelijkvloers had langs de marktzijde 22 deuren, ter wijl op de verdieping afwisselend opene en blinde vensters staken. De Westervleugel die enkele tien tallen jaren later begonnen werd, werd helemaal in dezelfde stijl op getrokken, zodat we mogen zeggen dat rond 1303 het hele gebouw com plex voltooid was. Eerst in het begin der 17e eeuw zou hieraan, langs de marktzijde nog het Nieuwerck worden toegevoegd, een gebouw, dat bij de uitbreiding der stedelijke diensten een grote noodzakelijkheid werd. Het zou niet opgaan u te gaan be schrijven wat al peripetieën de la kenhalle in de loop der tijden heeft doorgemaakt. Zij was niet enkel het symbool, maar ook het hart van een rijke, nijvere en trotse stad. En of leper en zijn Halle in 1383 nu belegerd werd. of er in 1497 brand uitbrak in de schatkamer, of anno 1675 door een buskruitontploffing een bres werd geslagen in de gevel der Holle, of men tenslotte tijdens de Franse Revolutie het hele Archief dreigde te vernielen, altijd bleef het stadsmagistraat en de hele bevolking trouw zijn Halle verdedigen en van de ondergang sparen. We zijn de Halle van Ieper door gewandeld en we hebben het Belfort beklommen. We hebben met onver mengde bewondering staan kijken. Het huwelijk van koning har wik van Egypte met Narriman Sadek werd te Cairo ingezegend volgens de Muzelmaanse ritus. De bruid was niet op de huwelijksplech tigheid aanwezig, doch werd vertegen woordigd door haar oom Mohamed Aly Sadek, minister van Egypte te Den Haag. Onze foto toont het koninklijk paar bij de aankomst op het paleis, waar een receptie plaats had- naar het machtige dakgebint in puur eikenhout, dat in al zijn grootsheid doet denken aan de kiel van één dier oude Wikingscbepen. Op de verschil lende verdiepingen van het Belfort hebben we doorheen de vensters het steeds mooier wordend panorama kunnen aanschouwen en met de foto's en afbeeldingen die er zijn op gehangen, hebben we ons een beeld kunnen vormen van het prachtige schilderwerk, waarmede de schepen kamer en andere zalen vroeger ver sierd waren door kunstenaars, onder andere, Cufl'ens en Swerts, wiens werk we nu nog kunnen bewonde ren. in de O. L. Vrouwkerk te Sint Niklaas. En dan zijn we op het terras van een restaurant gaan plaats nemen vóór de Halle en het Belfort. Lange tijd hebben we gekeken naar het slanke profiel van de Halletoren waarachter dan weerom een andere, roemrijke toren oprijst, deze der Sint Maartenskerk. En we hebben het marktplein ge zien. Het marktplein, dat zowel als gans Ieper, na de eerste wereldoorlog weerom uit de grond gerezen is, in de zelfde, middeleeuwse trant als het vroeger bestond, maar wellicht met een tot dan ongekende aanblik van frisheid en jeugd. Frisheid en jeugd zo heette de in druk waarmede we 's avonds terug uit leper vertrokken zijn. Deze stad heeft als geen ander een roemrijk verleden achter de rug i Zwaar werd ze geteisterd op vele ogenblikken van haar geschiedenis i Maar het karakter der Ieperlingen I kende vooral de trek van harde werk kracht en blijvende optimisme. En daarom mocht de Lakenhalle van Ie per uiteenspringen, belegerd worden, branden of in puin worden gelegd steeds werd ze hernieuwd, herbouwd omdat ze was en is, het symbool van een schone, een werkzame, een blije stad. Zij is het aangezicht van de mensen die onder haar toren wonen, zij vormt een onmisbaar deel van het gelaat van Vlaanderen. voor de normale schijven 30.000 loten van 200 fr. 3.000 loten van 500 fr. 600 loten van 1.000 fr. 240 loten van 2.500 fr. 240 loten van 5.000 fr. 60 loten van 10 000 fr. 45 loten van 20.000 fr. 15 loten van 40.000 fr. Vijftien grote loten van 109 000 fr. Twee grote loten van 1000.000 fr- Een groot lot van 2.500.000 fr. In het totaal 18 millioen verdeeld door het toeval in 50 trekkingen, [i Het bUJet 100 fr. Het tiende 11 fr Volgende trekking op 2 JUNI te VERVIERS. (48221 i HET PALAIS ROSE. De besprekingen der plaatsvervangende Vier te Parijs schieten nog steeds niet op en dreigen, zoals we het verleden week reeds hebben gemeld, te mislukken Ter illustratie hoe door deze kleine Vier gewerkt wordt volstaat het Verslag der 46e vergadering- Jessup vroeg aan Gromyko of de Rus sische regering van haar kant aan een vierlandenconferentie verlangt deel te ne men. Ik hoop zo voegde de Amerikaan se afgevaardigde er aan toe. zich tot Da- vies wendende die voorzat. dat Gromyko deze vraag wel zal willen beantwoorden De Russische afgevaardigde verklaarde echter dat het geen nut heeft te ant woorden. omdat de Russische houding ge heel en al bekend is. Onder die omstandigheden, zo zeide hierna de voorzitter, kunnen de plaats vervangers. daar het onmogelijk is van Gromyko het antwoord op de gestelde vraag te bekomen, hun werkzaamheden tot morgen verdagen. Gromyko antwoordde dat dit een in terpretatie van de voorzitter was en dat hij het daarmede niet eens was. Maar hij voegde er aan toe geen tegenstander van de verdaging te zijn. Waarop de plaatsvervangers uiteengin gen DE OORLOG IN KOREA. Het vijandelijk offensief is tot staan ge bracht en de UNO-troepen zijn thans en kele kilometer opgerukt. Doch daardoor is echter geen enkele definitieve wijzi ging in de strijd ingetreden. De algemene toestand blijft er zeer problematisch. De jongste berichten wijzen er op. dat de indruk verkregen wordt alsof de vijand zich achter de 38e breedtegraad wil te rugtrekken. En wat dan De vraag blijft open, onopgelost- Mag ze beschouwd wor den als aanmoediging, dat de vijand niet zinnens is de strijd nieuwe en gevaar lijker vormen te doen aannemen. Nu vooral dat in de Verenigde Staten open lijk wordt meegedeeld, dat het niet in de bedoeling van Truman ligt een Derde Wereldoorlog te ontketenen, maar veel eer te voorkomen. DE HUIDIGE KOREA-POLITIEK DE GOEDE. Men vraagt zich algemeen af of het niet beter ware hardhandiger in Korea op te treden, tt.z. Mandsjoerije te bombarde ren en desnoods een algemene wereldoor log te ontketenen, veel liever dan nog langer in de nefaste onzekerheid te leven en een dezer dagen door de vijand met atoombommen verrast, vernietigd te wor den. Hierop antwoordde Truman Men heeft ons gevraagd, aldus de pre sident. maatregelen te treffen, die het conflict tot andere streken van het Ver re Oosten zouden hebben uitgebreid. Men heeft ons gezegd, dat wij hierdoor spoedig een einde zouden kunnen maken aan het Koreaanse conflict en het leven van vele soldaten redden. Dit is volgens mij niet waar. Ik meen, dat wij veel meer kans hebben de aanrander in Korea tot staan te brengen en dit met geringere verliezen aan mensenlevens, indien wij de huidige politiek volgen. Op het ogenblik is een uitgebreid de bat over het buitenlands beleid aan de gang Vele lieden denken dat het slechts om een politieke twist gaatHet opzet reikt echter veel verder dan het resul taat van verkiezingen. De inzet kon wel eens de atoomoorlog zijn. Onze buiten landse politiek is geen gewone politieke kwestie Het is een kwestie van leven of dood. Het gaat om de toekomst van het mensdom. Voorstellen, dat de Verenigde Staten een ultimatum zouden richten tot China om het te dwingen te onderhandelen, houdt het gevaar in, dat de Verenigde Staten zonder bondgenoten zouden komen te staan. Wij zullen ons echter niet in de valstrik laten lokken en de hulp van onze bondgenoten niet verzaken terwijl het Sovjetgevaar ons bedreigt. DE VREDE MET JAPAN. Het staat nu vast dat de Verenigde Staten, ook zonder instemming van Rus land. een vredesverdrag met Japan zul len ondertekenen. Het Russische voorstel om een confe rentie van vijf te beleggen voor het vre desverdrag met Japan komt op een ogen blik dat het om redenen van binnenlandse of buitenlandse politiek, de Amerikaanse leiders zo goed als onmogelijk is een con ferentie te overwegen waaraan commu nistisch China zou deelnemen, zo is de eerste vaststelling van de diplomatieke kringen der Amerikaanse hoofdstad. Het schijnt dat de Sovjetunie tracht zodoende het debat nog meer te verbitte ren door practisch deze leiders voor te stellen hun opvatting van het enige vraag stuk der buitenlandse politiek dat in het binnenland niet wordt betwist te wijzi gen te wetenhet vredesverdrag met Japan. Zoals bekend is Engeland voorstander van een deelneming van de regering ran Peking aan de onderhandelingen voor dit verdrag en het heeft aan Washington voorgesteld Formosa aan China terug re geven. IZou de wijziging van de Amerikaanse opvatting over het Japanse vredesver drag de prijs kunnen zijn van goede dienstenvan Rusland in Korea Som mige waarnemers te Washington vragen het zich af, doch zij zijn er zeker van dat de Ver. Staten nimmer deze prijs zul len betalen. Ten slotte wordt er te Washington aan herinnerd dat de Ver. Staten de Sovjet unie hebben uitgenodigd onder de landen die deel zullen nemen aan de onderhan delingen over het Japanse vredesverdrag. Op deze uitnodiging werd niet ingegaan. SPAAK TOT VOORZITTER VAN HET EUROPEES PARLEMENT HERKOZEN. De derde zitting van de adviserende vergadering van de Raad van Europa is te Straatsburg geopend. De vergadering stond onder voorzitterschap van de Ita liaanse afgevaardigde Bogiano Picco die de openingsrede hield. Dadelijk daarop werd de commissie voor het onderzoek der geloofsbrieven bij loting aangewezen. Daarna werd P. H. Spaak eenparig tot voorzitter verkozen. SPECTATOR. DF. SOCIALISTEN WAARSCHUWEN TEGEN EEN GEVAARLIJK KATHOLIEK MANOEUVRE. De ministers Brasseur en Moyersoen, respectievelijk voor Binnenlandse Zaken en Justitie, hebben sedert enkele maan den het plan ingestudeerd om de open bare orde, in moeilijke omstandigheden, te kunnen handhaven. Thans hebben bei de ministers een wetsontwerp desbetref fend neergelegd, dat echter geenszins de goedkeuring van de Socialisten zal beko men. De Volksgazet», commenteert dit wets ontwerp o m. als volgtHet ontwerp is door de Commissie van Justitie van de Kamer onderzocht geworden, en ondanks de voorzichtige taal die men gebruikt om de pil aan de parlementairen te doen slik ken is het duidelijk dat achter die on schuld de C V.P.-regering met boze plan nen rondloopt Zo wordt oa een oude wet opgegraven, van 1818. die nog dateert van onder het Hollands regime, doch die het inzicht van de regering moet recht vaardigen de voorafgaande aanhouding toe te passen op overtreders, of mogelijke overtreders van reglementen en besluiten die door de regering zouden worden uit gevaardigd. Het lijkt zo een beetje op het Schutzhaft(het opsluiten van bepaal de personen om hen c te beschermen tegen zichzelf), dat door Hitier werd in gevoerd. om op elegante wijze van lastige politieke tegenstrevers verlost te worden. De verslaggever van de commissie, een C. V. P.-er. gaat nog verderhij roept een decreet in van de keizer van Oosten rijk in 1789. dat aan de "ministers toelaat alle maatregelen naar goeddunken te ne men om de orde te handhaven. De ver slaggever stelt daarbij koudweg vast dat dit decreet van meer dan 150 jaar geleden nog steeds niet werd afgeschaft. De C V P.-ministers zijn wel zeer onge lukkig geïnspireerd geworden juist twee wetten aan te halen van dictatoriale staatshoofden, die België onder hun gezag hadden gekregen, maar van wie de Belgen zich precies hebben losgevochten. «Waar gaat de domheid en de angst van de C.V.P.. de meerderheid te verliezen, nu eindelijk ophouden BEDENKELIJKE VOORUITZICHTEN INZAKE WERKLOOSHEID. <i De Standaard publiceerde daarover thans een hoofdartikel, waarvan de in leiding als volgt werd gesteld Het blijft een bedenkelijk feit dat deze uitzonderlijke hoogconjunctuur der prse- oorlogse bewapening of moeten we bewapenen om de vrede te winnen - gepaard gaat met een vrij aanzienlijke werkloosheid. Is er dan in België of beter in Vlaan deren een zo groot onbruikbaar residu, of ligt het aan de inertie der werklozen, mede met deze van de hogere instanties, aan de onbeweegbaarheid der betrokken arbeiders of aan het laissez-faire kapitalisme dat de volledige tewerkstel ling beschouwt als een normale toestand en het residu der nog niet tewerkgestel- den uit het economisch proces uitschakelt en bestempelt als structureel werklozen. Er werd herhaaldelijk in deskundige krin gen gewaarschuwd dat deze extra-hoog conjunctuur niet zal blijven duren, dat deze steeds hoger opgevoerde productie, binnen afzienbare tijd tot normale ver houdingen moet worden teruggeleid, d i tot mirdcr dan volledige tewerkstelling en er alsdan in korte tijd een half mil lioen werklozen zullen zijn waarvan we derom 80 in Vlaanderen zullen gelo- caliseerd zijn. (zie vervolg volg. blz.)

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1951 | | pagina 1