Thuyndag, Yper's grootste dag WERELDGEBEUREN - ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER. I 6e JAARGANG Nr 35 PRIJS 3 Fr. ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1953 VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS WAT IS EEN TUIN HET YPERSCH NIEUWS BESTUUR EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT. YPER XeL 580 Ppstcheckxek. 461.73 (L. DUMORTIER) ABONNEMENTSPRIJS 1 JAAR135 fr. 6 MAAND 78 fr. Yper, o Yper. wat zijt gij toch ver- [heugd j Op al die thuyndag feesten ziet men [u in volle vreugd vraagt men u waarom gij al die [opstel doet gij antwoordt vrijmoedig dat het1 [geschieden moet uit ene dankbaar plicht voor 't wel- [zijn u gedaan door Onze Vrouw van Thuyne die [in nood u bij kwam staan (bis) 2 Oogst 1953. Yper viert wederom Thuyndag. Alle inwoners, zowel rijk als arm, vieren feest. Maar ongeluk kiglijk kennen weinig de oorzaak van deze feestviering. Het is namelijk de herdenking van het wapenfeit dat Yper in 1383 na 2 maanden beleg wonderlijk ontzet werd. En om dat feit te kennen moeten wij terug gaan i tot in 1378. In dit jaar ontstond de Westerse scheuring waardoor er 2 pausen waren, namelijk Urbanus VI te Rome en Clemens VII te Avignon. De staten Frankrijk, Schotland. Cas- tilië waren voor Clemens VII terwijl Engeland, Duitsland en Vlaanderen voor Urbanus VI waren. In 1346 was Lodewijk van Male graaf van Vlaanderen, doch was me nigmaal in oorlog. Op 3 Mei 1382 werd hij door de Gentenaren versla gen hij vluchtte naar Parijs terwijl Yper vriendschap sloot met Gent. Dit speelde in de kaart van graaf Philips de Stoute daar Vlaanderen het erf deel moest worden van zijn gemalin. Graaf Philips kon de Franse koning overhalen een leger te zenden tegen Yper onder de naam van kruistocht tegen de Urbanisten. De Yperlingen wilden onderhandelen doch de Gen tenaren protesteerden. Een kort ge vecht had plaats waarin de Gente naren verslagen werden. EJe Franse koning kon dan de onderwerping van Yper aanvaarden onder de volgende voorwaarden a) betaling van 40.000 franken b) aflevering der keuren c) erkenning van Paus Clemens VII Niettegenstaande dat bleven de Yperlingen trouw aan Paus Urbanus VI. In November 1382 werd Gent verslagen te Westrozebeke door de Fransenkort nadien vertrok het Franse leger, doch liet een bezetting achter. Engeland zag nu zijn slechte handeling tegenover Gent in en richt te een kruistocht in tegen de Clemen- tijnen (dus tegen Frankrijk en de bezette steden onder Frans beleid). In April 1383 landden zij te Kales aan onder de leiding van de bisschop van Norwich, Hendrik Spencer. Alle ste den die door de Fransen bezet wa ren, werden belegerd en ingenomen. Ook Yper stond op het programma en op 8 Juni 1383 verscheen het Engels leger vóór de Yperse stadsmuren. Het was 80.000 man sterk (61.000 Engel sen en 19.000 Gentenaren die zich bij hen gevoegd hadden belust op weer wraak tegenover Yper). De Yperlin gen echter waren maar met 25.000 man. Deze belegering duurde tot 2 Oogst 1383. datum waarop het leger der belegeraars de stadsmuren ver liet. zonder de stad in te nemen. Deze ontzetting werd toegeschreven aan de tussenkomst van O. L. Vrouw. De stad Yper in die tijd was omringd met een vestingsmuur waarin men 10 stadspoorten hadBoterpoort. Tem pelpoort. Elverdingepoort. Boezinge- poort, Diksmuidepoort. Torhoutpoort. Antwerpenpoort (heden Menenpoort), Steendampoort, Komenpoort en Rijsel- poort. In Yper telde men dan 8 paro chies St Maartens, St Pieters. St Jacobs. St Niklaas. St Michiels, St Jan, H. Kruis en O. L. Vrouw ten Brielen. Toen viel Yper onder het bis dom Therenburg (Frankrijk) en had dan als bisschop Petrus de Orgemont. I Het verdedigingsleger van Yper. 25.000 man sterk, bestond uit 4 wapen gilden, namelijk a) Gilde van Sint Sebastiaan of boogschutters I b) Gilde van St Michiel of zwaard vechters c) Gilde van Sint Joris of kruis boogschutters d) Gilde van Sint Barbara of bus- kruitschutters. Het stond onder het bevel van de Kastelnijheer van Yper, Heer Jean d'Oultre. De opheffing van het beleg van Yper werd toegeschreven aan de tussenkomst van O. L. Vrouw. Een beeld werd geplaatst in de St Maar tenskerk. Dit stond in een houten omheining, vandaar dus de naam O. L. Vrouw van Thuyne (tuin). Deze houten tuin verbeeldde de zwakke ver sterking der stad. Ook werd er een dankprocessie ingericht ter» ere van O. L. Vrouw die telken jare uitgaat op de eerste Zondag van Oogst. Het beeld van O. L. Vrouw van Thuyne. gekroond met een gouden kroon in 1945, wordt dan triomphantelijk mee gedragen. En om deze wonderlijke ontzetting der stad beter te doen uitkomen heb ben de Yperlingen een reus ontwor pen, Goliath genaamd. Hij meet 7.50 m. en weegt 360 kgr. De betekenis van deze reus is als volgtde ganse gestalte van de reus betekent het i leger der Engelsen en Gentenaren ter- wijl het hoofd van David, dat prijkt op de linkerarm van de reus. ver- beeldt het leger der Yperlingen. Dus het leger der Yperlingen was maar een klein deeltje vergeleken met dat der belegeraars. Dat is dus in het kort de beteke nis der Thuyndagviering. Vele toeris ten komen de patrones der stad Yper, O. L. Vrouw van Thuyne. vereren en dit jaar 1953 zal dit nog meer het 'geval zijn. Yper, kunststad van mo numenten St Maartenskerk, Hallen, Menenpoort. enz., heeft nu ook een heerlijke verlichting die vele toeris ten naar de Yperstede zal lokken. aaa ailen een gelukkige Thuyndag. A. VERMAST. Dp laatste besprekingen voor de wapenstilstand in Korea zijn hier nog aan gang. Links bemerkt men generaal Harrison, leider van de UNO-delegatie. De tweede van rechts is generaal Nam II, leider van de Si no-Koreaanse afvaardiging. Enkele t.vp.sehe beelden uit de Koreaanse oorlog. Boven links: de 38e breedte graad waar het conflict op 25 Juni 1950 een aanvang nam. Onoer lints: de \iucnt der Zuid-Koreanen voor de oprukkende Noord-Koreaanse troepen. Boven rechts gevecht in de straten van Seoel, toen het UNO-leger deze stad heroverde in Oktober 1950. Onder rechts een klaroen van het UNO-leger blaast het staakt het vuur a. WAPENSTILSTAND IN KOREA. Eindelijk werd de wapenstilstand in Ko rea ondertekend, zodat er nu aldaar niet meer gevochten wordt Dat is zeer ver heugend nieuws, dat tot blijdschap en nieuwe hoop op wereldvrede stemt. DE EERSTE STRUIKELSTEEN. De besprekingen, die leidden tot een wapenstilstand, begonnen op 8 Juli 1951 te Kaesong. De conferentie sleepte aan met onderbrekingen en hervattingen tot 23 Augustus van het zelfde jaar. toen bei de afvaardigingen struikelden over het vraagstuk van de terugtrekking van de buitenlandse troepen uit Korea. Op 25 October 1951 vergaderden de on derhandelaars opnieuw, maar ditmaal te Pan Moendjon op voorstel van de commu nisten. Twee maand later, op 12 Decem ber. werd een subcommissie voor uitwis seling van de krijgsgevangenen ingesteld De netelige kwestie van de repatriëring der Noord-Koreaanse krijgsgevangenen kwam te berde. HET PROBLEEM DER KRIJGSGEVANGENEN. De communisten verwierpen het Uno- voorste! krachtens hetwelk het deze krijgsgevangenen zou vrij staan gerepa trieerd te worden of niet. Ondanks een vergelijkvoorstel van de UNO. op 28 April 1952. geraakten de be sprekingen in het slop en werd de con ferentie op 8 October opgeschort. Een plan van India, dat door de Alge mene Vergadering was goedgekeurd op 3 December 1952. werd door de Zuid- en Noordkoreanen. evenals door de Chinezen afgewezen, maar op 28 Maart 1953 aan vaardden de communisten de zieke en ge wonde krijgsgevangenen uit te wisselen. Na zeven maand onderbreking werden de besprekingen hierbij hervat over de repatriëring van de gevangenen. Voorstellen in zake de oprichting van een neutrale toezichtscommissie werden door generaal Harrison aanvaardbaar ge acht. maar de Zuidkoreanen brachten te elfder ure weer een kink in de kabel. TENSLOTTE ZORGDE DE ZUIDKORE.A.ANSE PRESIDENT VOOR NIEUWE MOEILIJKHEDEN. De Zuidkoreaanse regering verklaarde de bestandsbesprekingen te zullen boy cotten indien generaal Harrison de ge heime voorstellen, die hij de communis ten te Pan Moendjon zou hebben gedaan, niet introk. Op 29 Mei stuurde President Eisenho wer een boodschap aan Syngman Rhee. Zeven dagen later verklaarde Rhee het bestand te zullen ondertekenen, daar de Verenigde Staten hem hiertoe verplicht ten. Middelerwijl werd te Pan Moendjon voortgewerkt en kondigde president Rhee de krijgswet af in geheel Korea. Op 8 Juni werd een overeenkomst be reikt over de uitwisseling van krijgsge vangenen. Alzo is de laatste hinderpaal voor een wapenstilstand uit de weg ge ruimd. doch op 8 Juni liet president Rhee 25 000 Noordkoreaanse krijgsgevangenen ontsnappen, ten einde het sluiten van een bestandsovereenkomst te bemoeilijken. EIND GOED. AL GOED President Eisenhower zond de h. Wal ter Robertson, adjunct-staatssecretaris, naar Seoel met een nieuwe persoonlijke zeer krachtige boodschap. Robertson en Rhee werden het eens. Zuidkorea zou zich aan de bestandsbe schikkingen onderwerpen in ruil voor een wederzijds bijstandspact met de Verenig de Staten. Later echter kwam president Rhee op zijn besluit terug en maakte zijn aanvaar ding van het bestand afhankelijk van de voorwaarde dat de politieke conferentie niet langer dan 90 dagen zou duren. Op 19 Juli is te Pan Moendjon een de finitief akkoord bereikt. Van 23 Juli af bleken de laatste bezwa ren practisch geregeld te zijn. De stafofficieren legden de laatste hand aan het afbakenen van de lijn voor het staakt het vurenen alhoewel men er niet toe kwam de ondertekening door de opperbevelhebbers te laten doorgaan te Pan Moendjon. kwam men uiteindelijk toch tot een overeenkomst op 26 Juli. DE CLAUSULES VAN HET BESTAND. Overeenkomstig de clausules van de wa penstilstand. die te Pan Moendjon werd ondertekend en die Maandag te 14 uur van kracht werd. zullen 1. alle vijandelijkheden te land. te wa ter en in de lucht binnen de 12 u. d.w.z. vóór 14 u. Belgische tijd worden stop gezet 2 de troepen zullen zich twee kilometer langs weerskanten van de demarcatielijn terugtrekken en de operatie zal moeten beëindigd zijn binnen een termijn van 72 uren 3 De UNO-strijd krachten zullen zich van 14 u. af met hun uitrusting moeten terugtrekken uit de linies, die zij ter hoogte van de Noordkoreaanse heuvelen, o m. in de baai van Wonsan, bezet had den en de operatie zal binnefi vijf dagen moeten afgelopen zijn; 4 De blokkade van Korea zal worden opgeheven 5 Elke versterking in manschappen en materieel uit de landen buiten Korea, zal onmiddellijk worden stopgezet De clausules laten evenwel aan beide partijen toe over te gaan tot een aflos sing van de troepen in een tempo van 35 000 manschappen pier maand, en mach tigen eveneens de vervanging van het versleten materieel 6. Een militaire wapjenstilstandscommis- sie zal in beginsel te 14 GMI. function- neren Zij is samengesteld volgens het model van de afvaardigingen van de wapienstilstandconferentie. Deze militaire commissie zal het nakomen van de wapen stilstandsclausules controleren en even tuele geschillen beslechten De neutrale commissie van de controle is samengesteld uit Zweden. Zwitsers. Po len en Tsjechoslovaken. en functionneert in beginsel vanaf 14 uur. Deze controle commissie moet onderzoekingen instellen ter plaatse, en haar verslagen overmaken aan de hoger omschreven militaire com missie. Zij zal twintig groepen waarne mers omvatten, waarvan er vijf zullen ge- stationneerd zijn op vijf verschillende punten van Noordkorea en vijf andere op vijf andere punten van Zuidkorea. Tien ploegen zullen in reserve worden gehou den 8. Een tweede neutrale controlecommis sie zal gedurende drie maanden met de bewaking van de krijgsgevangenen zijn belast, die de repatriëring afwijzen, en zal over ongeveer twee maanden in func tie treden. Deze tweede neutrale controlecommis sie zal benevens de vertegenwoordigers van de vier vermelde neutrale landen in de eerste commissie, worden voorgezeten door India, dat alleen de gewapjende strijd krachten zal leveren om gedurende drie maanden de kampen van deze krijgsge vangenen te bewaken. WAT DE KOREAANSE OORLOG KOSTTE. De bestrijding van de aanranders op Korea heeft de vrije wereld, benevens tienduizenden levens en onbeschrijfelijke ellende, milliarden gekost. Hoeveel de Verenigde Staten precies uitgegeven hebben in de Koreaanse oorlof zal wellicht nooit uitgemaakt worden. De werkelijke oorlogskosten kunnen moeilijk afgezonderd worden in de alge mene uitgaven voor de nationale verde diging. Het Amerikaans depjartement var Landsverdediging heeft bij benadering ge schat, dat Korea 15 milliard dollar (75C milliard Belgische frank) heeft gekost aar fzie vervolg onderaan volg. kolom) Voor Thuyndag Dat zal iedereen wel wetenJa En toch zijn we er niet bepaald zeker van dat alle lezers de juiste betekenis van dit woord kennen Op school zal vrijwel ieder een geleerd hebben dat een tuin thans een hof is. maar zo was het niet altijd en er zijn ook nu nog c tuunswaarin géén bloemen of planten groeien. Tuin of tuyn. ook soms thuyn is een Middelnederlands woord dat oorspronke lijk omheining betekende en waarvan een oude verklaring het volgende zegtt een thuun dat is een gheslachte (een soort) van heyndinghe (omheining), die ghemaeckt is van rijseren (rijshout) ende van door nen ende deser gelyc. want men steect eerst staken in die aerde ende daer vlecht men gheharden (roeden, takken) ommeende aldus worden die huysen. dat coorn ende die hoven bescermt voor die beesten en de voor die quade (slechte) menschen In deze betekenis wordt het woord nog elke dag gebruikt in enkele delen van Ne derland. om. in Gelderland, waar men de weiden met dergelijke rasteringen om ringt het woord wordt er toenuit gesproken. De tuin van Iepjer is dan het verdedi gingswerk om de stad. gebouwd uit der gelijk gevlochten rijshout, dat in de Mid deleeuwen. vooraleer er stenen wallen waren, de stad beschermde. O. L. Vrouw van de Halle. de oudste patrones van de stad. kreeg echter na het beleg van 1383 de naam van O L Vrouw van Tuine. omdat zij de schutse van de stad geweest was in deze dagen van beproeving en dan ook steeds in dergelijke tuin staat afgebeeld (zie het beeld in St Maartens kerk). Ook een omheining van een enkele boom. zoals men er wel in weiden aantreft om de schors tegen de dieren te beschermen, heette men destijds een tuin Zo zou dan een ijzeren schutting om een boom een tuin kunnen genoemd worden. Maar de oorspronkelijke betekenis van het woord ging zich mettertijd uitbreiden en zo werd een tuin ook de ruimte docr een omheining omsloten, al hoefde deze ruimte niet bepaald met planten begroeid te zijn Men kent nog verschillende na men met tuin. vooral in Noord-Nederland, die helemaal niets met beplantingen te maken hebben. Ten slotte verloor tuin later volledig zijn oorspronkelijke bete kenis en werd het een omheinde plaats waar bloemen en planten gekweekt wer den In het Westvlaams dialect bleef het woord enigszins behouden en zo spreken de landbouwers nog van een tuun waar zij het draaikruis bedoelen, dat toegang tot een weide verleent. Hier is in zekere mate de eerste betekenis bewaard. Eigenaardig is ten slotte ook de verge lijking met andere talen. In het Duits heeft het woordje zijn eerste betekenis wel be waard en is Zaun nog steeds een schut ting. terwijl zaundürr niet wil zeggen r zo dor als een (niet onderhouden) tuin, maar welzo mager als een lat. Kijken we naar het Engels, dan vinden we in het woordje town stad. eveneens een interessant vergelijkingspunt. Uit dit alles blijkt dus wel hoe belang wekkend voor ons. Iep>erlingen, het woord je tuin is. Wat ik ter gelegenheid van Tuindag wel de moeite waard achtte u te vertellen REBA. de Verenigde Staten. De eerste wereld oorlog kostte de Amerikanen nagenoeg 25.000.000.000 dollar <1.250000 millioen Belgische fr.) en de tweede wereldoor log 323 623 501.000 dollar (16.181 175.050.000 Belgische frank). DE VREDE IN DE GEHELE WERELD IS NOG NIET GEWONNEN. WIJ MOGEN ONZE WAAKZAAMHEID. NIET LATEN VERSLAPPEN!» VERZEKERT PRESIDENT EISENHOWER. Over de radio heeft president Eisen hower. na de ondertekening van de wa penstilstand verklaard Met een gebed van dank begroeten wij de officiële aan kondiging van de wapenstilstand in Ko rea De toespraak van de president duurde precies vier minuten. Na de gesneuvelden van deze veldtocht te hebben begroet, bracht de president hulde aan het lijden van hiln familieleden en sprak de hoop uit dat de door communisten gedetineerde gevangenen spsoedig zouden huiswaarts keren. De Verenigde Naties, zo vervolgde de president, hebben de uitdaging van de aanvallers weten te beantwoorden. Eisen hower onderstreepte tevens de dappjerheid van het Zuidkoreaans leger, dat onder de leiding van president Syngman Rhee. eens te meer bewezen heeft dat c de mensen van goede wil of zij uit het Oosten of uit het Westen komen, schouder aan schouder kunnen strijden om een recht vaardige zaak te doen zegevieren.Een gedachte, zo voegde de president er aan toe. moet ons meester doen blijven over onze ontroering: wij hebben een wapen stilstand getekend, op een, enkel slagveld. Wij hebben de vrede in de gehele wereld niet gewonnen. Wij mogen onze waak zaamheid niet laten verslappen SPECTATOR

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 1953 | | pagina 1