Thuyndag, Yper's grootste dag
WERELDGEBEUREN
- ONAFHANKELIJK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
VOOR HET ARRONDISSEMENT YPER.
I
6e JAARGANG Nr 35
PRIJS 3 Fr.
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1953
VERSCHIJNT ELKE WEEK 'S ZATERDAGS
WAT IS EEN TUIN
HET YPERSCH NIEUWS
BESTUUR EN REDACTIE: 34. BOTERSTRAAT. YPER
XeL 580 Ppstcheckxek. 461.73 (L. DUMORTIER)
ABONNEMENTSPRIJS
1 JAAR135 fr. 6 MAAND 78 fr.
Yper, o Yper. wat zijt gij toch ver-
[heugd j
Op al die thuyndag feesten ziet men
[u in volle vreugd
vraagt men u waarom gij al die
[opstel doet
gij antwoordt vrijmoedig dat het1
[geschieden moet
uit ene dankbaar plicht voor 't wel-
[zijn u gedaan
door Onze Vrouw van Thuyne die
[in nood u bij kwam staan (bis)
2 Oogst 1953. Yper viert wederom
Thuyndag. Alle inwoners, zowel rijk
als arm, vieren feest. Maar ongeluk
kiglijk kennen weinig de oorzaak van
deze feestviering. Het is namelijk de
herdenking van het wapenfeit dat
Yper in 1383 na 2 maanden beleg
wonderlijk ontzet werd. En om dat
feit te kennen moeten wij terug gaan i
tot in 1378. In dit jaar ontstond de
Westerse scheuring waardoor er 2
pausen waren, namelijk Urbanus VI
te Rome en Clemens VII te Avignon.
De staten Frankrijk, Schotland. Cas-
tilië waren voor Clemens VII terwijl
Engeland, Duitsland en Vlaanderen
voor Urbanus VI waren.
In 1346 was Lodewijk van Male
graaf van Vlaanderen, doch was me
nigmaal in oorlog. Op 3 Mei 1382
werd hij door de Gentenaren versla
gen hij vluchtte naar Parijs terwijl
Yper vriendschap sloot met Gent. Dit
speelde in de kaart van graaf Philips
de Stoute daar Vlaanderen het erf
deel moest worden van zijn gemalin.
Graaf Philips kon de Franse koning
overhalen een leger te zenden tegen
Yper onder de naam van kruistocht
tegen de Urbanisten. De Yperlingen
wilden onderhandelen doch de Gen
tenaren protesteerden. Een kort ge
vecht had plaats waarin de Gente
naren verslagen werden. EJe Franse
koning kon dan de onderwerping van
Yper aanvaarden onder de volgende
voorwaarden
a) betaling van 40.000 franken
b) aflevering der keuren
c) erkenning van Paus Clemens VII
Niettegenstaande dat bleven de
Yperlingen trouw aan Paus Urbanus
VI. In November 1382 werd Gent
verslagen te Westrozebeke door de
Fransenkort nadien vertrok het
Franse leger, doch liet een bezetting
achter. Engeland zag nu zijn slechte
handeling tegenover Gent in en richt
te een kruistocht in tegen de Clemen-
tijnen (dus tegen Frankrijk en de
bezette steden onder Frans beleid).
In April 1383 landden zij te Kales aan
onder de leiding van de bisschop van
Norwich, Hendrik Spencer. Alle ste
den die door de Fransen bezet wa
ren, werden belegerd en ingenomen.
Ook Yper stond op het programma en
op 8 Juni 1383 verscheen het Engels
leger vóór de Yperse stadsmuren. Het
was 80.000 man sterk (61.000 Engel
sen en 19.000 Gentenaren die zich bij
hen gevoegd hadden belust op weer
wraak tegenover Yper). De Yperlin
gen echter waren maar met 25.000
man. Deze belegering duurde tot 2
Oogst 1383. datum waarop het leger
der belegeraars de stadsmuren ver
liet. zonder de stad in te nemen. Deze
ontzetting werd toegeschreven aan
de tussenkomst van O. L. Vrouw. De
stad Yper in die tijd was omringd
met een vestingsmuur waarin men 10
stadspoorten hadBoterpoort. Tem
pelpoort. Elverdingepoort. Boezinge-
poort, Diksmuidepoort. Torhoutpoort.
Antwerpenpoort (heden Menenpoort),
Steendampoort, Komenpoort en Rijsel-
poort. In Yper telde men dan 8 paro
chies St Maartens, St Pieters. St
Jacobs. St Niklaas. St Michiels, St
Jan, H. Kruis en O. L. Vrouw ten
Brielen. Toen viel Yper onder het bis
dom Therenburg (Frankrijk) en had
dan als bisschop Petrus de Orgemont.
I Het verdedigingsleger van Yper.
25.000 man sterk, bestond uit 4 wapen
gilden, namelijk
a) Gilde van Sint Sebastiaan of
boogschutters
I b) Gilde van St Michiel of zwaard
vechters
c) Gilde van Sint Joris of kruis
boogschutters
d) Gilde van Sint Barbara of bus-
kruitschutters.
Het stond onder het bevel van de
Kastelnijheer van Yper, Heer Jean
d'Oultre. De opheffing van het beleg
van Yper werd toegeschreven aan
de tussenkomst van O. L. Vrouw. Een
beeld werd geplaatst in de St Maar
tenskerk. Dit stond in een houten
omheining, vandaar dus de naam O.
L. Vrouw van Thuyne (tuin). Deze
houten tuin verbeeldde de zwakke ver
sterking der stad. Ook werd er een
dankprocessie ingericht ter» ere van
O. L. Vrouw die telken jare uitgaat
op de eerste Zondag van Oogst. Het
beeld van O. L. Vrouw van Thuyne.
gekroond met een gouden kroon in
1945, wordt dan triomphantelijk mee
gedragen.
En om deze wonderlijke ontzetting
der stad beter te doen uitkomen heb
ben de Yperlingen een reus ontwor
pen, Goliath genaamd. Hij meet 7.50
m. en weegt 360 kgr. De betekenis
van deze reus is als volgtde ganse
gestalte van de reus betekent het
i leger der Engelsen en Gentenaren ter-
wijl het hoofd van David, dat prijkt
op de linkerarm van de reus. ver-
beeldt het leger der Yperlingen. Dus
het leger der Yperlingen was maar
een klein deeltje vergeleken met dat
der belegeraars.
Dat is dus in het kort de beteke
nis der Thuyndagviering. Vele toeris
ten komen de patrones der stad Yper,
O. L. Vrouw van Thuyne. vereren en
dit jaar 1953 zal dit nog meer het
'geval zijn. Yper, kunststad van mo
numenten St Maartenskerk, Hallen,
Menenpoort. enz., heeft nu ook een
heerlijke verlichting die vele toeris
ten naar de Yperstede zal lokken.
aaa ailen een gelukkige Thuyndag.
A. VERMAST.
Dp laatste besprekingen voor de wapenstilstand in Korea zijn hier nog aan gang.
Links bemerkt men generaal Harrison, leider van de UNO-delegatie. De tweede
van rechts is generaal Nam II, leider van de Si no-Koreaanse afvaardiging.
Enkele t.vp.sehe beelden uit de Koreaanse oorlog. Boven links: de 38e breedte
graad waar het conflict op 25 Juni 1950 een aanvang nam. Onoer lints: de \iucnt
der Zuid-Koreanen voor de oprukkende Noord-Koreaanse troepen. Boven rechts
gevecht in de straten van Seoel, toen het UNO-leger deze stad heroverde in Oktober
1950. Onder rechts een klaroen van het UNO-leger blaast het staakt het vuur a.
WAPENSTILSTAND IN KOREA.
Eindelijk werd de wapenstilstand in Ko
rea ondertekend, zodat er nu aldaar niet
meer gevochten wordt Dat is zeer ver
heugend nieuws, dat tot blijdschap en
nieuwe hoop op wereldvrede stemt.
DE EERSTE STRUIKELSTEEN.
De besprekingen, die leidden tot een
wapenstilstand, begonnen op 8 Juli 1951
te Kaesong. De conferentie sleepte aan
met onderbrekingen en hervattingen tot
23 Augustus van het zelfde jaar. toen bei
de afvaardigingen struikelden over het
vraagstuk van de terugtrekking van de
buitenlandse troepen uit Korea.
Op 25 October 1951 vergaderden de on
derhandelaars opnieuw, maar ditmaal te
Pan Moendjon op voorstel van de commu
nisten. Twee maand later, op 12 Decem
ber. werd een subcommissie voor uitwis
seling van de krijgsgevangenen ingesteld
De netelige kwestie van de repatriëring
der Noord-Koreaanse krijgsgevangenen
kwam te berde.
HET PROBLEEM
DER KRIJGSGEVANGENEN.
De communisten verwierpen het Uno-
voorste! krachtens hetwelk het deze
krijgsgevangenen zou vrij staan gerepa
trieerd te worden of niet.
Ondanks een vergelijkvoorstel van de
UNO. op 28 April 1952. geraakten de be
sprekingen in het slop en werd de con
ferentie op 8 October opgeschort.
Een plan van India, dat door de Alge
mene Vergadering was goedgekeurd op
3 December 1952. werd door de Zuid- en
Noordkoreanen. evenals door de Chinezen
afgewezen, maar op 28 Maart 1953 aan
vaardden de communisten de zieke en ge
wonde krijgsgevangenen uit te wisselen.
Na zeven maand onderbreking werden
de besprekingen hierbij hervat over de
repatriëring van de gevangenen.
Voorstellen in zake de oprichting van
een neutrale toezichtscommissie werden
door generaal Harrison aanvaardbaar ge
acht. maar de Zuidkoreanen brachten te
elfder ure weer een kink in de kabel.
TENSLOTTE ZORGDE
DE ZUIDKORE.A.ANSE PRESIDENT
VOOR NIEUWE MOEILIJKHEDEN.
De Zuidkoreaanse regering verklaarde
de bestandsbesprekingen te zullen boy
cotten indien generaal Harrison de ge
heime voorstellen, die hij de communis
ten te Pan Moendjon zou hebben gedaan,
niet introk.
Op 29 Mei stuurde President Eisenho
wer een boodschap aan Syngman Rhee.
Zeven dagen later verklaarde Rhee het
bestand te zullen ondertekenen, daar de
Verenigde Staten hem hiertoe verplicht
ten. Middelerwijl werd te Pan Moendjon
voortgewerkt en kondigde president Rhee
de krijgswet af in geheel Korea.
Op 8 Juni werd een overeenkomst be
reikt over de uitwisseling van krijgsge
vangenen. Alzo is de laatste hinderpaal
voor een wapenstilstand uit de weg ge
ruimd. doch op 8 Juni liet president Rhee
25 000 Noordkoreaanse krijgsgevangenen
ontsnappen, ten einde het sluiten van een
bestandsovereenkomst te bemoeilijken.
EIND GOED. AL GOED
President Eisenhower zond de h. Wal
ter Robertson, adjunct-staatssecretaris,
naar Seoel met een nieuwe persoonlijke
zeer krachtige boodschap.
Robertson en Rhee werden het eens.
Zuidkorea zou zich aan de bestandsbe
schikkingen onderwerpen in ruil voor een
wederzijds bijstandspact met de Verenig
de Staten.
Later echter kwam president Rhee op
zijn besluit terug en maakte zijn aanvaar
ding van het bestand afhankelijk van de
voorwaarde dat de politieke conferentie
niet langer dan 90 dagen zou duren.
Op 19 Juli is te Pan Moendjon een de
finitief akkoord bereikt.
Van 23 Juli af bleken de laatste bezwa
ren practisch geregeld te zijn.
De stafofficieren legden de laatste hand
aan het afbakenen van de lijn voor het
staakt het vurenen alhoewel men
er niet toe kwam de ondertekening door
de opperbevelhebbers te laten doorgaan
te Pan Moendjon. kwam men uiteindelijk
toch tot een overeenkomst op 26 Juli.
DE CLAUSULES VAN HET BESTAND.
Overeenkomstig de clausules van de wa
penstilstand. die te Pan Moendjon werd
ondertekend en die Maandag te 14 uur
van kracht werd. zullen
1. alle vijandelijkheden te land. te wa
ter en in de lucht binnen de 12 u. d.w.z.
vóór 14 u. Belgische tijd worden stop
gezet
2 de troepen zullen zich twee kilometer
langs weerskanten van de demarcatielijn
terugtrekken en de operatie zal moeten
beëindigd zijn binnen een termijn van 72
uren
3 De UNO-strijd krachten zullen zich
van 14 u. af met hun uitrusting moeten
terugtrekken uit de linies, die zij ter
hoogte van de Noordkoreaanse heuvelen,
o m. in de baai van Wonsan, bezet had
den en de operatie zal binnefi vijf dagen
moeten afgelopen zijn;
4 De blokkade van Korea zal worden
opgeheven
5 Elke versterking in manschappen en
materieel uit de landen buiten Korea, zal
onmiddellijk worden stopgezet
De clausules laten evenwel aan beide
partijen toe over te gaan tot een aflos
sing van de troepen in een tempo van
35 000 manschappen pier maand, en mach
tigen eveneens de vervanging van het
versleten materieel
6. Een militaire wapjenstilstandscommis-
sie zal in beginsel te 14 GMI. function-
neren Zij is samengesteld volgens het
model van de afvaardigingen van de
wapienstilstandconferentie. Deze militaire
commissie zal het nakomen van de wapen
stilstandsclausules controleren en even
tuele geschillen beslechten
De neutrale commissie van de controle
is samengesteld uit Zweden. Zwitsers. Po
len en Tsjechoslovaken. en functionneert
in beginsel vanaf 14 uur. Deze controle
commissie moet onderzoekingen instellen
ter plaatse, en haar verslagen overmaken
aan de hoger omschreven militaire com
missie. Zij zal twintig groepen waarne
mers omvatten, waarvan er vijf zullen ge-
stationneerd zijn op vijf verschillende
punten van Noordkorea en vijf andere op
vijf andere punten van Zuidkorea. Tien
ploegen zullen in reserve worden gehou
den
8. Een tweede neutrale controlecommis
sie zal gedurende drie maanden met de
bewaking van de krijgsgevangenen zijn
belast, die de repatriëring afwijzen, en
zal over ongeveer twee maanden in func
tie treden.
Deze tweede neutrale controlecommis
sie zal benevens de vertegenwoordigers
van de vier vermelde neutrale landen in
de eerste commissie, worden voorgezeten
door India, dat alleen de gewapjende strijd
krachten zal leveren om gedurende drie
maanden de kampen van deze krijgsge
vangenen te bewaken.
WAT DE KOREAANSE OORLOG
KOSTTE.
De bestrijding van de aanranders op
Korea heeft de vrije wereld, benevens
tienduizenden levens en onbeschrijfelijke
ellende, milliarden gekost.
Hoeveel de Verenigde Staten precies
uitgegeven hebben in de Koreaanse oorlof
zal wellicht nooit uitgemaakt worden.
De werkelijke oorlogskosten kunnen
moeilijk afgezonderd worden in de alge
mene uitgaven voor de nationale verde
diging.
Het Amerikaans depjartement var
Landsverdediging heeft bij benadering ge
schat, dat Korea 15 milliard dollar (75C
milliard Belgische frank) heeft gekost aar
fzie vervolg onderaan volg. kolom)
Voor Thuyndag
Dat zal iedereen wel wetenJa En
toch zijn we er niet bepaald zeker van
dat alle lezers de juiste betekenis van dit
woord kennen Op school zal vrijwel ieder
een geleerd hebben dat een tuin thans
een hof is. maar zo was het niet altijd
en er zijn ook nu nog c tuunswaarin
géén bloemen of planten groeien.
Tuin of tuyn. ook soms thuyn is een
Middelnederlands woord dat oorspronke
lijk omheining betekende en waarvan een
oude verklaring het volgende zegtt een
thuun dat is een gheslachte (een soort) van
heyndinghe (omheining), die ghemaeckt
is van rijseren (rijshout) ende van door
nen ende deser gelyc. want men steect eerst
staken in die aerde ende daer vlecht men
gheharden (roeden, takken) ommeende
aldus worden die huysen. dat coorn ende
die hoven bescermt voor die beesten en
de voor die quade (slechte) menschen
In deze betekenis wordt het woord nog
elke dag gebruikt in enkele delen van Ne
derland. om. in Gelderland, waar men
de weiden met dergelijke rasteringen om
ringt het woord wordt er toenuit
gesproken.
De tuin van Iepjer is dan het verdedi
gingswerk om de stad. gebouwd uit der
gelijk gevlochten rijshout, dat in de Mid
deleeuwen. vooraleer er stenen wallen
waren, de stad beschermde. O. L. Vrouw
van de Halle. de oudste patrones van de
stad. kreeg echter na het beleg van 1383
de naam van O L Vrouw van Tuine.
omdat zij de schutse van de stad geweest
was in deze dagen van beproeving en
dan ook steeds in dergelijke tuin staat
afgebeeld (zie het beeld in St Maartens
kerk).
Ook een omheining van een enkele boom.
zoals men er wel in weiden aantreft om
de schors tegen de dieren te beschermen,
heette men destijds een tuin Zo zou dan
een ijzeren schutting om een boom een
tuin kunnen genoemd worden.
Maar de oorspronkelijke betekenis van
het woord ging zich mettertijd uitbreiden
en zo werd een tuin ook de ruimte docr
een omheining omsloten, al hoefde deze
ruimte niet bepaald met planten begroeid
te zijn Men kent nog verschillende na
men met tuin. vooral in Noord-Nederland,
die helemaal niets met beplantingen te
maken hebben. Ten slotte verloor tuin
later volledig zijn oorspronkelijke bete
kenis en werd het een omheinde plaats
waar bloemen en planten gekweekt wer
den In het Westvlaams dialect bleef het
woord enigszins behouden en zo spreken
de landbouwers nog van een tuun waar
zij het draaikruis bedoelen, dat toegang
tot een weide verleent. Hier is in zekere
mate de eerste betekenis bewaard.
Eigenaardig is ten slotte ook de verge
lijking met andere talen. In het Duits heeft
het woordje zijn eerste betekenis wel be
waard en is Zaun nog steeds een schut
ting. terwijl zaundürr niet wil zeggen r
zo dor als een (niet onderhouden) tuin,
maar welzo mager als een lat.
Kijken we naar het Engels, dan vinden
we in het woordje town stad. eveneens
een interessant vergelijkingspunt.
Uit dit alles blijkt dus wel hoe belang
wekkend voor ons. Iep>erlingen, het woord
je tuin is. Wat ik ter gelegenheid van
Tuindag wel de moeite waard achtte u
te vertellen
REBA.
de Verenigde Staten. De eerste wereld
oorlog kostte de Amerikanen nagenoeg
25.000.000.000 dollar <1.250000 millioen
Belgische fr.) en de tweede wereldoor
log 323 623 501.000 dollar (16.181 175.050.000
Belgische frank).
DE VREDE IN DE GEHELE WERELD
IS NOG NIET GEWONNEN. WIJ
MOGEN ONZE WAAKZAAMHEID.
NIET LATEN VERSLAPPEN!»
VERZEKERT PRESIDENT
EISENHOWER.
Over de radio heeft president Eisen
hower. na de ondertekening van de wa
penstilstand verklaard Met een gebed
van dank begroeten wij de officiële aan
kondiging van de wapenstilstand in Ko
rea
De toespraak van de president duurde
precies vier minuten. Na de gesneuvelden
van deze veldtocht te hebben begroet,
bracht de president hulde aan het lijden
van hiln familieleden en sprak de hoop
uit dat de door communisten gedetineerde
gevangenen spsoedig zouden huiswaarts
keren. De Verenigde Naties, zo vervolgde
de president, hebben de uitdaging van de
aanvallers weten te beantwoorden. Eisen
hower onderstreepte tevens de dappjerheid
van het Zuidkoreaans leger, dat onder de
leiding van president Syngman Rhee. eens
te meer bewezen heeft dat c de mensen
van goede wil of zij uit het Oosten of
uit het Westen komen, schouder aan
schouder kunnen strijden om een recht
vaardige zaak te doen zegevieren.Een
gedachte, zo voegde de president er aan
toe. moet ons meester doen blijven over
onze ontroering: wij hebben een wapen
stilstand getekend, op een, enkel slagveld.
Wij hebben de vrede in de gehele wereld
niet gewonnen. Wij mogen onze waak
zaamheid niet laten verslappen
SPECTATOR