VAN MERRIS, OOEVOET
Wanneer zullen wij een bijzonder ministerie hebben voor de
verwoeste streken
Bank van Poperinghe
L'Etat Constructeur
Un ami nous soumet le cas suivant
Sa maison a été jugée réparable et l'Etat s'est
cliargé de la réparer. Le propriétaire a done fait
dresser le plan par son architecte en vue de se
refaire la maison de jadis, sauf quelques menus
changements demandés par l'expérience, mais qui
n'affectent pas le coüt du travail.
Mais l'Etat contractant a, lui aussi, fait faire
un plan par un de ses nombreux architectes étran-
gers a la région, et la construction nouvelle s'érige
suivant le plan et sous la direction de eet archi-
tecte-ciL'architecte du propriétaire, M. D... a beau
protester, M. le Haut Gommissaire Royal lui ré-
pond que le sinistré n'avait pas le droit de dési-
gner un architecte et qu'en tout état de cause, lui
Haut Commissaire Royal, il lui retire le mandat
d'arehitecte de M. D...
Que faire?
Nous dirons d'abord a notre ami Pourquoi
avez-vous eu recours a l'Etat pour reconstruire
votre maison?
Le contrat une fois signé, le sinistré sait bien
qu'il n'aura plus rien a dire, ses droits disparais-
sent, la Constitution elle-même est lettre morte
pour lui. A la place du libre citoyen, est venu se
dresser un fonctionnaire qui se croit tout puis
sant. Rien ne serf de se p'laindre eri silence sous
le régime actuel, puisque c'est le ministère lui-
même qui montre l'exemple de ce mépris dédai-
gneux des vceux et des droits des sinistrés.
M. D... veut-il quand même avoir sa maison re-
construite comme il l'entend? Qu'il écrive d'une
manière ferme, pour exiger le respect de son droit;
qu'il saisisse nos représentants de son casqu'il
dénonce le fonctionnaire au chef liiérarchique. En
un mot, qu'il montye que s'il a été assez... naïf
pour avoir eu un jour confiance en l'Etat, il ne
l'est pas au point de se laisser imposer une mai
son dont il ne veut pas. Et il est a espérer que les
fonctionnaires intéressés cèderont.
Samenwerkende bouwmaat
schappij voor goedkoope
woningen
Ploegsteerf et Neuve Egüse
Dans ces deux localités, ii existe contre ia 1
puhlique beaucoup d'égouls elïondrés et u'eiiis
de caves dont fes trous restent béants. fiusia
fois déja, des enfants y sont tombés et se-
blessés.
Nous voici a l'entrée de i'liiver et la neigepei
tomber de jour a autre. Ges- trous seront
et plus rien ne préviendra le passant. Ea fa
jour, le danger sera grand. La nuit, les accidts
seront inévitablement nombreux et ils pouriafe
souvent être mortels.
Nous prions les autorités compétentes de
nir ces accidents en prenant certaines mesuren
precaution, 11 serait, dans la plupart des cas, 1
cile d'entourer les endroits dangereux d'une cli
ture de bois, de billes on de fils de fer. Ces ui
res pourrissent en quantité sur les terres et j
raient être si utiles.
Un bon mouvement, s. v. p.!
Is het waar
6, Schaalstraat, POPERINGHE
klaarde dat de noodige fondsen hiervoor door de regeering
aan de gemeenten in kwestie zouden beschikt worden.
Nog een ander lid stelde de stichting voor van eene lokale
maatschappij voor drie gemeenten, maar er werd besloten,
het bedrag der inschrijvingen af te wachten, vooraleer tot
de stichting van lokale maatschappijen te besluiten. Daar
na werd de vergaring geheven verklaard.
Na de vergadering.
Menige groep commanteerde op verschillige zienswijze
de beraadslagingen dezer vergaring. Zeer uiteenloopend
bleken de gedachten over den uitslag welke van deze
poging te wachten staat. Ik heb echter ook vier vragen
van uiterst praktischen aard hooren stéllen door een flinke
jonge kerel en dan nog wel rechtstreeks tot den heer Tie-
lemans, voordrachtgever
1) Kan de Maatschappij, als ik een aandeel onder
schrijf, mij verzekering geven dat ik eene woonst door
haar zal bekomen, want Ued. verstaat, zegde hij, dat ik
niet zal onderschrijven, zoo ik dan nog geld zoude moeten
zoeken om voor mij zelf te bouwen
2) Zal ik voor 't optrekken der woonst, mijn eigen
bouwgrond mogen kiezen
3) Zal het mij toegelaten zijn, zelf den aannemer
mijner keuze aan te stellen en bouwmaterialen volgens
mijn verlangen te gebruiken, ten einde de lokale nijver
heid niet te dooden en de personen der streek van wiens
veerdigheid en kennis ik op de hoogte ben, de eer en
't oordeel van 't werk te laten genieten.
4) Zal ik het recht hebben volgens eigen opgevatte
plan te laten bouwen
De heer Tielemans kon niet dadelijk eene beslissing
geven op die vragen. Hij zou ze ter studie leggen, tenzij
de heer Koninklijke Hoog Kommissaris er dadelijk raad
mede zou weten. De tijd ontbrak mij echter om den ver
deren uitval dezer zaak te kunnen vernemen. De indruk
is mij echter bijgebleven, dat de praktische werkwijze der
Nationale maatschappij nog niet volledig ingestudeerd is.
Het gezond verstand, laat ons hopen dat alle vier voor
noemde vragen bevestigend zullen kunnen beantwoord
worden door de Nationale Maatschappij, anders zoude
zij zelf de oorzaak zijn eener jammerlijke onthouding van
't meerendeel der leden, die, zoo ja, bij voorbaat gewon
nen zijn tot eene ijverige medewerking.
Wij vernemen dat er Zondag aanstaande3 31 dezer,
een voorstel zal uitgaan van den plaatselijken toegevoeg-
den Hoogcommissaris, heer Dr Brutsaert, om 15 ure,
In den Katholieken Kring, te Poperinghe, om over te
gaan tot de stichting eener gewestelijk kredietmaatschappij
voor den opbouw van goedkoope woningen in Poperinghe
en omliggende gemeenten.
In de verwoeste gewesten is volstrekt gebiek aan be
woonbare huizen. 'l al ongelukkige geteisterden, moede
gedwaald in het buitenland, wars van aan vreem en
haard in te wonen, zakten, angstig en gejaagd, naar run
geboorteplekje af, waar eens hun wieg opstond, waar
wellicht hun graf op staat. Zij vonden er noch huis noch
stake, niets dan eene zee van vernieling en weedom, ecne
onbekende woestijn. Wat aangevangen in dezen hachelij-
ken toestand, midden van gevaren allerhande Zij waren
gekomen om te blijven en zouden wonen in koten, ellen
dige tenten of betonnen schuilplaatsen, in afwachting dat
de liefde van het Vaderland, in vergelding hunner vader
landsliefde, hun eene waardiger, gezonder woning zou
verschaffen zooals zij er weleer eene bezaten. Zij werkten
met noeste vlijt en zwoegden, zooals een vlaming kan, ter
herstelling. Zij hoopten op een milde tusschenkomst van
den Staat en dachten niet eens door bureaucratie ol for
malisme in hunne plannen gedwarsboomd te worden. Zij
hebben alles opgeofferd,zij zijn zoo diep ongelukkig,moes
ten zij dan de bevoorrechte kinderen van het Vaderland
niet zijn? Van een ander kant, duizende uitwijkelingen
wachten met ongeduld het uur van den terugkeer af. Zij
smeeken zoo erbarmelijk om een onderkomen, voor vrouw
en kinderen in hun eigen land.
Wordt hunne beeklachte aanhoord
Twee jaren vloden heen sinds de wapenstilstand ge
sloten werd, en de schamele hutjes met hunne windtoch
ten, de vochtige koten, de ongezonde barakken verheffen
zich even droevig. De heropbouw, pas begonnen, gaat
traagjes, zeer traagjes, veel te traag, vooruit; de huizen
kan men nog zoo gemakkelijk tellen.
De woningennood doet zich ook scherp gevoelen in het
eertijds bezette gedeelte van 't land. De groote steden
zelf ontgaan de crisis niet. Hebben wij verleden week in
de dagbladen niet gelezen, dat in de stad Antwerpen,
in 1919, ruim 5000 huwelijken ingezegend werden, wijl
er datzelfde jaar slechts 1 1 nieuwe huizen gebouwd wer
den voor den oorlog ongeveer 2000. En nochtans de
handarbeid ontbreekt niet, en de bouwstoffen zijn voor
handen maar... aan welken prijs De eigenaar deinst
terug voor de bouwingskosten en voor de voorziene min
derwaarde in de opvolgende jaren.
De wetgeving bekommerde zich om het gewichtige
vraagstuk. Zij trachtte de ongeregelde begeerlijkheid van
schaamtelooze eigenaars, slechts hunkerende naar winst
bejag in pachtprijzen, in te toornen, en verbood, tenzij om
gegronde redenen en in zeldzame gevallen, alle uitzettin
gen van huurders. Doch zij krijgt geen oplossing aan het
vraagstuk, dat slechts wat achteruit geschoven wordt en
steeds pijnlijker gevolgen na zich zal sleepen.
Het eenige redmiddel tegen de woningennood ligt in
het spoedig heropbouwen der verwoeste gewesten en het
bouwen van nieuwe woningen in het overige gedeelte des
lands. Alle hulp te dien einde wordt door de dakloozen
met dank aanvaard.
Wij begroeten derhalve de nieuwe samenwerkende ge
westelijke bouwmaatschappij van goedkoope woningen
voor het zuider gedeelte van West-Viaanderen, gesticht
te Yper, den 22 Oktober laatstleden, ais vrucht eener
lezing aldaar gehouden door een afgevaardigde van de
Nationale Maatschappij van goedkoope woningen, te
Brussel zetelende.
De lezing handelde in haar bijzonderste deel over de
noodzakelijkheid en de wijze waarop, door heel het land,
gewestelijke of plaatselijke crediet of bouwmaatschap
pijen dienen gesticht te worden, voor doei hebbende
goedkoope woningen te laten opbouwen.
Inzonderheid werd er gesteund op de samenwerkende
bouwmaatschappij van goedkoope woonsten zooals
er te Yper eene tot stand kwam. Haar doel is huizen te
bouwen en te verhuren aan arme of kinderrijke familiën,
tegen een gematigden pachtprijs, die, ingezien de duurte
der bouwstoffen en de hcoge werkloonen, natuurlijk wat
hooger zal oploopen dan vöör den oorlog.
Tot vorming van het daartoe vereischte kapitaal, deed
de spreker een beroep op de begoederde personen, en op
hen die, door den oorlog belangrijke winsten ver-
wezentlijkt hebben, opdat zij uit naastenliefde en
uit vaderlandsliefde het hunne zouden bijdragen tot
verzachting van het lot der arme en kinderrijke
familiën zonder dak, en diensvolgens gelden inschrij
vingen, tegen gematigen interest, tot het bouwen
van goedkoope woningen. Slechts een vijfde van het inge
schreven kapitaal dient in baargeld gestort te worden in
aandeelen van 500 of 1000 fr., met 5 als maxima
dividende. Het aldus ingeschreven kapitaal, dat onbe
paald is, gezien de samenwerkenden vorm der maatschap
pij, wordt tot het vijf dubbel vermeerderd door voor
schotten toegestaan door de Nationale Maatschappij van
Brussel aan 2 interest terug betaalbaar in 66 jaren.
Ter verduidelijking een nieuwe aandeelhouder schrijft
in voor 5000 fr. hij stort in baargeld 1000 fr. en
houdt 4000 fr. ter beschikking. De Nationale Maat
schappij opent daarop aanstonds aan samenwerkende
bouwmaatschappij een krediet van 5 X 5000 fr. of
25000 fr. aan 2 terug betaalbaar in 66 afkortingen.
_)q iDtclcH ell Lie u'Uf j
ingeschreven kapitaal (Westvlaanderen beschikt
i.000,000 fr.). De gemeenten, aangenomene 0f a„
en de weldadigheidsbesturen, zelfs deze der verwo^"
westen, zullen respectievelijk kunnen twee en een ajfi|
nemen.
Het aldus voorhanden zijnde kapitaal wordt b
tot aankoop van voordeelige gronden, waarop de (Y
maatschappij alsdan reeksen ol groepen gezonde K
zal laten bouwen waar het nuttige met het
U15
sctioone zal gepaard gaan.
De Staat schenkt als aanmoedigingspremie eene
beioopende tot H4 van den bouwprijs.
Zoo zal de Staat aan de samenwerkende boUWlta
schappij voor goedkoope woonsten te Yper gesticht
de 3/4 der waarde, de huizen overlaten welke hij opj
kr.lfvaart aldaar gebouwd heeft.
Wie kan nu, als pachter, aanspraak maken op 4
bouwde huizen, welke de eigendom der maatschappij y;
ven. Een derde ervan moeten aan arme kinderrijke
liën. met minstens drie kinderen.
De aandeelhouder kan, als dusdanig, geen aansptl|
maken op voorrang of voorrecht tot het bekomen 1
een der huizen, ten ware hij een kinderrijk gezin ten h
had.
De pacht is voortdurend en de herstellingen aan-
huizen door de wet ten laste der eigenaars gelegd,
den door de maatschappij afgedragen. De maatsch
mag de aldus gebouwde huizen vöör de 15 jaar|J
vc-.rkoopen. maar moet het binnen de 66 jaar doen,
verkoopingen moeten openbaar geschieden en bij opijjj
Ziedaar in breede trekken, het doel en werkwijze
gestichte samenwerkende maatschappij voor goedkoop
woonsten voor Zuid West-Vlaanderen gesticht te Ype
Mochten wij geen ingewikkeld organisme te meen
betreuren hebben zooals er ongelukkiglijk te veel oPd,
rug der geteisterden rollen.
Toekomende week trachten wij eene korte beoordeel
hierover neer te schrijven
Is het waar dat verledene week eene vergadering 1
bouwkundigen plaats had te Yper en dat zij de ma
waardige huizen der Kalfvaart gaan zien zijn
Is het waar dat het meerendeels hunner hunnen b
niet konden houden van lachen bij het bewonderen van!
plan dier gebouwen
Is het waar dat de gemakken niet voorzien zijn'
beerputten
En welk was het resultaat al den anderen kant der sii
namelijk aan den Posthoorn
Is het waar dat de bedienden van den Staat die hm
niet willen bewonen
Waarom Staan de huizen hun niet aan
Is de pacht te hoog of wat is er
Wanneer zal die geldverkwisting ophouden Niet
leen in t belang der Yperlingen, noch alleen niet de'!
teisterden, maar in 't belang van alle Belgen, want'
meer men het geld wegwerpt, hoe meer men het breekt'
hamres, hoe meer lasten er ook zullen te betalen vallei'
Loopendr rekeningen. j
Geldplaatsingen op korteen lange terffli]'1-
Beursbewerkingen.
Wissel van vreemde gelden.
Leeningen op titels.
Bureelen open alle werkdagen van 9 tot 12 en van 2 tot
den Vrijdag van 8 1/2 tot 12 en van 2 tot 4 ure. Den W
van 9 tot 1 ure namiddag. (Co-2"-