il dit qu'elle a éfcé créée grace a une fondation
de feu, M. Alphonse Vanden Peereboom,
ancien Bourgmestre de la vilie, et ancien
Ministre, qui avait sa statue, avant la guerre,
sur la place portant son nom. Pour qu'il ne
puisse pas être ergoté sur les conditions dans
lesquelles cette fondation a été faite, l'orateur
donne lecture d'un extrait de l'acte qui a été
requ par le Notaire Titeca d'Ypres le 9 aoüt
1864 portant -textuellement Fut présent,
M. Vanden Peereboom lequel voulant con-
tribuer a améliorer la position morale et
matérielle de la classe ouvrière de sa ville
natale, fait a la dite ville d'Ypres par ces
présentes, donation entre vifs et irrévocable
d'une maison avec batiments attenants et
jardin potager d'une contenance totale de
42 ares 4 centiares, etcet spécialement
x pour la mettre a mème d'agrandir, de déve-
lopper, et de compléter ses établissements
communaux d'enseignement primaire gratuit
pour les deux sexes.
Et rappelant l'acceptation faite par la ville,
l'orateur dit que l'acte porte déclarant par
x ces présentes, accepter la susdite donation
sous les charges et conditions mentionnées
dans le dit acte du 29 mars dernier.
Et l'orateur de conclure de quel droit, le
fa is ant fonction de Bourgmestre et ses amis
se prévalent-ils pour oser supprimer l'école
Mieux inspiré que le faisant fonction, M. le
Bourgmestre Colaert dans le discours d'ou-
..verture du conseil communal du 4 juin 1921
avait déclardentre autres De stad herstellen,
ze uit haar puinen doen opstaan, ze herbou
wen op de plaats waar ze sedert meer dan
duizend jaar stond, onze huizen uit den
grond doen komen, onze stadsgebouwen,
kalle, kerken, scholen, gestichten, instel
lingen van allen aard zien oprijzen alsof ze
nooit hadden geraakt geweest door een
hatelijken vijand, welk reuzenwerk 1
Et plus loin il reprenait Yper moet zijn
x verleden waardig zijn, het moet niet gezegd
worden dat de oude stad met hare prachtige
x groote en kleine praalgebouwen, schoone
huizen, straten, wegen en wandelingen,
waterleidingen en riolen,, landbouw, koop-
j handel en nijverheid, onderwijs en kunsten
en alle andere dienstaangelegenheden die
bestonden voor den oorlog, neen, het mag
niet gezegd of geduld worden dat de hoofd-
stad van 't oude Westland een dorpje zal
x geworden.
Et l'échevin Sobry d'approuver et d'appuyer
ses paroles en déclarant ce qui suit
De heer schepene Sobry bedankt Mijn-
heer de Voorzitter voor zijne schoone rede.
x Al de leden zijn gevoelig, zegt hij, aan deze
x fiere taal en zijn het eens om Yper herop te
x bouwen schooher dan voordezen. Zij willen
x wrat is recht en recht zal zegevieren
Et l'orateur de reprendre aux applaudisse-
nien-ts frénétiques de l'assistance. Wij ook,
wij willen wat is recht, en recht zal zegevieren»
M. Glorie rappelle ensuite les paroles pro-
noncées par M. le Bourgmestre Colaert a la
séance*du i5 novembre 1924 du conseil com
munal oü il fut question de la reorganisation
de l'école, il déclara On nous a rappelé plu-
x sieurs fois notre pacte d'union. Nous avons
voulu éviter tout malentendu a ce sujet. II
x fallait reconstruire nos écoles en même
-x temps que nos habitations. Nous enten-
dions par la tout es nos écoles. Nous avons exé-
cuté nos engagements loyalement de part et
d'autre. II reste a réorganiser l'école de la rue
St Jean. Quelques uns voulaient une école
gratuite, d'autres une école payanteOn
peut évaluer la dépense a 25.000 fr. par an,
ce sera un lourd sacrifice pour la ville. Mais
il faut que nous tenions nos engagements. M.
Vanden Peereboom a donné le terrain pour y
élever une école gratuite, ceux qui nous ont
précédé l'ont rendu payante.
Et que fait M. Sobry
Ik kan geen betalende school stemmen
met fransche voertaal, ik zal ze stemmen indien
de wet, voor wat de voertaal aangaat, geëer
biedigd wordt.
M. Sobry a done coopéré a la réédification
de l'école Justice a sa réorganisation
pourquoi veut-il aujourd'hui sa suppression en
désavouant le Bourgmestre et en se désa
vouant lui mème Vous pouvez en deviner les
motifs. Mais, pour ce qui concerne le prétexte
invoqué, l'orateur montre d'après le rapport
même de l'échevin des finances M. Sobry, que
les comptes de la ville en 1926 se sont cloturés
avec un notable excédent malgré done que la
ville avait supporté toutes les charges de
l'école Justice Que par conséquent le
prétexte était tout bonnement ridicule et
d'autant plus qu'une contre proposition était
faite de rendre l'école gratuite.
L'orateur dit ensuite qu'il n'y a pas lieu de
s'ir.quiéter, que la suppression doit ètre ap-
prouvée en haut lieu, et que d'nne visite qu'i
a faite, avec M. Missiaen, chez M. le Ministre
des Sciences et des Arts, il a rapporté la certi
tude que ce coup de parti qui doit soulever
une nouvelle guerre scolaire, ne serait jamais
sanctionné. II ajoute qu'aussi longtemps que
l'approbation 11'est pas acquise, que la déci
sion est nulle, qu'il n'y a pas d'exécution pro
visoire, et que partant l'école doit s'ouvrir au
22 septembre prochain, comme le collége
échevinal l'a laissé proclamer lors de la dis
tribution des prix.
11 engage les parents a confier comme par le
passé et en plus grand nombre que jamais
l'éducation etl'instruction deleurs enfants, aux
institutrices de l'école Justice qui ont a
maintes reprises requ de l'autorité communale
des éloges mérités. Et a cette fin, la directrice
se tient tous les jours a la disposition des
parents a l'école de la rue St Jean.
L'orateur termine en disant qu'il espérait
voir ceux qui oublient trop facilement leurs
engagements revenir sur leur décision qu'ils
se le devaient a eux mêmes, a tous leurs con-
citoyens, au parti qu'ils représentent avec si
peu d'éclat, a leur Bourgmestre qui s'est sacri
fié tout entier, toute sa vie pour le bien de la
ville, et qui devrait, encore qu'il ne s'est
jamais attendu a aucune gratitude, avoir la
consolation de ne pas être méconnu par cer
tains de ses amis politiques.
Een geestdriftige ovatie begroette deze
slotrede en de toejuichingen zijn nog niet ten
einde wanneer M. Missiaen recht staat en, op
zijne beurt, in volgende bewoordingen den
toestand uiteenzet
MevrouwenMijne Heer en en Partijgenooten
Het kan aan 'velen onder U zonderling
schijnen, dat ik hier, op hetzelfde spreekge
stoelte sta, met katholieke en liberale heeren
die ik anders gewoonlijk met al mijne energie
bekamp.
Maar we hebben hier een stuk van het offi
cieel onderwijs te redden tegen de aanvallen
der vijanden ervan. De samenwerking van
alle rechtzinnige vrienden der gemeenteschool
zal dus niet te veel zijn om een goeden uit
slag te bekomen.
Het afschaffen der Justiceschool is een
onwettige daad. Met het legaat Vanden Péere
boom te aanvaarden nam de stad ook de
lasten ervan op zich. Dit werd tot heden toe
zoo goed begrepen, dat sinds 1869, datum
waarop de Justiceschool gesticht werd,
nooit geen enkel stadsbestuur eraan dacht de
afschaffing ervan voor te stellen, zelfs niet
deze die het bestaan der school met vijandige
oogen aanzagen. Na den wapenstilstand ver
klaarde de heer burgemeester, dat al de
scholen moesten hersteld worden. M. Sobry
steunde die zienswijze.
Het schepenencollege stelde nu de afschaf-
ftng voor, gesteund op twee argumenten
1) de noodzakelijkheid om besparingen te
doen, 2) het gevaar voor onderlinge konkur-
rentie als er twee kostelooze lagere meisjes
scholen zouden zijn.
Het eerste argument is een uitvindsel. Het
schepénencollege heeft den gemeenteraad be
drogen, wanneer het beweerde dat er geene
inkomsten genoeg waren om de uitgav
dekken. Inderdaad, enkele da»pn
o ulervonden wij dat de rekening van
1926 met een overschot van 3q8 000 fr f?'
De school Justice als ze betalende V*
blijft, kost ongeveer 47.000 fr. per jaar
geen dus het overschot van 3j8 duizend 'f
hoegenaamd niet in gevaar brengt £n
men de school kosteloos maakt, dan k*
ze aan de stad niets meer.
Maar dan komt het tweede groot argum
van schepen Sobry, namelijk het gevaar
ondeilinge konkurrentie tusschen twee
meentescholen.Zonderling man,die M Sob^
Vergeet hij dat de katholieken, op alle hoek
der stad vrije scholen gesticht hebben .f
deze van de onderlinge mededinging volst^
niet bang zijn En, wat erger is, M. Sobr
vreest voor de stad, wanneer tw< e gemeente
scholen zich onderling konkurrentie zoude:
aandoen, maar hij vreest niet eens de schad
lijke gevolgen die Yper zal te dragen hebben
als resultaat van den schooloorlog dien mei
ons vei klaart We zijn bereid hem te voeren
en met al de middelen die ter onzer beschikkim
staan, zullen wij weten te strijden om te over'
winnen, en de scholen die onze voorliefj
hebben te redden.
Maar ter wille van de rust, hebben ave col
een middel gezocht om de konkurrentie onn»
gelijk te maken. We hebben het gevonden:
dat men de school kosteloos make, mits hei
betalen door de welstellende ouders van dt
schoolbehoeften. Op die wijze betaalt de Staal
het onderwijzend personeel, de ouders de
schoolbenoodigheden, en de stad niets. De
welstellende ouders kunnen hun kinderen1
naar de Justiceschool zenden, de anderei
hun kinderen naar de school der Rijselstraat
Maar we zijn diep overtuigd dat het «be
sparingen doen de minste der bekommerin
gen van het schepenencollege was.'tlsdi
officie ele school die men heeft willei
treffen
We hebben dan ook onmiddellijk onze maat
regelen genomen om dien partijaanslag
daan te maken. Het afschaffen eener gemeen
teschool, om werkelijk te zijn, moet door eer
koninklijk besluit goedgekeurd worden. Du:
op voorstel van den Minister van Kunsten er
Wetenschappen. M. Glorie en ik zelf hebber
den minister gaan vinden, en hem de kwestir
voor oogen gelegd. Hij was reeds door om
op voorhand verwittigd en kende reeds der
waren toedracht der zaak. We zijn zoo
gelukkig U hier de belofte van ministei
Huysinans te mogen overmaken, dat
die afschaffing niet zal goedkeuren, d;
dit recht hemdoor artikel 14 der schóohve
toegekend wordt.
De school Justice moet dus op 22 Sep
tember haar poorten openen.
Ge zijt hier talrijk opgekomen om b
voortbestaan der school te eischen. Wedankei
b omdat ge ons steunt in onzen strijd. M
het beste bewijs dat ge geven kunt om
meerderheid van den gemeenteraad te doe'
inzien dat ze eene snoode daad heeft begaat
t is dat elk niet alleen zijn eigen meisjes ts>
de Justiceschool zou zenden, maar
iedereen er zou aan medehelpen het getI
leerlingen zooveel mogelijk te doen aangroeie»
Konden we dit getal merkelijk doen stijgefl
we zouden aan de vijanden van het officie{
onderwijs de zwaarste der ontgoochel®:
bezorgd hebben.
We rekenen dus op U allen, offl aal
het verwezenlijken van die zegePra'
mede te helpen.
M. Missiaen wist door zijn aantrek
woord de talrijke toehoorders te boeie®0
werd zijn rede luidruchtig toegejuicht.
M. Cordenier geeft ver volgens lez'0^
de volgende dagorde, die eenparig d°°r a
tegenwoordige personen werd aangeno®eI1
Als gevolg aan een oproep uitgaande
iet komiteit ter verdediging van het opeD
onderwijs, een menigte toehoorders, saI1)
Q3
«ei
