A propos des Armoiries de !a Ville
4- De kaaien van Yper zouden ten slotte
dienen hersteld te worden de uitgave hier
voor kan op een half millioen frank worden
geraamd
De spoedige voltooiing dezer werken is een
volstrekte noodzakelijkheid. Brussel betwist
zulks, doch de belanghebbenden daar in de
streek zijn beter geplaatst om den toestand te
kunnen beoordeelen.
Inderdaad behoudens het feit, dat de ge
vraagde vaart een afleidingskanaal is, dat het
overtollige water uit de broeken van Noord
schoote, Merckem en Veurne- Ambacht naar
de zee voert, zal het niemand ontsnappen
welke enorme bezuiniging op de algemeene
bedrijfsonkosten der handelaars van die
streek zou verwezenlijkt worden, indien de
zeer groote hoeveelheden bloem, granen,
maïs, vetten, hout, bouwstoffen, zand, Engel-
sche en Fransche kolen, koloniale waren,
daar langs den waterweg konden aangebracht
worden, in plaats van deze produkten langs
den steeds duurder wordende spoorweg te
moeten vervoeren. Het vervoer per water
immers kost gemiddeld 6 fr. per 100 kgr.
dit per spoor vergt een uitgave van circa
12 fr. per ioo kgr. Verder is de landbouw
streek rond Yper gewis het belangrijkste cen
trum van suikerbeetenteelt van Westelijk
België. Welnu, wanneer alhier geen fabrieken
tot stand kwamen, is de oorzaak te wijten aan
het gemis van een goeden waterweg.
De Boerenbond heeft op dit oogenblik een
groot magazijn gebouwd vlak bij het station
van Yper en ik meen te weten, dat deze
machtige organisatie een zeer belangrijk be
drag ter beschikking houdt om in Yper een
interessante nijverheid te vestigen.
De Boerenbond wenscht daarmede echter
te wachten, totdat de vaart voltooid worde.
Vervolgens zouden Yper en omstreken over
een veel goedkooper vervoer beschikken
voor landbouwprodukten, suikerbeeten,
suikerijwortels, voor konijnen, konijnenvellen
eieren naar Engeland, waarmede op dit oogen
blik zulk reusachtig zakencijfer wordt ver
wezenlijkt. Ons land kan de konijnen en de
eieren anderhalven dag vroeger op de Engel
sche markt brengen dan Italië bijvoorbeeld.
Er mag in dit verband verder nog de aan
dacht op worden gevestigd, dat met de bak-
steenen, op dit oogenblik niet kan worden
geconcurreerd bij gebrek aan een vervoei-
middel te water en eindelijk staat ook vast,
dat de groothandelaars dier streek in een
minderwaardigen toestand op concurrentie
gebied verkeeren, omdat zij als eersten
meerder-inkoopprijs hunner goederen het
verschil van vervoer per spoor en per water
in rekening brengen moeten.
Ongetwijfeld koestert West-Vlaanderen nog
andere verlangens onder opzicht van water
wegen. Doch het dient wel verstaan te
worden dat de gevraagde Yper Yzervaart het
meest-dringende vraagstuk is.
Yper en omstreken vormen het door de
natuur aangeduide hinterland van de haven
van Nieuwpoort, welke groote verbetering
moeten ondergaan. Ook het natuurlijk afzet
gebied voor die haven moet dus in orde wor
den gebracht, opdat het kunne beschikken
óver gemakkelijk en goedkoop vervoer naar
zijn aanbrengst- en uitvoerpunt.
Daarbij is het ontwerp ter studie, dat de
verbinding van Roeselaere met de zee langs
Diksmuide om, voorziet. O. i. is een nieuw te
graven vaart de aangewezen weg om de meest
nuttige verbinding te bekomen van bovenge
noemde stad in midden West-Vlaanderen
met de zee. Heel onze provincie zou hierbij
weldadig beinvloed worden.
Eindelijk is daar nog de oude geschiedenis
van de- vaart van Yper naar de Leie (bij
Komen), welke een ware lijdensweg is. Lang
vóór den oorlog reeds in uitvoering, stortte
een groot gedeelte van deze vaart in, wegens
het drijfzand, dat zich aldaar bevindt. Het
ware dan ook uiterst wenschelijk dit vraag
stuk flink in te studeeren, opdat ook hierop
seuls a posséder leurs blasons ]esCo
eurent également leurs armoiries, de"111116
que les corporations, les chapitres
tutions laiques et ecclésiastiqUes'
genre. Aujourd'hui, l'art du blason n'est
cultivé que par des érudits et des gr P'5
héraldistes. Cependant, si le bourgeois
ne, peu féru de noblesse, n'est fier
son blason de citoyen, comme a dit
een gepaste oplossing worde gevonden.
Er moet bezuinigd worden, dat weten we
allen maar al te goed, doch we durven den
raad geven te bezuinigen... waar te bezuini
gen valt.
Voor onze zoo diep door den oorlog en zijn
naweeën beproefde streek echter moet het
ordewoord luiden nuttig werk verrichten en
zulks zonder een oogenblik verder dralen.
Een omvangrijk bezoek, dat we ter plaatse
brachten,heeft ons ervan overtuigd,dat de ver
langens der bewoners van deze streek meer
dan gewettigd zijn.
We koesteren dan ook den hartgrondigen
wensch, dat de regeering den huidigen, be
narden toestand moge beseffen en in de eerste
plaats besluiten tot de onmiddellijke vol
tooiing van de zoo broodnoodige vaart Yper-
Yzer.
Nous reproduisons ci dessous avec plaisir
un ancien article du Journal de Roubaix
qui nous est transmis par un de nos abonnés
avec l'intéressante lettre suivante
Mon cher Yper sche
Je c.rois pouvoir me compter parmi un de
vos plus anciens lecteurs, qui vous a connu
dans les langes, balbutiant vos premières
paroles d'encouragement aux vaillants Yprois
qui réintégrèrent leur pauvre ville détruite.
[e vous ai vu grandir, en format et en har-
diesse, et, en véritable enfant d'Ypres, parfois
même enfant terrible, secouer l'inertie minis
térielle et revendiquer vos droits méconnus.
Devenu presqu'un adulte, vous avez estimé,
non sans raison, que, tout en continuant a
collaborer étroitement avec les intrépides
pionniers de la restauration de notre chère
cité, il convenait, également, d'entretenir, et
même de raviver, cette flamme sacrée de
l'esprit Yprois fait, non de eet étroit esprit
de clocher, mais de l'amour de nos traditions
historiques et folkloriques qui brillèrent jadis
i.ci d'un si vif éelat.
L'irrémédiable perte de notre précieux
dépót d'archives qui, malgré les avertisse-
ments donnés, ne fut pas mis en lieu sur,
donne un prix inestimable a toutes nos an
ciennes publications historiques, aux copies
de nos documents existant dans d'autres
dépots ou chez des particuliers, voire même
a cette série d'articles dominicaux de vulga
risation historique, parue, jadis, dans le
Journal de Roubaix sous le titre
Ypriana et dont la collection, formée par
quelques- uns, est probablement devenue in-
trouvable.
C est l'un de ces articles, dont l importar.ee
ne vous avait nullement échappé, que nous
avons eu la bonne fortune de retrouver dans
le fatras de nos vieux papiers, et nous nous
faisons un pla'sir de vous le communiquer
constitue un colloraire indispensable, i - -
croyons nous, a l'article paru récemment dans d'une lanière verticale de fourrure et deiiei
vos colonnes sur les armoiries, article puisé
aux mei'leures sources, mais sans efftt utile
s'il ne relève l'erreur héraldique qui prit cours
en 1844, pour ne cesser qu'au moment oü le
correspondant Yprois du grand organe du
Nord en fit la flagrante constatation.
II ne faut pas laisser s'accréditer les erreurs
et un nouveau diplome, octroyé par le conseiï
héraldique, remettrait les choses au point II
suffit, a notre administration, a'en faire la
rnoyej
le
Soubeyaran, la commune, d'origine
ageuse, peut s'enorgueilliraussi d'un embr
qu'elle a su garder fidèlement a trave
siècles.
Fidèlement est peut être beaucoup 4
puisqu'il faut compter avec les erreurs
sont glissées parfois dans les armoiries
cipalement aux temps modernes. L'art d
blason, oublié, méconnu, est traité de
jours, avec la plus grande fantaisie, et notr
symbole communal a connu, lui aussi de
vicissitudes héraldiques.
L'époque de i83o ne passé générale^
pas pour une époque de bon goüt, et on li
impute toutes les abominations en matièn
d'art et d'archéologie. C'est de ce temps qU(
date la déformation du blason d' Ypres pa,
l'octroi d'un diplome, aux armoiries fautives
délivré le 26 février 1844. Pendant soixatfe
six ans, nos concitoyens ont subi, sans mur.
murer, les pires extravagances héraldiques
Qu'on ne s'étonne done pas d'une levée
boucliers en faveur d'un blason meilleur.
Le diplome de Léopold 1", tout en confo
mant celui du 20 octobre 1819, aux armes
conformes a une tradition séculaire, blasönne,
de la manière fautive suivante, nos armoiries:
coupées d'argent sur gueules, le premier:
chargé d'une croix patriarcale de gueules e:
le second d'une croix de vair. L'écu timbre)
d'une couronne d'or et ayant pour support il
senestre un lion d'or tenant sur l'épaule dextnj
une colonne d'argent.
L'erreur est double. A aucune épc
depuis 1837, nos armoiries ne furent «ci
pées elles n'eurent qu'un chef d'argent"
chargé d'une croix patriarcale. En d'au
termes, la partie supérieure, au lieu d'01
per la moitié de l'écu, doit être réduiteat
tiers, dimension normale d'un chef El
sont blasonnées par d'Hozier, juge d'ar
de Louis XIV, comme suit de gueules a
c oix de vair et un chef d'argent chargé di
croix patriarcale ou de Lorraine de gueules.
La seconde erreur réfide dans la composi
tion illogique de la croix de vair. Le vair
une fourrure grise et blanche, ancienneiw
en usage, et a peu prés identique au petit-j
actuel. C'était une fourrure officielle dc
édits autorisaient ou prohibaient l'ei
suivant la condition des personnes. On 0
doublait les manteaux du roi, des présidentj
a mortier, des conseillers de la cour.
héraldique, le vair était figuré par de pe""
cloches d'argent et d'azur. Une ci oix de
semble done logiquement devoir être fon®
demande motivée.
Excusez-moi, mon cher Ypersche cette
ettre un peu longue pour vos colonnes tou-
jours si remplies, et veuillez agréer l'assurance
de mon sincère attachement aux causes
vous défendez si bien.
Votre fidele lecteur,
X
que
lanières horizontales. La pointe des clocbej
de la bande verticale doit être dirigée en 1
tandis que les pointes des deux lanières h®
zontales doivent être affrontées.
Les sceaux qui, en cette matière, conS 1
tuent des documents authentiques, ne donn
jamais d'autre disposition. La même
tion existe sur les nombreux jetons etn
les que nous avons examinés. 4|,
1 erminons, comme dans les Cong>°eS|
formulant un vceu Celui de voir
administration s'adresser a M. 0U'
conseil héraldique ou Ministre de
re M3 I
dipPj
pour obtenir la rectification de notre
YPRIANA
hlason communal
Au moyen-age, les nobles ne furent
ihioti*®
pas
communal par l'octroi d'un nouveau
L'administration a fait oeuvre savaj^
posant sur la toiture des Halles,
moderne rectifié. Le public, juge. lul(
comme au nègre Continuez. Pou>vU|^
foisqu'il n'applique pas a 1 auteuf
lignes ce vers de La Fontaine
Moi, je sais le blason, je veux tenir
(J1 de Roubaix, n° du 27 N°v'
/"I r; *-v-\ n ri r* rtt