ONZE VAART
Ons Oarnizoen
Maintien ou Suppression
du Plan Dawes
Behoud of Afschaffing
van het Dawes Plan
ten eeuwigen dage had bestemd. Schenkt zijn
blijheid en zijn levenslust aan dit stadje
weerom dat zoo lachend en zoo mooi was
zoolang het zijn Koninklijk Gesticht bezat en
dat nu, sedert het verdwijnen ervan, zoo
doodsch en zoo treurig is geworden.
Geeft aan Yper haar Weldadigheidsscbool
terug, haar garnizoen, haar Ruiterijschool,
haar school voor Hoefsmeden, hare Hallen
haar Rijkswachtgebouw, haar Gevang, baar
Merghelynck Museum.
Onze bevolking heeft hare taak met moed
hervat en vraagt U enkel hetzelfde te doen.
Ja, Heeren Ministers, vereffent de oorlogs
kwalen Benoemt deskundigen, maakt de
balans op der nog niet geheelde wondén. Zet'
U aan het werk opdat onze bevolking weldra
zou kunnen zeggen dat wij een Regen ing
hebben die eindelijk de belofte houdt die de'
Natie, zekeren dag, bij monde van haar
Grooten Koning, ons heeft gedaan.
In zijn Gedenkschriften over den Inval
schrijft de heer Poincaré
Den 2 November 1914. Ontbijt met Foch
op de hoogte van Casse'l. Onmogelijk een
scho mer gezichtspunt te droomen. Van uit
de zaal waar onze tatel is gedekt heoben
wij een prachtig uitzicht over de Vlaamsche
vlakte die zich aan onze voeten uitstrekt,
mét twee en dertig steden overdekt en die,
eeuw 11a eeuw, het' onveranderlijk tooneel
van verscheidene veldslagen was.»
Het onveranderlijk tooneel van den veldslag,
zeker en altijd Onze heldhaftige streek werd
dikwijls verwond Ieder maal hervatte onze
bevolking haar werk en de streek genas aan
haar verwondingen.
Nu was de ramp volledig, alle leven was
uit' de streek verdwenen Maar de vijand
betaalde voor de schade die hij ons beiok
kende. En weldra zal men de eindbalans van
den Grooten oorlog opmaken.
De heer Poincaré zegde te Sampigny, dat
Frankrijk zijn volledig herstel eischte Onze
Ministers antwoordden aan den heer P'aiker
Gilbert dat er op de gevraagde vergoedingen
niets af te dingen viel.
Niets af te dingen 't. t. z. Alg@llt2©B
H srsl '-li 3elgié vraagt het aan Duitsch-
land. 't Is hetgeen wij voor de verwoeste
streek ook aan België vragen De verschop
pelingen van den oorlog willen wij niet meer
blijven en wij zeggen aan de heeren Ministers:
De rol van verstooteling die wij sedert tien
jaar spelen zijn -vij beu zoozeer als zij u tegen
steekt Vereffenen wij dus Duitschland geeft
u daartoe de noodige geldmiddelen.
Aan de Natie hebben wij het n cht te
vragen met ons billijk te handelen
Daarvoor geeft men haar de middelen Op
hare beurt haren plicht te vervullen zooals
wij reeds gansch den onzen hebben volbracht!
Le plan Dawes a pour seule raison d'etre
de procurer a la Belgique les ressources in-
dispensables pour réparer les dommnges
matérièls c'ausés par la guerre.
Du moment que la Belgique veut employër
dorénavant ces ressources a autre chose qu'a
remettre en état ce que la guerre a détruit,
e'est qu'elle reconnait que cette réparation
est désormais inutile.
Dès lots; le plan Daw. s n'a plus de raison
d'être. L'Allemagne en efiet peut cesser de
payer du moment qu'tl est décidé qu'on'ne
réparera plus.
Vu les dispositions peu conciliantes de
l'Allemagne et des Etats-Unis, la Belgique
peut être a'ssurée que c'est la le langage que
lui tiendront les experts de ces deux Etats,
si le droit de la région déva.itée (a être répa-
rée, au moyen des ressources du plan Dawes)
est rnéconnu par le gouvernement.
Quand quelqu'un déclare qu'il emploiera
l'argent qu'on lui donnet a a toule autre chose
qu'a l'usage auquel eet argent est destiné, 11
sërait impardonnablement idiot de lui remet-
tre quand mème eet argent.
Het plan Dawes heeft maar één enkel reden
van bestaan aan België de noodige middelen
verschaften om de materieele schade, door
den oorlog veroorzaakt, te herstellen.
Van het oogenblik dat België die middelen
voortaan gebruiken wil voor iets an iers dan
tot het herstel van wat door den ooi log werd
vernield, 't is dat Belsië erkent dat dit herstel
in het vervolg onnoodig is.
Van toen af heeft het plan Dawes geen
reden meer van bestaan. Duitschland mag
inderdaad zijn betalingen stopzetten zoodra
er besloten wordt niets meer te hei stellen.
Gezien de wt inig verzoenende neigingen
van Duiisêhland en van de Vereenigde Staten
mag België .verzekerd zijn dat zulks de taal is
die de deskundigen van deze twee Staten tot
hem zullen spreken indien het recht der ver
woeste gewesten (bij middel der inkomsten
van het plan Dawes hei stel 1 te zijn) door de
Regeering miskend wordt.
Wanneer iemand verklaart het geld dat
men hem geven zal te bezigen tot heel wat
anders dan voor het gebruik waartoe dit geld
bestemd is, zcu het onvergeeflijk dwaas ztjn
hem toch dit geld ter hand te stellen.
We vernemen dat tijdens de jaarlijksche alge-
meene vergadering van den Katholieken Kring van
Yper, op Zaterdag 3" November, den volgenden
wensch met éénparigheid dèr tegenwoordige leden
werd gestemd
Overwegende dat het in het belang der stad
Yper is, zoohaast mogelijk, de werken van vol-
komene herstelling van de vaart Yperlee-Yzer,
te zien voltooien
Overwegende dat het hier geene nieuwe uit te
v voeren werken geldt, maar alleenlijk aan de
streek een teruggave is van den bevaarbaren
waterloop, die zij vóór den oorlog bezat
Overwegende dat het princiep van gansche
en volkomene herstelling der oorlogsschade in
de wet vermeld staat en bijgevolg zijne gansche
toepassing moet ontvangen
o> Overwegende dat de uitbreiding der nijver-
heid der stad Yper, volkomen in verband staat
met het bestaan van de vaart Yperlee-Yzer
De Katholieke Kring, in naam zijner 217
leden, drukt den wensch uit, gedurende de
eerste maanden van 1929, de aanbesteding te
zien van al de werken van volkomene her
stelling van de vaart Yperlee - Yzer en de wer-
ken spoedig te zien vooruitgaan ten einde,
binnen kort, de scheepvaart op de vaart tot
Yper toe te laten.
Belast zijn bureel dien wensch over te maken
aan den heer Eerste Minister Jaspar, Mijnheer
Baels, Minister van Openbare Werken en aan
den heer Staatsminister Segers, Voorzitter der
Federatie der Katholieke Vereenigingen
Kathojeke Kringen van Belgie
en
en t>ewi]s
par ecu
niet
{V tt,volg)
Wat vermocht de menschelijke kracht, wat
vermochten de forten voor onze verdediging
Wat daarentegen vermochten de natuudijke
.verdedigingsmiddelen en namelijk het water?
Wij hebben niet voor doel, onze lezers in
't lang en in 't breed bezig te houden met het
gebeurde uit t verleden. Zij zijn er immers
genoeg mede bekend en vragen niets beters
dan rap en kort onze beweeg
redenen te aanhooren waarom
gar t izo«m moei bezitten.
Ons leger was heldhaftig, daarover
den minsten'twijfel. Moed, offervaardigheid,
heldhahighei l waren de gaven die het ken
merkten. Hulde moge opnieuw desaangaande
gebracht worden.
Nochtans en niettege: staande
menschenoffers bezweken Luik
leeds in Oogst, in de eerste maand
inval. Antwerpen, dat aanzien
oninneembaar, werd door den
October ingenomen.
Waaraan dien haastigen val toegewèten
Een Fransche generaal verklaarde het vol
gende Indien de belgische vestingen van
Luik en Antwerpen zoo rap werden vernie
tigd, het is wel om de minderwaarde van de
steenmortel (beton) die in hoedanigheid de
fransche steenmortel niet kan even a fen, 'tis
omdat de dikte van de borstwering enkel 22
wat als te dun werd
de grootste
<jn Nanvn
van den
was a's biji,a
vijand op 9"
centimeters
geoordeeld.
Anderen
bevatte,
n t -ï beweren De Duitschers en
Oostenrijkers konden zwijgen, zij hebben het
geheim bewaard over het bestaan hunner
machtige kanonnen van 38o llunner
moordende mortieren van 420 die biii
eerste treffen, de sterkste schuttingen
wisten te schieten.
Dat alles is mogelijk. Voor ons bewiist hel
gebeurde dat alle menschelijk veruSft
een
in gruis
krachtinspanning, met tijd, verd
meerdere ondervinding kunnen
worden.
stU(iif
VerWonrie
Wij komen zoo tot einde Octob
Het uitgeputte Belgische le
er
'914.
stellingen in aan de oevers van den Yzjf Zli
va
eir
dui
°Pmerki„
aan de zeekust tot benoorden Yper
ondersteund door de heldhaftige solA0^1
Ronarch en verder voor Yper en te Va
en ten Zuiden onzer stad door ht 1 te
Engelsche leger, ten dien tijde doord
sche overweldigers zoo diep minacht
Niet een menschelijk werk tot verd H'
geen forten, enkel uitgeputte mansS9"1
en onvoldoende schietvoorraad all
spoedige en volledige nederlaag mocht T'
voorzien, toen in eens het heele schouw 1
gansche toestand door het mirakel der
strooming veranderde. 0ve
Men late mij hier eene kleine
toe maar toch van groote waarde
Burgers worden doorgaans, in zake oor!
en verdediging, door mihtaiie overheden
onverdienstelijke onkundigen aanzien 3
Maar wat ook de geschiedenis over h
werk der overstrooming zal weten te vert
len, wat men ook uitvinden zal, om aan h
nageslacht te leeren welke roi de milita'*
leiders en overheden hier hebben vervuld
eene zaak is zeker, eene enkele waarheid!
onbetwistbaar Gansch de eer van het wer
is te danken aan de kennis, aan het vernuft
aan den durf van twee eenvoudige burner
met name Cogghe en Gheeraert, wier' nam
dachtenis met den grootsten eerbied dim
I ewaard.
Daar in de Westvlaamsche vlakte, dani
zeker ja aan de otters van Belgische, Fransche
èn Engelsche soldaten, dank vooral aan die
natuurlijke hulp der overstrooming, werd de
Duitsche macht voor goed geknakt.
Velen onder onze Yperlingen hebben vroe
ger den Vlaamschen dichter Hugo Verriest
gekend, te dien tijde leermeester in 't kollegie
te Niëuwpoort, nadien principaal in 't kollegie
te Yper, op het tijdstip van den oarlog rustend
pastoor te Ingoighem.
Hij, gelijk alle inwoners van het dorp en
omliggende dorpen, moest inkwartiering ver-
leenen aan duitsche soldaten en officieren.
Vijf onder deze laatsten lagen bij hem ge
huisvest na den slag van den Yzer. Zij waren
er ter rust gebracht en ver leven er geduren
de eenige dagen.
De overste der vijf gewaagde het'eens,;
dien rustenden pastoor, aan dien vlaamschen
dichter en priester zijn oordeel en zijne mee
ning te vragen over den oorlog en de macht
van het Duitsche leger.
Hij antwoordde eenvoudigweg T oen ik
in het kollegie te Nieuwpoort leermeester wasj
heb ik menigmalen gewandeld langs deoeveis
van den stillen waterloop di 1 de ongestoorde,
rustige, vlaamsche vlakte doórkruist en
dichter heb ik mij dikwijls afgevraagd hoe de
naam van Yzer was ontstaan en door wie dien
naam gegeven werd aan dien stillen water
loop, die niemands aandacht trof en misschien
heel weinig was hekend zelfs in zijn naaste
omliggende.
Bij het ontstaan van den oorlog, heb ik, als!
mensch, gelijk het meerendeel, in vei wor.de-
ring, misschien wel in. bewondering gestaanI
voor de macht door het dui'sche leger tentoon!
gesteld, macht vooral gesteund op de krach
door brons en staal en ijzer vervaardigd-
Maar sedert den Yzerslag heb ik niet als j
mensch maar als oriester den toestand ove'f
wogen en Gods Voorzienigheid bewoner,(
die dit stille water met Yzernaam ha-d
doopt omdat het wel eens als Goddel1]»!
Yzermacht de menschelijke Yzermacht j
pletter zou gebracht hebben.
De Duitschers zwegen en antwoor
niet? alsof zij van dan af gevoelden dat m
Westvlaamsche vlakte voor Njeuwp0
Diksmuide en Yper hun grafplaats wasge
kend en voorbestemd. '"j
Zij bleven er bijna vier jaren, zon(^r.
uitgang te kunnen verwezenlijken to
der verlossing voor ons land aanbrav fl
met schade en schande, den terugtoc
de nederlaag mochten aanvangen.
Tien jaren zijn verloopen, onze Re£e J
acht het noodig tot de legerhervor®1
te gaan, een verdedigingsleger m te
zooals het behoort, om onze landsgr
vuile0
staat van verdediging te stellen.
Welke rol hebben hierin te ver yper
Westvlaamsche zeebodem, de sta
haar omliggende inbegrepen fl(ji
Dit zal dienen als tekst voor een t>
artikel.
v,v. v ger ne
