Katholiek Volksgezind deekblad Schoolpolitiek BUITENLAND BINNENLAND ÏPER in MMISSEMEHT Nieuwjaarsgiftenjtoor den Paus KONGO Bericht YPER ü»fdadiBl»Bi towit DERDE JAAR N" 6Wekelljksche Oplage 5 5 00 nummers ZONDAG 4 FEBRUARI 1912. TELEFOON N° 137 Gr. Bras.Tavernier, Kerkelijke Kalender. SEPTUAGESIMA Reeds 28 jaren zijn de katholieken aan 's lands bestuur en nog is de onderwijs kwestie niet opgelost. Maar toch opgelost worden... moet zijDe aanstaande lands- verkiezingen zullen vooruit en vooral af gestreden worden op gebied der bran dende schoolkwestie. Wij verhopen, neen wij willende zekerheid hebben dat de verkie zing ons, katholieken, de macht zal geven om tot de oplossing te komen en het onderwijs te bezitten dat de ouders voor hunne kin- ders verlangen. Die edele onderwijsstrijd zal al het noo- dige bijdragen om de politiek zuiver te houden, vrij van persoonlijkheden, enkel eene politiek van princiepen. De onderwijsstrijd is de meest sympa thieke strijd die op politiek terrein kan ge streden worden.. Zulke politiek staat he- melhooge boven alle partijpolitiek omdat zij het tot een heilige strijd brengt om ge lijke rechten voor allen. Zulke politiek, zulken strijd, zulken weg volgen wij allen, katholieken, met de aan staande verkiezingen, ter eere Gods en tot velzijn van het duurbare vaderland. De Schoolpolitiek In Holland. In 1848 schonk de Grondwet aan de Nederlandsche Katholieken eene schijn vrijheid... de vrijheid der Fransche Revo lutie die, zooals Lasalle zegde iedereen de vrijheid gaf millionair te worden. De Katholieken mochten scholen op richten, onderwijs geven mits de onder wijzers gediplomeerd warenmaar alleen de officieele scholen werden betaald uit de openbare kas. De liberalen die anders altijd de vrije concurrentie toepassen deden het tegen deel in de onderwijskwestiealles voor de openbare school, niets voor de vrije school! De Katholieken verweten hun de on- rechtveerdigheid van dergelijke handel wijs. Het liberale antwoord luidde De openbare scholen zijn onzijdig, toeganke lijk voor iedereendat is de ware onzij digheid. Neen! wedervoerden de Katholieken De officieele school kan alleen voor allen toegankelijk zijn, wanneer allen er voldoe ning in vinden De officieele scholen waar in er geen godsdienst onderwezen wordt, kunnen de Katholieken niet voldoen. Natuurlijk dat dit alles niet ging zonder tegenstrijd van wege Liberalen, Socialisten en ongeloovigen. In Holland kwamen de vijanden voor den dag met dezelfde opwerpingen als nu onze tegenstrevers in België. Zij zegden Al dat geld voor de rije scholen zal naar de kloosters gaan om nieuwe kloosters en kerken meê te bouwen alsof al de vrije scholen in handen waren van kloosterlin gen alsof kloosterlijke onderwijzers en onderwijzeressen niet min bedeeld worden in de uitreiking der toelagen Dr Kuyper liet zich niet ontroeren. Hij verleende aan bijzondere universiteiten het recht wetenschappelijke graden te ver- leenen. Zoo zal weldra eene Katholieke Hoogeschool tot stand komen. Er werd een einde gesteld aan de pretentie der li beralen van alleen alle verstand te bezitten. Het kabinet Borgesius bracht den leer plicht tot stand met de volkomene vrijheid der huisvaders, immers hij die verklaart bezwaar te hebben tegen zeker onderwijs, wordt van de wet vrijgesteldalleen de genen die moedwillig hun plicht verzui men worden door de wet getroffen. In Holland is daarbij nog de minimum jaarwedde voor openbare en bijzondere onderwijzers wettelijk vastgesteld. De Staat komt reeds tusschen in den bouw van bijzondere scholen en geeft ook toelagen. Enkel dit laat te wenschen: de gemeenten zijn nog vrijjvanvoor de officieele scholen zooveel geld uit te geven als zij willen en daarin kunnen de Katholieken geen con currentie doen aan de gemeenten; daarom zoeken zij nu het middel om ook op dit gebied volkomene gelijkstelling te beko men. Het feit is dat er in Holland nog duizende kinders in officieele scholen zijn die de ouders zoo geern in de katholieke scholen zouden hebben. Welke gelijkenis nietwaar met onzen belgischen schooltoestand! Turkije en Albanië. De zaken der Turken zijn zeker niet al te schitterend in Tripolitanië, waarde Tur ken nog geen een ware overwinning be haald hebben. Maar hun zaken staan voor 't oogenblik nog slechter in hun eigen Europeesche bezittingen. In 't begin van 't verleden jaar was er een groote opstand uitgebroken onder een stam der Albaneezen, die jwel afhan gen vanJTurkije,-maar het vreemde juk altijd met tegenzin gedragen hebben, en maar een gelegenheid zoeken om hun vrijheid weder te bekomen. De Malissoren zijn wel overwonnen geweest, maar de Turken hebben hun heel wat toegevingen gedaan. Die Albaneezen nu, waren meest al Christenen. De overige MaHssoren zijn Muzulmannen, en willen nu ook van die* zelfde vrijheden genieten als hun broeders. Met 'tgeld der Turken, dat zij na den op stand gekregen hadden, hebben zij gewe ren gekocht en zich tot den oorlog afge richt. Men vreest voor een algemeenen opstand der Albaneezen voor 't einde van den winter. De gelegenheid 'is voorzeker schoon want de Turken liggen heel en gansch overhoop; de Kamers zïjn ontbon den, de eene ministerieele crisis volgt op de andere, in Macedonië ook is men vol op mistevreden over het tegenwoordig be stuur, en het gouvernement der Jonge Turken doet niets om tegen dien drei genden opstand op te komen. Wel inte gendeel want voortdurend worden er maat regelen genomen om de reeds slecht ge stelde toestand nog meer te prikkelen. De Italiaansche-Turksche oorlog zou wel kunnen de oorzaak zijn van het einde van het bestaande gouvernement. Portugal. Sedert de republiek bestaat, heeft Por tugal niets anders gedaan dan achteruit geboerd. De eene opstand heeft gevolgd achter den anderen. Nu weer is er een uitgebroken waarmeê het gouvernement veel spel zou kunnen hebbente Lissabon, en ook in andere steden, is een algemeene werkstaking uitgeborsten. We mogen wel aannemen dat de bestaande toestand, voorkomt van de algemeene ontevreden heid der heele bevolking, en de aanhit singen van de immer levende en werkende monarchisten. Het antigodsdienstig programma dei- republikeinen heeft toch iets goeds uitge werkt: door haar voortdurende vervol gingen tegen de kerk is 't godsdienstge voel dat sliep, heel vast, in de harten van veel Portugeezen weer wakker geschoten: hoe meer het bestuur ijvert om de kerken plat te leggen, en 't geloof uit te roeien, hoe meer de kerken bezocht worden, hoe meer dat geloof aangevuurd wordt. Zoo is 't nog eens waar dat de menschen, hoe machtig zij ook wezen, niets vermogen tegen de Kerk, en dat de vervolgingen, hoe wreed ook, nooit het geloof vermin derd, maar altijd gelouterd en uitgebreid heeft. China Nog nooit, geloof ik, heeft men in de geschiedenis een feit aan te stippen gehad als datgene dat nu voorvalt in China. Ge zult er aan herinneren, lezer, dat Yan-shi kai die eerst uit het hof verbannen werd, kortelings daarna werd wedergeroepen, dat hij dan alleenheerscher geworden was en alvermogend, maar dat de repu blikeinen hem toch wat later als 't hoofd hunner partij aanzagen zoo zou hij vol gens 't geen wij verleden week meldden, eerste voorzitter worden der Chineesche republiek Jamaar daar geraakt hij, men weet niet hoe, in stokke met de republi keinen, en het Keizerlijk hof ontvangt hem weer met opene armen en zet weer alle betrouwen op hem 't zou weerom een nieuwe oorlog herbeginnen, en men voor spelde reeds dat de Mandchoes toch aan 't bestuur zouden blijven. Ja goed nu echter zijn de zaken weeral veranderd de republikeinen hebben ergens een veld slag geleverd en hebben overwonnen, en nu is 't volk weerom met dezen; en 't Kei zerlijk hof, zegt men, gaat nu zeker ver trekken. Wat er met Yan-shi-Kaï nu gaat gebeuren kan niemand voorzien. Dat is nu toch oprecht draaien en keeren gelijk de wind.Wie weet welke keeringen en veranderingen de naaste week ons zal meebrengen. KAMERNIEUWS. 't Schijnt dat liberalen en socialisten wat vermoeid zijn van ondervragingen te rich ten tot de ministers Zij hebben Dinsdag de beurt gelaten aan den democraat Daens van Aalst die kloeg over de niet uitvoering of de gebrekkige toepassing der wet op de openbare dronkenschap wat voor gevolg heeft zedelijk verval en toeneming der misdaden, Daarna ondervroeg hij den mi nister van Landbouw en Openbare werken over de talrijke verschrikkelijke ongeval len door onbekwame of onvoorzichtige bestuurders van motorrijtuigen, tegen wie het publiek spoedige en strenge maatre gelen eischt. Onze ministers en ieder wel denkend mensch ten andere wenschen voorzeker dat de dronkenschap en de on gelukken verminderen en kunnen ervan hoogerhand doelmatige maatregelen ge nomen worden zooveel te beter. Maar Woensdag was het belangrijker. Vooreerst wordt in aanmerking genomen een ontwerp, neergelegd door M. Moyer- soen en andere Katholieke Kamerleden, tot wijziging der®pensioenwetten van 1900 en 1903 het doel is een pensioentje te geven aan deze die geboren zijn tusschen 1845 en 1851 mits zekere stortingen daar over zullen we later meer nieuws geven. Vervolgens wordt de bespreking hervat van de begrooting van Kongo. Het was onze minister Renkin die veelal het woord voerde. Wij merken alleenlijk op wat de minister over de zendelingen zegde. Het landsbestuur geeft hun een toelage van 600 duizend fr. wat 1200 fr. uitmaakt per zen deling welnu de minste agent in Kongo kost meer dan 7000 fr. terwijl elke zen deling als beschaver veel meer waarde heeft dan zulke agent. Daarbij de zende lingen verschaffen het onderwijs aan 20 duizend kinderen om hetzelfde te doen, zou de staat 400 onderwijzers noodig heb ben en 3 tot 4 millioen onkosten moeten doen. Hetzelfde geldt voor de gezondheid instellingen. Talrijk zijn de gasthuizen der zendelingen. In 1911 hebben de witte pa ters 131,000 zieken bezorgd de Jezuiten 35,000. Zeker dagblad beweerde dat die toelagen van den Staat de kloosterlingen verrijkten Welnu de Jezuiten hebben 45 duizend fr. toelage ontvangen en voor hunne zendingen 217,000 fr. uitgegeven Ook brengt de minister nogeens hulde aan dè edelmoedige zendelingen Met de stoomboot Bruxellesville die Zaterdag laatstleden uit Antwerpen ver trok zijn eenige zendelingen meê gevaren der witte Paters. Onder die 2 westvlamin gen Pater Leo Viaene uit Brugge en Pa ter baron Gilles de Pelichy. broeder van den afgevaardigden voor Rousselaere- Thielt. Twee zusters-zendelingen maken de reis meê. Gras in Kongo's weilanden. De grassoorten van een natuurlijk weiland, uitstekend als zij jong zijn, geven maar een voeder van middelmatige waarde als zij tot volkomen rijping gekomen zijn, of al staande verdroogden. Dan worden ze hard, taai en vezelachtig als riet. Maar zendt men door zulke wei een kuddedie ren, die het harde gras op gestelden tijd vertrappelen en breken, dan zullen er naast die gebroken stengels kleiner en malscher scheuten opkomen, die aan de kudde een voeder zullen bezorgen fel ge lijkend op hetgeen zij vinden in de wei dei der gematigde streken van Europa, in plaats van het te laten vertrappelen kan men ook het hooge gras verbranden met denzelfden uitslag. Maar in 't algemeen genomen, is het meestal hoogst noodzakelijk het weiland nauwkeurig te onderzoeken Dit is voorna melijk het geval, als het aldaar staande gras behoort tot eene zekere grassoort met snijdende bladeren, die met dons en haar overdekt zijnzulk gras levert altijd ge vaar op voor de voedingsorganen van het vee het is ook moeilijk te verteren. De Zwarten uit Neder-Kongo noemen het nianga. Nog andere schadelijke soorten worden er aangetroffen, die zuur van smaak zijn, soms vergiftigd, en een onaangena- men reuk verspreiden. De dieren door hun instinkt gedreven, zullen doorgaans die planten wel ter zijde laten, maar het kan gebeuren dat zij er toch van eten hun gezondheid zou er in zulk geval on der te lijden hebben, ja dikwijls zouden de gevolgen kunnen doodelijk zijn. Is de Europeaan in dekennis dier scha delijke planten niet genoegzaam bevoegd, dan hoeft hij zich maar te wenden tot de inboorlingen. Deze zullen ze hem ge makkelijk aanwijzen, en laat hen maar be gaan, ze zullen het weiland van dit gevaar lijke gras wel heeleinaal zuiveren. De plekken waar dat kwade gras uitgerukt werd zullen zooveel mogelijk door inland- sche soorten worden aangevuld. TOMBOLA SPELWIJZER Omhaling voor den arme Al wat opstel,jaankondigingen, inschrij vingen. enz. betreft, moet vrachtvrij naar d«n Uitgever gezonden worden. Handschriften worden niet teruggegeven. Briefwisselaars worden verzocht telkens hun volledig adres op te geven. Alle ingezonden boeken worden bespro ken. AANKONDIGINGEN Gewone aankondigingen 10 c. per reke: Rechterli'ke aankondigingen: 1 fr, de reke, Groote en langdurige aankondigingen: volgens overeenkomst DRUKKER-UITGEVER BOTERSTRAAT, 62, YPER. INSCHRIJVING Voor een heel jaar: 2.50 fr. - Prijs per nummer 2 centiemen. De inschrijvers wenden zich tot den Uitgever; of tot onze gazetver- koopers. Zondag 4 Februari. - Septuagesima. H. Andreas Cor- sini, bis*chop. Mis van den Zondag, gedachtenis van H.Andreas. Evangelie van den Zondag.— In dien tijd zeide Jezus aan zijne leerlingen deze gelijkenis. Het rijk des Hemels is gelijk aan eenen man, vader van een huisgezin, die des morgens uitging om arbeiders voor zijnen wijngaard te huren. Nadat hij met zijne arbeiders voor een denarie daags was overeengekomen, zond hij hen in zijnen wijngaard. En uitgegaan zijnde omtrent het derde uur, zag hij andere op de markt ledig staan en hij zeide tot hen: Qaat ook gij in mijnen wijngaard, en hetgeen billijk is zal ik u geyen. En zij gingen heen. Als hij omtrent het zesde en negende uur wederom uitging handelde hij op dezelfde wijze. Omtrent het elfde uur uitgegaan zijnde vond hij andere staan en hij zeide tot hen waarom staat gij hier den ganschen dag ledig Zij zei den hemOmdat niemand ons gehuurd heeft. Hij zeide tot hen: Qaat ook gij in mijnen wijngaard. Als het avond geworden was, sprak de eigenaar van den wijngaar4 tot zijnen opziener: Roep de arbeiders en geef hun het loon van den laatsten beginnende tot de eersten. Als zij nu kwamen, die omtrent het elfde uur geko men waren, ontvingen zij ieder een denarie. Toen nu ook de eersten kwamen, meenden zij, dat zij meer zouden ontvangen, maar ook zij ontvingen elkeen denarie. En als zij dien ontvingen, morden zij tegen den huisvader, zeggendeDeze laatste hebben maar een uur gearbeid, en gij hebt hen met ons gelijk gesteld, die den last van den dag en de hitte gedragen hebben. Maar hij antwoordde aan een van hen, en zeide Vriend, ik doe u geen onrechtzijt gij niet voor een denarie met mij overeengekomen Neem, wat u toekomt en ga; ik wil ook aan dezen laatsten zoo veel geven als aan u. Of staat het mij niet vrij te doen, wat ik wil? Of is uw oog boos, omdat ik goed ben Aldus zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten, want velen zijn geroepen, weinigen uitverkoren. Maandag 5, ff. Agatha, maagd en martelares. Qidurige aanbidding te West-N ieuwkerke. Dinsdag 6.-H. Amandus bisschop, H. Dorothea maagd, H. Vedastms bisschop. Feest van Het Gebed van SO. H. J -C. in den hof van Oliven. Qidurige aanbidding te Reninghelst. Woensdag 7,-H. Chrisêlius, bisschop en martelaar H. Romuaidus, abt. Donderdag 9.-H. Joannes de Matha, belijder. Vrijdag 9.-H. Titus, bisschop; H. Apollonia, maagd en martelares. Zaterdag 10.-W. Scholasticu, maagd. Hierdoor verstaat men de drie weken, welke de grooten vasten voorafgaan, en welke als eene voor bereiding tot dezen tijd beschouwd worden.— Van dezen Zondag af heeft er eene volkomen verandering plaats in het gebed der Kerk Plotseling heeft zij zich in rouw gedompeld, tot Paschen toe zullen de kreten van droefheid en medelijden iede- ren dag toenemen en afwisselen met de ernstige vermaningen van strijd en lijden. Het verborgen leven is voorbijhet oogenblik is gekomen, dat Jezus zijne openbare zending gaat vervullen. Hij gaat eene worsteling ondernemen, eene overwinning behalen. Joannes heeft hem aan de wereld getoond als het Lam Gods», het slacht offer zijn uur, is een uur van arbeid, van strijd en van sterven. Om in zijne heerlijkheid binnen te treden, moest Christus door het lijden gaan.(Sint Lucas, hoofdst. 20 vers 26.) De graankorrel moet in de aarde sterven, zoo zij niet onvruchtbaar wil blij ven (Sint-Jan, hoofdst. 12 vers 24-25). Het christe lijk leven behoort zich te vormen naar dat van Christus, wij moeten met onzen Meester lijden en sterven, om met Hem te kunnen overwinnen. Zie daar de grondwaarheid van hare leer, welke onze Moeder op minzame, maar tevens krachtige wijze gedurenden den ganschen kerkelijken tijd van Sep tuagesima en yan de vasten ons door hare schoone kerkelijke diensten inprent. Twee lange maanden verstommen de Lofzangen; gelijk aan de Joodsche bannelingen te Babyion, hebben wij onze harpen aan de wilgen langs den stroom opgehangen. Laten wij in het voorbijgaan nog opmerken, dat wij hier niet met dichterlijke droomerijen te doen hebben, welke goed zijn voor kloosters. Onze hartqj moeten in overeenstemming met onze Moeder kloppen, zoo wij ten minste, niet als een vreemdeling, des Zondags, de familie verza meling willen bijwonen, zoo wij ons niet willen veroordeelen, om ons gansche leven formulen op te zeggen, die in onze harten zonder weerklank blijven. Schoo politiek staat overal als brandpunt op hel programma, schoolstrijd is overal een strijd om le ven of dood, immers van de school, van het onder wijs hangt af, geluk of onheil, leven of dood van een volk. Schoolpolitiek hebben geloovige christe nen in het oog in alle landen, - noemen wij maar ter loops Amerika en Engeland, om de vrijheid van christen onderwijs, om de zielen der kinderen te redden Schoolpolitiek voeren sedert lang,-sedert altijd-de vrijmetselaars in het kwijnende Frankrijk, om van kindsgebeente af, de jeugd te vergoddeloo- zen tot schade en schande van het land. Schoolpolitiek voeren onze Nederlandsche Noor derburen katholieken en geloovige christenen strijden aldaar gedurig voor onderwijs en schooi. Eer wij de schoolkwestie in Belgie bespreken, zien wij eens hoe het staat in Nederland. Gaan wij daar om les opdat wij hardnekkig en geestdriftig hier ook den goeden strijd zouden mede strijden tot bate van het volk, tot bewaring van het katholiek gouvernement, tot redding van de ziel van het kind. De Katholieken en geloovige protestanten be gonnen den strijd voor de ware vrijheid in het on derwijs tegen de liberale onzijdigheid. Aan het hoofd der schoolstrijden stonden Mgr Schaepman en Dr. Kuyper. De Hollandsche bisschoppen maanden alle ouders aan, een godsdienstig onderwijs voor hunne kinders te eisschen. De strijd duurde lang, maar moest eindigen met den zegepraal. In 1887, na de herziening van de grondwet, kre gen de Katholieken en de geloovige protestanten, eene christelijke meerderheid in de Kamers. In 1888 herzag het eerste christelijk ministerie de schoolwet en in 1889 reeds kreeg het bijzonder on derwijs toelagen nog niet veel, maar het bestaande grondbegin van alles aan de officieele school te geven was gebroken. Sedert het Ministerie Kuyper is altijd vooruitge- gaan. De schoolstrijd in Holland is daarbij nog; een vaderlandsche strijd. De officieele school in Hol land wordt meer en meer eene socialistische school door den geest der onderwijzers uit officieele nor maalscholen gekomen met van langs om meer so cialistische gedachten. Er is onder de socialistische en half-socialistische onderwijzers eene beweging ontstaan voor absolut onzijdig onderwijs, d. i. ook op politiek gebied dus over geen koningschap en geen vaderlandsliefde meer in de school. Het droevig gevolg van die schoolpolitiek is dal de openbare school'meer en meer aan de kinders des volks overgelaten wordt die dan geheel onder socialistische invloed komen. Eene bange loekomst voorwaar en die wel de groote reden geeft waarom de hollandsche katholie ken zoo hardnekkig den schoolstrijd voeren om eene radikaie oplossing van de schoolkwestie te krijgen. Daarom werken zij uit al hunne krachten om in de naaste verkiezing te zegepralen zoo ja zullen zij eischen en verkrijgen de volkomene ge lijkheid op schoolgebied opdat het kind des volks ook in de godsdienstige school opgevoed worde. Men mag de inschrijvingen sturen aan het bureel van Het Ypersche Volk of aan M. Leo Mallié, schrijver, 7, rue de la tête d'or, Doornik. Onbekend 1.50 J. D. om eene gunst te bekomen 2.00 EE. Onderpastors, Yper 40.00 Jufv. L. Allaeys 5.00 Er zijn nog verkoopers van Het Ypersche Volk, lie de kwitancieboekjes tot nu toe niet hebben tc- uggestuurd. De achterblijvende moeten allen deze week inge zonden worden. De heeren van het Beheer hebben c dadelijk noodig om alle schikkingen te kunnen .'.emen voor de te 4 u. in de groote feestzaal van 't College dat de leerlingen hun jaarlij ksch liefdadigheidsfeest geven ten voordeele der armen van hun St. Vincentius genootschap. Voorbehoudene plaatsen: 3 fr.—le Plaats: 2 fr.— 2e Plaats 1 fr. Het plan der zaal zal te zien zijn in 't College, te beginnen van Dinsdag 6 Februari. 1. Van Ryswyck's hulde Peter Benoit 2 De landbouw weekblad voor Chicago Blijspel ie bedrijf Mark Twain 3. Ruben's Cantate PETER BENOIT 4. De Landbouw 2 bedrijf. 5. L'avocat Patelin Comédie Ier et 2me acte Brueys et Palaprat 6. Quatuor. 7. L'avocat Patelin 3e acte.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1912 | | pagina 1