1
Bijvoegsel
aan
D6 gGSGttlBilenis van een Doinnsr
TRIMARD'S
P£H fiBBQRDISSEmEH
Het werk der "Franschmans" - PASTOR DENYS
Zaterdag
11 Januari 1913
VOOR ONZE JONKHEID
"Cr: he,
YPER
Eerw. Heer Edmond DENYS
«3 £3
<5? fm
Het Ypersche Volk
L
De werking van de K. J. W.
Eigen persoonlijke vorming
MENGELWERK N° io
II
IN 'T LAND VAN VERDERF
Apostelschap voor het goede
hcxjlidébil.itk: idetst
m
Leest en Verspreidt
De groote liberale pers, de groote libeiale
telegraafagentschappen zorgen oh! zoo ern
stig!) dal bij: het publiek de groote man
nen der wereld bekend worden. Toch gebeurt
het (oh i niet vrijwillig dat zij een klein
beetje iets vergeet of iets verzuimt, en daarom
is het ook wel goed dat er nog eene kleine
katholieke pers bestaat om die kleine leem
ten aan te vullen.
Over enkele weken werden de wereldbe
roemde Nobelprijzen toegekend aan de we
reldberoemde geleerden. O. a. werd de Nobel
prijs voor medicale wetenschap uitgereikt aan
Dr Carrel, een franschman, zooals uit zijn
naam blijkt.
De groote liberale bladen en telegraafagent
schappen hebben (oh heel onvrijwillig het
volgende uit Dr. Carrel's leven verzwegen.
De wereldberoemde heelmeester Alexis
Carrel woont niet in Frankrijk; hij is hoog
leeraar aan het Roekefeller-instituut te New-
•York. Hoe zoo Ja, hier is de ge
schiedenis.
Alexis Carrel was student in dc medecij-
nen aan de hoogeschool te Lyon. Hij' legde
daar zeer goede examens af en werd aan een
ziekenhuis verbonden. Zijn meer dan gewone
bekwaamheid deed voorspellen dal hij later
een voorman in zijne wetenschap worden zou
Om dien weg te kunnen ingaan, moest hij
echter eerst agrégéworden en aan het
concours deelnemen, dat de baan open
zou.
Plotseling werd aan Carrel medegedeeld dat
hij er niet op rekenen moest het ooit zoovei
te zullen brengen. Carrel begreep dat men
hem daarmeê aan de deur zette en stak den
Oceaan over. In Amerika zette hij1 zijne studie
en kijtn werk voort en deed de groote ontdek
kingen, d'ie, door het toekennen van den
Nobelprijs, officieel worden erkend.
Maar waarom dan toch beroofde het vrij
heidslievende (oh zoo veel Frankrijk zich
van de wetenschappelijke glorie die liet had
kunnen behalenWaarom joeg de faculteit van
Lyon den man weg die haar sieraad eens ware
geworden Viel er iets aan te merken op
het zedelijk leven van Dr Carrel Niets hoe
genaamd niets Er was eene andere reden
de jeugdige medicus Carrel was roomsch-ka
tholiek en goed pratikant. Dat was de reden
waarom vrijdenker en vrijmetselaar, professor
B.'. Augagneur, zijn leerling verdreef. Dat is
de reden ook, waarom de groote liberale en
vrijmetselaarspers zoo weinig weet te vertel
len van dezen waarlijk grooten man.
Wat -een klerikale domper's geschiedenis
mededeelen 1 NooitWij1 zullen met de
conspiration du silence dien domper's be
roemdheid verdooven
Men is altijd zoo eerlijk in het antiklerikale
kamp 1
Onze katholieke jonkheid ten nutte, geven
wij hier de proef voordracht welke een katho
liehe Jonge Wachter. een voorman - Aimé
De Coninck van Elverdinghe aan de leden dei
K. J. W. zijner gemeente voordroeg.
Wanneer-onze tegenwoordige Paus Pius X
den troon zijner voorgangers beklom, dan heefi
Hij als richtsnoer van zijn pauzelijk bestuur
eene wondersehoone leus gekozen Omnia re
staurare in Christo alles herstellen in Chris
tus, als wilde hij aan de gansehe wereld ver
kondigen dat de maatschappij, wil zij in rus'
en vrede leven, godsdienstig moet zijn. Wij oot
beste vrienden, willen wij op maatschappelijk,
godsdienstig of politiek gebied iets; goeds t»
weeg brengen, wij moeten doordrongen zijp
van den waren godsdienstzin. Daarom heb u
mij voorgenomen te spreken over de werking
van de Katholieke Jonge Wacht,werking die ik
zal samenvatten in vijf punten.
De jonge wachter moet vooreerst zich zeiver
vormen.Om in de Jonge Wacht aanveerd te zijij
moet men eenen zekeren ouderdom hebben
men moet 16 h 17 jaar tellen. Stellen wij om-
een oogenblikeenl6 jarigen jongeling voor oo-
gen. Wel hebben misschien doorbrave en chris
tene ouders den stempel van hun overtuiging 11
het hert van hun kind gedrukt, wel heelt eet
gewetensvolle onderwijzer al het mogelijkt
gedaan om zijn geest met veelvuldige ken-
Vervolg -
Dien aVoind lag er een plooi van koppig
heid over Remi's wezen, die plooi, dien ze
thuis wel kenden en dien ze Meetje ten
laste legden, omdat zij Rem' in zjjn
jaren te zeer ingevolgd had en al zijn wil-
letjes en grilletjes voldeed. ^„«dpiiik
Maar nu zou zijn koppighe'
zijn, indien ze, helaas niet enk I
schelijke kracht steunde.
Toen Remi van de Maatjes scheidde, was
hij, mensch-alleen, door den avondl, naarhet
hof van Monsieur Durenne terugge i A
denkende al de woorden van P^t01
Zwicht den drank en vlucht
geen Loden meer en geene uitstappe
met Pol D'Haene. oroote
't Was vastelijk voorgenomen, mei B
rimpels op liet voorhoofd en krachtvolle
drukking d«r oogen.
issen te verrijken, wel hebben de priester?
jn ziel met alle deugden trachten te versieren
n hem in het goede trachten te bevestigen
uilen al die goede gevoelens wel stand
houden De valsche en verleidende wereld zal
toeroepen zich maar volop in de vermaken ei
de genuchten te werpen. Zij zal hem allerhan
de valscbe begrippen en veroordeelen over
odsdienst en zedeleer trachten in te storten.
Zij zal pogen hem af te trekken van alle
odsdienstige en deugdelijkeS.vergaderingen
onder voorwendsel dat hij daartoe geen tijr
eeft. De onervaren jongeling zal mei volle
ugen drinken aan den beker| van het vergif
der zinnelijke vermaken. Hij zal niet eens
pmerken dat degenen die veinzen geen tijd
te hebben voor godsdienstige oefeningen, altijd
ijd genoeg hebben om naar verderfelijke ver
gaderplaatsen en vei maken te loopen,...dat dien
elfden ook nooit iets slichtends voor bun even
mensen deden, maar hem veelal lot ergernisdie
nen en dikwijls hun dienstboden eü onderge
cbiklen verleiden om ze daarna met walg te
ersloöten.
Welnu in de JongeWacht zal de opkomende
pinpeling onder leiding van den eerw. proost
a van oudere en meerervaren medeleden der
rondslag leggen van een bestendig en vrucht
baar burger leven. Hij zal er leeren zich deug
lelijk maar eerlijk verzetten, de opwerping
egen godsdiensten zedeleer hooren weerleg
jen met een wooid zal hij er /leeren goeden
fristen en goeden burger worden.
Omu tetoonen hoe diep iemand kan zinken
ie zich, in zijne jeugd,' niet om godsdienstige
ijeenkomsten bekommert wil ik u een voor
eeld aanhalen, 'tls zoo wat. 23 jaar geleden.
Een bloedverwant werd door zijne ouders opge-
raeht, ik zal niet zeggen kristelijk maar toch
Is eerlijk mensch niet stelen, niet moorden,
iet branden, maar daarmede at. Van jongs al
ad bij de gewoonte aangenomen, 's avonds in
de huizen der gebuurte zijn tijd over te
•rengen, zoo gezeid om de gazet te lezen, ol
lieuws te vernemen. Zoo mmk hij kennis in
enige van die kotjes waar hij beter nooit den
voet had gezet, zoo werd hij ook tot in het
merg der beenderen bedorven vooraleer zijm
ouders het wisten. Ten gevolge van zekere
mstandigheden kwam het toenmalige geuzen
olad van Yper in zijne handen en hij werd ei
jetrouwe lezer van. Altijd voort zonk hij diepe?
d'eper en in den poel der ondeugd. Alle verma
ken liephij na met al wie gemeen en slecht was
engeenszinsmet zijn stand. Ten jare 1893kwam
hij,dan U jaren oud,in vierdagen tijds, vader en
moeder te verliezen. Reeds den volgenden
Zondag was hij te Yper op de kattefeeste en
den Dinsdag) droeg men hem naar huis in
en toestand elk redelijk mensch onweer-
nig.
Weldra kwam hij in betrekking met eeD
bedorven vrouwspersoon en verkwistte met
haai gansch zijn ouderlijk erfdeel. Van alles
beroofd doolde Lij weg als wagenmakersknecht,
wrocht hij eenigen tijd te Yper daarna te
te Wambrechies, tot dat hij eindelijk in den
omtrek van Deynze door de gendarmen als
landlooper aangehouden wierd. Voor 3 jaar
naar Ho'ogslraeten gezonden, verliet hij deze
kolonie met cenig gewonnen geldt dat bij
opnieuw verkwistte- om op zekeren dag te
Brussel nogmaals aangehouden en teruggezon
den te worden. Ziedaar de echte geschiedenis
van een onverschilligaard.
De Jonge Wachter moet ten tweede een apos
tel zijn voor zijne omgevirg. In de jongf
wacht zelve mag geen onderscheid van rang.
fortuin of talent ingezien worden. Alleo moe
ten broederlijk en minzaam zijn. Ten andere
is er wel iets dwazar dan zich op fortuin, rang
of talent te willen beroemen. Js dit geer-
Kapitaal van God ontvangen met plicht
van het hooge intresten te doen voortbren
gen en waarover strenge rekening zou moetei
gegeven worden. Voor zijne huisgenooten en
omgeving moet de Jonge Wachter een toon
beeld van iever en godsdienstigheid zijn en
steeds met woord en daad het goede vorenstaan.
Aan den evenmensch, vooral aan den mindere
moet hij in de mate van talent en vermogei
raad en bulpe gsven in alle mogelijke zaken.
Vlenigen onderons hebben vrienden of bloed
verwanten die rang of staat bekleeden. Welnu
die kunnen veel goeds teweeg brengen.
Een 'schoon voorbeeld van minzaamhrid
werd ons gegeven door Mgr. Lambrechts
gewezen bisschop van Gent. Deze door en door
volksgezinde priester, pas eenige dagen tot
bisschop gewijd zou in eene der kerken van
Gent het Heilig Vormsel toedienen. Zcoals
gewoonlijk, was eene groote menigte volk
langs de straat geschaard om den nieuwen
kerkvoogd te zien. Onder deze bevond zich
■ene jonge werkmansvrouwjnet een tweejarig
kind op den arm. Haar man was socialist en
iad geweigerd haar te vergezellen. Wat kan
mij de bisschop schelen had hij gezegd, 't i>
ook een die zich vet mest met onze zuur ge
wonnen centen. De kerkdeur gaat open en
laar verschijnt de kerkvoogd omringd
van kannunikken en priesters. Het kleine
kind bij het zien van fet plechtgewaad
van den bisschop klapt in zijne handjes. De
bisschop met zijn minnend priesterhert is diep
getroffen. Hij geeft zijn staf aan een pries
ter van zijn gevolg hij nadert, neemt het .kind,
omhelst het, zegent het en geeft het terug met
dc woorden mijn zoete engel De/gelukki
ge moeder ijlt naar huis met den kleine, die
haar nu'dubbel dierbaar is. 't Huis gekomen
valt zij snikkend van ontroering op een stoel
neder. De man vraagt haar deelnemend wal
haar scheelt en de vrouw doet omstandig hel
verhaal van het voorgevallen.Vrouw, zegt de
man. is alles wat gij mij daar zegt wel waar
-la ja, antwoordde de vrouw, honderben heb
ben bet gezien Van dien dag af was het socia
lisme uit dat huls verdwenen.
(V.rvolgt).
Hij' hield zijne belofte goed drie weken
lang, niettegenstaande de spotternijen en kwa
de verwijfingen van Pol en spijts de verlok
king der flessche, welke zijn maat altijd bin
nen grepe liet staan om hem te bekoren
Op een achternoen, dat de regen kletste
bij stroomen en de dag donker zat lijk nacht,
waren de twee jongens in hunne barak. Pol
had al veel gezwetst en verergerlijken klap
gezeeverd en, opeens, greep hij de flesch,
schonk een glas boordevol en bood het Remi
aan.
Helaas -de verergernissen het slecht voor
beeld behaalden de bovenhand Remi nam
het glas en dronk het, in een teug, ten gron
de uit's avonds lagen ze alle twee smoor
dronken op hun bed, 'lijk vuile vodden.
En 's Zondags was het weerom een jammer
lijk schouwspel, die twee jonkheden te zien
uitzetten naar hun verderf, de eene met vcr-
beestwezen, misvormd door de klauw der
ondeugd en de andere, met zijn fijne wezens
trekken, waarop de- bloei van zieleschoon-
heid nog niet gansch verwelkt was, omdat
hij de genoegens der zonde nog in lijden en
bitterheid smaakte.
De val was volledig I Ze waren twee dron
kaards, levend in de ondeugd Pol, met de
liederlijkheid der veriatelingen Gods, en Re
mi, met den walg en de wanhoop der laf
aards.
Middelerwijl was de tijd der groote werken
an gebroken de zeven-jaar-klaver was afge-
"c algemeene Teestvergadering der k. J.
W. van Yper, Zaterdag, 20 December II. ge
houden in 't Volkshuis, is wonderwel gelukt:
twee puike aanspraken, zoetluidend snaarmu
ziek, liederen, alleenspraken, kluchten, en dat
alles omglansd door eenen gloed van gezel
lige broederliefde bij de talrijk aanwezige J
W., herschiepen de vergadering in een min
zaam familiefeest.
Orn 8 :f/2 ure werd de vergadering geopend
door den opbeurenden samenzang De
Vlaamsche Leeuw met begeleiding van het
orkest, dat, onder het bestuur van den lieer
L. Verhaeghe, gedurende het feest, den aan
wezige leden nog op een welgelukt openings
stuk en een zoetluidend Intermezzo vergastte..
De Heer Voorzitter, V. Seys, sprak een kort
en kernachtig woord om eenieder tot iever
en werkzaamheid voor het goede ajn te vuren,
en hun tevens zijne beste wenschen van heil
en zaligheid voor het jaar'13 aan te bieden.
Hij wenscble den Eere-Voorzitter, M. A. Bi
buyck, opnieuw geluk, over zijne kiezing tot
gouwraadslid. De H. J. Tyberghein, schrij
ver der K. W., las den leden een schoon
en dichterlijk verslag der ingewikkelde en
levens uitgebreide werking van 191.2, waarna
de H. E Demarey, penningmeester, den staat
der kas, bloeiend ondanks de kosten van het
strijdjaar 1912, in klare cijfers voorhield.
Nu volgden luim en ernst elkander regelma
tig De Erfenis van Tante Treeze" kluch-
zang door de heer C. D'Haene; "Mijn fami
lieboom,, en "Ik ben von Silbersteyn'
door den heer H. Dobbelaere en de alleen
spraak "De nieuwe Burgmeester,, door E
Demarey. die aller lachspieren in gevaai
bracht. Het kerstlied ,,'t Is Middernacht'
werd door den heer A. Liowijck, lief en kun
dig voorgedragen. Daarna het kluchtspel "Vo
gels voor de kat!,, waar meester Mager-
man -- verbeeld dcor M. Noorenberghe
zijne onverbeterlijke poetsbakkende ketellap-
pers wist te foppen, werd terecht kluchtig
opgevoerd, en niet zonder reden met daverend
handgeklap begroet De bijrollen waren ver
vuld door A. Dedeurwaerder, P. Vander-
ghole, J. Moerman en O. De Grave.
Twee kernachtige aanspraken, de eene dooi
den heer O. Renaerts Voorzitter der St-Pie
lersafdeeling, de andere door den Eerw. H
Rcose, onderpastoor, Proost der St-Michiels
Turners en van het Christen Vlaamsch Ver
bond, kwamen in de bonzende herten dei
Jonge Wachters het goede woord planten, in
den gloed hunner feestvierende broederliefde
Doorslaande en overtuigend doet de heei
Renaerts uitschijnen lioe het verderfelijke so
cialisme, de ontaarde zoonis van het kwijnen
de liberalisme, politieke inrichting van de vrij
metselarij1. Hij bewijst hoe de jonge wachter,
bij het zien der bergen van zedeloosheid,
ontsproten uit de krochten der vrijmetselarij
niet mag onverschillig en werkeloos blijven
maar krachtdadig den vijand -dient tegen te
te gaan... Hij- weidt uit over het doel, het ideaal
van mensch te zijn, en verwijst op de doelma
tigste middels om dat edel doel te bereiken
t. w. kennis der godsdienstwaarheden, zelfop
leiding en zelfvolmaking, kennis der voor
mannen, samenwerking, enz... Hij: eindigt met
de strijdende kracht te doen uitschijnen dei
drukpers, alsook de onbetwistbare en vooruit
strevende macht der syndikale beweging.
Op zijne beurt boeide de Eerw. Heer Roose.
pikt en de oegst stond te rijpen.
Wanneer de vadsige wind, als een lompe-
rik, over de velden loerelaaide, met stillen
adem, 'lijk van een vrouwtje dat een spoke
lampe doodblaast, wimpelde 't vergulde koren
zoetjes, neeg stil, in bijna onmerkbare bar
men en wreef zijn stalen zoet-schravend langs
malkaar, lijk een vliege die haar pootjes wet.
Maar wanneer de wind, 'lijk bezeten van
kwaad, nu eens rollebolde, dan met bokke-
sprongen en verraadsche neerpoef fingen, in
de rijpe tervve moorschte, was het gelijk een
onstuimige zee, vol woeste baren en draaien
de kolken van opengespetterd goud. Dan, wan
neer hij effen en verstandig wrocht, met gere-
gelden en vasten ademtocht, dan speelde
koren 't spel van. eene stille zee, vol gelijkige.
dartele baren, vol goudgele wimpelingen, stij
gend en dalend, de rijzingen op en de glooiin
gen neer, eeuwig en ervig, zonder rusten,
tol ginder ver, alwaar de beetenstukken, door
het spelende goud der korenvelden sneden en
zijn schoonen dans braken, gelijk groene ei
landen, tusschen cfe gouden koren-zeeën in
gesloten.
De oogst was rijp"; de stalen stonden
stijf, met krom-bekte auwen, gezwollen
van 't graan.
Pol maakte akkoord met Monsieur Duren
ne, om het koren af te pikken en te rechten
aan vijf-en vijftig frank de hectaar en op
een vroegen morgen trokken ze te velde, te
niesss en te klauwe, malkaar opmakend en
Pastor der Westvlaamsche Uitwijkelingen.
CT3
i
C/3
alig Nieuwjaar en Gods zegen
an U, Lieve Herder teer
uister'k blijf U zóó genegen
k bemin U, meer en meer!
fj moogt in mijn herte kijken
ooit vergeet ik U een dag,
k zie steeds uw liefeblijken
n uw gullen, blijden lach...
zie 'k met de Maatjes praaten
ijl z'U brengen een bezoek
oelend. vreugdig, uitgelaten,
Hen even frisch en kloek
Hen minnen U zoo feeder
uw en goed. van ver en naar,
lk zoekt telken jare TJ weder
n wenscht U een Zalig .laar I
oerend is uw Herdersleven;
ant uwjschapen rordverspreid
eren U, en alleo geven
enen blijk van dankbaarheid
oste... blonde... zwarte grijze
rukken Uvervoerd de band
lk zoekt U. ten allen prijze
ertlijk weêr... in Vlaandrenland I
n ik zie ze dan vergaren
Ik op zjjne beurt bekoord
ondom (J gebeele scharen
orstig naar uw Herderswoord I
i'k ben t' enden Geef de vjjve 1
ooit volprezen goede Vrier d
vervolle Herder,'k bliive
teeds eerHvriend, die U bemint I
PIETER GHESQUIERE
Gheluvelt, 1" Januari 1913
Het inzenden van bovenstaanden gerijmden nieuwjaarwensch is eene goede gelegenheid orn onze lezers in nader kennis te brengen met
Pastor Denys. Of dat wel zal gekomen zijn bij de Franschmans van het Ypersche
t Is over omtrent veertig jaren dat de Vlamingen begonnen naar Frankrijk te gaan werken op het land in 'braaklijdren oogst, in de
steenbakkerijen, in de suikerijasten en droogerijen. Onze westvlaamsche zoogenoemde Franschmans vormen een klein.leger.
't Moet gezegd worden dat ze wrochten verlaten van God en de menschen en dat ze in 't zuiden leefden lijk ,God in Frankrijk
erbarmelijke toestand op stoffelijk en geestelijk gebied.
Over tien jaar schafte de geestelijke overheid er middel in en gaf aan die zwervende westvlamingen een zwervenden pastor, een pastor
ronder pastorij, zonder hulppriester, zonder kerk, zonder parochie... maar met 12.000 parochianen in acht departementen van Frankrijk. Le
Vord, Le Pas de Galais La Somme, L'Oise, L'Aisne, Seine et Marne, Seine et Oise, Seine Inférieure of Normandie Die pastor is E. H.
Edmond Denys.
Een berek kwam tot stand om de belangen der Franschmans en hunne 73 Onderlinge Bijstanden te handhaven. Maken deel van dit
óerek benevens Pastor Denys, te Brugge Baron Gilles de Périchy, voorzitter, Stanislas van Outryve d'Idewalle en Coppieters te Yper
Adrokaat Albert Biebuyck te Kortrijk volksvertegenwoordiger Ernest Reynaert.
Het werk der uitwijkelingen heeft ook, benevens de jaarlijksche verslagen die hoogst belangrijk zijn, een tijdelijk gazetje het bekend
lad De stem uit het Vaderland verschijnend van April tot September.
De pastor heeft zijn zomerwerk van April tot September in Frankrijk. Alsdan, een echte missionnaris gelyk. doortrekt hij Frankrijk
om overal zijne schapen te vinden en te geleiden. Geen pastor wordt door zijn volk bemind gelijk pastor Denys. Van af September tot en
met April begint het winterwerk, hier in Vlaanderen, om zijn volk terug te vinden in hunne dorpen.
Het werk van Pastor Denys is misschien te weinig gekend, te weinig geacht in Vlaanderen zelfalleszins wordt het hooggeschat en
bewonderd in Frankrijk door leeken, priesters en Bisschoppen.
Het ware te wenschen dat Pastor Denys eens naar Yper kwame, omgelijk hij in ander steden deed een voordracht te geven
over het werk der Franschmans.
Die er over meer wil weten lezen in Ons Volk (1912, Maart) het artikel van onzen Vriend Edward Vermeulen, den schrijver van
Trimards, en abonneere zich op De stem uit het Vaderland.
aller aandacht. Hij: toonde hoe broederlijk
heid en deftigheid twee onmisbare hoedanig
heden zijn van den rechtzinnigen Jongen
Wachtei-...
Broederlijkheid: die beletten moet dat men
ooit schame te verbroederen met minderen dan
wij...
Eerlijk- en deftigheid, in' Huis, in herberg,
op straat, in stoeten, ja overal zoodat men
riooit blozen moet zijn aangezicht in 't open
baar te to-onen.
Daarom besloot hij1, zwicht u van valsche
profeten die door hunne ophitsing de hoo-
ger geplaatsten van de minderen willen schei
den, die door hunne lage listen uwe eerlijk
heid en deftigheid onder de walgende druk
king van wulpsche en zinnelijke vermaken
willen versmachten.
Inrichters, sprekers, spelers en zangers, uw
af est is wonderwel gelukt; het heeft bij de
jonge wachters de herten opgeruimd, de wils
kracht versterkt, en zoo den broederband die
alle jonge wachters rond hun vaandel schaart
nauwer toegesloten.
t. Jonge Wachter
BECELAERE
Brand. Donderdag over aebt dagen om 11
1/2 ure 's nachts is er een geweldige brand ont
staan in het koeistal en afhankelijkheden toebe-
aanhitsend, om hun zenuwachtige gejaagd
heid tegen te werken en den verdokenen, on-
bepaalden angst te verdrijven, dien ze ge
voelden bij 't aanschouwen dier eenlijke zee
ran koren, dat hunkerde naar af.
En zoo pikten ze dagen op dagen, weke-
dag en Zondag, door dik en door dun, van
's morgens in de kleine uren tot 's avonds
late, zoo lang ze een hand voor hun oogen
zagen.
Soms vielen ze, in den voornacht, afge
beuld, nevens hun werk en bleven er slapen,
roerloos 'lijk steenblokken, tot de halve klaarte
den zegepralenden dag aankondigde dan gre
pen ze weerom de pik en savelden ze door
de natte stalen.
In- '1 herte van den dag hing de zon te bran
den en te glariën en ze pugden, lekend van
het zweet, met voor alle kleeding, een blauwe
lijnwaden broek en een baailijf de zonne
knetterde op hun bloot vel, in 't geschee van
buikriem en lijf en op den hals, en roos
terde ze, en in hun mond zwol hun tonge
van den dorst.
De Fransch* pikkers lengden de twee li
ters wijn af, die ze dagelijks van den boer
kregen, maar Pol en Remi dronken hem
klaar, benevens zuiveren Loden ze vaarden
er te slechter mee, hun dorst was onverdraag
lijk en ze zweetten de ziel uit hun lijf.
Tegen het einde van Oogst waren ze uitge
mergeld Pol, met zijn verbrand wezen on
ongeschoren kin, met dungezaaide stoppels be
zet, seheen tien jaar ouder dan hij was, en
hoorende aan Georges giemyttenaere-Brey e,
landbouwer en vlashandelaar te Wervick, wijk
Basse-Fiandre.
De pompiers van dezen wijk snelden ter plaats
onder het geleide van hunnen bevelhebber M.
Jules Dstefortrie en begonnen het vuur moedig
te bestrijden. Daar zij nogthans vreesden het
groot vlasmagazijn palende aan het koeistal me'
te kunnen vrijwaren, vroegen zij de hulp in van
de pompiers der stad, die een half uur daarna
reeds ter plaatse waren. Doch de medewerking
van deze laatsten werd onnoodig geacht daar
het vuur alsdan reeds uitgedootd was. Het vee
werd gevrijwaard. De schade is niet belangrijk
en door verzekering gedekt.
PROVEN
Binst bet. jaar 1912zijn er in Proven 51 geboor
ten, 8 huwelijken en 31 sterfgevallen geweest.
Onder de afgestorvene personen zijn er 21
meerderjarigen en 13 kinders.
Er zijn 20 300 communiën uitgedeeld geweest.
WESTNIEU WKERKE
Men spreekt hier met grooten lof over den
verzetteljjken avondstond die. Zondag over acht
dagen, den leden van den Christen Vrouwen
bord aangeboden werd door de juffers van onze
zoo gunstig gekende Koormaatschappij. Liefwas
de mise en scène", frisch en knoddig de kostu-
men, onberispelijk de uitvoering dar stukken.
Daar het Ypersche Volk ons altijd vraagt kort-
bondigte zijn, zoo is het ons onmogelijk in vele
bijzonderheden te treden. Wij willen toch eene
eervolle melding toekennen aan den gentleman-
woman een chique type, voorwaar die ons.
met de cravache in de hand, den oorsprong van
Remi, met zijn mager aangezicht en zijn kin
vol stof-haar, vuil en vettig, geleek een zie
kelijk gehavend kind, vol kripsiën en miseriën.
Toen het koren getast was, betaalde Mon
sieur Durenne aan elk driehonderd frank en,
nadat Remi ai zijne schulden betaald had bij
de winkeliers, zond hij honderd frank naar
huis, met belofte, het overige zelf naar huis
te dragen.
Als hij" dien brief schreef, was zijne mee-
ninge nog goed maar Pol, die hem geerne
op de streek had gehouden, om er 's win
ters geen vreemdeling alleen te zijn, wond
hem biji tijden op.
Hij bewrocht den jongen gansehe dagen,
voorspelde hem de vernej>enheid en de ver
veling, die hem thuis te wachten stonden, na
dat hij in Frankrijk zoo veel leute en Loden
geproefd had, en de jongen stelde zijn ver
trek ran dag tot dag uit en stortte hem van
langs om dieper in het verderf.
Met Oogst had hij de misse leeren blind slaan
en nu was het er mee uit voor goed ze
wrochten al de heiligdagen tot 's noens en in
den achternoen trokken ze naar 't dorp,
naar den drank, naar de leute en de ontucht.
Van half-Oogst af, begonnen de brieven uit
Stroombeke toe te komen, eerst biddend en
smeekend,... dan verwijtend en dreigend.
Pol miek er gebruik ran om Remi te mis
leiden.
Arme jongen, spotte hij", ze nemen
u thuis nog voor een kind, het verwondert mij,
dat ze u geen zuigfleschje zenden met een
dan Vrouwenbond zoo flink heeft uiteengedaan
De doctoresse van de Chine heeft met brio
hare moeilijke taak volbracht en ongetwijfeld,
de toehoorders overtuigd dat zij, met haar won
derbaar geneesmiddel, al de kwalen die het arm
menschdom teisteren,gemakkelijk kan genezen.
Venise, met zooveel kunstgevoelen gezongen,
vervoerde ons mijmei end naar der Dogen stad
en het scheen ons dat wij, lustig gezeten in eene
gondole, zoetjes vaarden over de blauwe en
stille wateren van het Venitiaansche meer.
Wy mogen ook ons jong. maar veelbelovend
zangeresje niet vergeten, die zoo verstandig en
zoo bevallig over haar neusje neen, over hare
groote leelijke neus wisi te redekavelen.
Maar wat bijzonderlijk nog in de smaak viel
van het volk 't was het blijspel. Hier zouden
wij geerne over de hoedanigheden der ver
scheidene speelsters wat uitweiden maar wy
moeten ons bepalen. Het weze dus genoeg te
zeggen dat allen volmaakteljjk en om ter grap
pigst hun rol gespeeld hebben Zoo dat men
beweren mag dat die Coup d'essai waarlijk een
Coup de Maitre is. bet zal dan ook niemand
verwonderen dat onze Koormaatschappij nu
ook eene tooneelmaatschappy zal worden.
De vrouwtjes waren uitermate tevreden en
vertrokken zeggendeMen moet elders niet
gaan om iets te zien dat de moeite weerd is.
En het is slechts een begin. Wacht maar tot daj
onze nieuwe feestzaal, dia reeds onder dak is,
zal gereed zijn.
luitedermtje. -
Zoo veunsde hij' den jongen op, den dag
door, met venijnige woorden en greep hem
al den flauwen kant.
Op 't einde van September kwam er een
brief waaraan ze met drieën gewrocht had
den moeder, zoet en smeekend vader, drei
gend en verwijtend, zóó verwijtend... dat Re
mi het bloed naar het hoofd voelde rijzen;
maar wat de maat deed overloopen, was het
schrijven ran Lena, die in een naschrift vroeg,
of hij misschien van zin was te wachten, tot
hij opgebeest was en slechts nog goed zou
zijn, om in 't oud ijzer gegooid te worden.
De plooi van koppigheid sneed tusschen
zijne oogen, hij spande de lippen, gaf den
brief aan Pol te lezen, en sprak, vast e*
barsch, mei een leelijken vloek
Ik blijf hier - *5
Ze belegden het spel te zamen en beslo
ten dat het gevaarlijk was voor Remi op Go-
nesse te blijven en, met einde September ver
huurde hiji hem bij een klein boertje, op
een aanpalend dorp.
Pol belastte hem de brieven, die toekwa
men, naar Stroombeke terug te stieren en
maakte zijn boer wijs, dat zijn maat naar
Calvados opgetrokken was.
Zoo kwam het, dat Monsieur Durenne aan
prstor Denys, die hem inlichtingen vroeg, in
volle waarheid antwoordde, dat hij niet wist,
waar de jongen belonden was.
En zoo logen en bedrogen ze t'-ot hun verderf.
Ze dronken en ze beestten alle twee geheel
den winter door... „Wordt voortgezet.*
