[Bijvoegsel aan HET YPERSCHE VOLKvan Zaterdag 29 Maart 1913
I
Zoo worm let opgemaakt
TRIMARD'S
Kieuw RieriRaal sclandaai
L
Rond de Wereld. HET PANAMAKANAAL
k
7VYENGEL-7VTHREN
Groenselkweek
T
r:
1
MENGELWERK N° 20
IV.
GANSCH VERLATEN
5]
it
tz
r.
In het stadje N..., Frankrijk, 't jaar
191...op den hoek der Kerkstraat, schuinsch
over de kerk is een nieuw «cafégeopend...
een kot van een café waar bachten de ge
sloten gordijnen, in een helder verlichte
kamer, men drank schenkt... De nieuwe
verderfplaats heetAu bon coin
Een Maandag avond na 't lof. Twee
gedaagde vrouwen, twee gezusters komen
huiswaarts. Gewoonlijk gaan ze haastig
voorbij dat slechtbefaamde drankhuis...
dezen avond blijven ze staan half gedoken
bachten een gazlanteern. Dien avond zijn
de gordijnen open... en daar, in de herberg,
te midden drankglazen, de speelkaart in de
handen... een priester I... Ja, een priester
heel op zijn gemak gezeten, of beter zwaar
hoofdig gelegen...: hij speelt, goed in 't
zicht der passanten, met twee bekende niet-
weerds van het stadje. Het priesterkleed
sleept ten gronde in 't zand, in t speeksel
der gemeene rookers... Hij speelt, hij rookt,
hij spuwt, hij drinkt...
Mietje... kent gij hem? vraagt Roze
bevend...
Neen ik... en gij
Hij draagt een baard, een vreemden
wellicht. Misschien is dat toegelaten in de
verre streken... maar hier 1... Och, dat gaat
veel kwaad doen in stad.
Hoort!... een storm scheld- en vloek
woorden, die klinken tot in de stille straat...
't Is de priester die verliest en zijn woedende
gramschap uitdrukt..,
Troef
Hoogerl... Aas!... dekalote is plat 1
Vive la sociale
Nog elk een borrel, raast de priester,
ik ben verloren 1
Ziet, hij staat recht, hij poseert, 't is er
lijk om gedaan... Hoort nu al de bedronken
kalanten spotten, huilen, tieren Sale ca-
lotin Couac Corbeau I
Mietje, de jongste zuster, ligt met haar
neus tegen de vitrien hoe pijnlijk het ook
is, zij wil zien... Oh! dat priesterkleed,
gezegend door de Kerk, dat priesterkleed
dat nog indruk maken kan op de boozen...
en nu Dat is nog nooit gezien geweest.
Kom Mietje... laat ons weggaan.
Neen, Roze, ik blijf, ik wil zien... ik
wil weten...
Twee uren lang, vastberaden en toch
bevend van schrik wachte Mietje in de
straat... de oogen sterling gevestigd opdien
man... dien priester
't Slaat 10 ure. De priester staat op, de
hoed half scheef op het hoofd... en wiege-
wagelend trekt hij door de Kerkstraat, over
de Markt. Hij stapt, herstapt en Bubbelt,
gaat af en neêr. bedronken Op twintig
stappen volgt Mietje. Ja, ze wil, ze zal
Het is alsof de dronkaard zich toonen wil
aan de lieden... hij neemt de meest bezochte
straten en de voorbijgangers staan... en
kijken verslegen 1
...Maar 't isdeabbé Bonardies
...Neen, maar met zijn baard trekt hij
er fel op...
...'t Is de predikant uit de paterskerk..
...Ja 't moet hy zijn... een grooten
zware, zwaite Ehwel, dat is proper
...Zijt g8 wel zeker dat het de abbé
Bonardies is
...Zie, 's avonds kan men moeilijk her
kennen dat het dag ware
En Mietje hoort al die klap... maar ze
volgt, ze volgt...
De dronkaard. de priester... komt langs
het gemeentehuis, en neemt de lindenlaan
recht naar de statie... Die weg is slecht
verlicht, de klaarte der weinige gazbekken
is nog gedoken en verduisterd door de
linden...
Maar ziet!... de stap van den priester
wordt vaster... geen wiegewagelen meer...
hij gaat pijlbout recht... Tweemaal kijkt
hij om en doordringt de duisternis... Nie
mand alleen
De hoed gaat af, de baard ook, de soutane
volgt... alles wordt in een handpakje ge
bonden en daar staat een deftig heer...
met feuterhoed en overjas naar de laatste
snêe. Hjj aansteekt een fijne havana-cigaar
en komt flink en snel in de statie.
Doch alswanneer hij op de kaai staat in
't licht van een gazbek, bemeikt hij de een
voudige vrouw niet, die de oogen vlammend,
de handen gewrongen, hem volgde... als
wil zij hem verscheuren.
En daar die arme vrouw... Mietje... in
dien valschen priester van zooëven, een
gekenden en hooggegradeerden vrijmetse
laar herkent uit de naburige stad
Canaille 1 roept zij hem bachten de
rug.
Deze keerde zich schielijk om, als heeft
hij zijn familienaam verstaan.
-I Vervolg 1 -
Remi! RemitjeL. Kom, keer weer, 'tis
hier zoo droevig zonder u...
De jonkhedenwaren stil, een na een, van
haar afgeweken; dat meisje was niet wild
genoeg, er zat geen jeugd noch geen weugcl
meer in. en ze zegden spottend van haai
Ze zal heur zinnen in Braem's snot
neus steken!...
't Was haar wensch, gerust en in vrede
gelaten te worden, met haar bitter leed, wach
tend op hem, tot hijs, moe en af, tol haar
zou terugkeeren; daar twijfelde ze niet aan
en dat gaf haar moed... De scheiding van
Eons en Lena had haar zooveel verdriet aan
gedaan, en nu had Fons haar zelfs de zulle
van Braems deur verboden; o, l was 'as'ig,
doch ze gehoorzaamde, zwijgend en gelaten,
om geen tooneelen te verwekken; t°cb 'ang
zou het niet aanslepen.
Fons had een net gespannen om Lena te
vangen; al zijn geloop bij de Zegers was ge-
's Anderendaags, stond er in de vrijmet
selaarsgazet van het stadje, op de eerste
bladzijde, in groot letter
Gisteren avondhebben de vreedzame in
woners van onze stad erg geslegen en
verergerd geweest bij het pen van een
priester (naar men verzekert den gekruinde
die de octaaf der pelen predikt) schandelijk
waggelend door de straten
Bericht aan de ouders die nog hunne kin-
ders toevertrouwen aan $ulk volkje.
Zoo wordt een schandaal opgemaakt.
Van de week is jin het Missiehuis te
Scheut toegekomen Hoog Eerweerde Pater
Mortier, algemeen overste der Zendelingen
van Scheut. H. E. P. Mortier heeft gedu
rende vijftien maanden een omreis gedaan
in Kongo om er de missiën van zijne paters
te bezoeken. Hij is over eenige wekenfweer
naar Europa ingescheept te Matadi samen
met den Z. E. Pater Provinciaal van Neder-
Kongo. Onderwege zijn de reizigers aan
land gegaan en, in.) plaats van voort naar
België te reizen zijn ze recht naar Rome
gegaan. Nu z(jn ze gelukkig weer in het
Missiehuis.
Z. E. P. CAMBIER TE MIDDEN KLEINE KINDERS
1*'
De dagbladen hebben over eenige weken
de terugkeer van Z. E. P. Cambier— den
groote zendeling in Kongo, den Apostolis-
chen Prefekt vaü Kasaï aangekondigd.
Wij meenen te weten dat al is Z. E. P.
Cambier op terugreis, hij nog zoo gauw niet
in België zijn zal. Immers is het reeds een
heel reisje per schip van Matadi naar Ant
werpen, het eerste deel
der reis van Z. E. Pater
Cambier, te voet en per
schip van LuluaburgSt
Joseph naar Leopold-,
stad en van daar per
spoor naar Matadi is en
heel ander einde, dat
weken en maanden tijd
vraagt.
Het zal ons genoegen
doen aan ODze lezers de
terugkomst van Z. E. P.
Cambier te laten kennen;
wij zullen ook in 't koite
eene beschrijving (met
platen) van het zende
lingsleven van den groo
ten missionaris te lezen
geven. Dat zal voorzeker
by al onze vrienden wel
gekomen zijn.
Onze lezers herinneren zich Dog de zaak
van vrijmetselaar Wangermée welke wij tot
in de bijzonderheden verteld hebben.... wie
weet, wellicht komt er algauw verder
nieuws over het enkwest van dien wijdver-
maarden loge-held... immers Br.-. Wanger
mée is in 't land 1.
rm
Een kijkje op de Kongo-magistraiuür.
Volgens Le Patriate van Brussel is de
Kongo-magistratuur zoo samengesteld
Boma procureur M. Duchesne, rech
ter M, Denis.
Leopoldville procureur: M. Cagiula,
substituut M. Buil, rechter M. Norloff.
Coquilhatville procureur M. Vogt,
rechter (voor het oogenblik geeü).
Stanleyville procureur M. Detry,
rechter M. Erdrick.
Niangaraprocureur M. Rossi, rech
ter M. Smets.
Elisabethville procureur M. Meck,
rechter M. Andrew.
Lusambo procureurM. Munch-Larsen-
Maur, rechter M. Delattre.
Weet ge hoeveel katholieken er onder die
14 magistraten zijn TWEE, t. w. M. Du
chesne te Boma en MDelattre te Lusambo.
en al de andere antiklerikalen of nog
erger.
...Want het schijnt dat meest al de anti
klerikale Kongo-magistraten ingeschreven
zijn in de vrijmetselaarsloge L'Ere Nou
velle)) welke Br.-. Detry, Luiksche advo-
kaat, gewezen opperhoofd van den liberalen
werklieden partij aldaar, nu prokureur in
Kongo, gesticht heeft te Stanleyville. Het
schijnt ook dat die loge-magistraat nauwe
vriend is met M. Gohr almachtige gerechts-
bestuurder aan het ministerie van koloniën.
't Is eigenllijk M. Kervyn, algemeen
bestuurder aan 't ministerie van koloniën
die zou moeten het gerechtspersoneel inlij
ven maar die heer heeft nog zooveel bij
bezigheden alsook M. Denyn algemeen
gerechts bestuurder en kabinetshoofd in 't
ministerie van koloniën... dat met de inlij
ving van 't personeel gelast is M.Gohr,
bestuurder, hevig antiklerikaal, 't Is deze
laatste die alle zaakbundels ontvangt, 't is
voor hem dat de kandidaten en zelf terug-
keerende magistraten exaam moeten af
leggen.
Het schijnt dat te Boma en te Brussel
eene echte reglementfabriek bestaat Het
getal reglementen is ontelbaar, ook worden
ze weinig of niet toegepast... MAAR heel de
boel is een waar arsenaal waarin een agent,
verlekkerd op plagernij tegenover zendelin
gen of burgerlijke beambteD, alle noodige
wapens en alle schijnredens vindt.
r 1
Gewichtige verklaring.Op 14 Februari
II. vierde men te Boma de 25 verjaring van
het «KoDgo-leven» van Gouverneur-generaal
Fuchs. M. Fuchs is geen katholiek maar wel
een koloniaalIn zijn redevoering deed
hij de volgende verklaring. Hij sprak met
den grootsten lof over de missionarissen en
betreurt de stellige tegenwerking die in Kongo
tegen de missionarissen plaats heelt. Hij drukte
pjnwil uit dat die tegenwerking een einde
\ou nemen. Ces luttes ne doivent pas dépasser
I embouchure du Congo. Dat wil zeggen
Heeren vrijmetselaars uwe papenvreterij is
geen artikel van invoer in Kongo. Het is te
wenschen dat het ministerie van koloniën
de aanspraak van Gouverneur - generaal
Fuchs in 't geheel zou meêdeelen.
Vast staar, wij voor eene groeiende uitwijd
king van dei landbouwbevolking uit den bui
ten. De eene zijn getrokken naar den
vreemde om meer geld te winnen, of om
dat het getal hofsteden hier niet voldoende
is de andere zijn aangetrokken door de
groote stadomdat er hooger loon en meer
verzet te vinden is.
We staan voor deze en andere economische
verschijnselen waar wiji niet de oogen mogen
voor sluiten. Het stijgen der nieuwe stads
bevolking heeft nadeeligen invloed op1 dewerk-
'vcprwaarden daar de vraag naar werk stijgt
boven het aanbod. Op den buiten vinden de
landbouwers in den zomer zoo moeilijk het
noodige volk om het werk te verrichten, enz.
Wat valt er te doen in die omstandighe
den Klagen en jammeren In 't geheel
niet, daarmee komt er geen. verbetering maar
wiel naar middels uitzien, en deze, voor zoo
veel zij goed en voordeelig gevonden zijn,
maakt-spel, maar hij' had met slimme vogels
te doen en werd in. zijin eigen net gevangen.
Flavie Zegers was in den derden hemel
toen ze hem zag afkomen; ze wachtte al zoo
lang op hem, met hopeloos verlangen, en
nu zou ze alle middelen gebruiken, om hem
niet te laten schieten.
Moeder spande mee met haar en ze be-
hgden goed hun spel.
Op een Zondag-achternoen dat de jonk
heid in de achterkeuken van hun huis zijn
pijpkt rookte, brachten ze behendig de samen
spraak op het kapittel van geld en fortuin.
F.n ja, zeemde vrouw Zegers, 'l zijn
tegenwoordig slechte tijden, en t is heel
moeilijk om wat thoope te scharten voor de,
meuschen, maar Goddank wij hebben de
koorde bachten den knoop...
Fons pijloorde, dat werd belangwekkend.
Zou het waar zijn, dacht hij, dat ze
geld hebben
Vrouw Zegers, met haar katoogen, las in
zijn gedachten en vervolgde
Ja, jongen, we hebben geschart en ge-
raveld en we kunnen de slechte dagen zien
komen, mijn jong moet voor de beste boere-
dorhters niet onderdoen...
Zoo, zoo riep Fons, onttudderd.
Maar moeder toch, waarvan ge spreekt!
keef Flavie met gemaakte mistevredenheid.
En waarom niet 1 vroeg de weduwe..,
in 't werk stellen. Wij willen hier de aan
dacht vestigen van onze lezers-landbouwers
op een middel, aangewezen, over korten tijd,
op eene vergadering van den West-Vlaam-
schen Proostenbond door E. HDewitte.
Het is een uitstekend middel, dat wijst op
de noodzakelijkheid van eene wijziging inden
landbouw. Het ware wenschelijk dat, in land-
bouwersvereenigingen en studiekringen, over
dit middel gesproken werd, t.w. over den
groenselkweek. Kon men er toe geraken
onze landbouwers te overtuigen, en hun de
noodige vakkennissen aan te leeren 0111 de
groenselkweek doelmatig in te richten, 't ware
eene bron van welstand voor onze buitenbe
volking. Boerenzoons en bocrenwerklieden, die
nu moeten naar den vreemde of naar de
stad trekken omdat er geene hofsteden en
werk genoeg zijn, zouden een treffelijk be
staan vinden op hun dorp.
Leest nu de volgende woorden over het
aangewezen middel de groenselkweek.
't Is bewezen dat de groenselkweekers in
Brabant een schoon bestaan halen uit het
begaan van slechts een hectare land. Inten
sieve kuituur vereiseht noodzakelijk meer volk,
Fons mag dat weten, hij is toch in de fa
milie te wege.
Zonder verder te spreken stond ze op, trok
hét sehof van het kasje open dat langs den
muur stond, en haalde er een boekje uit.
Ze gaf het aan Fons, met bede het te wil
len nazien.
't Was een lidboekje van de plaatselijke
volksbank; het bevatte, ten eersten, een stor
tingsbewijs van tweeduizend frank en, ten
tweeden, een eigendomsbewijs van negen
duizend frank Belgische rente.
God van den Hemel!... Elfduizend frank!
Hij viel 'lijk uit de lucht...
Elfduizend frank!... Een fortuin!..
Met den slag kwam de liefde. Ilij beefde
lijk de blaars der beveressehen en moest
zijn eigen geweld aandoen en op zijn tan
den bijten, om zijn inwendige te bedaren.
Ja, met den slag kwam d,e liefde, de liefde
voor hel geld.
In den grond zijns herten lag zijn schoone
jongelingsliefde, tot nu springlevend bewaard
en vechtend met den minnenijd maar
piots, bij het zien van dien spaarboek, was
ze zieltogend en, boven haar lijk, dansten
nu de vlammen van de hebzucht zijne
nieuwe liefde de liefde voor den afgod
Geld.
Hij zou rijk zijn en geld hebben, veel
grid...
Dal alles dwarrelde en schijverde voor zijn
bétt raUo
rtdrvbii^Htl
La. Boca.
-,>i'
ka vaal fa sluizen
va. 71
Nu de werken verricht aan ons kanaal van Komen en inzonderheid in instortingen, die de voltooiing van dit nuttige werk bedrei
gen, overal besproken worden, zal het van belang zijn het een en het ander te vernemen over een soortgelijk werk, te weten het gra
ven van het Panamakanaal,'eene onderneming wier voltooiing met nog grooter moeilijkheden gepaard gaat en die terecht voor een der
^reusachtigste werken
/aaDzien wordt.
Reeds van 1528 stelde
'men voor aan Keizer Ka'
rel de lendengte van
Midden-Amerika door te
breken, doch 't is slecnts
in 1881 dat men de band
aan 't werk sloeg. Eene
Fransche maatschappij,
aan wier hoofd zich Fer
dinand de Lesseps be
vond, tam het grootsche
werk aan. Doch weldra
volgde de verschrikkelij
ke Panamakrach
waarbij ongeveer 1 1/2
milliard franken verlo
ren gingen.
fj|In 1903 werd Panama
onafhankelijk verklaard
en door een verdrag met
de Vereenigde Staten ge
sloten kreeg deze laatste
staat eene strook gronds
van 16 kilometers breed
te aan beide zijden van
het te graven kanaal. In
1906 besloot het Parle
ment der Vereenigde Staten de werken weer aan te vangen. Niet een land kan uit het doorbreken der landengte van Panama meer nut
trekken voor zijne handels-en oorlogsmacht dan de Noord-Amerikaanders. Ookjberaamden zij hun plan met het onverdroten geduld en
den praktischeu geest die hen kenmerkt. De streek waar men de werken moet uitvoeren is eene streek waar steeds besmettelijke ziekten,
a's pokken, malaria en gele koorts huizen. De Franschen hadden in de jaren'80 vele werklieden verloren, aan het kanaal van Panama,
weggemaaid dat zij waren door de ziekten, die daar heerschten. De Amerikanen, door de ondervinding geleerd, zorgden er eerst voor den
gezondheidstoestand der streek te verbe
teren en de werkli den en bedienden een
behoorlijk verb]ijfvoor te bereiden. Talrij
ke nieuwe woningen werden gebouwd,goe
de hotels en ziekenhuizen ingericht, doel
matige voeding aan kinderen en volwassen
bezorgd, en maatregelen genomen om
de besmetting der gele koorts tegen te
kanten.
Daarna sloegen de Amerikanen de hand
aan de eigenlijke onderneming.
De ontworpen vaart zal 80 kilometers
lang zijn, 't zij de lengte der vaart van
Gent langs Brugge naar Oostende.
De diepte zal nergens minder zijn dan
12.6 m. van Los "Cascadasab zal de
breedte 155 na. aan de oppervlakte en 60
meters op den bodem bedragen.
Er zijn zes sluizen voorzien zij zullen
eene lengte van 300 meters, eene breedte
van 30 en een diepgang van 12 me
ters hebben.
De twee grootste moeilijkheden die
moesten overwonnen worden, waren het
doorbreken van den landrug op het ge-
ziellt °Plde werke„:aan,hetlPaiiaiiiali.naal.
In 1908 heeft men den berg doorboor J. Om den Rigo^Chagres te bedwingen, heeft men een reusachtigen dam gebouwd, waarachter
het water, door de rivier aangespoeld, zal weerhouden worden. De onstuimige vloedgwordt dus herschapen in een kalm en rustig meer.
Het opbouwen van dien dam heeft de schoone som van 40 millioen frank gekost.
Hoe staat het nu met de eigenlijke werken
Geliik wij komen te zeggen is de dam te Gatun teenemaal opgebouwd verscheidene sluizen zijn reeds voltooid en de werken die
35 000 werklieden bezig houdeD, vorderen zoo snel dat de regeering te Washington hoopt dat reeds in Juni 1913 schepen van kleine
tonnemaat het kanaal zullen kunnen door varen. Den 1 Juni 1914 zal het waarschijnlijk toegankelijk z(jn voor de groote handelsbooten.
Te naaste keer zullen wij die korte studie voortzetten en gewag maken van de militaire werken die aan de ingangen
van het kanaal worden opgericht.
RI
,2
zoo wordt de arbeidskracht noodiger, zoo
wordt ook een grooter loon uitbetaald, zoo
moeten de werklieden op den vreemde niet
gaan werken. België, die zou kunnen den groen-
selhof zijn van andere landen, heeft integen
deel groensels (noodig van den vreemde. In
België worden ingevoerd uit Holland, vooral
voor de markten van Gent en Luik aard
appelen, ajufn, witte en roode kool. (Te Gent
alleen worden jaarlijks 6.000.000 kilogr. aard
appelen ingevoerd.)
Uit Frankrijk komen ons aardappelen, to-
matten, fruit, bloemkole(u, vroege groensels,
boonen, erwten, wortels, aspergen, en dat bij
een verschrikkelijk getal wagons. Onder al
de markten zijn het deze van Brussel, Ant
werpen, Gent, Luik, Charleroi, Bergen, Door
nik, Namen, die ongelooflijk veel groensels
bestellen in den vreemde. Wat een afzetgeu
bied voor die vreemde groensels is onze kust
niet in den zomer, zelfs de provinciën Na
men en Luxemburg met hunne bad- en zo
merverblijfplaatsen. (Een feit is het dat te
Luik groensels aangekocht worden voor Oos
tende.)
Wij! moeten er toe komen in eigen land
de voortbrengst te vermeerderen, en dat voor
inlandsehen als buitenlandscbön verkoop.
Jamaar, zegt iemand, vermeerdering van
opbrengst zal de prijzen, doen dalen. Vol
strekt niet, vermits benevens een onafmeet
baar afzetgebied, ook uit meerder voortbrengst
meer verbruik zou volgen. Hier merken wij'
aan dat dit meerder verbruik voorzeker voor
de volksvoeding de beste gevolgen zou hebben.
Waar zouden wiji, Belgische groenselkwee-
kers, kunnen uitvoeren De heer P. Lefèb-
vre, in zijne broehuur L'Extansion du Com
merce Horticole Beigenoemt Engeland,
geest, op één enkel oogenblik, 'lijk storm-
wolken voor de zon.
Ja, hiji was overwonnen, en, van dien dag
af, zagen de Stroombekenaars, den knappen,
schoonen jongeling uitzetten, nevens de wie-
gewagende Flavie Zegers, de verpoefte meid,
maakselloos 'lijk een hooifakke. Ze sliepen
er niet lang op en acht dagen later, was
hun trouwdag al gekend op de streek.
Pen Zondag van hun eersten ban, lagen
de lemen gestrooid van aan Crepeele s poor
tje, tot aan Braems voordeur; maar Lena
verschoot er niet in. Noch haar hert noch
haar ziel leden er door; slechts de kop kon
lijden, maar ze hield hem hoog. Neen, dat
kon haar niet bereiken; ze was de vernede
ringen en kwade aantijgingen gewend,
ze was verhard en verstaald in het lijden...
't Was heur de moeite niet weeerd den
bezem te nemen, om de kroten en lemen van
het wegelingske weg te vagen en, de harric-
winö kwam en blies de meeste brokken weg,
en de regen kwam en plakte de lemen in
den grond, ja, na eenige dagen was alles
toch weg en teur.
De Crepeele's waren er bovenop, peist
hun Fons trouwde smoorrijk.
't Mishandde moeder, dat Marietje niet mee-
spande en, als ze met haar alleen was, keef
ze en streed
Gij zijt 'lijk een druipneus; het
geluk komt in huis, iedereen is in zijn kla-
Duitschland, Nederland, Scandinavië, Rusland,
Oostenrijk, Zwitserland, de Vereenigde-Staten,
Canada, Egypte.
Dus geen vrees voor over-voortbrengst, al
leenlijk nioetón wij doen opmerken dat de
Commercialisatie van land- en tuinbouw,
opleiding eischt om er in te gelukken, en
dat de grootste te vervullen voorwaarde daar
toe is de vereeniging. Iemand op zijin ei
gen ka!n niet gelukken de vereemiging moet
optreden en hoe machtiger vereeniging, hoe
grooter uitslagen. Wilt ge voorbeelden. Een
voorbeeld uit den vreemde, uit Nederland
te Loosduinen, bij Den Haag, telt de groen-
selveiling 175 leden. In 1909 verkocht zij voor
1.408.197 gulden, 't zijl 313.525 gulden meer
dan bi 1908. De hedendaagsche veilingsver-
eenigingen doen jaarlijks zaken voor 8 mil
lioen gulden.
Nu een voorbeeld uit eigen land. Rond
Brussel en Mechelen hebben wiji dei witloof
kweekers. Vóór 20 jaren was de voortbrengst
onbeduidend. Nu integendeel wordt de kweek
verbeterd en intensief gemaaktde kwee
kers vereenigden zich en zoo wordt jaarLijks
alléén uit de statie van SchaerbieeW, 3 millioen
en half kgr. witloof naar bet buitenland ge
zonden. En de p r iji s van het witloof is in
die 20 jaar evenwel gestegen. 'Te Hoeylaart
worden uit 10.800 serren 3 1/2 millioen kgr.
druiven voortgebracht.
Daarbij moeten wij nu nog het volgende
voegen. M. Ilelleputte, minister van landbouw,
heeft beslist een marktprijs op te stellen van
het witloof i), onze nationale chicorei.
De Belgen zijn de eenige voortbrengers van
dit groensel en sedert drie, vier jaar van hier,
wordt het tot naar Amerika' toe verzonden.
Iedere week vertrekken uit Antwerpen van
vergers en ge blijft kriepen en krimpen.
Moeder, ik versta mij' aan Fons niet,
zei ze hij kan, neen hij kan dat
leelijk jong niet geerne zien.
O gij truntekouse, keef moeder,
en de die dan deed ze, en ze wreef met
den duim over den wijsvinger.
De die bekoren mij niet, zei het meis
je minachtend... Ik zou mijn schoone liefde
niet verwisselen voor de die, neen, ik zou
maar eens kunnen geerne zien.
Ila! gij onnoozel schaap zonder wolle!
schetterde moeder, 'k heb er wel zeven
geerne gezien aleer ik vader opsloeg, en ge
zoudt gij' Fons ongelijk geven, omdat hij
Braem's kwa-bette opsmijt en ge zoudt gij
u zeiven ziek maken, omdat hun wepias u
den rug toekeert en met sletsen uitzet; 't
zijn, verdorie slechte muizen, die maar een
uitweg hebben en boven dien en boven dat,
hoor: van de liefde snijdt men geen sluiten.
Marietje schudde dweepend haar blond
kopje en antwoordde
Moeder, ik kan het niet helpen, maar ik
zou liever droog brood eten met Remitje
Braem, dan in liet goud zwemmen met een
prins...
Ik niet, tierde moeder, en ge zijt gij
zot 1... Steek dien looper uit uw hoofd; er
zijn andere genoeg, ge'n hebt maar den vin
ger uil "te steken, ze hangen er aan zwijg,
ze loopen, mijn consiliatjes 1 zot... Ha
1200 a 1800 manden van 10 kilos ieder. Ook
worden er veel verzonden langs Rotterdam en
Tilburg in Holland. Tot nu toe is men ér
niet in gelukt een vasten staat op te maken
van die verzendingen, daar de tegenwoordige
slatiestieken onvoldoende waren.
Verleden jaar ook ontstonden er moeilijk
heden met verzenders die zich niet schik
ten volgens de 'Amerikaansche wetten en op
hunne verzendingen de weerdó dor koopwaar
in 't gros te teekenen. Dank aan den markt
prijs door minister Ilelleputte ingesteld, zul
len alle 'moeilijkheden gemakkelijk vermeden
worden.
De vereeniging alleen, iedereen verstaat het,
kan zulk werk verrichten. Zij kan het afzet
gebied zoeken, weten hoe d;e vrucht dient voort
gebracht, hoe de grillen van den kooper moe
ten voldaan worden immers, op inpakking
op verzending, op alles, moet met nauwkeu
righeid worden gelet.
Er is dus een volledige opleiding noodig,
maar de uilslag zou de moeite wel beloonen.
Wellicht zal het meêdeelen van die gedach
ten ook deugd doen in ons Westland groen
selkweek vereeniging 1
VITRAUPHANIE 1 Wat is dat- I)at
is doorschijnend gelijmd papier, welk men op
de ruiten plakt, en dat met groote voordeden
de gordijnen vervangt. liet beslaat in allekleu-
ren er. teekeningen, fijn nagebootste kerkrui-
ten, en namaaksel van gordijnen zelf. Het
beneemt geen klaarte, doch brengt een geestig
en net uitzicht in woonplaatsen, gangen, ve
randah's, enz. De drukkerij Callewaert, Bo-
terstiaat, Yper, is sedert lang bekend op dit
artikel, en houdt eraan steeds nieuwere en
grootere keus de liefhebbers aan te bieden,
loech ze, in mijn jongen tijd deed ik
ze bresschen, en als ik den eeuen moede
was, zette ik met den anderen uit dat was'
precies 'lijk veranderen van rok
Marietje schudde weerom den kop, neen,
ze verstond moeder ook niet en ze zweeg.
Ze verlangde toch naar den trouwdag van
Fons, want dan zou het verbod van naar
Braem's te gaan, geheven zijn: eens uit het
huis, zou Fons niet meer tellen, en da!n zou
ze weerom met Pier en Lena over Remi
kunnen klappen, en 's avonds, bij 't naar
huis gaan, met moedertje Braem mogen wee-
nen over den doolaard, huns getweeën, aan
den gevel van, 't Puidenestje.
Helaas, de bewoners van 't Puidenestje
misten haar zoo, het goed bevallig meisje.
't Was er nu zoo droevig, in die lange
Zondag-achternoenen, en er klonk, soms uren-
gedurens, geene andere taal in huis, dan deze
van Meetje, die met haar oud, bevend
stemmetje standvastig ruide Remitje
Remitje Is Remitje thuis
Wanneer Lena te zwaar de drukte voelde
duwen en de moedeloosheid haar overviel,
stond ze 's nuchtends vroeg op, trotte ter
kerke en vond er Iemand wien ze al haar
lijden vertelde, eerbiedig doch ruw en dwers-
door, zooals ze dat gewend was. Deze ver
stond haar, want Hij' lette niet op de woor
den, noch zag niet naai- het aanschijn, maar
Hij1 dcorgtondde het heft en dé nieren en
haar zeggen en klagen was hem aangenaam.
"Wordt voortgezet,;
