YPER-TUINDftG Programma der lste wool Binnenland Wij eisclen ücüoolwet! Buitenland HurlrclijlK IkaUntkr 48e Jaar Nummer 2475 Wekelijksche Oplage 8000 nummers Zaterdag 2 Oogst 1913 CALLEWAERT-DE MEULENAERE Balkanoorlog feestelijkheden li Telefoon N° 52 Al wat opstel, aankondigingen, inschrij vingen, enz. betreft, moet vrachtvrij aan den Uitgever gezonden worden B©TERSTRa»T, 3 6, YPER VOOR 'T HEELE JAAR Prijs per Nummer^5 centiemen. Zaterdag 2 Oogst Zondag 3 Oogst Maandag 4 Oogst Dinsdag 5 Oogst Woensdag 6 Oogst Donderdag 7 Oogst W« moeten vóór 11 November de nieuwe schoolwet gestemd hebben De vredesconferentie van Bucharest De Turken te Andrinopel Schitterende Grieksche zegepraal Het Hollandsch Ministerie m Handschriften worden niet teruggezonden. Naamlooze schriften worden niet in acht genomen. Briefwisselaars worden verzocht telkens hun volledig adres op te geven. Ieder hoek waarvan twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken. AANKONDIGINGEN Gewone 0.15 de regel. In 't blad 0.30 de regel. Rechterlijke 1 fr. de regel. Groote en langdurige volgens overeenkomst. Bekendmakingen buiten West- en Oostvlaanderen worden ontvangen bij AGENCC HAVAS, te Brussel- INSCHRIJVING bulten België vraebt er bi/. YPER, PANORAMA Steeds werden de belangrijke daadzaken die een weldoenden invloed op het bestaaö en de welvaart van een volk uitwrochten, dankbaar door allerlei feestelijkheden her dacht. Die feesten zij a als de kroon die men in vreugde vlecht en die men als huldeblijk op het graf der voorvaders neerlegt. Ieder volk bezit in zijn geschiedenis zoodanige daadzak' n waarop het terecht fier is en die het heerlijk herdenkt doch hier ia België, waar de uitsluitelijke liefde tot de stad lan ger vastgeankerd bleef en dieper wortels schoot dan overal elders, waar de vader landsliefde zich lang beperkte en bepaalde tot de trouw aan de geboortestad, hier in Belgie, treft men om zoo te spreken niet eene stad aan, die niet. wijzen kan op het een of het ander heldhaftig en roemvol feit door hare ingezetenen gepleegd. Vandaar die kermissen, vandaar die ommegangen en processiën, die men in alle Belgische ste den ontmo' t, en die ingericht werden om het een of het ander heerlijk feit te herden ken. Onze moderne eeuw heeft tal van oude geplogendheden en aloude gebruiken u:t ons leven verbannen, toch is zij er niet in ge lukt die kermissen, die processiën af te schaffjn en inden vergetelhoek te stoppen, juist hierom, omdat ons Belgische volk met hert en ziel eraan gehecht blijft en dat die feesten zoo innig en zoo nauw overeenstem men met zijn diep godsdienstig maar tevens ook levenslustig gemoed. Die waarheid geldt ook voor onzen Tuin dag, want alle Yperlingen houden aan die jaarlijksche kermis met al de kinderlijke liefde die men betuigt aan oude en verma kelijke gewoonten,met aide gehechtheid aan een roemvol verleden. Men mint, met een woord, den Tuindag, omdat e nieder er een breintje levenspoëzie in aantreft, omdat voor eenieder aangename herinneringen aan dat feest verbonden zijn. Het zal dus niet misplaatst zijn ter gele genheid van Tuindag met onze lezers een wandelingskete doen in den hof der geschie denis onzer stad en in 't korte de roemvol- len oorsprong van dit feest uiteen te doen. Een volk dat zijn verleden doorgrondt om er lessen van burgerdeugd en vaderlands- li-fde op te doen, is een volk dat de toe komst met gerustheid mag aanzien, want de toekomst rust teenemaal op het verleden. Dit geldt ook voor de liefde die wij onze ge boortestad moeten toedragen, want Yper zal rijzen of dalen naar gelang der groote of gerioge maat van verkleefdheid die wij haar bejegenen, en die verkleefdheid kunnen wij alleen opvatten met beter hare geschiede nis te kennen. Toen in 1382, Karei VI,koning van Frank rijk, Yper bezette, wei nig tijd voor den veld slag van Westroosebe kewas onze stad gedurende verscheide ne jaren het tooneel geweest der onder linge twisten tus- schen Leliaerts en Klauwaerts. In 1383 kwam er een gansche ommekeer in dien toe stand. De oude veeten wierden vergeten, de rust werd niet langer meer gestoord en Le liaerts en IOauwaarts leefden op vriend schappelijken voet. Die ommekeer in de gemoederen was bij zonderlijk aan de lief de voor de stede die alle burgers be zielde, toe tescbrjjven. De Yperlingen trou wens haddeu verno men dat Engelschen en Gentenaars een ver bond hadden gesloten en het plan hadden op gevat met hunnelegers in het WeBtland te vallen en Yper, die in de handen van den graaf was, te belege ren en in te nemen.By dat nieuws werden de onderlinge twisten ge schorst, en de gilden en neeringen te zamen met de machtigen der stede vereenigdenzich in eenbroederband om des te beter de be dreigde moederstad te verdedigen. De Schepenen zorgden er voor de vestingen in order te brengen, en eene groo'e boe veelheid oorlogsvoorraad in de stad op te stapelen De gilden van hunnen kant, volle- digden hunne krijgsinrichtingen en oefenden zich in de wapens. Weldra wordt de optocht der Engelschen en Gentenaars aangekondigd, die op hun doortocht door het Westland alles te vuur en te zwaard zetten. 0. L. V. VAN TUINE De laatste voorzor gen werden genomen. Het werkvolk dat de buitenwijken bewoon de, werd verplicht zijn intrek binnen de stads muren te nemen de houten huizen der voorgeborchten wer den afgebroken of ver brand, de gilden en neeringen te wapen geroepen. 'I Was op 9 Juni 1383 dat de groote klok op het Belfort.de aankomst van den vijand seinde en het weerbaar volk naar de markt riep. Aanstonds werden de ophaalbruggen op- g ibaald, de schepenen vergaarde i om de laatste maatregels te nemen, terwijl gilden en neeringen zich on der hunne wederzijd- sche baimieren voor de Ilalle kwamen rangschikken. Weldra toog men naar de vestingen, waar elk zijn aange wezen post innam, terwijl ouderlingen, vrouwen en kinders, in de kerken O. L. Vrouwe om hulp en bijstand in dien ha- chelijken toestand ba den. De Engelschen en de Gentenaars hadien hun kamp opgeslegen te midden der verniel de huizen der buiten- 1 wijkeD, bereid om de stad te blokkeeren en uit te hongeren. Na weinLe dagen deden onze dappere vóirva- deis verscheidene uitvallen en bestookten hevig den gemeenen vijand, die na het mis lukken van een algemeenen stormloop om Ten 6 ure 's avonds, BEIAARDCONCERT. Ten 8 1/2 ure, CONCERT, Groote Markt, door de Stadsharmonie. Ten 10 ure, Processie van O.-L-V. van Tuine. Ten 12 1/2 ure, CONCERT, Groote Markt, door de Koninklijke Fanfare. Kruisboogschieting. in den Doel, ingericht door de Maatschappij Les Francs Arbaletriers Gaaibolwedstrijd, ingericht door de maat schappij gevestigd Aux Trois Fleurs de Lis Ten 3 1/2 ure, Groote Markt, MUZIEK FEEST, Groote Concerten, gegeven door de ge- meentemuzieken van Komen, Poperinghe, Waasten en Wervick. Ten 9 ure, op het Minneplein, GROOT VUURWERK. Ten 10 ure, in de Halle, Prijsdeeling aan de Leerlingen der Staatsmiddelbare School. 's Middags, CONCERT, Groote Markt. Opening der reeks Chineesche Cibelschietingen op St. Pieterswijk. Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt. Ten 9 ure, Boomgaardstraat, CINEMATO- GRAPHISCHE VERTOONING in volle lucht. Ten 10 ure, in de Halle, Muziekfeest, inge richt door de Muziekschool. 's Middags, CONCERT, Groote Markt. Ten 2 1/2 ure, Veemarkt, WIELRIJDERS- FEEST. Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt. Ten 6 ure, Groot Beiaardconcert, door Mr N. IGODT, Stadsbeiaardier. Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt. Handboogschieting aan de Pers, ingericht door de Koninklijke Maatschappij St. Se- bastiaan Ten 4 ure, op het Zaalhof, VOLKSSPELEN. Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt. Photo Antony de stad in te nemen zich bepaalde de stad nauwer in te sluiten en alle bevoorrading onmogelijk te maken. Het is hier de plaats niet de roemvolle geschiedenis van dit beleg in 't lange uiteen te zetten. Het weze ons voldoende te weten dat onze voorvaders hunne stad op esne schitterende wijze verdedigden en het beleg volhielden, totdat een Fraosch leger de stad kwam ontzetten. Op 8 Oogst 1333 sloegen de Engelschen en Gentenaars hun kampop, na verwoede aanvallen tegen de muren der stad te hebben geleverd. De Gilden en Neeringen, fier over hunne zegepraal verlaten de vestingen en komen naar de Groote markt aangestapt, terwijl de groote poorter8klok hare machtige stem doet weergalmen en laid triomf klept terwijl de beiaard zijn lustige akkoorden in het lucht ruim zendt en de stad die sinds negen weken in rouw was gedompeld, tot vreugde aan spoort. Het volk vol dankbaarheid jegens God en zijn heilige Moeder, verdringt zich in de kerken om aan zijne dankbaarheid lucht te geven. Gansch de stad is in feest en allerwege hoort men de jubelende kreten «lof aan G®d en vivat Yper kreten die de echte uitiDg zijn der twee kenmerkende gevoelens onzer voorvaders, te weten, hun diepen gods dienstzin en hunne liefde voor de moeder stad. Onze Lieve Vrouw die men bijzonderlijk binst het beleg had aar roepan en die op zulk eene wonderbare manier de stad had gered, werd meer en meer vereerd en gediend. Het magistraat der stad deed een nieuw beeld van O. L. V. van Tuine plaatsen in de schepenzaal, en vatte het plan op de verlos sing der stad jaarlijks te herdenken. In 1381 namen de burgers van Yper O. L. Vr. van Tuine tot bijzondere patrones der stad terwijl het magistraat besloot, telkenjare, op 8 Oogst, de verlossing der stede te vieren door het inrichten eener kermis en eener processie, 't Is dan dat het Tuindagfeest en de Tuindagprocessie in 't leven werden ge roepen. Zij zijn beide de uiting der dank baarheid die de Yperlingen toedragen aan O. L. V. die hunne stad redde en aan hunne voorvaders die getrouw aan de Vlaamsche spreuke help u zelve, zoo helpt u God het hunne bijdroegen, om met den steun en de huJp van hierboven, het kostbaarste dat zij bezaten, te behouden en te verdedigen. viert uwen Tuindag, houdt volop kermis, toont binst die dagen aan vrienden en kennissen on^e heer lijke praalgebouwen, gaat ter Halle om u te verkwikken aan de heldenhistorie uwer voorvaders, maar van een ander kant, vergeet de\e niet, die steeds als eene moeder over onze stad heêft gewaakt. Dat de feestroes, de dankbaarheid in uw hert niet versmoore. Gaat dan ter kerke om hulde te brengen aan O. L, V. van Tuine en haar te smeeken dat Yper voorts het voorwerp harer bijzon dere genegenheid \ouwe\en, dat Yper steeds christen ^ou blijven. En dan \al de Tuin dag gelijk voor onze voorouders, een feest Zijn naar hert en \iel, een burgerlijk en tevens ook een godsdienstig feest. Zonda? 3 Augustus. 12" Zondag na Sin- xen. Mis van dezen zondag. Evangelie van den Zondag. In dien tijd zeide Jezus tot ziine leerlingen Zalig de oogen die zien wat gij ziet. Want ik zeg u Vele profeten en koningen begeerden te zien wat gij ziet. en zagen het niet, en te hooren wat gij hoort, en hoorden het niet. En. zeker wetgeleerde stond op om Hem op dc proef te stellen, en zeide Leeraar. wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven Doch h;j zeide lot Hem Wat slaat in de wet geschreven. Wat leest ge daar Hij ant woordde en zeide Ge zult den Heer uwen God beminnen met geheel uw hart, en met geheel uw ziel, en met geheel uw kracht, en met geheel uw verstand, en uwe naaste geliik u zeiven. Toen zeide Hij hem Ge hebt juist geant woord doe dit en ge zult leven. Hij echter wilde zich rechtvaardigen en zeide tot Jezus E11 wie is mijn naaste? Jezus hernam eri zeide zeker mensch daalde af van .Teruza'em naar Jericho, en viel in handen van roovers die hem niet enkel uitschudden maar ook met slagen overlaadden, en hafdood lieten liggen, en heengingen. Toevallig nu ging zeker priester denzelfden weg af, en zag hem en ging voorbij. En eveneens een Leviet kwam ter plaatse, naderde, zag. ging voorbii. Maarzeker Samari taan kwam op ziin reisweg langs hem heen en zag hem, en had medelijden. En hij naderde en verbond zijne won den, en goot er olie en wijn in. en zette hem op zijn eigen rijdier, en bracht hem naar eene herberg, en droeg zorg voor hem. En den volgenden dag haalde bij twee tienlingen te voorschijn, en gaf die den herbergier, en zeideDraag zorg voor hem, en wat ge meer ten koste legt, dat zal ik u, bij mijne terugkomst, vergoeden. Wie van die drie. dunkt u, was de naaste van hem die in de handen der roovers viel Hij nu zeide Die hem barm hartigheid deed. Doch Jezus zeide hem Ga en doe gij evenzoo. Te Yper. PI ECHTIGHEID VAN O. L. VROUW VAN TUINE feest met octaaf. Maandag 4. E. Dominicus, belijder. Den 4 Augustus is het de verjaring van de kiezing van Pius X als Paus van de H. Kerk mocht God Z H. den Paus bewaren en sterken, gelukkig maken hier op aarde en sparen uit de handen zijner vijanden. In al de missen lezen de Priesters een bijzonder gebed voor Pius Xalle geloovigen zullen ook in hunne gebeden den Opperherder gedenken. Dinsdag 5. O. L. Vrouw ter sneeuw. Woensdag 6. Gedaante verandering van O H J.-C patroonfeest van de Kathedraal des Bisdoms, feest met octaaf. Donderdag 7. E. Victricus, bisschop, E. Donalus, bisschop en martelaar. Gedurige Aanbidding te Reninghe (klooster) Vrijdag 8. H.E. Cyacus en gezellen, martelaars. Zaterdag 9 E. Cajetanus, belijder. Het is sedert 1885 alswanneer de ka tholieken aan 't landsbestuur kwamen dat wij katholieken verongelijkt blijven op school gebied De wet van 1895 kon geen voldoe ning geven, kon maar, ten hoogste, een eersten stap zijn tot rechtveerdigheid en ge lijkheid. In 1911 bukten de katholieken voor het straatgeweld.... en nu Nu Minister Poullet heeft een schoolwetsont- werp neergelegd waarmede wij vrede hebben en dat wij na zoolange wachten en zoo veel beloften willen gestemd hebben Wij willen de Schoolwet De katholieke rechterzijde heeft, over een veertien dagen bij hooge en bij leege ge zworen de schooiwet te doen stemmen.... seffens.... al moesten de kamerheeren ook hun verlof er aan verliezen.... Ehwel we zeggen 'tdat was een schoon en prijzensweerdig besluit en 't was ook maar plicht. Is het rechtveerdig ofte niet dat wij de be loofde schoolwet eischen Ja 1... De Kamer moet ze ons dan geven kost wat kost.... en had het moeten de vakancie der volksverte genwoordigers kosten, wat maakte dat?.... met die vakancie rekenen wij niet... wij moeten onze schoolwet hebben. Te meer dat de belofte dezer wet op het programma stond der laatste algemeene verkiezing I... Waarom schrijven wij dit dan zoo heftig Omdat wij dezen Vrijdag morgen dit be droevend nieuws vernemen OP HET EINDE DER KAMERZITTING VAN DONDERDAG HEEFT DE KAMER OP VOORSTEL VAN M. HYMANS BESLO TEN DE BESPREKING DER SCHOOLWET TE BEGINNEN MET 14 OCTOBER. Dus nu is 't na de vakancie, die de libera len en socialisten ook begeeren te nemen dat de kamer in bijzondere zittijd zal bijeen geroepen zjn om de schoolwet te stemmen De kartellislen hebben beloofd, zegt men, dan geen obstructie n geen stelselmatigen tegenstand te maken Het besluit door de Kamer genomen schijnt ons eene toegeving te zijn aan de op positie en zulks is diep te betreuren. Let op, Heeren Katholieken, ge zijt ver antwoordelijk en ge zult rekening te geven hebben. Wij hebben de eer u onze meening te zeg gen 1. Op vergadering der rechterzijde werd het besloten de schoolwet seffens te bespre ken en te stemmen. Belofte was schuld. Gedenkt ook uwe beloften gedaan bij de laatste wetgevende verkiezingen. 2 De liberalen en socialisten willen,'t zij nu, 't zij na 't verlof de schoolwet stemmen per deelen. Zij willen zoo het moet zijn vóór 11 November de artikelen stemmen de jaarwedde der onderwijzers betreffende... Van het overige, 't is te zeggen van de vrij heid der huisvaders, van de gelijkheid der scholen willen zij niet. Welnu Heeren. wij katholieken WIJ we willen dit laatste ook, wij willen erbij dat de wet op haar geheel en niet enkel per deele gestemd worde. En wij zijn de meerderheid in 't land en als meerderheid moet onze wil doorgaan... Anderzins, geraakt geheel de schoolwet er niet door— weet het wel: het ware,met 1914, de nederlaag der katholieke partij bij de wetgevende verkiezingen. 3. De liberalen en socialisten beloven obstructie daar te laten wij gelooven er niets van laat u bij de neus niet leiden. Zooals nu, zoo na 't verlof zullen de kartel listen algelijk obstructie maken, eene «obstructie van eene nieuwe soort,daar zij officieel verklaard hebben dat zij geen ver plichting willen nemen over het einde der bespreking,zelfs na het verlof. 4. De kartellisten wilden a) op vakancie gaan om b) tijd te winnen en over tijd te beschikken om intusschen opschudding in het land te verwekken, hetgeen nu niet pakte... Met voort te zetelen haddet gij, Heeren Katholieken, die antiklerikale taktiek on mogelijk gemaakt. Dat is de waarheid, de zuivere waarheid. Daarom zouden wij schrikken moesten wij nu in uwe plaats zijn en uwe verantwoor delijkheid dragen. Nu ge moet het best weten. Moet de schoolwet door de schuld van dien uitstel nogmaals op de lange baan ge schoven worden, en vóór r 1 November niet gestemd zijn, wel dan, in gansch het katho lieke land, zal een gevoel van diepe mistevre denheid, van rechtmatige verontweerdigheid ontstaan. En, wy moeten geen profeet zijn om het te voorzeggen moest het zoo slecht gaan, de wetgevende verkiezing van 1914, in een deel van 't land, zou nog slechter gaan en zulks tegen de Katholieke Partij. Katholieke kiesvereenigingen, katholieke maatschappijen, in al de arrondissementen van 't land, een oog in 't zeil, g'hebt hier ook een plicht te vervullen De Balkanvolkeren hebben allen afgevaar digden gezonden naar de hoofdstad van Ru- menië om tot een akkoord te geraken. Men zegt dat Bulgarië heel goed gesteld is en niets beters wenscht dan dat de confe rentie alras eene beslissing zou nemen, die om ten volle haar uitwerksel te kunnen'heb- ben, door de groote mogendheden moet goedgekeurd worden. Gelijk wij onlangs gemeld hebben, zijn de Turken, dank de oneenigheid der Bulgaren met de andere Balkanvolkeren, weer meester van de versterkte stad Andrinopel Ondanks den wensch der Mogendheden, weigeren zij de stad te ontruimen en verklaren dat zij lie ver gansch hun land er zouden bij in schie ten, dan Andrinopel in de banden der Bulga ren te laten. De Engelsche konsul heeft zelfs voetstappen bij den groot-vizier aangewend en Turkije bedreigt dat het in de toekomst alle zedelijke en financieele ondersteuning van 't Britsche Rijk ging missen, zoo het volherdt in zijne roekelooze politiek. De Grieken na de stad Xanthi op de Bulga ren te hebben veroverd, hebben deze laatsten achtervolgd en na een gevechtdattwee dagen duurde eene groote zegepraalop hen behaald. De Bulgaren hebben gevoelige verliezen on dergaan. Ten gevolge der weigering van socialisten deel te maken van het nieuwe Ministerie

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1913 | | pagina 1