Bijvoegsel aan HET YPERSCHE VOLKvan Zaterdag 6 September 1913
TRIMARD'S
OP HET SPOOR
GROOTE BELGEN. - Pater Desmet
Het Kruis
Het Ypersche Volk!
Voor uwe Gerben
Casier-Van Elslander
De oorlog tegen Goden Kerk mogen wij
ook noemen den oorlogtegen het Kruis. Het
Kruis is het kenteeken.is de openbare belij
denis van ons geloof. Daarom hebben de
antiklerikale vijanden hit zoo bitter op het
Kruis gemunt en daar vaar zij tijdelijk
meester spelen, hebbenzij er haast bij, den
strijd tegen het Kruis aai te vangen en hun
strijdkreet te verwezoilijken Weg met
het Kruis 1
En wat ziet men f Betevens de puinhopen
welke de goddeloozen o/eral zaaien, bemer
ken wij ook de scherven van de aan stukken
geslagen kruisen geen kruisen meer op lijk
koetsen en kerkhoven, gien kruisen meer op
kerktoréns, geen kruisen meer in rechtban
ken en scholen, geen kraisen in de huisge
zinnen... in de herten der kleinen...
Edoch het woord van den Goddel ijken
Zaligmaker blijft waarheid de eeuwen door
De machten der hel \ullen niets vermo
gen De storm gaat over, de vijanden
worden verslegen, het kwaad wordt tegen-
gewrocht, het goede zegepraalt en het Kruis,,
het Kruis waarop de Godmensch den Satan
overwon... het onoverwinnelijke Kruis
schittert weer in de volle glorie kenteeker.
der zegepraal, belijdenis van het geloof
De christenen herhalen met liefde en be
trouwen het woord van den grooten dichter
Guido Ge\elle
Kruis te vergeefs de wereld bevochten
Treed als baniere, wij volgen u op
De strijd tegen het Kruis woedt nog in
Frankrijk... doch daar rijzen voorteekens in
't verschiet dat het Kruis aldaar weerom
prachtig pralen zal over een opnieuw ver-
christende maatschappij.
Treffend is het volgende verhaal dat de
altijddurende zegepraal van het Kruis onloo
chenbaar bevestigd.
De antiklerikalen in Brazilië waren er in
gelukt de ongodsdienstigheid der fransche
kerkvervolgers na te doen en het Kruis, de
beeldenis van den Rechtvecrdige uit de
tribunalen te bannen.
De helsche trawanten zegepraalden...
doch dat heeft maar zijn tijd geduurd. Eene
machtige volherdende protestatie tegen die
heiligschenderij is uitgegaan uit alle standen
der maatschappij... en nu is men aldaar oog
getuige van de .indrukwekkende eerherstel
ling. Eerst in de stad Sao*Paulo"dan te Sao-
Salvador werd het Christusbeeld met
plechtigheid in de gerechtzaal terug gehangen
door den aartsbisschop en staatsgouverneur.
Andere groote steden,als Bello Horizonte,
volgen de eene na de andere het christene
voorbeeld doch de hertroerendste plechtig
heid had zeker wel plaats te Pétropolis eene
froote stad dichtbij de hoofdstad Rio de
aneiro.
De Federatie der katholieke kringen, de
katholieke bond der Advokaten en verschil-
lige hooggeplaatste stedelingen vroegen aan
den eersten rechter, namens gansch de be
volking, te mogen het Christi Kruis terug
plaatsen op het tribunaal. De toelating werd
gegeven en deze plechtigheid geschiedde op
den eersten Zondag van Juli. Een prachtig
kruisbeeld werd gewijd in de kathedraal die
tot proppens toe met biddend volk vervuld
■was. Daarna, heel de bevolking, de kinders,
de studenten, de genootschappen, de krin
gen, de muzieken, de kloosterlingen der
stad vormden een machtigen stoet die in de
meeste orde maar ook met de vurigste geest
drift het Kruisten gerechtshove volgde onder
het zingen van Wij willen God
Wat echt Amerikaansch is de trams had
den dien dag aan alle reizigers het kosteloos
vervoer toegestaan ook waren uit de verste
voorsteden de inwoners, zoo blanken als
zwarten, toegestroomd tot die grootsche
ceremonie.
Cardinaal Arcoverde de Albukerque, aarts
bisschop van Rio de Janeiro, en zijn hulp
bisschop Mgr. Bennassi, bisschop van
Pétropolis, de staatsgouverneur, de eerste
rechter, zaten de plechtigheid voor; verschil
lige redevoeringen werden uitgesproken ter
eere van den Oppersten Wetgever, den Opper
rechter, God Almachtig, den Koning aller
volkeren en 't was onder het machtig gezang
vanWij willen God dat de heugelijke
dag een einde nam. De Braziliaansche pers
gaf een volledig verslag van de plechtig
heden...
Zoo het gaat in Brazilië, zoo zal het elders
gaan, zoo zal het altijd gaan, nu en in de
toekomst tot dat het glorieuze Kruis in den
hemel verschijnen zal als de Opperste Rechter
zal komen om te oordeelen de levenden en
de dooden.
De machten der helle gullen niets ver
mogen
Christus vincit, Christus regnat, Christus
imperat
Christus overwint, heerscht en regeert
Leest en Verspreidt
MENGELWERK N" 40
VIII.
THUIS.
Vervolg
De menschen stonden versteld, dat jong
meisje zóó te zien snikken, voor iemand die
haar toch vreemd was ze fluisterden stil
gaven malkaar stootjes met de elleboog
maar Marietje hoorde, noch zag het ze was
den man zóó eigen geworden h.j was voor
haar een tweede vader, en ze had nu lang en
zóó dikwijls, al de schatten van haar teer -
minnend hert gelost, op den vader van hem,
die haar vergat en verstootte. Ja, ze had in
hem een liefde-weerkets gezoot van den af-
wezige en den afwezige bemindin den vader.
Zij had nu zoo lang, uit maagdelijke
schuchterheid, haar tranen vertropt en haar
leed opgeëten.en nu, bij dat graf, was er geen
doen meer aan ze vergat wiar ze was, ze
vergat al het volk dat rond laar stond, ze
Bij verschillige gelegenheden heeft Het
Ypersche Volk de tolk geweest van de gegronde
klachten der ingezetenen, van het Zuid- Wes
ten van West-Vlaanderen over de stijf moe
derlijke zorgen waarmee de administratie
der staatsspoorwegen hen behandeld.
In Senaatzitting van Donderdag namiddag
21 Augustus II. heeft Senator Fraeijs de Veubeke,
bij de bespreking van de begrooting der ijzer-
wegen, het als zijn plicht geacht de aandacht
van den Heer Minister Van de Vyver op
dien erbarmlijken toestand te vestigen en
krachtig aan te dringen opdat er eindelijk
een einde zou aangesteld worden.
De redevoering van onzen katholieken
Senator van Yper is van zoo groot belang
dat wij het nuttig achten deze hier over te
vertalen volgens de Annates Parlementai-
res.
Onze lezers zullen zien hoe de geachte
spreker, wel gedocumenteerd, de puntjes op
de i 's zet, zoodanig dat het klaarblijkend
voorkomt dat er enkelgoeden wil van wege
de spoorweg-administratie van doen is om
alles hier in orde te brengen... zoodanig ook
dat, wordt er geen voldoening gegeven, wij
besluiten zouden dat die «goade wilontbreekt
bij het ijjerenweg-bestaan ten opzichte en ten
voordeele van den Zuid-West hoek van
West- Vlaanderen
De toestand op onze spoorwegen
Het loopt in den mond van 't volk, zegt
M. Senator Fraeijs de Veubeke, dat de Mi
nister van Spoorwegen zorge draagt gepaste
treinen in te richten, om toe te laten aan de
Kamer en Senaatleden van huis naar Brussel
te gaan en van Brussel naar huis te keeren
met het meeste gemak en in alle richtingen
van 't land.
Wat er ook van zij van de inzichten van
den Heer Minister, als men het treinboek
onderzoekt vindt men dat inderdaad de hee-
ren wetgevers die 't geluk hebben langs in
ternationale spoorbanen te wonen alle gemak
hebben naar Brussel heen en terug te reizen,
doch zoo is het niet voor de Volksvertegen
woordigers en Senators die per ongelukke
langs de groote wederlandsche ijzerwegen
niet wonen... en om maar een bewijs ervan
te geven .- het Arrondissement Yper is zeker
wel het slechtst bediend van heel het land
't Is waar de engelschen hebben binst meer
dan een halve eeuw de spoorwegen van
West-Vlaanderen uitgebaat doch sedert
1905 heeft de Staat dit spoorwegnet over
genomen en we zijn nu 1914 nabij.
In 1905 werd het gezegd Binnen de vijf
jaar zal de bevelkiüg van het nijverige en
handeldrijvende West-Vlaanderen niets meer
te benijden hebben aan de inwoners van an
dere gewesten Ehwel, is het nu 8 Jaar
nadien inderdaad zoo
Sedert 1905 heeft het departement van
spoorwegen enkele verbeteringen van aan
sluitingen gegeven doch er blijft nog onzeg-
gelijk veel uit te voeren vooaleer ons vol
doening te geven. Hoe duurt het zoolang in
onze streken alswanneer het, voor soortge
lijken toestand in 't midden van 't land,
Blechts drie jaar tijd heeft gekost om het
overgenomen spoornet van den Grand
Centralheel en gansch te versmelten met
de staatsspoorwegen.
Vermits wij de verzekering hebben dat de
Heer Minister met de be3te meening bezield
is en bereid is de toestanden der ijzerwegen
in onze Btreken te wijzigen neem ik de vrij
heid de volgende dringende verbeteringen te
vragen.
Onze verbindingen met de
Hoofdstad
De zoogenaamde parlement 's trein (3694)
vertrekt uit Poperinghe te 10.36 u. uit Yper
ten 10.56 uit Kortrijk (2815) te 12.32 en
komt te Brussel aan te 14.08. Die trein
breDgt ons wêer huiswaarts uit Brussel
(2816) te 18.17, aankomst te Kortrijk te
19.58 om 't huis te zijn (3699) te Yper te
21.02, te Poperinghe te 21.18 ten ware men
de aansluiting mist te Kortrijk, dan geraakt
men 't huis (3701) te Yper te 21.37, te Pope
ringhe te 21,54 u. I
Er is slechts een goede trein in de richting
van Brussel en verder op, t. w. (3670) 's
morgens te^4. 51 u. uit Poperinghe, te 5 08
uit Yper om in de hoofdstad toe te komen
(2811) te 8.10.
Men werpt gemakkelijk op dat de ijzerweg
Poperinghe-Yper-Kortrijk slechts een spoor
heeft en dat weinigs staatsspoorbanen zulk
druk verkeer hebben van koopwarentreinen.
We verstaan wel dat in zulk geval het moei
lijk is voor 't beheer het getal treinen te
vermeerderen en de uurtafel te wijzigen in
afwachting van het tweede spoor dat deze
lijn volstrekt noodig heeft (1), doch ware het
(IJ Vermits er zoo druk verkeer is van goede
rentreinen en altijd welgevulde reizigerstreinen,
moet dit baanvak Kort rij k-Y per-Po peringhe toch
eene goede winst opbrengen. Het valt dan te
verwonderen dat dit noodige tweede spoor
zoolang weg blijft8 jaar reeds Hoe ver is
die kwestie reeds gezet?... (Nota en vraag der
redactie).
vergat geheel de wereld, en ze liet haar herte
bloeden, uit de wreede en diepe wonde, die
nu wijd openstond.
't Waren toch éénige dagen, die op de be
graving volgden, in 't Puidenestmoeder
zat er 'lijk een O. L. V... en Meetje raziaande
van haar Fernand zaliger en van Pier, haar
jongen, en scheen nooit uitverteld heel hun
leven werd opgehaald en 't vrouwtje klapte
en tingelde, tot ze begon te missen en te
mengelen dan nam Remi haar op en droeg
ze te bedde.
Maar de wereld gaat zijn gang en de
menschen moeten mee zoo sluiten tijd en
bekommeringen de wreedste wonden.
Alles scheen weer op zijn plooi in 't Puide
nest, buiten dat Lena er bekommerd en
droomend uitzag.
Op een Zondagmorgen kwamen de ge
trouwde jongens een bezoek afleggen, en,
wijl ze klapten hanske-door-de-mande, zegde
Lena, botsbollig
'k Heb goesting om in dienst te gaan.
Wat I wat I schreeuwde moeder, en
wij wat geworden wij
Luister^ moeder, onderbrak nu Lena-,
we moeten verstandig zijn 1... Remi moet
trouwen en een braaf wijveke intrekken, die
u zoo wel zal bezorgen als ik men heeft mij
een dienst aangeboden bij een pastor en...
intusschentijd niet mogelijk naar een middel
uit te zien om de koopwarentreinen te doen
rijden 's avonds, na de laatste reizigerstrei
nen f Dit is een systeem veel in voege bij de
Compagnie du Nord en op verschillige
Duitsche spoorwegen.
De bevolking van het arrondissement Yper
gelast ons, M. de Minister, u een trein te
vragen uit Poperinghe vertrekkend rond
6.30 om te Kortrijk den sneltrein (3194) te
vinden en zoo rond 9.18 in de hoofdstad te
landen.
De parlementaire trein (8694) kan
zonder beletsel een 40 tal minuten te Pope
ringhe verlaat worden, dan zal men de 38
minuten wachtens te Kortrijk niet meer
verliezen, gezien het beletsel door den Heer
Minister vroeger ingeroepen uit den weg
geruimd is.
Wat de namiddag-treinen betreft wij ge
troosten ods ze niet te gebruiken om ons
naar Brussel te begeven, zij zijn allen zonder
het minste nut (2).
Het Kortrijk8che zoowel als het Ypersche
ware den Minister dankbaar kon hij ook een
nieuwen sneltrein geven uit Brussel rond 13
u. om rond 14. 30 te Kortrijk toe te komen
die zelfde trein zou kunnen uit Kortrijk te-
rugkeeren rond 15.30 om te 17 u. te Brussel
aan te landen. Beide nieuwö treinen zonden
van passé aansluiting geven te Kortrijk
met trein (3689) te 14.42 naar Yper en
Poperinghe en met trein (3698) te 14 15
uit Poperinghe en te 14.32 uit Yper naar
Kortrijk,
In 't voorbijgaan, laat ik den Minister op
merken, dat er geen sneltreinen zijn van
Brussel op Kortrijk tusschen 9.06 u en
16.07 u. en van Kortrijk op Brussel tus
schen 12.32 u. en 19 .00 u.
Dat de Heer Minister niet opwerpe dat de
onkosten van die nieuwe treinen niet zullen
gedekt zijn hij mag wat dit aangaat op
zijne twee oor en slapen... dezelfde vrees
bestond als wanneer de sneltreinen 3194 (te
7 43 u. uit Kortrijk) en 2900 (te 16.07 u. uit
Brussel) gevraagd werden. Men stelde ze
op aanvraag in gang als proef voor een
jaar, en... na de eerste drie maanden reeds
moest het beheer bekennen dat de ontvang
sten alle verwachtingen overtroffenen., dat
dus beide treinen voor goed gingen blijven.
Ik moet niet verder steunen op het onbe
twistbaar nut dezer nieuwe treinen.
Wat trein 2900 betreft M. de Minister
heeft ons de verzekering gegeven dat hij,
jaar uit jaar in (rond 10.30 u. uit Brussel)
rijden zal eens dat de tegenwoordige werken
aan de statie te Denderleeuw zullen toelaten
deze trein te doen vertrekken binst de vier
zomermaanden op het zelfde uur als dit aan
geduid in het winter treinboek.
De laatste trein uit Brussel naar Kortrijk
(2818) vertrekt te 20.00 u. Ware 't niet mo
gelijk van den Heer Mioister toe te staan
dat deze trein binst de vier zomermaan
den te Kortrijk zou aansluiting geven aan
trein 3701 die daartoe binst hetzelfde
tijdstip van een 50tal minuten zou ver
laat worden om al zoo thuis te komen rond
22 45 u.
Lijn Komen-Armentières
De talrijke reizigers op deze lijn zijn
allerslechte bediend een oogslag op den
uurtabel is genoeg om ervan overtuigd te
zijn. Nochtans, Heer Minister, is die kwaal
niet ongeneesbaar, en zoo gij het toelaat,
wil ik eenige wijzigingen aanduiden die
seffens de meeBte voldoening sreven zouden
aan de werkzame en neerstige bevolking van
dit afgelegen hoekje van ons duurbaar West-
vlaanderen. Vier puntjes.
1°) De trein 3470 (uit Meenen) komt te
Komen aan te 5 54 u., en blijft er haperen
tot 6.44 u. dat maakt 50 minuten tijdverlies
en schade. Kon die trein voortrijden tot aan
Waasten, Pont-Rouge en Le Touquet, (een
afstand van 20 minuten maximum), hij zou
kunnen naar Pont-Rouge vervoeren de
werklieden van Yper en omstreken die bij
zonder binst de drie wintermaanden van den
suikertijd aldaar hun brood gaan winnen en
die anderzins werkeloos ten laste vallen der
openbare weldadigheid.
2°) Die zelfde trein draagt bij zfjn terug
reis uit Komen naar Meenen (te 6 44 u.)
nr 3674 en rijdt verder op naar Itousselaera-
Brugge en de zeekust Te Meenen is bij in
aansluiting met Lr 3676 op Kortrijk, dezen
is te Kortrijk in aansluiting met 2828 op
Moskroen, 2885 op Gent, 3194 op Brussel,
3201 op Ingelmunster.
3') De trein 3474 (uit Meenen) komt te
Komen aan te 9.49 u. en blijft er haperen
tot 10.13 u. Met 4 of 5 minuten winst ware
't gevonden om dezen trein ook te laten rij
den, heen en terug tot aan Le Touquet. Hij
zou aan de reizigers uit de Waasten-streek
aansluiting geven te Komen met trein 3688
(2) De reizigers van het Ypersche z(jn 's na
middags rond 2 1/2 ure bv. genoodzaakt
de omreis langs Brugge te doen om daar een snel
trein op Brussel te vinden.
Hoeveel heeren ministers hebben reeds dien
erbarmlijken toestand ondervonden en zfjn 's na
middags uit Yper per auto weggereden
(Nota der Redactie).
En... en..., schoot haar oudste broer uit...
En... en... Ge zijtpercies eene om pastorsmeid
te worden ge zoudt zeker ook algauw
zeggen wij preken niet vandage en we 'n
hooren morgen geen biechte 1
Ze loechen allen en Lena nog wel meest,
maar ze liet de koorde niet schieten en zaag
de maar altijd voort
't Is ons gedacht jongens. Remi
moet trouwen en ik ga dan in dienstalles
wat ik win is voor moeder en Meetje, en ik
blijf thoope-waart-in 't klein weefkamertje
blijft het mijne, zoo zal ik een huis en een
thuis hebben en ons boeltje zal op wieltjes
ioopen en draaien dat de vonken uit den as
springen.
Moeder ruttelde niet meer, ze wist dat
Lena gelijk had, maar wat zou Remi in de
mot hebben
Hewel, jongen, vroeg een der getrouw
de, ge 'n zegt noch juit noch gup... Zijt
ge misschien niet trouwziek I Ge 'n moet er
geen duts op zijn, zulle Trouw maar helder
op...
'k Wil den pastor zijn ambacht niet af
doen, gekte hij.
Hewel, laat u dan trouwen, zei de
broer.
(te 9.68 te Komen) naar Kortrijk van daar
ook nog eens aansluiting te Meenen op
Brugge en de kust en te Kortrijk met
n' 2896 op Moskroen,2901 op Gent, 2813 op
Brussel, 3207 op Ingelmunster.
4°) Dit zijn al, Heer Minister, reismidde-
len en aansluitingen van de welke een aan
zienlijk deel van mijn arrondissement be
roofd zij0. 's Avonds zijn er geen treinen
tusschen Komen en Waasten van 18.00 u.
en 21.36 u. Ook tusschen Yper en Komen
geen treinen tusschen 17.00 u. en 19 36 u.
Het beheer zou daar kunnen verbetering in
brengen met den trein 3304 uit Oostende
(die te 17.59 u. te Yper aankomt) te doen
voortrijden naar Komen-Waasten-Le Tou
quet. Te Komen zou hij kruisen met trein
3695 naar Yper.
Yper-Cortemarck
Dit is een baanvak van de zoogenoemde lijn
Armentières-Oostende. Die lijn is reeds 40
jaar door den Staat uitgebaat en 't is nog
altijd het zelfde treinverkeer als over40 jaar.
De spoorweg-administratie heeft galaten wat
dat was en is roerloos gebleven, intusschen
nochtans is de bevolking vermeerderd, is
handel en nijverheid uitgebreid... en zou
nog meer uitgebreid geweest zijn hadden zij
beter geho'pen en bediend geweest door de
Staatsspoorwegen.
De handeldrijvende bevolking van die
streek benoorden Yper Boesinghe, Lange-
marek, enz... klaagt en vraagt sedert jaren
en jaren, eerbiedig ja, maar ook krachtda
dig... om nieuwe treinen te bekomen en
beter aansluiting met Yper-Brussel en
Cortemarck - Br ugge-Gent.
Waarachtig, een weinig goeden wil
van wege de administratie had genoegzaam
geweest. Er is middel, M. de Minister, vol
ledige voldoening te geven aan die uitge
strekte streek waar de werkzaamheid zoo
groot is en waarvan de noodwendigheden
zoo dringend zijn.
Nog eens, ware het een groote dwaling op
te werpen dat nieuwe treinen de onkosten
niet dekken zouden eh wel dan, doet eene
proef van zes maanden en ge zult zien dat
ik ten volle gelijk heb.
Wat meer is als men gedurig opwerpt dat
de uitbating van ons uitgestrekt belgisch
spoorwegnet een te kort veroorzaakt aan de
schatkist als dat klaar vastgesteld is
wat ik persoonlijk geloove kan men de
vervoerprijs in le en 2e klas alleen niet ver-
hoogen Is er een land in heel Europa waar
er zoo goedkoop gereisd wordt als in Bel
gië (3)
Oud materiaal. Groote gevaren
M. de Minister is het volstrekt noodig dat
gij zoudet veranderingen brengen aan het
materiaal Het is nog altijd,sedert de over
name in 1905 het voorhistorisch materiaal
van rijtuigen dat gebezigd wordt op de lijn
Kortrijk-Yper-Poperinghe. Wagens zonder
noodbellen, (4) met een verlichtings- en ver
warmingstoestel dat ook niet zonder geva
ren is.
Mijne Collegas in de kamers hebben reeds
meermaals de volledige beschrijving gegeven
van die ongezonde, ongemakkelijke, gevaar
lijke rijtuigen. Ik moet niet verder erop
steunen. (5)
Wat ook moet aangestipt worden 't is dat
de reizigers op die ongelukkige lijn, alle
dagen, bloot gesteld worden aan ontrigge-
lingen en nog grooter rampen, gevolg van de
overgroote snelheid waarmede sommige
avond-treinen rijden.... om den tijd te her
winnen verloren in tusschen statiën in krui
singen enz, enz... (6) Welnu het materiaal is
te licht, de lijn is te slecht geleid op verschil
lige plaatsen om 80 kilom. ter uur te rijden.
Late postbestellingen
door de schuld der ijzerwegen.
Het Ypersche Volk heeft over eenige maanden
reeds geschreven dat de Heer Senator Fraijs de
Veubeke met die zaa-k ook bezig was. Nog
eens heeft ze te berde gebracht en met reden.
Ik ben, zegde hij, de woordvoerder van
mijn uitgestrekt arrondissement er. ook wel
een weinig de tolk van het arrondissement
van den Heer Minister, om nog eens te steu
nen zooals de Minister van Posterijen
er reeds op steunde om een trein of een
treinske maar... (desnoods een automobile)
te bekomen 's morgens vroeg tusschen Brug
ge en Thourout opdat de brieven en cores-
pondencie met den nachttrein te Brugge
(3) We bedanken M. den Senator Fraeys de
Veubeke over de belangen van Langemarck en
omstreken gesprokente hebben. Het is in 't-voor-
deel der Ypersche belangen hoog t(jd dat er beter
treinen bestaan op de l(jn Yper-Cortemarck Dit
beeft Eet Ypersche Volk reeds vroeger bewe
zen. Na dat de buurtspoorweg Bixschote-Lange-
marck-Roussalaere in uitbating is kan dit niet
anders dan schade aan Yper berokkenen, daar
de handelsbetrekkingen met het Langemarck-
sche Rousselaere-waart zullen gaan en Yper
verlaten. (Redactie).
(4) Ook zonder W. C. (Red
(5) Wanneer zullen wfj staatsr(jtuigen heb
ben?... Misschien op de 10"* verjaring van de
overname te vieren of nog later Wat
nieuws daarover a. u. bl. (Red.)
(6) Met een dubbel spoor zou men geen tijd ver
liezen in 't kruisen. (Red.)
Opeenvischdag, 's achternoens, met een
plechtig lof, grolde hij.
Hij klopte zijn pijp uit, op den top van zijn
kloef, legde ze op den kavebank en stapte
buiten.
Met al uw rikzagen, ruttelde hij, ge
vergeet de beesten de geite bleet 'lijk een
gekeeld zwijn.
Hij was de deur uit en de getrouwde jon
gens zagen hem dien avond niet meer weer.
Toen hij later ingeslenterd kwam, zat
moeder in de kamer te bidden en Meetje was
in bed.
Lena zat alleen in de keuken, en aan den
avondkost doende, en, wijl Remi zijn pijp
aanstak, vroeg ze hem
Remi, waarom loopt ge alzoo van de
bende weg?
Die getrouwden moeten hun neus niet
tusschen onze zaken steken, vijlde hij.
Hewel neen z', zei Lena, maar nu
ze weg en teur zijn, zeg me nu eens, wat ge
van mijn voorstel peist?...
Ge zijt een beste jong en ge offert u voor
mij op, kropte hij, met tranen in de oogen.
Niet te doen, snakte ze, dat is mijn
wensch en verlangen ik ben geschapen om
te dienen, maar ge moet meewillen, jongen,
ge moet trouwen met Marie...
Wij moeten naar geen vreemde streken
varen, om voorbeelden van deugd en kloek
moedigheid te vinden. (A. Duclos Onze
Helden
Vlaanderen heeft Verbiest gevierd, den te
lang miskenden Groote.., Laten wij hopen
dat die feestviering en herinnering zal veel
bijgebracht hebben om stamgevoel, volks
fierheid en vaderlandsliefde te doen ontwa
ken en aan te vuren in de herten der Belgen.
Te dien einde hebben wij besloten, nu
en dan, een woord te schrijven over: GROOTE
BELGEN..Vandaag over j a
PATER DESMET
Over vijf en dertig jaar richtte men te
Dendermondé bet standbeeld op van Pater
Desmet, jesuiet, om in hem een der grootste
kinders van het Belgi ch Vaderland te ver
heerlijken.
Pater Desmet stierf in 1873. Weinigen
tijd daarna schreef de vermaarde geschied
schrijver G. KurthBelgië heeft in deze
eeuw geen grooter man voortgebracht dan
Pater Desmet en 'k weet niet indien onze
tijd een grooter beschaver heeft gekend.
Men kent in alle landen den naam van den
Engelschen reiziger en navorscher Living
stone maar deze heeft veel min geleden,
veel mm gedaan voor de beschaving dan de
Belgische Jesuiet Desmet.
Ja, vraagt aan den EDgelschman wat
hij weet van Livingston# en hij zal fier het
hoofd verheffen en u spreken van zijn roem
rijken landgenoot.
Maar vraagt aan een Belg wat hij weet
van Pater Desmet, hij zal onverschillig de
schouders opsteken, niet weten wie deze is,
niet weten dat zijn standbeeld staat en
waarom het staatte Dendermonde.
Gemis aan stamgevoel, volksfierheid en
vaderlandsliefde
Gelukkig nu dat Pater Laveille, ook een
Jesuiet, een levensbeschrijving (met voor
woord van M. G. Kurth) komt uit te geven,
't Is wel een boek in fransche taal, des niet
tegenstaande hopen wij dat velen dit werk
zullen lezen doch wij wenschen vuriglijk
dat ook een boek in vlaamsche taal den
vlaamschen Pater Desmet leere kennen aan
zijn vlaamsche stamgenooten.
Pater Dasmet is zendeling geweest in
Noord Amerika, in de Far-Westhet
Verre Westen, bij de Indianen-Roodhuiden
in de Rocky-Mountains, het Rotsgebergte.
Kloek en sterk gebouwd, met een geestdrif
tige natuur, stoutmoedige durver scheen hij
van jongs af bestemd te zijn om de zeegeva
ren te trotseeren, of om de wijde wereld in
te loopen ©p zoek in onbekende streken naar
nieuwe volkeren. Hij spreekt met een zen-
deliüg, hij overweegt, hij beslist, hij ver
trekt naar Amerika met acht medematen.
Na zijn noviciaat, zijn scolasticaat, zijn be
reidingstijd, is zijn brandende natuur ge
staald, getemperd, geheiligd door de gratie
Gods. Hij gaat naar de Roodhuiden, naar
die goede wilden, die beminnelijke onbe-
scbaafden, hij werkt en Blaaft en zwoegt, hij
misprijst de gevaren, hij lijdt eü bidt, hij
wordt de vriend der wildste en bloeddorstig-
ste onder de Indianen. Hij spreekt hun Gods
woord, hij leert hun het kruis kennen en
den Gekruisten, ze verzachten van aard,
velen beschaven, velen bekeeren. Doch Pa
ter Desmet is niet alleen de katholieke zen
deling, hij i8Qokde vredestichter. Op zijn
woord zullen de wilde Sioux de oorlogschap
begraven en de vrede-pijp rooken met de ge-
burige stammen. Later alswanneer de Rood
huiden getergd en uitgebuit door de inwij
kende Blanken den grooten opstand ten
uitvoer brengen, is het Pater Desmet al
leen. en niet de Amerikaansche legermacht,
die gelukt om de opstandelingen tot beda
ren te brengen
wHij komt afgemat en gebroken naar Eu
ropa terug om zijne geknakte gezondheid te
herstellen of om hulpgelden te verzamelen
voorzijne Wilden.Negentien maaldoorkruist
hij den uitgestrekten Oceaan en de on
metelijke Nieuwe Wereld en gelukkig is hij
zijn duurbaar volk weer te vinden in het
rotsgebergte en in de onafzichtbare woestijn.
Zij ook ze juichen het Zwartekleed (zoo
noemden ze hem) toe bij zijne terugkomst.
Bij duizenden vragen ze hem het doopsel, en
hunne wildheid wijkt en smelt in christelijk
heid en heiligheid onder de gratie Gods en
de kracht der Sacramenten.
O, wat is het zoet, gebrek en ellende te
lyden voor de zielen. Pater Desmet schreef
het eens zelf aan een vriend k Heb ver
schillige jaren lang gedoold in de woestijn,
sedert drie jaar heb ik geen een brief ont
vangen. Twee jaar lang heb ik geleefd in
het gebergte zonder ooit brood, zout, koffie,
thee of suiker te proeven. Gedurende vier
jaren had iknoch dak noch bed.Zes maanden
lang had ik geen linnen om mijne kleeding
te ververschen en hoeveel maal moest ik
dagen en nachten overbrengen zonder een
kruimel brood te eten, zonder een druppel
water om mijn dorst te lesschen.
Maar wat is al dat lijden als er zielen te
winnen zijn voor dewelke Jesus zijn bloed
heeft vergoten.
Bloedend heeft Pater Desmet zedelijk ge
leden tot in het diepste zijner ziel, om de
betichtingen ten zijne opzichte zelf, om de
beproevingen welke zijne Indianen te verdu
ren hebben van wege de Blanken. Doch al
die kruisen verdraagt hij met vreugde uit
liefde tot God en om de bekeering der Wil
den. Een kruis alleen wierp hij van zijn
schouders, het was de bisschoppelijke wij
ding met dewelke Paus Gregorius XVI en
PausPiusIX hem wilden vereeren. Altijd
trachtte hij en gelukte hij die eer te ont
vluchten.
Hij stierf na een halve eeuw apostolaat,
beweend door de Indianen, betreurd zelf
door de onbekeerden die de dood van den
missionaris aanzagen als de grootste ramp
van hun ras.
Doch ziet zijn werk stierf niet met hem
Jesuieten, Oblaten, Franciscanen, wereld-
sche priesters zetten het voort... en dit werk
had zich uitgebreid ware 't niet geweest dat
de Roodhuiden gedurig vervolgd door de
Amerikanen, altijd beroofd van hunne lan
den, beperkt ea ingesloten, langzaam aan
't uitsterven zijn.
Het ware te wenschen, ja. dat het leven
van Pater Desmet ia 't vlaamsch verscheen,
voor het.vlaamsche volk, opdat het zoo een
groote man zou kennen en eeren zoo zou
het ook meer gehechtheid gevoelen aan het
vaderland, meer liefde voor den geboorte
grond meer stamtrots en volksfierheid.
Pater Desmet en nevens hem zooveel an
deren uit dit tijdstip, en ook de groote zen
delingen van onzen tijd moeten de Belgen
kennen om dezen meer en meer genegen te
zijn, nu dat de Satan en zijne helsche tra
wanten de belgische vrijmetselaars 'ge
zworen hebben de geloofsboden van Chris
tus, te vervolgen en te verjagen, te pijnigen
en te martelen.
Vlamingen, Jongelingen vooral, kent en
prijst de christene helden uit uwen stam
ontsproten, zij zijn de roem der kerk, zj
zijn de eer van het vaderlandzij wezen
voor u een oorbeeld en voorbeeld
aankomend van daar naar Thourout zouden
vervoerd worden om van daar met trein 3160
(teqTq u.) te Roeselare.Yper, Poperinghe en
en al de tusschenliggende gemeenten toe te
komen. Dit is immers een aanzienlijke post
die nu slechts van af 9 u. besteld wordt en
die dan reeds van 7 u. zou kunnen ten huize
gebracht worden zulks vóó" het vertrek van
handel-reizigers die met de 8 u.-treinen en
trams 't land in gaan. Dit treinske, of dit ver
voer van Brugge naar Thourout zal zeker
kosten dat het!., in dit geval moet bijzon
der belang (t. w. dit der schatkist) onder
doen voor algemeen belang (t. w. dit der
handel en nijverheid's uitbreiding in West-
Vlaanderen. Ik vrage dus dat de Minister dit
niet zou weigeren om minderachtige finan-
cieele redens.
Hij zat te wikkelen en te wrikkelen en ant
woordde niet.
Ziet ge Marietje niet meer geerne vroeg
ze, zijn klakke van voor zijn oogen trekkend.
Hij zat te weenen, stil, zoo stil, en de tra
nen leekten over zijn wangen en rolden af 'lijk
knikkers.
Ziet ge dan Marietje niet meer geerne,
vroeg ze nog eens, bekorend.
'k Zou er voor sterven, npkte hij, 'k zou
er voor sterven, maar ik ben te groote sloeber
voor dat braaf kind.
Ha, dat is 't, loech Lena Ha, ja nu
heb ik het vast 'k wist niet waar het venijn
zat. Ha, ja 1... en 't is om zulke prutsredens,
dat ge dat jong doet lijden 'lijk een ziel in
't vagevier... 'k zal er mij gaan doorruiffelen 1
Wacht gij geneuk...
Ze greep hem bij zijn kaken en boorde haar
oogen in de zijne hij liet haar begaan en gaf
hem verloren, verloren in de armen van het
geluk, dat hij wist naderen, en niet meer
wegstootte, en naar hetwelk hij verlangde
met al de hankering van zijn hert.
Hij gaf hem verloren zijn koppigheid
was vergruisd en hij liet Lena begaan, haar
eigen weister en hij vroeg zelfs niet, hoe ze
dat al aan boord zou leggen 't was hem ge
lijk hij wist dat de groote blijdschap komen
Indien de Heer Minister aan dit minimum
van rechtveerdige eischen wil toestemmen is
hij verzekerd van de toejuichingen der 140,000
inwoners van ons arrondissement en van eene
erkentenis zoo er nooit een Minister verwierf
in onze streek.
Bouquets, Bloemkorven, Rouw kronen
en Tafelgarnituren
WEND U TOT HET HUIS
Kaai 43, en Meenenstraat, 8.
zou, en hij verwachtte die,met volkomen zeker
heid, berustend en tevreden in het heerlijk
vooruitzicht, gelijk een kind, dat bij het sla
pen gaan, vele schoon van moeder beloofd
en hem in moeders armen werpt, en hem door
haar in slaap laat wiegen, en aan haar de
zorg oveilaat om, bij het krieken van den
dag, de mooie dingen op te toveren.
Hoe was die ommekeer zoo onverwachts
gekomen
Als het ei tenden gebroed is, kipt het kie
ken.
De jongen was met zijn zeiven opgevoch-
ten zijn fut was uit en zijn overgave nakend.
Zijn koppigheid stierf uit, gelijk de vlam van
een olieloos lament, dat springend en dan
send, met één flikkering uitdooft.
Ware Lena bot en kort geweest met hem,
ze zou weer olie op het uitgaande vier gego
ten hebben maar neen, ze was zoet en zacht
geweest in haar ruwheid ze had haar zei
ven geslachtofferd voor hem en met den slag,
smolt zijn hert en al zijn weerstand ook, 'lijk
sneeuw voor de zon.
Zijn kop was gebroken en zijn hert lag ge-
smierig te beien, 'lijk een diep-gelabeurde,
doer-eegde en fijn-gerakelde akker.
H; "JEor.tN .voortzet*
r*~>
