Ikerheli Ifeakiuler
^Vrijheid van
Onderwijs
Binnenland
Buitenland
YPER nBRQÜDISSEHIEHT
48e Jaar Nummer 2482
Zaterdag 20 September 1913
Wekelijksche Oplage 8000 nummers
CALLEWAERT-DE MEULENAERE
Het Ypersche Volk
YPER
WERVICK
VOOR 'T HEELÊ JAAR
Te)on N° 52
Al wat opsftnkondigingen, inschrij
vingen, enz,eft, moet vrachtvrij aan
den Uitgevonden worden
BeTBRSTRaaT, 36, YPER
Prijs per Nummer
centiemen.
VRIJHEID VAN ONDERWIJS
Tegen den Godsdienst
Leest en Verspreidt
Griekenland en Duitschland
Het Turksch leger naar Thraeië
Katholieke Jonge Wacht, Yper.
ZONDAGRUST
Kerkelijke Plechtigheid
m
INSCHRIJVING
bulten Belgle vracht er bij.
Handschriften worden niet teruggezonden.
Naamlooze schriften worden niet in acht genomen.
Briefwisselaars worden verzocht telkens hun
volledig adres op te geven. Ieder boek waarvan
twee afdruksels zijn ingezonden, wordt besproken.
AANKONDIGINGEN
Gewone 0.15 de regel. In't blad 0.30 de regel.
Rechterlijke 1 fr. de regel.
Groote en langdurige volgens overeenkomst.
Bekendmakingen bulten West- en Oostvlaanderen
worden ontvangen bij AGENCS HAVAS, te Brussel-
Zondasr 21 Septf. 19c zondag na Sinxen.
(3" Zondag van Septen- H. Mattheus, apostel.
Evangelie 'van Zondag. In dien tijd
sprak Jezus tot'de ('ieslers en Farizeën in gelij
kenissen. Pet ri k delen is gelijk aan een koning,
die een bruiloftsmaa zijn zoon had bereid En hij
zond zijn dienaren cgenoodigden tot de bruiloft te
roepen, en zij wilde komen Wederom zond hij
andere dienaren en Zegt aan de genoodigden
ziet, ik heb nfjn meereed, mijn ossen en mestvee
zijn geslacht en alles-'id komt ter bruiloft. Doch zij
sloegen er geen acht gingen heen, de heen naar zijn
hoeve de ander n!" handelszaken. De overigen
grepen zijn dienaren mishandelden en doodden hen.
Toen de koning dnam, ontstak hij in toorn en hij
zond zijn leger eif'gde die moordenaars en stak
hunne stad "in brfoen zeide hij tot zijn dienaven
Het bruiloftsmaal 1 gereed, maar de genoodigden
waren het niet wa.Daarom gaat naar de kruispunten
der straten en noJP de bruiloft allen die gij zult
aantreffen. En zenaren gingen de straten op en
verzamelden alleir'j aantroffen, slechten en goeden
en de bruiloftszaa' gevuld met gasten. De koning nu
trad binnen om düggenden te zien, en hij zag een
man, die niet in ffjskleed was gedost. En hij zeide
hem Vriend, hog'j binnengekomen zonder bruilofts
kleed En deze n)de Toen zeide de koning tot zijn
dienaren Bind1 handen en voeten en werpt hem
daarbuiten in dpternis daar zal het geween zijn en
het gekners de»en- Want velen zjjn geroepen, maar
weinigen uitved-
Maandag- O L. Vrouw van de VII
Weeën G/Ïa déSocos, maagd; UB. Mauri
tius en gezh martelaars.
Dinsdag di. Linuspaus en martelaars
Woensd24- O. L Vrouw der Slaven.
Donder25- H. Ihomasvan Villanova,
bisschop.
Vrljda6- dJH. Cyprianus en Justinus,
martelaars
Gedur Aanbidding te Komen.
Zaterif 27 HH. Cosmas en Damianus,
martelaa
Dc Belgen stellen de vrijheid op fioogon
prijsdat weet iedereen, dat vat iedereen
die met menschen omgaat en een stonde
nadenkt. 1
De Belg kan geen dwang verdragen vraag
hem beleefd een dienst en ge vindt hem
seffens gereed, met alle welwillendheid, zelfs
een lastige taak te vervullendoch', gebaar
niet dat hij MOETdoen, al was hot
maar een kleinigheid, of hij' zal tegenstrib
belen.
Dal is zijn aard, zijn karakter, dat is met
hem vergroeid heelemaal, dat zit hem in
het bloed.
Dc Belg heeft gelijk 1 Wij zeggen dat niet
omdat wij zelf vrije fiere Belgen zijn maai
dat zeggen, dat loven en bewonderen de vreem
delingen in onzen volksaard.
De Belg heeft altijd, door de eeuwen heen,
gewroet en gepijnd en gestreden om vrij te
zijn 1302, de Boerenkrijg, 1830 én meer
andere heldendaden zijn daar om het te be
wijzen. De naam van zijn vorst was voor
den Belg van minder belang als die vorst
hem maar volle vrijheid gunde de Belg
is getrouwe onderdaan, maar verdraagt geen
dwingelandij. Het bifzonderste dat de Bel
gen aanvingen na het jaar '30, was ook de
vrijheid verzekeren van alle Belgen, bijna
de onvoorwaardelijke vrijheid in yele zaken,
door vaste, onschendbare bepalingen der
grondwet.
Een dezer gewaarborgde vrijheden is de
de belangrijkste, de heiligste misschien, om
.dat de huisvaders haar diepst in het hert
dragen en... ómdat zij meest wordt aange^
vallen.
'Luistert rondom u, dagelijks, naar hetgeein
de vaders en moeders over hunne binders
zeugen, hoe zij beramen dag en nacht soms
onderhooren links en rechts, om met zeker
heid te weten WELK ONDERWIJSGE
STICHT VOOR HUN KIND HET BF.ST
GESCHIKT VOORKOMT. De ouders zijn te
vreden, met innig fierheidsgevoel, als zij hoo
ren zeggen dat hun kinders op hun gelijken,
dat zij dezen trek van vader Jjcbben, genen
trek van moeder, dat zij in houding en
lichaamsbouw hun vader en hun moeder ge
lijken... Doch schooner nog is hun levens
droom, hun innig zielsverlangen, waarop het
huisgezin gebouwd
zijne rotsvastheid bewaart spijls alle aanval
len te weten jje betrachting in hunne kin
ders te ontwikkelen dc geestesgesteltenis, welke
zij hooier schatten dan de lichamelijke ge
lijkenis De ouders zien in hunne kinders
de voortzetting van hun leven, de voortzetting
van hunne gedachte, van hunne opinie, van
hunne geloofbelijdenis welke zij de kinders
willen schenken en overlaten als het koste
lijkste erfdeel.
4<4i
zonder onder-
Zoo bestaan de Belgen
scheid van politieke denkwijze - wanneer
het geldt de opvoeding van hunne eigene kin
ders.
Van hunhe eigene kinders 1
Edoch... er zijn, eilaas politiekers die
voor hunne eigene kinders die vrijheidswaar-
borgen eischen en dezelfde brutaal, onberm-
hertig weigeren aan andermanskinderen, aan
dé kinders van den minderen man, van den
werkman. Rijke liberalen en socialisten, die
voor zichzelf de vrijheid van onderwijs af-
cischcn omdat zij het betalen kunnen
staan op als volksdwingelanden en durven
halsstarrig diezelfde vrijheid van onderwijs
weigeren aan kinders van mindere en arme
ouders...
Dat is boosheid, dat is dwingelandij
Boosheid, ja want, zoover worden die
liberale en socialistische kopstukken geleid
door hunnen onverzadelijken godsdiensthaat...
Weg met den godsdienst I is hun strijdkreet,
en om hun doel te betrachten, om den gods
dienst te verdelgen, vinden zij geen beter
middel dan de school aan te vallen.
Daarom bekampen zij de vrije scholen,
omdat zij weten dat vrije scholen in Belgie
op weinig uitzonderingen na godsdiens
tige scholen zijn.
Daarom willen zij de kinders der minde
ren en armen dwingen naar officeele scholen
te gaan, dewelke zij aanzien als de hunne,
omdat zij, eens meester, er uit den gods
dienst zullen verbannen en er in, van nu
af, den godsdienst bestrijden met alle moge
lijke middels.
Schooldwang willen zjj... om tot zooge
zegd ONZIJDIG onderwijs te verplichten
Om de menschen niette verschrikken, trekken
zij een valsch vrijheids-masker voor het laffe
aangezicht. Plechtstatig beweeren zij dat het
onderwijs moet ONZIJDIG zijn, dat er aan
jde kinders nooit of nooit mag gesproken
worden van een mogelijken godsdienst., dit
immers zeggen zij zou de vrijheid schen
den van het kind, dat later gansch meester
moet zijn van een godsdienst te kiezen naar
zijn zin 1 1 Bedriegers
En de vrijheid der ouders, wat doen zij
ermeê Behoort het kind aan zijn ouders
ofwel aan die antiklerikale dwingelanden 7
Zijn de ouders vrij, Ja of neen, een onder
wijs te kiezen voor hunne kleinen 7 Is het
hun ouderlijk recht, ja of neen, hun kunders
op te. voeden volgens hunne godsdienstige
gedachte 7... Nogmaals aan wie is het kind 7
ONZIJDIG ONDERWIJS 7 maar dat be-
'staat niet... In Frankrijk "hebben het de vrij
metselaars, met de oud-minister Vihviani aan
t hoofd, verklaardOnzijdigheid ft een
Jeugen, een dekmantel om de goedzakkige
gcloovigen niet te verschrikken, nu hoeven
wij niets meer te vreezen, we mogen het mas
ker afwerpen en openlijk zeggen dat ONZIJ
DIG ONDERWIJS niet bestaat, dat wij on
godsdienstig onderwijs willen en niets anders!
Is dat niet klaar 1 Geen onderwijs meer
zonder God... maar onderwijs tegen God
ONZIJDIG ONDERWIJS 7 Maar zal die on
mogelijke onzijdigheid blijven bij godsdienst
alleen 7... Wil men onzijdig zijn, dan moet
men het zijn op alle gebied, dan mag men
ook aan de kinders geen geschiedenis leeren
niet spreken van koningdom, bij gevaar re
publikeinen te mishagen... niet spreken van
vaderlandsliefde, bij gevaar yan socialisten
kwaad te maken...
ONZIJDIGHEID I 1 I maar dan mag men
zelfs het kind niet laten opschrijven op de
registers van den burgerstand, want het be
lemmerd den vrijen keus van't kind, dat later
misschien een ander vaderland zal kiezen
Verstaat ge, lezers, tot welke gevolgen de
onzijdigheid indien ze mogelijk ware
leiden zou 7
Valschheid en logen is 't van wege de
'volksbedriegende antiklerikalen, die maar een
doel betrachten het volk in dwingelandij
kluisteren en dwingen ongodsdienstig onder
wijs te volgen... om dat volk, naar hun voor
beeld, goddeloos te maken.
Goddeloozen zijn ze zelf, die de plannen
uitvoeren in de vrijmefselaarskrochten ge
smeed, 't is hun haat tegen God die ze
aanvoert om rondom hét kwaad te stichten
en zielen te rooven...
Maar... nog luidt do kreet Zij zullen
haar niet hebben, de schoone ziel van 't kind!»
Vrijheid van onderwijs, dit willen, dit
eischen wij, katholiekenvrijheid, dat ligt
in onzen volksaard, en wee dezen die ons
de vrijheid willen ontnemen.
Vrijheid van onderwijs, dat bëteekènt al
lo scholen op gelijken voet, allen gelijkelijk
ondersteund door Jiet geld dat alle laslen-
betalers in de staatskas storten. Vrijheid van
onderwijs, dat is aan alle ouders den vrijen
keus laten hunne kinders toe te vertrouwen
aan de scholen welke zij verkiezen...
Zulke vrijheid vyillen wij erkend en ge
vesligd door de nieuwe schoolwet, die moet
en zal gestemd zijn. Leve de vrijheid I leve
de Schoolwet I
't Gebeurt om gaaien te paaien dat
socialistische kopstukken en hunne roode
gazetten, hij hooge en leege- zweren dat zij
tegen den Godsdienst niet zijn, dat Gods
dienst een private zaak is welke zij zich niet
aantrekken, dat iedereen in de roode partij
is wat hij wil geloovige of vrijdenker, en
dat niemand daar zijn neuze steekt in die
persoonlijke opiniën.
En... 't gebeurt, 't gebeurt zoo dikwijls dat
er gaaien zijn die zulke roode leugentaal
als orilaalbare waarheid aannemen.
Het volgende trekken wij uit de socialis
tische JOURNAL DE CHARLEROI
Wie heeft er ooit gedacht dat de socia
listische pers kan onzijdig blijven tegenover
de kalotins, de ergste vijanden van het so
cialism en TEGENOVER' DE KERK. DTE
DE VERSTOFFELIJKING IS VAN DE
GODSDIENSTIGE LEUGEN.
<- Integendeel, het is oUze plicht en o|
zending, ze hij elke gelegenheid te ontmaskeren
en ze voet voor voet te bestrijden op elk
gebied, politiek, ekonomisch en wijsgeerig.
En we zullen daaraan niet te kort blijven.
Denkt niet dat dit de opinie is enkel van
eene gazet, opinie tegenstrijdig met de socia
listische leerstelsels in 't geheel niet dat
is heel en al de socialistische leering.
Over enkele weken stierf de duitsehe so
cialistische profeet Bebel... ftusschen haakjes
gezegd; die'opgehouden had werkman te zijn
om roode spreker en schrijver te worden
en zoo bij zijn afsterven de kleine arme-
menschen fortuin naliet van 1.700,000 fr.).,.
welnu. Bebel schreef
CHRISTENDOM EN SOCIALISME STA AN
TEGENOVER ELKANDER ALS WATER
EN VUUR
Dezelfde Bebel verwierp het christelijk hu
welijk e'h in een smeerigen boek, getiteld „De
Vrouw" zette hij een roode leering vooruit
over zedeleer, die slechter is dan het dieren
leven.
Is het nog de roode Journal de Char
leroi niet die, hevig uitvallend op 'de chris-
tene Vrouwenbeweging, met die woorden ein
digde: «ELK SOCIALIST MOET HET Al-S
EEN PLICHT AANZIEN DEN OORI.OG
TE VOEREN TEGEN HET KRUIS.
w
Zegt dan, lezers, zijn de roode volksver
leiders, zijn de roode gazetten tegen den gods
dienst, ja of neen 7
En die leer van het waalsch'e socialistisch
dagblad, die leer van Bebel, is de eigenste
en zelfde die voorgedragen wordt én rond
gestrooid onder het bedrogen volk door LE
PEUPLE van Brussel en VOORUIT van
Gent...
Is het VOORUIT niet die propaganda maakt
voor het goddeloos roo-de feest der nieuwe
heidenen, om de kleinen af te trekken van
geloof, sacramenten, van Doopsel en II.
Communie? Is het VOORUIT niet die op di
muren van Gent een hemeltergend plakkaat
hechtte, waarin de afschuwelijkste godslaste
ringen stonden tegen het Allerheiligste Sa
crament en de H. Communie
Dat is hun eerbied voor andermans opinie,
hun onzijdigheid tegenover den Godsdienst
Gaan er dagen voorbij zonder "dat de roode
lazetten duivelsche middels in 't werk stel
len om den godsdienst aan te randen, en
valschelijk de H. Kerk hatelijk te maken in
de oogen van het volk.
Goddelooze, gewéterilooze schrijvelaars wroe
ten met hëlschen haat om hun eigen god
deloosheid te verspreiden in de samenleving
Hoe onverstaanbaar is dan de handel
wijze van christene menschen die, we
tens en willens, zulke gazetten koopen en
lezen. Zijn ze, zij Christenen, zoover reeds
hfgedwanld van den goeden weg, zoo diepe
verblind dat zij het als geen kwaad meer
aanzien zulke goddelooze bladen te lezen?
Voelen zij dan niet dat die gevaarlijke, die
verbodene lezingen, dag per dag, een spran
kel uitdooven van het licht des geloofs, een
sperke dooden van de christene liefde tot
God en den naaste 7' Verstaan ze niet dat
zij aan hun christen plicht grootelijks te kort
komen met het werk der goddeloozen door
hun penning, hun lezing te steunen en Ie
verspreiden, dat zij handelen tegen hun
christen geweten en misdoen tegen God 7
Christene verdwaalden, doet de oogen open,
en laaf de verboden vruchtweigert die god
delooze schriften, verwerpt de roode gazetten.
Koning Constantinus van Griekenland heeft
verleden week een bezoek gebracht aan den
Duitschen keizer, en in zijne redevoering, op
een groot banket uitgesproken, den lof ge-
'maakl der Duitsehe officieren, die hij deed
doorgaan als de ware africhters van het Griek-
sehe leger.
Die woorden verwekten veel opspraak in
Frankrijk, en het Fransch gouvernement heeft
zijne ontevredenheid daarover laten blijken.
Tot nu toe bleef Frankrijk ten achter voor
do samenstelling der internationale kommis
sie, die Griekcnlands' nieuwe uitgebreide gren
zen in Epirus moet vaststellen, omdat het
wist, dat, zou er geen uitstel te winnen was,
Griekenland zonder verweer zou gedwongen
zijn de voorwaarden van Italië en Oosten
rijk te aanveerden.
De vriendelijkheid van den griekschen ko
ning voor den duiischèn vorst heeft Frank-:
rijk van die gunstige houding doen afzien en
dadelijk zijn zijne vertegenwoordigers bij dc
kommissie benoemd geworden, zoodat Oös-
ttenrijk en Italië huUne plannen ten schade
van Griekenland zullen kunnen doordrijven.
Er was vastgesteld dat de Grieksche ko
ning rechtstreeks van Berlijn naar Parijs zou
reizen. Nu is er beslist dat hij eerst naar
Londen gaat, denkelijk om daar steun voor
Griekenland te bekomeh.
Volgens inlichtingen uit zekere bron, zijn
Zaterdag 50 turksehe officieren en eene ba
taljon linietroepen naar Souffili gezonden.
Zij waren vergezeld van een korps Vrij-
wllgiiers. De afdeeling richtte zich naar het
oosten van Thraeië. Verschillige legerdokters
werden medegenomen.
Zondag morgen zijh 900 andere officieren
en turksehe soldaten, in boeren verkleed, in
Thraeië gedrongen.
Men is in sommige Balkansche middens
over die troepenbeweging erg ongerust en
men meent dat Turkije kwade plannen in
het schild voert.
Aanbesteding. Uitslag der aan
besteding van 15 September 1913, in het
gevang te Yper, van
A. Herstellingswerken in het huis van den
Bestuurder. 1. Beirnaert-Vandaele, Yper,
fr. 210,00 2. Degroote Prosper, Yper, fr.
225,00. 3. Huyghe Gustaaf, Yper, 225,00
fr. 4. Geeraerts Arthur, Yper, fr. 231,50.
5. Ferrand Ernest, Yper, fr. 232,50.
B. Levering van 20.000 kgr. aardappelen.
1. Hebben H., Yper, aan 5,80 fr. de 100
kgr. 2. Titeca Victoor, Yper, 5,90 fr.
3. Pattyn Bruno, Yper, 5,95 fr.4. Beyaert-
Declercq, Audeüaerde, 6,80 fr.5. Plancke
Firmin, Boesinghe, 6,99 fr. 6. Vandevy-
vere Camiel, Yper, 7,10 fr. 7. Deroubaix
Henri, Yper, 7,25 fr.
Leergangen van Fransche taal.
De kostelooze leergangen van fransche taal
zullen hernomen worden als volgt Voor vol
wassenen van het mannelijk geslacht, op
Zondag 5 october 1913, in de Nijverheids
school, O.-L.-V.-straat, ten 10 ure. Voor
volwassenen van hét vrouwelijk geslacht, op
Zondag 5 october 1913, in de Gemeente
school voor meisjes, Rijselstraat, ten 8 1/2 u.
Muziekschool. De verschillige leer
gangen zullen hernomen worden te rekenen
van Maandag 6 octbore 1913, op de gewoon
lijke dagen en uren.
De inschrijvingen van nieuwe leerlingen zal
gedaan worden den Zondag 28 en den Maan
dag 29 september, van 11 tot 12 ure, in
het gesticht, Hondstraat, 69.
Om aangenomen te worden, moet men ten
minste 8 jaar oud 2ijn en kunnen lezen en
schrijven. Het getal nieuwe aanvaardin
gen zal zeer beperkt zijn.
De tweede algemeene stadsvergadering
der K. J. W. van Yper is goed van stapel
geloopen. Da aanwezigen waren talrijk en
bijzonderlijk uitgelezen. Zooals altijd, 't was
de afdeeÜDg van Sint Pieters boven die
nogmaals de kroone spaode. Eere aan hunne
verkleefdheid.
De Eerw.Heer Proost, de onvermoeibare
woordvoerder der K J. W. stuurde tot allen
een warme woord van dank en aanwakke
ring hij zegde welkom aan den Eerw.Heer
Beyne, onderpastoor van Sint Jacob,
weerdige opvolger van zijn voorzaat de
Eerw. Heer Deroy hij stuurde, in naam
van alle jonge wachters, een diepdringende
afscheidsgroet aan den heer R. Verhaeghe,
die de stad verlaat om in het orde dtr Witte
Paters Zendelingen van Afrika te treden, en
tot de aanwezige jongelingen die 't leger
moeten vtrvoegen. Deze vooral wist hij
plichtbesef in te boezemen om hunnen va-
d rlandschen plichttrouw te volbreDgen.en
in de kazerne te zijn en te blijven de onver
schrokken en koene strijders voor geloof en
zeden. Hij stuurde een laatste woord tot de
aanwezige jongelingen die toekomende jaar
naar 't leger moeten, en vuurde hen aan niet
na te laten hen te doen inschrijven voor den
milicianenbond.
De heer Ach. Lowyckaltijd gereei om,
door zijn kundig gezang, feesten op te luis
teren, vertolkte meesterlijk den Hulde
groet aan Conscience 1 en Vlaanderen 1
Hij werd dan ook herhaaldelijk toegejuicht.
Doch zeker lag de kern der vergadering
in de dichterlijke en diepgrondige aan
spraak van den heer Joseph Sobry. De jeug
dige spreker, tot heden bijna onbekend, is
het trouwe beeld zijns strijdenden vaders
hij is dezen ten volle weerdig zoo voor de
gepastheid zijner woorden en wendingen,
a's voor de kernachtige gegrondheid der
voorgedregen waarheden.
Klaar heeft hij doen verstaan, dat de Li
bero-Socialistische partij, de weerspiegeling
der vrijnn tselarij, de vijand is.
Hij heeft getoond hoe bij haar, noch vrij
heid, noch gelijkheid, noch broederlijkheid
is, maar valschheid en bedrog, dwang en
broederhaat.... Hij heeft bewezen hoe die
monsterpartij den godsdienst en de christe
ne zeden bestrijdt en zoo tegen de familie
j tegen de maatschappij zelve strijd voert
hoe hare pers, waarin hatelijke schrif-
I ten en tergende godslasteringen te lezen
staan, moet bestreden wordvn; hoe hare
konstukken, die schermen met hunne onzij
dige of zoogezegde nationale scholen, die
den werkman of zijn kroost of zijn brood
afpersen, dienen het masker der onzijdig
heid afgerukt te worden om in 't volle dag
licht hunner valschheid geschandvlekt te
worden....
Hij eindigde zijne hertroerende rede met
alle Jonge Wachters tot getrouwheid en
manhaltigheid aan te sporen, opdat zij allen
samen met de 80.000 betoogersdeSchollaert-
manifestatie van Leuven, de hand geklemd
aan den stok hunner vlag en beschermd on
der hare wijde plooien, houw en trouw
zouden strijden voor't geen de katholieken
alleen waardeeren voor godsdienst, taal
en vaderland.
Die schoone vergadering werd gesloten
door het op vc eren der klucht: De twee
blinden 1 Daar hebben de heeren E. De-
mar ey qtiL. Durne\de gewaande ongeluk-
kigen, eens te meer hunne kunde van too-
neelspelers ten toon gespreid, 't Was tijd
dat 't spel een einde nam, anders kregen de
lachspieren nog eene overrekking. Luidruch
tig handgeklap begroette het koddig stukje
waarna iedere JoDge Wachter ernstig, maar
blij en welgemoed, naar huis trok, met oog
meer overtuiging en vastberadenheid cm
zijn katholieken jongelingsplicht te vervul
len. Jonge Wachter.
Wat echter niemaDd goedkeuren kan, maar
integendeel door iedereen werd afgekeurd,
't was dat eenige wel is waar brave, maar onbe
dachte moeders met hare kleine kinders waren
afgekomenWij vragen ons at, wat kinders
Benoeming.
Met genoegen verne
men wij dat de Heer Lodewijk Arschodt,
bestuurder der Koninklijke Fanfare te Yper,
muziekleeraar benaamd is in de kostschool
der Rousbrugge-Damen, in stad.
Dienstdoende apotheek. Zondag 21
September.
J. DECHIÈVRE, Statiestraat, 15.
Dinsdag laatst hadden onder eenen ontzagetjj-
ken toeloop van volk de wijding en inhuldiging
plaats van den nieuwen kerkorgel.
Van wijd en zijd waren ontelbare vreemdelin
gen opgekomeD, en priesters, seminaristen, or
ganisten, kosters, muziekanten en kunstliefheb
bers van ver en bij toegestroomd, maakten het
grootste deel der aanwezigen uit.
In de rechter beuk, vóór het altaar van het H.
Iiert, hadden benevens de Zeer Eerweerde Heer
Deken van Meenenonzen eerbiedweerden
Heer Pastor en onzen achtbaren Burgemeester,
die de plechtigheid voorzaten, al de leden der
kerkfabriek, de gemeenteoverheden en vele
vre mde en voorname ingezetenen van Wervick
plaats genomen.
Het overige der kerk was tot proppens toe
fevuld. Alle de standen waren even talrijk opge-
omen, en rijk en arm, burger en werkman
namen dooreen en ten besten mogelijk, een uit
gekozen plaatsken.
Zicht op het deel van den orgel,
linkerkant van het okzaal.
van vijf, zes maanden te verrichten hebben in
eene inhuldiging van eenen kerkorgel daar,
waar de groo'ste stilzwijgendheid en de diepste
stilte vooruit en vooral.gedurig en onafgebroken
heerschen moeten 7 't Is waar, dat de kerkdeu
ren wijd en breed openstonden voor al wie de
plechtigheid bijwonen wilde en dat rijk en arm,
burger en werkmam er even welkom waren.
Docb, wie er wil aangedacht hebben, piepjonge
kinderkens die niets andeis konden dan de
plechtigheid storen, den toegang te verbieden
Wij weten waarlijk niet welke opvattiDg
zulke moeders van dergelijke plechtigheid
hebben moeten Geloo ven zij misschieD, in hunne
eenvoudigheid dat orgel- en kerkmuziek, door
beroemde meesters bewrocht en door groote
kunstenaars uitgevoerd, gelijk staat met het
oorverdoovend geschreeuw van eenen kermis-
orgel, die ergens in de eene of de andere herberg
of tent de lieden tot een gat in den nacht en tot
een kilometer of twee in het rond uit hunnen
slaap wakker houd Daar, 't is waar kan het
gebleet van eenige dozijnen krijscbers geen
kwaadIntegendeel Maar hier was het
anders,en 't is dan ook de moeders hunne schuld,
dat kunstminnaars van ver en bij, uit West en
Oost opgekomen,om twee hoogbegaafde kunste
naars te hooren en om een paar uren in een één
en zelfde kunstgevoel meè te leven, gedurende
een groot deel der meesterlijke uitvoering
teleurgesteld zijn geweesten door het gebleet -
der kleine kinders niet half van het zieigenot dat
hen te wachten stond hebben kunnen genieten
Inderdaad. Wat baatte het dat twee duizend
en meer personen met ingehouden adem en ge
spannen oor zaten te luisteren, wanneer onze
gevierde meester M. Vansteenbrugge met
weergaloos kunstgevoel, in eenen roerenden
diepvoeligen hemelzang Widor's en Schumann's
meesterstukken Andante Sostenuto en Abend-
lied hooren lietWat baatte het dat de orgel in
melodij en zilvertoon 't fijn gevoel van twee
paar meesters spreken deed, als twee paar
bleeters, het schoon, het verheven muziek door
hun zeDuwoj jagend gejank kwamen bederven
en stooren I
Het beterde echter doch veel te laat helaas
toen de onbedachte moeders, in hunne ver
wachting bedrogen de kerk verlieten en weg-
dropen, dan ten minste konden de ware muziek
liefhebbers nog een tijd lang maar veel te kort
hun herte aan de zoete bronne ia ven.
Eere, lof en eere aan de beide meesters, de
H. H. Gh. Vansteenbrugge en L. Vanhoutte
Van kindsgebeente in de edele kunst ervaren,
gekweekt, talentvol opgegroeid, en met lauwe
ren bekroond, hebben beide kustenaars ons rij
kelijk en naar hertelust vergast
Nu. meer dan ooit. hebben wij ondervonden,
dat Wervick veel te lang heeft moeten wachten
naar den dag waarop M. Vansteenbrugge de
maat van zijn groot talent heeft kunnen geven
Doch, God dank, de toekomst lacht oos nu blij
te gemoet. In eene bloeiende gezondheid ver-
keerende, in het volle bezit zijner geestes- en
lichaamskrachten zal Koster Vansteenbrugge
de Wervickansn voortaan, en God ter eere, van
zijne rijkbedeelde gaven laten genieten, en wij
gelooven te mogen zeggen, dat, wanneer hij het
oogenblik als gepast oordeelen zal, hij in eene
toekomstige hoogmisse, bij eene doodsche stilte
de Andante Sosténuto van Widor en het Abend-
lied van Schumann nog eens zal laten hooren
De Heer schenke dus M. Vansteenbrugge nog
vele jaren gezondheid en kosterschap.
Lof en eere insgelijks aan den vervaardiger
van het nieuw kunsttuig. lof en eere aan M.
Anneessens. Het meesterstuk dat hij voor de
kerk van Wervick heeft afgewrocht gaat, hoe
prachtig ook, in muziokweerde de pracht nog
ver te boven. Mogen zijne alomgekende werk
huizen immer groeien en bloeien
Dank vooral, levendigen en blijvenden dank
aan onzen eerbiedweerdigen pastor Van hem
zal men bij voorkeur altijd mogen zeggen Hij
bad bet huis Gods lief, en het versieren en ophe
melen van 's Heerenstempel waren van de
grootste zijner menigvuldige bekommernissen.
De toren van Wervicks kerke, de altaren, de
kooren, de beuken, de hoogzaal getuigen wat
hij was en wat hij deed, en de bronzen stemme
der klokken, de zoetluidende toonen van den
orgel zullen, elk in hunne taal, van geslacht tot
geslacht zijn name noemen en zegenen. En,wan-
