Vlaamsche Leven
Burgerstaden
Sterfgeval
m m
wed f"d™ s Jiotïïj .rdS;88''0"»
neer de kinderen onzer kinderen, op de groot
sche werken zullen wijzen, welke zjj buiten en
binnen onze schoone kerke zullen bewonderen,
dan zullen onze kinderen hunne kinderen eer-
Z. E. H. Mullie.
biedig en dankbaar melden "t Was de Eer-
weerde Adolf Mulliedie al die groolsebe
werken uitvoeren deed, en die, lot heil en tot
geluk zijner parochianen hier dertig jaarlang
pastor van Wervick bleef
By gebrek aan plaatse en door overlast van
coppy (zou de roö redactie zeggen) hebben een
paar antwoorden van Krekel, tot Zondag aan
staande opzak gehouden. De Mier.
Pater Devos te Wervick
Niettegenstaande bij denzelfden dag nog eene
Retret, gehouden voor te Roeselaeie voorde
koog-studenten, gesloten had niettegenstaande
zyne zestig jaren, kwam de onvermoeibare Pater
IJ ivos, veneden Zondag algelijk naar Wervick,
om eene voordracht te geven voor de K. J. W.
Aan de vergadering wierd hy voorgesteld door
den heer D flondt, voorzitter der K .J. W, die
in den Eerweerden Pater Devos zag, eênen
harfD s'r^er vaD de goede zaak met een jong
Daarna klom de gevierde redenaar op het ver
hoog, en nam het woord Zyne machtige stem
klonk helJer door de groote zaal, en zyne woor
den van vermaning, aanwakkering en raadge
ving begeesterd m somwijlen zoodanig de toe
hoorders, dat bij meermalen onderbroken wierd
door luidruchtige en warme toejuichingen.
Nu eens luimig, dan eens ernstig en streng
deed hy eerst en vooral het nut van de K. J. W.
uitschynen. Hij toonde aan de jongelingen hoe
zy moesten te werke gaan, en waarom zij
moesten werken voor het goede, niet uit eigen
belang of uit baatzucht, maar enkel uit plichtbe
sef. Met treffende voorbeelden aan te halen, wist
hy de toehoorders te overtuigen dat zy onver
poosd moesten strijden voor God en Vaderland
bijzonderlijk nu dat de strijd zoo hevig wordt
aangevoerd tegen de kerk en de priesters. Ver
ders trachtte hyj te bewyzen de noodzakelijkheid
van het stichten van studiekringen in don schoot
j W., opdat de katholieke jongelingen
onderwezen zouden worden, en desnoods zouden
kunnen antwoorden op de opwerpingen door
hunne tegenstrevers gedaan. Ten slotte steunde
hy erop, dat de versehillige klassen der samen
leving, zoowel üe rijken als de burgers en de
werklieden, onder elkander zouden moeten
vereenigd wórden met den band der christelijke
broederliefde.
Toen de sprekerzyne prachtige rede geëindigd
had, was het de beurt van den E. H. Lefere,
proost der K. J. W., het woord te nemen In
naam der vergadering, bedankte hy den gelief
den volksredenaar, en beloofde hem zijne raad
gevingen trouw na te komen.
Daarna wierd de vergadering gesloten ver
klaard, nadat er den Eerweerden Pater Devos
gevraagd wierd, de aanstaande jaar, nog eens
naar Wervick weder te keeren, waar hij ten
anderen altijd zal wekom zyn. Blauwvoet
In heerlijk doordachte woorden die klonken,
neen, galmden als Roeland'tonen,sprak de jeug
dige redenaar over de mistoestanden die druk-
Kend wegen op de lagere klassen van ons vlaam-
sche volk, over de maatschappelijke nooden,
over de redmiddelen die dieneu aangewend-
door wie en hoe Door U, Studenten, de leiders
van morgen die het u tot zwaren plicht moet
aanzien uw eigen wezen te ontwikkelen en op te
bouwen tot heerlijk prachtige heldstralende
luhtbakens, voor uw vernederden broederstam.
L w Vlaanderen ten goede en uw God ter eere.
Ei, wie kan het socialism zoo het masker afruk
ken, de roode bazen en hun onderduimsch
satanswerk in een helderder daglicht stellen
wie legt juist den vinger op de kankerwonde
van ons voik het drankmisbruik met zijn na
sleep van ellende wie begrijpt er beter en wie
drukt het beter uitroerend schallend als den
baz ïinstoot van een heraut de beteekenis van
den wereldbrii-f Rerom novarura» door den
Paus d ir werk lieden LeoXIll als een lichtend
gesternte midden onzen beroerden donderzwan-
geren maatschapny baaierd geplaatstVlaan
deren weze er fier om, zulke herauten tot zijn
ontv aker.d volk te kunnen zenden
Dj uitvoering der kunstliederen was effenaf
betooverend. Wat dreunden de refreinen Dj
- Vlaamsche Vrienden uit Poperinghe,die hun
ne medewerking verleenden, hechten een perel
te meer aan hunne kroon. Da jonge kunstzanger,
de heer Madders, student uit Gtfêluwe, gedrild
door den toond chter Ghesquière, oogstte niet
het minst bijval in. Is het mogelijk dat men zijn
hart niet voele jagen, als men hoort hoe hd
«Vlaanderen hartelijk lief heeft»? De voor
drachten waren puik, én om de stukken én om
de voordrachlswyze. De heeren Baert en Herpe-
linck, leden der Vlaamsche Vrienden
meesters!
De Eerw.
17. twee moddellen van soldaten kepi's gemaakt
volgens de laatste mate van mode en hoofden
2b. den Baas zelf om alle mogelijke inl'chtingen
te geven en namen op te nemen.
gElk zal het dus als eene eere en plicht aanzien
ter aangewezene plaats te verschijnen.
Gegeven uit in den Timmerman op 16st'«
dezer. B H. H. 0. S.
Kermis. Dinsdag aanstaande rond 21/2
groote Liederenavond in de zaal der meisjes
school met voordracht. Dit is voor eikendeen en
al. Ook is er veel volk verwacht Ingang: 10 cent.
ten voordeele van 't Vlaamsch Secretariaat.
ZANTVOORDE
zyn
Sedert 16 dezer en tot 24 is de plechtige Nove
ne bezig er eere van den Heiligen Cornelius van
wien merkweerdige relikwien in de kerk be
rustende zyn.
Zondag 21 (zijnde kermis-zondag om 5 Ijï u.
gelezene mis en vlaamsch sermoen,om 7 en 8 ij2
u gelezene mis, oin 10 u. Hoogmis met fransch
sermoen en processie om 3 u. Vespers en Lof.
In den loop van 't jaar: Eiken eersten
woensdag der maand solemneele mis voor al de
leden van 't broederschap en lof terzelfder inten-
fte.
Het standbeeld van den H. Cornelius in de
kerk van Zantvoorde dagteekent van 1623.
Een bewys dat de godsvrucht tot dien grooten
patroon alhier sedert lang in eere is. Een ver
gunningsbrief van 6 oogst 1768 van Paus Cle
mens XIII verleend aan de leden van bet broe
derschap van St-Cornelius te Zantvoorde ver
sehillige volle aflaten.
ZONNEBEKE
elverdinghe
Ziekentroost voor vrouwen en
dochterszooals Zondag reecis aangekondigd
wierd, wordt heden een vrouwen-ziekentroost
gesticht. Ten 3 1/2 ure stipt zullen dus alle
dochters en vrouwen in de oude knechten-
school vergaderd zijn om M. Hallaert.
zitter van den algemeenen
'tarrondissement, over die
te hooren sprekeng
Wij
voor-
Ziek enbond van
belangrijke zaak
verwachten ze al
len, ja ALLEN
Bi and. Zondag laatst na de hoog
mis, werd de gansche gemeente schielijk in
opschudding gebracht door brandklok en kla
roen. Dicht bij de gebouwen der hofstede van
Cam. Bruneel-Vanraes, stonden drie schelven
in laaie vlam een van vlas, een van haver,
en een van rogge. Met snel te werken heb
ben de pompiers kunnen beletten dat het
vuur zich 'tot de gebouwen uitbreidde. De
schade is aanzienlijk en maar laag verzekerd.
Geen andere oorzaken kan men tot hiertoe
vei moeden dan wraak, zooveel te meer dat
er droeve perten reeds hadden voorgegaan.
Alf. Vantomme Iaat zijne talrijke ka-
lalcn weten dat hij nog eens met de aan
staande kermis zal slachten en goed en goed
koop rteeseh verkoopen. Men aanzie die aan
kondiging als persoonlijk aan ieder
en elk zegge het voort.
- Ond-Soldatengilde. Op heden Zon
dag 21 september, om 4 ure namiddag, bij
Omer Becquart, in De Wandeling, algemeene
Dagorde Derde betaling en
Het Bestuur.
GHELÜWE
Heer Onderpastoor sprak het slot
woord. Ontroerd om die heerlijke Vlaamsche
Kunstuiting, deelde hjj in een vlammende be
woording zyn ontroering mêe aan de toehoor
ders. O dat Vlaamsche kunstenaarsvolk uit 't
verre verlede„dat Vlaamsche kunstenaarsvolk
zyner droomen, in de toekomstMenschen van
Oostvleteren. hebt gij het gevoeld, op die stonde,
wat er in gelegen is of ODze Vlaamsche Bewe
ging z'geprale al dan niet Het Vleterdorp
heeft ook zyn kunstdag gehad. Zal het ons ge
gund wezen, op zyn veie landouwen, in zyn
groenige beemden, de naklanken er van te hoo
ren Dit toch ware de eenige vrucht
Vlaanderen zy heil
f Kerlinga.
NE DER-WA A STEN
Onderwijzer verdronken. Zondag laatst
zag de schipper Derudder, by Komen, op het
grondgebied van Neder-Waasten, in de Leie, het
lyk vlotten van eenen manspersoon. Het werd
spoedig uilgehaald en herkend voor dat van den
genaamden Benoit Debourse, gemeenteonder-
wyzer te Neder-Waasten, oud 57 jaar, gehuwd
en vader van drie kinderen.
POELCAPELLE
De kermisdagen zyn in de beste orde afgeloo-
pen Dit strekt tot eere van ods volk, dat zich,
Proflei °P d0p"80 wijze we0t te gedragen.
Uitslag van den Peer denprijskamp.
A) Dertigmaanders 1 pr. 15 fr. en eermetaal,
Lyr. Vanderstichele, Langemarek 2 pr. 10 fr.
en eermetaal, Em Vandekerckhove. Rumbeke
3 pr. 8 fr. Heet. Vandenbroucke, Hooghlede
4 pr. 5 fr. René Vanaepitte, Boes:nghe.
B) Achiienmaandersi pr. 15 fr.en eermetaal,
Aug. Dejonckheere, Langemarek 2 pr. 10 fr
en eermetaal, Henri Vergothe, St-Jan 3 pr. 8fr
Hector Samyn, St-Jan 1 pr. 5 fr. Henri Devos,
Zonnebeke.
C) Zuigelingen-. 1 pr. 12 fr. en eermetaal.
Pieter Nuyttens, Langemarek 2 pr. 10 fr. en
eermetaal, gebr. Vanhee, Passchendaele 3 pr.
i i Depoorler, Langemarek 4 pr. 5 fr.
Jules Vandenberghe, Boesiüghe.
G0MiK?ram ,T „Za'erdag laatst, Aan den
Scbyboom -, heeft den tram van l ure, ten
gevolge van een verkeerd wisselen,van de rillen
geloopen, zonder slechte gevolgen. Men heeft
moeten werken tot 7 ure 's avonds, om het ma
chien wegende 16 ouo kilos, terug op zyn spoor
tö zetten.
Nen halven dag werken, oei
Soldaten Waar onze brave jongens
kermismaan- en dinsdag naartoe zijn, staat hier
onder te lezen
L Baccarue Albert, 2ecarabiniers te Brussel;
2. Beernaert Gaston, i« jagers te voet te Charte
rt1 1 3- Boudry Achiel, id.4. Decommer Jules,
a £ewilde Honoré, id,6. Gunst Juliaan,
d.7 Maes Ju es, 2»jagers te voet te Bergen
8. Plamon Achiel, l« artillerie te Gent 9 Van-
haelew yn Jozef, 4® linie te Brugge.
Allen zijn vertrokken met eene overtuigde en
goede meening en met onwankelbare wilskracht.
Wat geluk van twee, drie, vier, vijf en zes
ie mogen leven in dezelfde bres
RENINGHE
Het tconeelfeest van Zondag genoot een onge-
hoorden bijval! Veel volk en deftig volk! De
zaal was bomvol, en te naaste jare is ze te klein
want de menschen vragen langs alle kante dat
men toekomend jaar zou herbeginnen. Prachtig
dramagenotvol blijspel en wonderschoone
liederen En jong en oud mocht daarnaar ko
men luisteren En 't was daarom niet te min ple
zierigEn dan, hoe kunstig die opvoering
Studenten van Yper, nooit mocht Zonnebeke
zulke ervaren spelers als gy ia zijn midden be
groeten en toejuichen Proficiat dus om uw
ijunde en duizendmaal dank om uw bewonde
renswaardige edelmoedigheidHoe kleingeestig
steekt daartegen af de handelwijze van sommi
ge beknibbelaars en beknibbelaarsters dis'tover
hun herte niet konden krijgen dat het zoo schoon
was en dat er zooveel volk was. Waarom altijd
alles willen beknibbelen? Waarom altijd alles
door een zwarten bril zien 't Schijnt dat men
het op voorhand een «concert van jongens» of't
concert der kindsheid gedoopt had. Gezien de
overgroote bijval, achten wy het onnoodig
muilestoppers te koopen Leve de Studenten-
bond van Yper
Uitgesteld tot de naaste week het slot van het
Vlaamsche woord van de Drie die 't best
meenen t.Als vergoeding voor dien uitstel lezen
de Zonnebehenaars eens het artikel "Vlaamsch
Leven
Pryskamp van het veesyndikaat van Zonnebeke
op 10 september.
Stieren. 1 Vanwalleghem Gh. 2 W« Callens
3 Dochij Isidore, 4 Verfaillie Henri. 5 Sercu Alf.
6 Deknudt Arthur
Veer zen zonder tanden. l Vermeulen Fid
2 Leuridan Camilla. 3 Docby Isidore. 4 Lerov
Jules. 5 W6 Versavel 6 W« Cornaerdt.
Veer zen met tanden. l Vanwalleghem Ch.
2 Hoflack Conrard. 3 W« Dewulf. 4. Desmedt
Evarist. 5 Het gesticht.
Veerzen met 4 en e tanden. - 1 Vanwalleghem
Charles. 2 Goudezeune Hector. 3 Hoflack Con
rard. 4 Bussehaert. 5. Desmedt Emile. 6 W« Ver
savel,
Melkkoeien. l Vanwalleghem Ch 2 D6vos
Henri. 3 Vanbiervliet Ch. 4Vuylsteke Emile. S
Lehouck Polidore. 6 W6 Callens 7 Vermeulen
Fidéle. 8 Pijpe Camilla. 9 We Deceuninck. 10
Quartier Henri 11 Het gesticht.
Kalfkoeien. 1 Vanwalleghem Ch. 2 Callens
Emile. 3 Goudezeune Hector. 4 W« Deceuninck.
5 Vermeulen Fidéle. 6 Leroy Jules. 7 P|jpeCam.
DICKEBUSCH
üg
gedaan
't is er meè gedaan met de kermis De foor
kramers zyn vertrokkenen elders hun fortuin
gaan maken. DejoDgers hebben hunne centen
verteei d en staan nu beteuterd te zien geluk een
hond op een zteke koe. Dat menigeen met die
bu',kske 000 zielemisgedaan heeft zal
niemand twyfelen als men nagaat dat er voor de
omstandigheid zes koeien, 5 zoogers en evenveel
zwynen geslacht werden.
Donderdag laatst was de genaamde S. Van-
denbussche, werkman bij zjjn schoonbroeder R
Uebeir, aan het leggen van een dilttoen hu er
al met eens doorviel, en met het hoofd voor-
^op de? ,sckuurv'oer te recht kwam. Hij
werd bewusteloos opgenomen en naar ziine
woning overgebracht, alwaar den E. H Onder
pastor hem de H. Olie heeft toegediend,
klaagt van hevige pijnen in het hoofd
SINT-JULIAAN
f Woensdag, 17 September, is godvruch-
in den Heer ontslapen E. II. ALFONS
LEFERVRE, onderpastoor te Dickebusch. De
lijkdienst zal plaats hebben in de parochiale
kerk van Dickebusch, op Maandag 22 Sep
tember, om 10 1/2 ure.
De afgestorvene was geboren te Kortrijk
in 1862; éedert November 1902', stond hij
als onderpastoor te Dickebusch.
Hij ruste in vrede
Hy
vergadering.
prijsbolling.
Laffe daad. Dinsdag morgend was M. Lau-
wers, notaris te Yper, met zyne vrouw en
dochter per rytuig ter bedevaart naar Dadizeele
gereden en keerde rond 10 ure terug Onderweg
kwamen zij vier wielrijders tegeD, die voor het
peerd en achter hun rytuig reden, en de grofste
scheldwoorden uitbraakten Gekomen aan het
gehucht Arke-Molen alhier, verzocht de
koetsier hen de lieden met rust te laten. Ziende
datzy langs achter aan het rytuig hingen, sloeg
hy met de zweep. Daarop sprongen de
woestaards naar den kop van het peerd en de len
een der wielen van het rytuig in de gracht
terechtkomen De koetsier werd door de deug
nieten van zyn zitplaats gesleurd en nogal goe°d
toegetakkeld. De dochter van M. Lauwe-s, die
wilde tusschen komen, bekwam ook eenige
geweldige slagen en werd ha-en hoed en klee-
.deröD aan stukken gescheurd. Toen eenige voor-
bygangers naderden namen de laffe klrels de
vlucht. Eene klacht is bij de polieie ingediend eu
een streng onderzoek is geopend.
OOSTVLETEREN
Dinsdag was 't de groote dag der kermis
De studentenbond Hooger Opgaf zijn jaar-
lyksch liederenfeest. Of er volk was De mooi
versierde zaal was bomvol. Ten bewijzede stu
denten hadden 300 tekstboekjes laten drukken
en de heele oplaag was uitgeput. Meer dan 300
toehoorders, met een uitgelezen publiek dat de
eerste rangen bezette, bleven gedurende ruim
twee uren onder de drukste spanning, luisteren
naar de ernstige of jolige liedjes, uitgevoerd
door een keungen groep kunstzangers. Men
hoorde enkel het wenden der tekstblaadjes.en
ja, tusschen in de liedjes, ook wat het hijgen en
blazen om de danige hitte. Het blazen echter
werd vergeten, zoodra de heer J.Sobry,uit Yper,
zyn meesterlijke rede begon. Deze was overwel
digend, effenaf. En sprak verleden jaar advo-
kaat De Groeve een feestwoord, tot aan toe on-
g moord te Oostvleteren, dit jaar werd het geë
venaard, zoo niet overtroffen. Het g ng er over
Volksontwikkeling
Dinsdag namiddag brak er boven de gemeente
los r)e0tdonieren 0Dgeö?fn geweldig onweder
los De donder rommelde verveerlijk en de
bliksem hield schrikkelijk huis De werklieden
van den (landbouwer Emiel SoenSnTaren op
het veld bezig met aardappelen uit te doen. Zn
werden door den donder verrast en in plaats
khPnin Hle? eu zij voortwerken. Eens
klaps doorkloof eene akelige bliksemstraal het
ruimde zoon HendrikSoenen we™d er door
getioften en ten gronde geslingerd waar hii
bewusteloos bleef liggen. De werklieden namen
-en jongen man op en legden hem in de kar
waarmede zij hem naar huis voerden. Een ge-
neesheer werd onmiddelijk ontboden, doch de
JJÊS» er. Hiet.ln gelukken het slachtoffer
tot het bewustzijn terug te brengen, 's Avonds
hol h Ure',1® H0ndrik Soenen overleden onder
het bewustzijn herkregen (e hebben. De droef
heid der ouders is hartvet scheurend.
.WAASTEN
werd het aan den kant getrokken VnmiSlffn-S
werd de politie vervittfgd die een eerste
zoek instelde. Een geneesheer onderzocht het
lykje en is van oordeel dat het kin din
boren werd en omtrent drie of vier d&en in d«
rivier moet gelegen hebben. De zaak is totVu toe
zeer duister, immers door het samenvloeien de?
Deu e tn de Letc, kan het lykje uit twel ver
sehillige richtingen te Waasten aangespoeld zyn.
Een voerman der brouwerij Dumont van
Komen, de genaamde Hubert Billin, 34 jaar
ond, wonende te Hollebtke bad dinsdag avond
TnoAeleVeKr(l 'n deb0rberg van M. Behaeghe
loen hij, bij l heengaan op zijn wagen wilde
springen, terwijl deze reeds in gang was ver
loor hij het evenwicht en viel onder de wielen
ge werd den '"fcb'erara vermor
zeld. Na verzorging werd hij per rijtuig naar
zyne woning gebracht, J g
WESTVLETEREN
Hopverbond van het Land van Poperinghe 1913
Tentoonstellingen van Hop
Zondag 28 september, te Croinbeke, Knech-
tenschool te Proven, Jongelingenkringte
Reninghelst, Oud Gemeentehuis te Ylamer-
tinghe, Knechtehschool te Westouter, Ge
meentebuis. Maandag 29 September, ie
Watou, Gildenzaal. Dinsdag 30 septem
ber, te Elverdinghe, Het Zaagsken. Vrij-
dag, o October, tot Zondag, 5 October, ge
westelijke tentoonstelling van hop in het
Volkshusi, Yperstraat, Poperinghe. Al dc
tentoongestelde baaltjes zijh op den spijker
door twee bestuurleden genomen.
WERELDTENTOONSTELLING VAN GENT
- Congres van Drankbestrijding -
28 en 29 September
Eere-Voorzitterschap Z. D. H. Mgr Stille
mans, Bisschop van Gent
Een woordje over de Zesde Vlaamsehe
Sociale Week dat wij beloofden aan on\e
legers en verleden week, bij plaatsgebrek,
moesten uitstellen
De bijzonderste uiting van het herv. orden
maatschappelijk leven en de bron van al die
hervormingen, wier noodzakelijkheid wij
leeren inzien bij het bestudeeren van den
wereldbrief Rerum No/arum zijn de
sociale week of de studiedagen ingesteld om
samen de sociale nooden beter te leeren ken
nen en de geschiktste middels uit te zoeken
om in die noodwendigheden te voorzien
Wat doet het deugd aan 't hert te zien hoe
daar leden van al de standen der maatschap
pij zich vereenigen om door eendrachtig
samenwerken de kloof te dempen die bestaat
tusschen de standen, om te toonen dat sociale
hervorming mogelijk is zonder klassenstrijd.
Welnu om de lezers van Het Ypersche
Volk een gedacht te geven van hetgeen er
gedaan wordt binst die studiedagen geven wij
een kort overzicht van de zesde Vlaamsche
Sociale Week die te Leuven gehouden werd.
Degenen die de kwestiëa willen instudeeren
kunnen een verslagboek bekomen in de
Volksboekerij te Gent.
Dit jaar heeft men de studiedagen hoofd
zakelijk toegewijd aan de zedelijke verheffing
van den werkmansstand. Iemand die een
oogslag werpt in zijne omgeving kan zich
overtuigen van de kwalen die op dat gebied
te bestrijden zijn.
Op Maandag 1 September, in de openings
rede, toonde ons de Heer A. Verhaegen,
voorzitter van den Belgischen Volksbond,
hoe de Redelijke weerde van den werkman
ijn stoffelijken welvaart verhoogt, 't Was
de korte inhoud van de vier studiedagen.
Het geluk, zoo sprak de redenaar, is alleen
te vinden in het volbrengen van den plicht.
Welnu wij moeten leeren aan de werklieden
welke hun plichten zijn jegens hun oversten,
jegens hun zeiven, en dan zullen wij ook hun
rechten kunnen doen gelden. Plicht en recht
zijn twee begrippen die in nauw verband
staan met mekaar; wanneer de werkman
goed zijne plichten verstaat en vervult mag
de patroon niet weigeren hem zijne rechten
toe te kennen. Waar is het dat de werklieden
dit princiep zullen leeren eerbiedigen f Ner
gens elders dan in de vereeniging, in de
werkmanskringen, dit zijn scholen van plicht
maar ook scholen van recht. Teveel zijner
die meenen dat men in de werklieden-
vereenigingen van niets anders spreekt dan
van stoffelijke verbeteringen, hooger loon,
minder werktijd en zoo zich verzetten tegen
die vereenigingen. Die meening is valsch.
Zeker wordt er over stsffelijke verbeteringen
gesproken om den werkman een mensch-
weerdig bestaan te verzekeren, en dit dient
gedaan God zelf wil dat de mensch op
menschweerdige wijze kunne leven en daar
toe is een stoffelijke welstand noodig. Maar
het werk van de vereeniging strekt zich
verder uit't zijn scholen van plicht. Want
wat zou het baten hooger loon te bekomen
indien de werkman zijn geld verkwist, indien
zijne vroi.w geen verstand heeft van huis
houden In de vereeniging, in de werkmans
kringen leert men meer. Men tracht zijne
hoogf re vermogens te ontwikkelen verstand
en wil
Verstand, om beter zijn vak te kennen en
dit is een eerste vereischte om te mogen
rekenen op hooger loon. Goed werk wordt
altijd beter betaalt, 't is bij gebrek aan ont
wikkeling dat onze vlaamsche werklieden
het ruwste werk, als machienen, verrichten,
werk dat hen niet verheft maar eerder ver
laagt.
In de syndikaten en studiekringen geeft
men ook eene geleidelijke vorming voor den
wil, met een woord men tracht het hooger
leven bij den werkman te ontwikkelen. Ge
brek aan ontwikkeling is wel de grootste
oorzaak van al de stoffelijke en zedelijke
mistoestanden in de hedendaagsche samen
leving.
Om al de lessen die volgden samen te vat
ten kunnen wij antwoorden op de volgende
vraag. Waar vandaan komt dit Redelijk ver
val Hierspreken wij natuurlijk alleen van
dit verval in den werkmansstand.
Een der bijzonderste oorzaken is buiten
kijf het alcoholisme 't is een sociale
ziekte, een abnormale ziekelijken toestand
spruitend uit het misbruik van drank, 't is
eene maatschappelijke volkskwaal die alle
hoogere ontwikkeling belet, t Is dus de
plicht van de sociale werkers naar middels
uit te zien om die kwaal, die ons volk zoo
diep teistert, te bestrijden. Te lang ware het
de alcoholplaag nu klaarder aan te toonen
oorzaken ervan zijn er genoegde algemeene
genotzucht van het menschdom; de hebzucht
die de menschen aanzet uit alle mogelijke
middelen geld te slaande eigenaardige
werking en de natuur van den alcohol zelf
de drinkgewoonten en drinkdwang; 't slechte
voorbeeld van diegenen die het goede voor
beeld te geven hebben de vooroordeelen bij
het volk, enz. enz Het nuttige deel uit de
lessen van den eersten dag was het aantoonen
door Dr Ariëns, de beroemde drankbestrijder
en baanbreker op dit gebied, hoe er dient
gewrocht op de volksmassa.
Het werd zoo schoon aangetoond in de
volgende lessen welke rol de werkmanskring
om al die kwalen tegen te gaan moet vervul
len De werkmanskring zegde Eerw. Pater
Perqui is eene school van hooger volksleven
voor de meest ontwikkelde werklieden moet
zijn, verkrijgen. Wij herhalen, t
gebrek aan ontwikkeling dat ons volk aan al
die plagen lijdend is.
Laten wij ons voegen bij al dl0 "f
die hun leven ten beste geven voor verheffing
van ons volk. Voor last en moed lieden
mogen wij niet terug deinzen, Iietde is e
noodig en iemand wiens hart brandt van
liefde voelt den last niet van het werk. WelK
verheven doel, welk grootsch ideaal tot ver
wezenlijking van hetwelk iedereen een steen
tje kan bijbrengen. Om daartoe aangezet te
worden laten wij ons wel de woorden in
dachtig zijn Bemin uwen evenaaste als u
\elf om God.
Het was dan eene verheffende,ontroerende
sociale week, praktisch gevolg der voor
gaand; op dewelke eerst gesproken werd over
vakvereenigingen en wat er te doen valt om
de syndikaten vooruit te helpen laatst en nu
over hetgeen te doen valt om de gesyndikeer-
den, nevens en boven de vakvereenigingen,
te vormen tot kloeke leden van een christen,
hoogstaanden, erkenden werkliedenstand.
In menige plaats heeft men begonnen en
benevens veel anderen werden, op de sociale
week, de bestaande werkliedenbonden van
West-Vlaanderen (Brugge, Oostende, Rous-
selaere, Thielt, Ardoye, Iseghem, Kortrijk,
Moeskroen, Wevelghem) met lof vermeld.
(Wanneer zal Yper verdienen vermeld te
worden
Zulke bonden moeten ernstig zijn, niet
ontaarden van de rechte opvatting, niet ver
vallen tot stille herbergen of ondoelmatige
vergadeiingen, waar er soms wel een con
certje wordt gegeven of een voordrachtje,
of... eene kiesmeeting waar er misschien
spaarkas en onderlinge bijstand, )a mogelijks
vakvereenigingen zijn ingericht: edoch waar
de organisatie van een bond van werklieden
ontbreekt en niet stelselmatig gewrocht wordt
aan de zedelijke verheffing, aan de opleiding
van den werkliedenstand.
...Mocht overal inzonderheid te Yper
tot beoogde doel aan 't werk gevallen
worden, ...mocht dan de dag aanbreken
door E. P. Rutten voorspeld, op denwelken
de verspreide werkliedenbonden zich tot een
groot verbond zullen aaneensluiten en door
een algemeen bondsorgaan Het Volk
den bondsgeest en de ontwikkelingsge
dachten verspreiden.
auiver, helder, kristail
vlaamsche bronnen
Zoovëel0 water1' i^a» de deur te vliegen 1
spoeid, 'twas alWlc'> naar de zee ge
spoelde en daar pscht waler dat weg-
water uit spring
aangevloeid
Edoch daarw.',
meisjesgestichten,'0^ geklaagd over de
aan veranderen, - ^u- zlJn.d.e, ,dl|en
brachten ons '1 nlaa»scbe strijdbladen
werkzame Vlaam5va" «estichtte en
meisH te Lo^ere^1 dentenbonden voor
dat gelooflijk \w?rpen, Turnhout. Is
laatst 16" S'plen?.llt8en Maandag
schoolmeisjas vei-/e'den de vlaamsche
0 L Vrouw, die ,te Oosiacker, bij
nen zal. #r hun werking zege-
Zelfs begint het h
vas er kort gfcieden g 'pgaan. zooteGant
fète voor de directJ Pjnsi°nnat> een
was inlangue de cl''li:s' ali.ks, ai.i.es
Fransch. En daar gi p d5®°ijf™®11,|K
ne fransche zaalfns d^rd'e schoo-
vele meisjes antwooc VLAAMsrH"t"# p"
dan zongen die omw; r j viaali?
sche Leeuw NatuuF^ etiste belhT-"
mels Duiten dat doet niets ter
zaak. Integendeel, v'v]0gen (je jongens
daarvoor
goed
begon het voor
ook buiten,n
Het geval. Bergen
Vlaamsch in de Kamer
Het is dit jaar 5o jaren geleden dat voor de
eerste maal in de Belgische Kamer Vlaamsch
werd gesproken, namelijk door den Heer Jan
de Laet, volksvertegenwoordiger van Antwer
pen, die den eed in h;( Vlaamsch aflegde.
Men lachte met hem.
Reeds in 1851, hadden de heeren Kamerleden
Coomans van Turnhout en Delebaye van Gent
pp de noodzakelijkheid gewezen de Annalen
in het Vlaamsch te vertalen.
Hun voorstel werd verworpen de Kamer
leden meenden dan nog dat h;t genoeg was,
indien zij konden lezen wat ze verteld hadaen.
Nu zijn er reeds een groot getal leden die in
de Kamer m het Vlaamsch spreken dat getal
zal gedurig aangroeien, meer en meer zullen de
volksvertegenwoordigers van het Vlaamsche
land de taal hunner kiezers spreken.
Volksvertegenwoordigers, die in hel Vlaamsch
het woord niet kunnen voeren, worden meer
en meer onmogelijk in het Vlaamsche land.
Een waalseh advokaat,
die eenige woorden Vlaamsch kent, heeft een
Vlaamsch in schipper te Luik doeD vrijspreken,
die veroordeeld was geworden tot eene maand
gevangenis voor 'tstelen van eene roei
spaan.
Eene roeispaan van een waalseh schipper
viel in de Maas een vlaamsche schipper voer
er naar toe met zijn boefje, en gelukte erin het
drijvende luig op te visschen. Onze Vlaming
wilde echter zijn buit niet afgeven of er mo st
een 5 cent bij zijn om een pinlje te pakken
De Waal maakte zich kwaad, meenende dat de
Vlamingde roeispaan wilde verkoopen. Gevolg-
proces, en Vlaamschonkundige Luikscbê
rechters veroordeelen den Vlaming voor dief
stal tot een maand gevangenis.
Advokaat Piette verslond den man beter Hii
gelastte zich met zijn verdediging en deed hem
voor t beroepshof met klank vrijspreken.
Een woord van gezag
Verleden week hielden de katholieke onder
wijzers (Vlamingen en Walen) nationaal Con
gres te Gent. Daar sprak de wereldbefaamde
loogleeraar Kurth, bestuurder van het Bel
gisch geschiedkundig gesticht »e Rome. Kurth
geboren Waal sprak in 't VlaamschTwee
jaren geleden zegde hij te betreuren dat hij
geen Vlaamsch kon spreken, maar hij beloofde
het op t Congres van Gent te zullen doen en
hij hield zijn woord.
En wat zegde hij, de Vlaamschgezinde Waal?
Hij zei de wijze man, dat het voor een ont
wikkeld Belg, een groot ongelijk, eene schande
Dat kennen onze ley de (lagbladen<
t. w. van de afge\d«p ya„ dp
Flamins die Ie Begn a"„efanS
door de Waalsche Kf'1',f1
intrede van denKoningJ j
(hunne moedertaal ce.e laal welke djft
^r^lg^^^^de
Het valt aan te stippL, dft kaiho|ieke
gazetten van heel het l^jfs de waalsche,
zoo van Bergen als v,arleroi) Namen;
Luik, enz. ongelijk ga'in dje Waalsche
heetekoppen, volgelinge den FranïChen
haan
Van een anderen kantL aj de an(ik|e.
rikale dagbladen, zelfs dt het vlaamsch^
land, als bv. La Flani,éraie van Gent,
alle ongelijk geleid op Piamins
van Bergen.
Hoe komt dal
Hebben die Vlamingen n bun rPcbt Êf.
weest niette roepen in hu^a)In >tgeh*el
me Hebben zij iets gei, da( leg8en de
Walen kon zijn Ook niet l
Maar ja... die aj ^au,0.
lieke leden van het verbond vooruitziende
Vlamingen onder leiding Capucienen...
ende« Wallomsants Kiekens rond
den Franschen Haan, zyn t,ede antik|eri.
mien.
d'f W,a!'jng?n^f weging is zui
ver uit zoowel antiklerikaal ^tiuationaal en
daartegen verzeilen zich niekn aj|e kat|10.
lieke, maar ook allevaderlandpe^e walen.
Wanneer zal het zijn,.., tq het zijn dat
eens Walen en Vlamingen, v,,k broeders
zullen zyn in hel Belgischgeezjn 1 [)at
zeggen wij een ander keer.
is, de taal van de meerderheid der Belgen ni
te verstaan dat het voor de/s mwpHnrhnia
r „uulw. Ed. Heer 1 j
Baron de Kerkhove d'Exaerde, Gouver- er een studlekr,ng bestaan, voor de
Soldatennieuws. De Baas aan alle teeen-
woordige en toekomende soldaten, gegroet
v»Pn A?r igkerinis zal na al de missen tin huize
zy?n wat vo^gt medegezel in de gdde, te zien
Deur van Oostvlaanderen, en Achtb. Heer
Verhaeghe, Voorzitter van den Belgischen
Volksbond.
De federatie der Christene Matigheids
bonden van Belgie waaronder den West-
vlaatnschen bond, heeft een congres van
drankbestrijding vastgesteld, waarop onder
nonfl«vZr-un b,e8Proken worden het
flfna J^Vie and tusschen drankbestrij
ding en sociale werken en voor de vrou-
8tnjd°B)) 06 rGl Van de Vrouw in 0Dzen
Vrijen toegang tot de tentoonstelling is de
aangesloten leden der bonden toegestaan
Eene vergadering om de zaak van het
woito" 'gS
L. VAN0ER GH0TE.
Yper, den 13 September 1913,
massa moet vandaar eene werking uitgaan
die middelen aa ïwendt waardoor ons volk
in zake godsdienst, zedenleer, kunstgevoel
enz. meer zal ontwikkeld worden. De ver
eeniging is daarbij de school voor sociale
werking en de schuilplaats voor zeden en
godsdienst een lid van onze katholieke
werkmansvereenigingen staat ver boven alle
andere werklieden.Na dat meesterlijk uiteen
gezet was wat er dient gedaan voor de werk
lieden in stad zelf, werd aangetoond welken
verderfehjken invloed de uitwijking naar de
grootstad op ons volk, op zedelijk gebied,
uitoefent. De gewichtige kwestie van de
treinabonnementen het dienstboden vraag-
stuk in de grootstad wat er dient gedaan op
de dorpen om het gevaar van de uitwijking
doch eenigszins te beperken ...al die vraag-
stukken kwamen opvolgentlijk te berde.
Indien men dat nu al te hooren kreeg wie
zou er nog durven zeggen dat men in de
werkmansknngen een geest van opstand
kweekt tegen de patronen? Wie zou nog
zeggen dat het toch niet baat hooger loon te
geven aangezien het volk het gewonnen geld
verdrinkt. Neen dit zal, met Gods hulp, niet
gebeuren met werklieden die in hunne
vereeniging die ontwikkeling, dit hooger
leven, waar hun geest en hert vatbaar voor
verstaan dat het voor deze meerderheid eene
onverdiende en onverdraaglijke vernedering is
in hare eigene taal, in haar eigen land niet
verstaan te worden en dat de Vlamingen ook
in gemengde vergaderingen, hunne eigene
taal moeten spreken, willen zij die taal, de
uiting van hun geest en van hun gemoed niet
z'"7aür e" y0rduisteren, bij gebrek aan
1 licht der beraadslaging,
O de herten der aanwezige Vlamingen bons
den bij bet hooren dier bekrachtiging van hun
eigen volksrecht, hun aangebracht door een om
zyn wetenschap hoogberoemde Waalsche Belg
da' feit (en 't voorgaande) geen bewijs dat
de Walen indien zij willen de twee nationale
alen kunnen machtig zijn, zooals h^t de gelet
terde Vlamingen zyn
Wij meenen dal de Waalsche tegenstand zoo
erg met te bespeuren is - en wellicht vermin-
dfrd - bij de Katholieke Walenbij de anti
klerikale Walen integendeel is de leusliever
Turkscb leeren dan Vlaamsch.
Bij die welsprekende woorden vaD den Heer
Kurth wordt men ook geen pijnlijk gevoelen
gewaar bij het bedenken dat er nog Vlamingen
zy n volbloedige Vlamingen die de vlaam-
scbe taal onmachtig zijn, die het beleefder,
chic., ker vinden Fransch te spreken in Dlaats
,de"i« Vlaa£s "om "ra
Vlaamsch gebrabel over te houden om te 1 e
velen aan de meid of den knecht
peerd of den hond
aan het
»iiHo°nh-laten iWlJ die bedenkingen daar... de
aogwTïe™". ,m"cler(len!e ™ra»d«-
Eeno nieuwe... noodlge beweging
Ja, de tijden veranderen...
rJiua,ar; is de ldd waarop de jongens uit onze
'Ollegien en gestichten den vlaamschen strijd
Yper. Geboorten Dewarl i<Mdnrp
Hoornwerk. - Vanden Weghe Mi Mnnd'
straat. - Louwyck Irène, Zaalhol'nZi'pl.
beke Julie, Pateelstraat. - VanbRdhPmai
Hoornwerk.
p Alfred Geproost, kolle h,n.
delsbebiende, en Margare'a DecorJ k
Ie Yper. L
Sterfgevallen Debouck Clemence,;aar 7
b. ongehuwd, Wenninckslraat. - VU,,'„r
kei Emile, 28 iaar, dienstknecht, ongehuwd
Meenenstiaal. - Vereeck- Augustin, 26 jaar z.'
b., ongehuwd, Lange Tnouroulslraat. Cla're-
boudt Alois, 62 jaar, daglooner, ongehuwd
Meenenstraat.
Huwelijksaankondigingen Lucien Vanquae-
hem, tafelhouder, g,h te Rijssel en Maria
Vandenleerberghe, witnaaister g«h. te Yper
verblijvende t>? Rijssel.-Canaille Vandenkerck-
hove toezichter der gazuitbating, geh. te Boc-
singhe en Helene Delancker, dienstmeid geh te
te Loo, vroeger te Yper.
Poperinghe - Geboorten Gatrycke Valere,
Wijk I Peel Valere, Wyk H.
Huwelijk -. Henri Verhille, schoenmaker en
Julie Annoot, zonder beroep.
SterfgevalThery Bertha, 8 maanden, Gou
denhoofdstraat.
Becelaere. Geboorten Devlies Maurice -
Depreew Su-anna - Beernaert Elvira - Nev
nnck Gerard. - Gorion Marie Louise. - Ver-
caemer Karei. Deeroix Eveline. Castelein
Leopold. Decruydt Julia.
HuwelijkenHilaire Brouck met Leonie
Brouck.
Boesïnghe HuwelijkenJozef Vande
kerckhove met Augusta Depuydt jd. van Lange
marek Camiel Vandeik-ikhove met Helena
Delancker, jd. van Loo. Marcel Ampe met
Eugenie Deruytter, jd van L ffinghe. Mijn
heer Julien Soubrij met Jufvrouw Maria Gee-
raert, jd. van Poelcapelle. Leon Storme, jm.
van Poelcapelle met Eelicie Oogbe. Camiel
Dekeim met Magdalena Vermeulen jd. van
Dickebusch. Jules Vansevenant van Yper met
Maria Smagghe van Boesinghe.
OverlijdensVerfaillie Godelieve, d. v. Reere
en Julia Ooghe, oud 4 maanden. Demeersse-
man Ivonne, d. v. Theophiel en Maria Charles
oud 3 maanden.
Elverdinghe -Geboorten AnnaOogh« d.
v. Aime en Mane Knockaert. Raphael Van
denbroucke, z. v. Theophiel en Klavie Dewitte.
OverlijdensCharles-Louis Vermeulen, 58
jaar oud.
Langemarek. Geboorten Camiel Goude-
5f-uS®%BoDj«min en Leonie Ghesquiere-
Michel D Almagne, z, v. Camiel en Eugenie
Lallewaert - Godelieve Beauprez, d. v. Victor
en Celine Verhaeghe. Denisa Bonte, d. v. Lu
cien en Josephine Vanoverscbelde.
Huwelijken Jules D'Herck, jm. en Adronie
Llaeys,j 1. b. v. Langemarek. Achiel Barbier,
jm. v. Merckem en Irma Degraeve. jd. v. Lan
gemarek. - Camiel Vandermeersch, jm. en Leo
nie Hoorelbeke, jd. b. v. Langemarek.
OverlijdensMaria-Th. Desimpel, jd, oud 81
jaar. Charles Dewilde, wedr v. Oetavie De-
wyze, oud 79 jaar.
Huwelijksbeloften Camiel Haegbedoorne,
Lm' Vu Eangemarck en Zulma Coussens, jd. v.
Bixschote. Jéróme Dewilde, jm. en Celiue
Staelens, jd. b. v. Langemarek. Joseph Huy-
gbe, jm. v. West-Roosebeke en Martha Six, jd.
v. Langemarek.
Oostvleteren. Geboorte Gaston Laleeuwe.
OverlijdenMarkey André, z. v. Hendrik en
Virginia Temperville, 3 maanden.
Reninghe. Geboorten Monica Leuridan,
i,v' Osston eu Maria Noliet. Andreas Delan-
gne, z. v. Camille en Augusta Deghant.
VUmertinghe. - Geboorten Beun René, tv.
Juliaan en Hardy Magdalena Loui'Margaretba,
1 v Edmond en Haezebrouck Eugenie. Bon-
uue Godelieve, d. v. Cyriel en Desmarey Emma.
Nuyttens Gustaf', z. v. Odiel en Desodt Magda
lena.
Overlijden Hubregt Eulalie, 66 jaar.
Woesten. Geboorten Agnes Desmadryl,
d- v. Alfons en I,udovica Huyghe. Firmin
bigoureux, z. v. Henricusen Eudoxie Delboo.
Sterfgevallen Karei Doncbe, echtgenoot van
Sophia Dolphem oud 78 jaren. Luuovica Van-
r*i
«te
-'vy-yy
.1 I macco mout 1
