Onze Weiden
Een snuitje Bitraat
Les Mercuriales Agricoles
De MnflelswaÉle der StiMol
Voeding der Dieren.
L
IS DE EERSTE
DE ZEKERSTE
EN VOORDEELIGSTE
STIKSTOFMEST
Bijvoegsel van 29 November 1913
De meeste veldvruchten zijn geschuurd
gekuild. In sommige streken laat men
enwel de rapen en weieens, de wortp-
ïuitgedaan op het veld, om ze wanneer
st weder zulks toelaat, naarmate men ze
jor het vee noodig heeft weg te halen,
gewone Wintdrs blijven deze wortel-
wassen alzoo tamelijk wel bewaard, zc
;rplichten echter de meiden of knechten
it het doorstaan van schrikkelijk veel
aud en onaangenaam weder'tgeen aan
ie personen wel mocht bespaard blijven.
Knollen of wortelen mogen nooit in
evrozen toestand aan het vee gegeven
rorden.
Op het tijdstip des jaars dat de run
Iers de weiden verlaten om naar den stal
erug te keeren, moet de landbouwer ern-
itig onderzoeken wat hem te doen staat
:ot onderhoud en bemesting der graslan
len. Goede raad ontbreekt hem niet; in
ille landbouwbladen vindt men tegen
woordig artikels over de weilanden. In
ben van deze artikels vonden wij de vol
gende bemerking, welke -voorzeker el
ken lezer zal doen nadenken
«Wij hebben berekend, over eenige
jaren, dat de opbrengst aan hooiin Bel
gië op de toen bestaande weilanden met
15 millioen centenaren kon vermeerde
ren, hetgeen gelijkstaat met 75 millioen
frank. Om deze meeropbrengst te ver
krijgen is het voldoende telkenjare voor
12 millioen frank ten hoogste phosphaten
en potaschmést te koppen.
Welke nijverheid zou zulke bron van
winsten willen verwaarloozen
Voorzeker in den toestand, waarin ve
le onzer graslanden tegenwoordig zich
bevinden, zou het niet voldoende zijn 12
millioen frank uit te geven om zulke ont
zaglijke hoeveelheid hooi jaarlijks meer
in te schuren. In vele weiden zou het
daarboven ook nog noodig zijn daarbij
00 of 200 kg. Chilinitraat in de Len
te te gebruiken, want op vele plaatsen
gebeurt de nitrificatie in het voorjaar
zeer langzaam en zeer moeilijk, waardoor
de groei van het gras dan verhinderd en
de opbrengst verminderd wordtoveri
gens er zijn ook vele hooge graslande
waar de teruggave van eene hoeveelheid
stikstof dringend vereischt wordt.
Hoeveel Weiden zijn er niet aangelegd
zonder de noodige voorzorgende bewer
king was slechts oppervlakkig, de onder
grond bleef ondoordringbaar; het stil-
staandejwater bevindt zich reeds op eeni
ge centimeter diepte onder de oppervlak
te, waardoor de goede planten in deze
weiden ontbreken. De verbeteringswer-
ken moeten in die gevallen de bemesting
voorafgaan of ten minste vergezellen;
daaraan moet men op dit tijdstip des
jaars de hand slaan.
Verder heeft men nog in vele streken
van ons land die noodlottige vrijweide
welke zich verzet tegen alle verbetering
en behoorlijke bemesting der weilanden.
De vrijweide is een ouderwetsch ge
bruik dat aan de bewoners vaneen dorp
of van een gehucht het recht verleent
hunne beesten te laten weiden op den
persoonlijken eigendom van sommige in
gezetenen of op den gemeentegrond, on
middellijk nadat de eerste snede is weg
gehaald.
Waar dit gebruik bestaat kan aan ern
stige verbeteringen niet gedacht worden
Ie De eigenaars laten hunne weiden zoo
als ze zijn; 2* de huurders weigeren on
kosten te doen, waarvan zij niet alléén
de winsten zullen verzamelen; 3e het
voortgebrachte hooi mist aan hoedanig
heid en aan hoeveelheid; 4« de slechte
opbrengst maakt slecht vee
Om aan zulken toestand een einde te
stellen en daardoor den rijkdom der ge
meen te, waar zulks bestaat, te vergroo-
ten, zouden de eigenaars zich moéten
vereenigen om gezameiijk al die weiden
te bemesten en te verbeterenofwel zou
den de vruchtgebruikers der vrijweide in
zeke; e mate moeten tusschenkomen in de
algemeene onkosten, ofwel nog zou de
gemeente, ten profijte voor hare inwoners
de werken van ambtswege moeten doen
uitvoeren.
De opbrengst kan in de meeste weiden
aanzienlijk vermeerderen door aanwen
ding op dit tijdstip des jaars van 500 kg.
Thomasphosphaat en 500 kg. Kaïniet en
in het voorjaar, van 100 tot 200 kg. ni
traat per hectare. Ara.
De boomen hebben hunne bladeren
verloren. De groene kleur der velden is
vervangen door allerhande kleursChakee-
ringen. De misten bedekten niet zelden
de vlakten en onttrokken den gezichtein
der aan ons oog. De Winter nadert en de
landbouwer legt de laatste hand aan 't
werk om zijne bezaaide akkers in orde te
brengen.
Zoo vroeg mogelijk werd het vrijgeko
men land omgeploegd en met het ploegen
werd de stalmest of andere organische
taf sten onder gewerkt, ook de Th >mas-
gilden bij den Boerenbond aangeslo
tentellende 50.614 leden in dat getal
zijn niet begrepen de leden en melke-
rijen, spaar- en leengilden, onderlin
ge verzekeringen en andere inrich
tingen die aangesloten zijn bij den
Boerenbond, maar wier leden daarom
niet altijd gildebroeders zijn.
In 1912 kocht de Boerenbond voor de
aangesloten gilden 52.000.000 kg.
meststoffen38.500.000 k. voedermid
delen voor het vee, meer dan 200.000
kg.zaadgoed en voor meer dan 80.000
fr. landbouwerutuigen.
Een aanbevelenswaardig tijdschrift
voor de franschkundige landbouwers is het Wekelijks verschijnend blad
ABONNEMENT voor Belgie, een jaar fr. 10.—
voor de onderwijzers fr. 4.
voor Buitenland fr. 15.
Dit tijdschrift is onmisbaar voor alwie wil ingelicht zijn over de juiste
prijzen der handelsmeststoffeu, veevoedermiddelen, landbouwproducten,
voor alwie op de hoogte wil blijven van wat er gebeurt op landbouwgebied,
zoowel in vreemde landen als in Belgie. Al de vraagstukken over handel,
huishoudkunde en landbouwtechniek worden daarin besproken.
Beheer en Opstel Keizerstraat, 43, Antwerpen
Inlichtingen, Btochuren, Monsters, worden KOSTELOOS verschaft
door de Délégation des Producteurs du Nitrate de Soude du Chili
Keizerstraat, 43, Antwerpen
Draf en Pulp.
Tusschen de verschillende soorten van
nijverheidsafval vinden wij draf van
brouwerijen en stokerijen, pulp van de
suikerfabrieken. ÏJij de aankomende
koude, nu dat de weidebeesten weer
gestald zijn, is het niet zonder belang
een oogenblik stil te blijven bij de
voederprodukten die nu weer zullen in
het rantsoen gebracht worden.
De draf der stokerijen is zeer ver
schillend van samenstelling en de voe-
dmgswaardeverandert natuurlijk volgens
de graansoort die gebruikt werd. 't Is
een plaatselijk voedsel, dat slechts in de
nabijheid der stokerij verbruikt wordt,
omdat het 95 t. h. water inhoudt.
Men geve den draf zoo mogelijk altijd
warm aan het vee en nooit alleen, te
zamen met droog voeder vormt men ppet
di af een gezond en voordeeljg rantsoen
dat gepast is voor melkkoeien en yef-
b eesten.
Alhoewel het beter is den stokerij-draf
versch en warm te laten verbruiken
kan men hem toch wel eenige dagen
bewaren in 4en winter, des zomers zou
hit bederf te spoedig intreden,
Ziehier de gemiddelde samenstelling
van versche stokerij-draf, volgens ont
ledingen welke te Gembloers in 1904
werden uitgevoerd en welke medege
deeld worden door M. Drumel
Water 93.90 t. h. - Droge stof 1.10
b staande uit eiwitachtige stoffen t. h.;
vetstoffen 0.7Q t. h. minerale stoffen
0.40 t. h. koolhydraten 2.51. h. cel-
stof 0.501. h.
Wanneer men draf aankoopt, zal men
(Verboden nadruk)
{Verboden nadruk)
De volgende getallen, uit eene voor
dracht van Hoogleeraar Vliebergh
aan de leden van het Institut Solvay
bewijzen genoeg hoe belangrijk de uit
breiding is van den Boerenbond in
Belgie
Op 31 December 1912, waren er 560
BELGISCHE
15e Jaar 1914 15* Jaar
Uitgegeven door Jules AEBY
Doctor In Wetenschappen.
De belangstelling van het land-
bouwpubliek indezen Almanak be
wijst genoeg hoe nuttig hij is.
Benevens het officieel gedeelte over
Ministerie van Landbouw en Open
bare Werken, bevat deze uitgave
onmisbare tabellen over meststoffen,
veevoeder en zeer belangrijke arti
kels, door de meest gekende land
bouwkundigen van Belgie, uitslui-
telijk voor den Belgischen Land-
bouw-Almanak geschreven.
Prijs 1 Frank.
Verkrijgbaar in den
8 Nederlandschen Boekhandel
St-Jacobsmarkt 50Antwerpen.
Bl£ÏÏBjaWI»SHte> ^a!L'!affiL:uam«SW5^
CHILINITRAAT
Wanneer men een oogslag werpt op de
handelsprijzen van de verschillende stik-
stofmesten, komt men al spoedig tot het
besluit dat die prijzen geenszins overeen
stemmen met de rechtstreeksche benutti
ging dezer stoffen door de plant. Alzoo
zien wij op het oogenblik dat wij dit
schrijven de volgende prijzen, per een
heid, aangeteekend: mestkoeken, de een
heid stikstof 2,50tot 2,75; vischmeel2„25;
gebrande hoorn 2,15;gedroogd bloedmeel
2,10; ledermeel 1,60; Chilinitraat 1,60;
ammoniaksulfaat 1,65.
Als wij nu tegenover die prijzen de
cijfers der bemestingswaarde stellen, dan
komen wij tot den volgenden uitslag:
Waarde Bemestings-
der eenheifl waarde
t. h.
Oliekoeken 2.50 65
Vischmeel 2.25 65
Gebrand hoornmeel 2.15 65
Gedroogd bloedmeel 2.10 65
Eedermeel 150 65
Cyanamied 1.52 69
Ammoniaksulfaat 1.65 75
Chilinitraat 1,60 100
Juist die meststoffen,die de laagste bemes
tingswaarde bezitten, staan het hoogste
in prijs. Op die tegenstrijdigheid wijzen
sommige meslstofhandelaars om reklaam
te maken en zij willen dezelfve uitleggen
door te doen gelooven, dat niet alleen de
hoeveelheid stikstof in aanmerking komt,
maar ook de nuttige uitwerking van ande
re bestanddeelen, die de stikstof vergezel
len en de natuurlijke eigenschappen daar
aan verbonden.
In andere woorden, men beweert dat
sommige stikstofmesten, zooals bloed,
koeken, enz. duur betaald worden, omdat
ze benevens de stikstof ook organische
stoffen bijbrengen die hun invloed uit
oefenen. Deze organische stoffen leveren
humus, welke een voorname rol speelt
in de vruchtbaarheid der akkers en welke
een gunstig midden vormt tot ontwikke
ling der nuttige microben des bodems.
Wij weten ook dat de humus een ver
beterend bestanddeel is, dat medewerkt
tot de oplossing, de opneming en de voe
ding; dat de humus zijn invloed heeft op
de scheikundige en natuurkundige eigen
schappen van den grond, maar als wij de
waarde der hoeveelheid stikstof gelijkst 1-
len en daarbij voor de humusvormende
eigenschappen eene bijzondere prijsver
hooging moeten toekennen, dan nog is
de bovengemelde handelsprijs van bloed
en koeken overdreven. Inderdaad, wij
moeten niet vergeten dat voor eene ge
lijke hoeveelheid stikstof de stalmest 10
maal meer organische stoffen in den
grond brengt dan bovengemelde handels-
mesten. Een bemesting met 50 k. stikstof
gaat bij deze gepaard met 300 kg. orga
nische bestanddeelen en bij den stalmest
met meer dan 2500 kg.
Men zou wellicht voorbeelden kunnen
aanhalen, waar bijvoorbeeld het bloed
meel dank aan bijzondere omstandighe
den zóó gunstig is geweest als nitraat, of
ook sommige gevallen waarin de kleine
hoeveelheid humus van het bloedmeel
eene gansch bijzondere uitwerking heeft
teweeggebrachtdit is mogelijk, doch
zulke gevallen zijn uitzonderingen. Men
heeft de stikstof van groenmest, luzern
bijv., dank aan bijzondere omstandighe
den, zoo hooge opbrengstvermeerdering
zien verschaffen als stikstof van Chilini
traat. Zal nu daarom iemand op de ge
dachte komen te beweren dat de organi
sche stikstof zooveel waarde heeft als de
nitrische? Wij denken het niet.
Nooit moet men uit het oog verliezen
dat de organische stikstof slechts bruik
baar wordt, nadat ze, in de daartoe noo
dig e voorwaarden, de voorafgaandelijke
gedaanteveranderingen heeft ondergaan.
't Is bijgevolg onredelijk en tegenstrij
dig met onze belangen meer te betalen
voor de organische stikstof, die nog
moet van gedaante veranderen dan voor
minerale stikstof welke rechtstreeks kan
opgenomen worden. Wij bevestigen bij
gevolg dat de hooge prijzen van bloed,
hoorn, koeken, guano, geene reden van
bestaan hebben die prijzen kunnen
noch door de praktijk, nog door de we
tenschap verrechtvaardigd worden,
Het is alleen door de overdreven vraag
naar die meststoffen, voortkomende uit
de onwetendheid der landbouwers, dat
zulke dwaze prijzen betaald worden voor
de organische stikstof van bloed, hoorn,
koeken en ook van andere meststoffen,
waaraan men de meest zonderlinge bena
mingen geeft, om de wezenlijke afkomst
te verbergen.
Zoolang dit prijsverschil zal bestaan
zullen wij niet nalaten de landbouwers
aan te zetten de voorkeur te geven aan de
minerale meststoffen en voornamelijk aan
Chilinitraat.
F. Pirard
Landbouw-Ingenieur
phosphaten en potaszouten worden daar
mede ingedolven, ofwel werd het super-
phosphaat met de egge in den akker ge
bracht.
Nu is het veld reeds eenzamer en naak
ter geworden; de zware wolken, met re
gen beladen, trekken laag voorbij, of
worden spms eens afgewisseld door de
laatste stralen der weinige schoone dagen
die vóór den winter ons nog zullen ge
schonken worden, De granen ontkiemen
e:a putten reeds in den bewerkten bodem
de voedingsstoffen die door den waakza-
men landbouwer zijn aangebracht of de
stikstof die er door de bodemmicroben is
genitrifieerd geworden en opneembaar
geworden voor de gewassen. Op zekeren
—r-.n<t is de hemel helder geworden, de
sterren schitteren aan het uitspansel en de
eerste koude valt in.
Daardoor wordt de werkzaamheid der
microben stilgelegd, de nitrificstie of sal
prierwording houdt op en de plant ont
beert de stikstof welke ze npbdig heeft
om zich krachtig te kunnen ontwikkelen
De landbouwer had dit geval moeten
voorzien; hij had de gewassep moeten
bt hoeden tegen dit gemis van opneem
bare stikstof door aanwending van Chili
nitraat wiens oplosbare stikstof rpcjff
streets opneembaar is. Niettegenstaande
de koude zou dan de ontwikkeling nog
eenigen tijd hebben voortgeduurd, en de
krachtige ontwikkeling der plant, de ster
ke uitzetting der wortelen zou een prach
tig graanveld hebben gevormd.
Kleine oorzaken hebben dikwijls groo-
te gevolgen; het achterwege laten van
dit snuifje nitraat 50 tot 75 kg. per hec
tare heeft dikwijls, en bijna - altijd in
harde winters, ernstige verliezen voor
gevolg.
Men moet niet vergeten dat zonder
stikstof de plant hare weefsels niet kan
vormen, dgt hare stengel en wortelen
zich niet kunnen ontwjkb lenzij blijft
zwak, kwijnend en niet bestand tegen de
guurheden des Winters.
Wanneer in het voorjaar de groei
moet hernemen is het wortelgestel te
zwak, de ontwikkeling gaat te traagzaam
de gewassen kunnen geen nut trekken
uit den voedinsvoorraad,hoe overvloedig
deze ook zou kunnen zijn; de tijd gaat
ondertusschen voorbij en eindelijk komt
men tot het besef dat door de verwaarloo-
zing eener kleinigheid groote verliezen
werden opgeloopen.
P. Fernand d'Amay.
