HetEerste Gevecht
van Yper
Beslissends Enpisciie Overwinning
Uit mijn Dagboek
YPER
Van week tot we?k
Berichten
BEVEL
Brielen
De Vluchtelingen
VERLOREN SZTJg?£
Engeland
Bezoek van Hoofdminister
de Broqueville
De opening in de frontlyn
De strategie van Opper-Generaal
French
Dringend Verzoek aan al wie eenige
Rome maar dit kunnen wij niet doen zon
der terzeifdertijd ook uit te drukken de diepe
droetheid welke ons hert verscheurt van af
het begin van ons- Pontificaat. Wij gelooven
nocht ins dat de Belgen niet moeten vergeten
dat, na het onweer, de zon niet d aalt de
menschen hier heneden herop te beuren.
We wenschen zelf" voor onze geliefde
zonen van België van welhaast de schoone
vredezon te mogen begroeten op het horizont
van hun vaderland.
We zouden zelfs willen ons niet te moeten
bepalen bij enkele wenschen. Maar voor het
o igenblik, wij vragen dat de Bilg n niet zou
den twijfelen aan de welwillendheid met de
welke wij hen z <o geern omringen.
De Paus eindigde met zichzdf geluk te
wenschen dat de keus van Koning Albert
gevallen was op een leeraar in de rrch ui
aan de Hoogeschool van Leuven, een oud
minister van ret k weken die niet anders
kan dan zich laten geleiden door de liefde
voor reclit en w iarheid m
Belgen hebt ge verstaan
Ju 't moet eruit, en alle Belgen d >en mèe
I.eve Paus I cneaic:us -V Y
ver deze mogelijk is, vooial het wreede
onrecht hem aangedaan.
Sir Grey voegt erj bij dat Kngeland strijdt
om Earopa te bevrijden van de bedreigingen
van het Pruissisch militarisme, opdat alle
landen vrijelijk hun onathankelijk bestaan
zouden leven en gelijke vrijheid genieten.
Hij eindigde met eene lofsprake voor de
Engelsche soldaten.
n ird uk wekken de aar spraak ven
SIR EOWARO GREY hngelsche in nister ran
vBuitenlanasche 4aken over her duitsch c/.in-
ptot.
Sir Edward Grev zat, Main.lag laatst,
eene meeting voor ie Londen. Hij sprak op
ziine beurt te midden de geestdriftige toe
juichingen der men g e Ker .t deed 'hij de
beginselen van den oorlog uit in en to< n 'e
boe Drfftschland alle besp e'ungen geweigerd
h id en sedeit lang den oorlog bereid had.
M'e know now, - g 'e hijill r the r-
man Give nn n' p cp t ed for war a< only
people w'1 1 plu 1 can .fea 1 e Tn s :s th
fourth tim witiii li vinme no y iha'
Prussian has made war it Pu: ope IV,
n-e dele' m ned th u ir shall he the <ast time
t at war shall he in d" this w y 11
Sir Ed 11' rd Grey
Dat wil zeggen
We w/ten thaps dat het du sche gouver
nement de oor logs toebereidsel en had door
gedreven zoover het aan een volk mogelijk
is Het is, van menschen-geheugen. de vier
de maal dat Pruissen de oorlog in Europa
doet losbersten. Wij zijn er toe vast beslo
ten, h t moet de laatste maal zijn dat er
alzoo zal gcoorlogd woiden.
Na uiteengezet te hebben hoe Engeland
en Frankrijk beloofden Belgic's onzijdigheid
niet te schenden zoolang deze door anderen
giëerbi digd bleef, hoe Duitschland zulke
belofte weigerde, hoe eindelijk Engeland,
nadat Duitschland Belgie's grondgebied ge
schonden had, zich verplicht voelde uit alle
krachten tegen Duitschland op te treden en
Belgie te verdedigenzegde hij op welke
voorwaarde er vrede zou gemaakt worden.
De hoofdzakelijke voorwaarde moet deze
zijn
T he essen:ia! cond lion ztgde Sir Guy
must be the restoration to lit Igimn of h r
independance, national I fe and fi ee pos
session f her territoi yand rtparation to
her, as far as reparation is poS'ib e for ike
cruel wrong done to her.
De hoofdzakelijke voorwaarde moet zijn:
de herstelling van Belgie's onalhankelijkheid
nationaal bestaan en vrij bezit van haar
grondgebied en schadeloosstelling zoo
OMSTANDIG VERHAAL
«o
.1/ WILL I UW IS. de we'» kende Vm
rikaanseiie dagbladschrijver, deelt nudc aan
de NEW YORK TBI BI NI'. Itfl vest' vol
ledit' verbaal van hel vermaard g vecht \.ui
Yper. Oil vei haal w. rd ove genomen ii hel
L. ndeiisehe dagblad I III'. DAIIA MAIL
111 daarvan werd >k iet uil/brei 1 verslag
t.|"r,en.-m' ii in hol e r.sle der Loinlensche dag
Uaden Tl
Maart II.
TIMES nr van Vrijdag 5
HET GEVECHT VAN YPER t w.
dit dal gestreden we d ,i ulo OcMher-h'.gi»
N. viinl r 1911 wi ma ncn "l: HET EEI5STE.
immers scd-ri dien "I' lieden woédt de
rlo' altijd voort rond de s!ad en we me •-
'non jat 1 ander. HET TWEEDE alsdan,
yd plaats grijpen alhier, hij de e rsie schoone
>M) voorgoed de duitseliO's op de
vlucht le drijv- n - Het Slecht van Yper
i„- wordt door M. Irwm voorgesteld ais
en IksIi's. eilde slag. wellicht als de wer
kelijk bcslissciidsle slag van den oorlog; im-
ZONDAG 21 MAART hebben wij te Yper
een versehifikke'ijk. dag beleefd. Reeds in
den-nacht bind II lot 12 11. werden ve'e ge
wikt door een geweldig geseholkanonnen,
niiti ailleiizt n. geweeren. 't Was al aan den
gang. s Morgens, van af hel eerste klaren
van een lu idere» dag le wege. t >1 's middags
hadden de kwartieiè 1 van de Bijsselpoort.
Kruisstraat, Frezcnlxrgdraal. stuikvesien een
mum-ui ikkelijk bombardement mei groot e obus
sen Ie onderslaan. I)e mensehen van aldaar
v| idilen zich naar I midden van stad. He i
den d ig ok door was t een ove varen van
vlii/tuigen; wel e 11 dertigtal t. w. van de
I n;lv; noolcn en van de i vijand, t Was een
gesehol 0111 haloorde te worden op de vij
andelijk vlieg, is fli eenige Kommen lieten
va'len zonder selia Ie le veroorzaken. Dal vlieg
tui'. s|*i duurde tot 's avonds!
Van na de noen lol rond de (i u. in dea
vei l avond ging hel homhardemenl weer aan
de ing, Nn vielen de obussen inecr Slerre-
kwaiTiei-waarls. De lucht schokt, de grond
.daverde van de scholen Ki ontploffing. 11. In
di 11 v e.ravou! nog rond 5 I 2 11. vielen er
shrapne's in I e. nier. I Was ook e 11 gesis
san shiapne's die over s'ad vlogen waarschijn
lijk in de Cehling van onzen observul'e bal-
ton. die heel rus lig. in 't stille weder. en
;nt'. Icsr.l licel den dag uilzal Andere werden
•:.>eholen naar straten en wegen in 't ronde.
We hoorden van rei drietal g. kwetste bur
gers over de s alie en van landbouwer
Yanncslc van Ms rs't di. org Inkki lijk dood
i.-di.nu wild op d viam. rlingschen sT ru
we-.. ver *1 gesticht san 'lil. Hert.
Spijts I bombardement was er. met I schoon
we. r. if-.; al veel volk op de heen. De Mis-
s-.cn 111 1 odd, lijkt diensten werden, als nu or
v.oi,nlc. godvruchtig en in geoole menig
te hijg w ond. Ho. dal een dingen al- komt!
I hulde I over vijf maanden gew eest hij de
c.rsU I inhardem. 11'11. niemand se' i r luid
de dul l eii uil huis of ktlde- kruip. n. Nu
.raakl nu 11 daaraan gewoon of wordt men
de richting wijs.
MAANDAG 22.
iicnt'tkraai. wie.al
Van al hel eerste ha-
vliegers in de lucht. Yer-
1 liilii ihiitsehers vli gen over 'l Noord-west-
l/n in N.iluuriijk dal er fel op gexholen
wii.it. Maar onze vlieg;rs zijn tilrijker. de
1ik 11 s c 111 di duilsehe lijn «v.r. de an-
,.'tr hiuiil.n 0111 zcgg.ns waclil boven de
hul of waren aan tb.spi.de 1 van vijan
delijke Irani. I11 den modgen nog al hevig ge-
vc.hi.l onze kanonnen zijn T di, de duilsehe
jdilliiM.en aan sink seAvi t'en.' De nuiiseh. ka-
111 unpi /.wijg n. hadden zij geen bommen me. r
o, uncn zwijgen, hadden geen hunner meer
.dan2 Drli'l e:ir,i k'eiti shripnels maar die
lid óver de liijse'poort niet g. raakten.
Wat Maandag een. aanganam.' verassing
was. was het
aan Yper. Zijne Excellentie heeft de slad
ut; zien en een lang en nauwkeurig bezoek
,1/iachl aan onze in-puin-li /gentle praalge-
1 uwen
'Ie midden der oorlogsrouw die heerscht
ver <le sleden vinden il Yp 'Hingen een
livesl in de eer welke de stad aangedaan wordt
di er zulke l>. langst.diende bezoeken t Is voor
In 11 i\ 11 bewijs dat onze groole mannen Yper
hocgsehatlen 'en g neg. 11 zijn. lis ook een
re den I, meer 0111 t hopen op heropbouw en
lu rii ven
Maar wat de Yp. Hingen ontroerd.- tot in
I lu i t 't was te vernemen dat zijn Excellen
tie II oofdminisliT de Broqueville een onver
wachts bezoek bracht aan liet Burgers gasthuis
van I H. Hert ingericht en bediend door
de Engytsclu van de Fi'fends Ambiilance Fnii
met de medehulp (kr zi.kenziist'is \an bet
\pitseii O. L. Vrouw hospitaal. M. de Bro-
qutvillt <liel zicit g.bi.len doo:' al d? zalen
waar <le zjrke ol gekwetste burgers bezorgd
worden; hij ging van b d tol be l. had e 11
v'aainsoii woord van troost en aanmoediging
vcor allen.
En ja. dat was een troostend bezoek voor
de zieken dat niet w.hu» tol hunne zedelijke
i ptxuring zal geholpen hebben; t was ook
mus voor dien slag wer.l de laatste doorgang
gesloten in den samemV.rkeiiden t. genstan I
der Bondgcnootni 0111 alle verder vooruitgang
en d 1 orlocht op Darijs c 11 Ka'es en pmsin-
1 cling der Iranschen aan de duilscliers Ie
I letten.
Hot was voorwaar n krijgso|H'ralic di
/al '.ilioekl slaan in engelsche oorlogsanna-
lui onder de eerlijkste daden van het Bri-
liseh leger: immers alhoewel er aan hel ge
veeld meer engelsche toepen deelname» dan
aan el ijk wilk.n slag de cngelschcn ooit
leverden in t verleden; toch stonden er op
dit slagveld slechts 120.000 engelsehen tegen
('OO.OOt ditilscliers wat nicer is dan liet ge-
lal dujlsehers die in 187!) ten strijde trokken
U v.ii de franscticn.
Hel is g.wcicn dal 111 1 October de iluil-
sehers iiiiden vooruitgang hadden gemaakt
door Belgie en Frankrijk. IX- ruiterij voor
posten stonden bijna aan ito poorleni van
l'nrijs. De achlcniitlrckkendc bontgenooten
toch wisten profijt te li'.kken uil e.n seltie-
Iijk i-pmarscU, ooslwaarLs weg van Darijs,
van von Kluck s leger jilaalsmakemle voor
het Ie. i' van den duitschen kroonprins, ojv-
lal deze eer had de gelei I ee est van al :1e
fransehc hoofdstad binnen te Ine len. Die
t/i'il van den k.izerlijken erfprins kosslte aan
de duitsclicrs de nclerlaag langs de Manie
en hun aftocht lol aan (ie Aisne.
Kort nadien li gin October was lie:
ingelschi leg.r overgevoerd geweest langs Ka-
les en <l;it lui oorliy^vfronl uitbreidde noord
en wislwaards tol aan de zee. Op II October
echter log er nog eene opening van 50 en
gelsche mijlen tusschen Rijsel en de zee én
een goedkenn. 11J bezoek van toegenegen at
tentie voor onze engetsche vrienden, l il al-
lérherten kwam e n rechtzinnig da nk 11 Heer
Minister Dit woord herha'en wij ook: Dank
11. Heer Minister, Yper veqgeet uw b -zoek ni t
DINSDAG 22 morgen hij teerste ontmoeten
was hel gesprek van eenieder: theeft gestoven
van den nacht! Was me dat een schi den
't Heeft schier nog nooit zoolang en zoo erg
gegaan! De vijand zal zeker een go; duw ge
kregen hebben! t^ial hef ons verhopen!
Anderszins zoo wat kalme dag. Buiten na
tuurlijk ecnige shrapnells di schuifelen en
ontploffen en cenige maripilen- over de stuik-
vesten.
WOENSDAG 21. We dachten van de
week i'vcls het allergeweldigste gesehol ge-
Stfoprd te heliben. niet t; doen; nooit i. liet
zoo geweldig geweest als gideren avond van
8 12 t./l s morgens. De troepen van den Her
log van W urlemberg die daar ove.' Sint Eloi
liggen hebben eens Ie meer kennis gemaakt,
lot hun grootc schade, met de cngelschcn die
sl-and houden 111 langzaam maar z.ke.' al
hier Ixi waarts opgaan, aldaar naar Rijsel.
Anderszins mógen we zeggen dal het woens
dag kalm was, buiten cenige obussen die
ove rkwamen tussclu n de s!ecnweg via 11 D c!,e
busch en Kenunel.
DONDERDAG 25. Na een kalnien 11101-
en lieetl lie! kanon gebukler hernomen rond
de slad l Is oorverdoovenil, maar de bevol
king is daardoor niet verschrikt, wel inle-
g'. nclieel. immers t zijn de kanonnen der Rond-
i.noolen. Hunne bronze/i stein is voor ons als
de profetie der aanstaande verlossing en vic-
ti rie. Bond den avond vernemen w ij dat de
Duitsclicrs cenige marmieten» zonden al de
kanten v an 't Wetdadighei Isbcstielit
Bond 8 11. in den avond werd Vlameriinghe
gebombardeerd. Een tiental scholen werden
erop gelost, waardoor verschillende huizen ge
schonden werden. 2 so'daten g doo I en een
drietal burg.rs gekwetst.
'YBI.1DAG 2fi. Er werden nogmaa's shrap
ne's g scholen naar dea Ylam. 11 ngsehen steen-
wig Een in isje van II jaar, Dahni e Lorgli-
son werd g,dood. Een tiental obussen komen-
incnde uil I N.-O. vielen op de kaai en rand
liet .slachthuis.
De ouderlingen van beide geslachten die
zouden willen om aan het gevaar te ontsnap
pen en den noodigen onderstand te vinden,
naar Frankrijk uitwijken, moeten vóór
Maandag 29 dezer, hunne naam en woon
plaats kenbaar maken aan de Heeren geeste
lijken der parochiekerken, aan den Heer
Policiekommissaris op zijn bureel of aan
den Heer Sekretaris der Godshuizen, Statie
straat, nr 47.
De oude vrouwen zullen eene plaats vin
den in het gasthuis te Pontoise en de
mannen in dit van Corbeil. 't Zijn twee
goede gestichten en niet ver afgelegen.
v
De burgemeester der s'ad Yper brengt aan
de landbouwers ter kennis dat de herneming
der lancb luwwerken mag toegelaten worden
in de streek gelegen ten westen van de lijn
Yper Kanaal van Yper - Boesingh
Ziydschote Reninghe
Dientengevolge, verzoekt hij de landbou
wers. die het Ypersche gedeelte dier streek
benomen, te willen een deel hunner velden
afbakenen, dat zij wenschen te bebouwen of
der weiden die zij begeeren uit te baten bij
de lokalen als kantonnementen gebezigd
(hofsteden of stallingen) moet er eene vrije
plaats van ten minste 3o meters breedte
onbebouwd blijven voor de uitgangen.
Doch, gelijk de militaire overheid het doet
opmerken, zal die maatregel enkel toegepast
worden voor zooveel het belang der krijgs
bewegingen het toelaat.
A len mag geene landbouwwei ken laten
uitvoeren ten Oosten der lijn Yper
Kanaal van Yper Baesinghe Zuyd
schote Ktninghe.
Yper, t2 Maart 191 5.
De Burgemeester,
R. COLAERT.
KONINKRIJK BELGIE
«o»
Gezien de staat van Oorlog,
Gezien de noodzakelijkheid mnatiegelen
te nemen om de gezondheid van de burger
bevolking en van liet leger te verzekeren,'
Gezien het besluit-wet van den r'n Fe
bruari 1915 (Nr 45 en 5o van het Staatsblad
met \flcn val Antwerpen haastten zich de
Duilschers dien weg in te slaan vóór hen
drijvende liet bclgiscTie leger en de engelsche
legi r divisie van Generaal Bawl ins,ju dewel
ke Ie laat was aangekomen oin d verster
king van Antwerpen t-' relden.
De vluchtende be'g 11 namen eindelijk stand
langs den Yzer terwijl Generaal Rawlinson.
spijts alle moeilijkheden zich met hen rechts
in verhand stelde, en zijne frontlijn uitstrek
te Ypcrwaarts.
Bond dcnzelf.ten lijd de fransehen die le
Rijsel moesten opgeven 111 daarna La Bus-
sóe. zonden in den nog openslaande» door
gang hun TK.BHITOBIAl X 0111 met de
uiterste schier wanhopige |>oging de opruk
kende overgroole duilsehe massa tegen te
nouden.
De lijn plooide gevaarlijk en welhaast ware
het op een berst-punt gekomen, o'swanneer
op 11 oclober de eerste troepen van het
«roote engelsche leger le Sl-Omer aanland
den.
Rond 19 oclober had het engelseli leger
een uikenloopendon strijd aangevangen waar
van 5 per hel ccnterpunt was. Ter zelfder lijd
had het Belgisch leger een wanhopig gevecht
lai iinc» om de oe.ers van den Yzer. tegen
de zee. le behouden. E11 de Vlamingen wonnen
ncn wat ze wikten, de uiterste linkcrlijn van
het front stond pal en onomstootbaar.
Generaal Rawlinson had zijn frontlijn, meer
als mogelijk moeten uitrekken en sloeg ook
Akï- 1De inenting tegen de typhus-
koorts is'verplichtend voor de burgerbevol
king"?* in gansch de streek bezet door ver
bondene en nationale troepen.
Geöeesheeren worden gelast de inenting
der bevolking kosteloos te verzekeren zij
zullafcaan elk ingeente persoon een getuig
schrift afleveren.
DeL'emeentebesturen zullen lijsten opstel
len waarop de ingeente inwoners der ge-
meetje zullen opgeschreven worden.
A^J. 2. De inwoners der streek, in
artikel een aangeduid, die weigeren zich te
latep inenten, zullen kunnen verplicht wor
den 4(le streek der legers te verlaten en als
vluchtelingen behandeld te worden.
art. 3. Zullen alleen tot de inenting
niet ^verplicht worden de personen voor
dewjke de geneesheeren eenig beletsel zul
len wstatigen.
bTji bewijsschrift zal hun afgeleverd wor-
A|j!tT. 4. Ieder geneesheer die een geval
varifyphuskoorts waarneemt is verplicht het
keotaar te maken aan het gemeentebestuur
alsook aan den opziener van den gezond
heidsdienst ten laatste daags na de bestati-
lie geneesheer die zal nalaten deze ver
klaring te doen zal vervolgd worden voor de
gewone rechtbanken en zal kunnen gestraft
worden met een boet van 20 tot too fr. of
niejeene bijkomende straf van 1 tot 8 dagen
F%>ng.
«RT. 5. De personen door typhuskoorts
aangetast zullen, indien de krijgsoverheid
het noodig acht, in bijzondere lazaretten
gelracht worden waar zij kosteloos zullen
behandeld worden.
^RT. 6. Telkens een geval van typhus
koorts aan het gemeentebestuur zal kenbaar
gejnaakt worden, zal dit bestuur aan den
in| ing der woning van den zieken een lees
baar plakkaat plaatsen, de ziekte in bet
fraSisch en in het vlaamsch aanduidende.
Art. 7. Een kostelooze ontsmettings-
dienst der lokalen waar typhuskoortsigen
zullen verbleven hebben, is ingericht. Elk
geval van typhuskoorts zal onmiddellijk ter
zijner kennis gebracht worden door de ge
meentebesturen.
De verdachte woning en hare omgeving
zitllen ontsmet worden zoodra de zieken
zullen weggevoerd of genezen zijn, waarna
hejt plakkaat, vermeld in artikel 6, zal afge
nomen worden.
Gegeven in Ons Hoofdkwartier,
den 22" Februari 1 h 1 5
Voor den Opperbevelhebber,
De Onde -Stafoverste,
WIELEMANS.
DONDERDAG 12. Die dag is kalm voor
bij geg.iaiu maar tOiv.l 9 u. in den avond be
ginnen de obussen we.r door de lucht I
brommen. Ongelooflijk vee! soldaten kwamen
gedurig voorbij 0111 de lijn te gaan versterken.
ZONDAG 15 Sedert een paar dagen is
afle rustig geworden: de stad wordt niet
nji ti gebombardeerd. Van de kalmte gebruik
ifCTkfndc. tien ik* even naar de stad gaan zien:
zij is niet meer kenlijk! 't Is om erbij te
wccncn. zoo deerlijk is ze gehavend. Gansehc
kwartieren zijn verdwenen: in de Tempel-
straat, koterstraat, Markt. Rijsselslraal, Dix-
niude-straat, enz. De menschen beginnen noch
tans weer moed te scheppen, en moest hel
rustig blijven elan zouden de gewone bezig
heden spoedig hernemen
MAANDAG 16. 'tWas alles ijdele
hóóp1 b' mbardomenl heeft mei nieuwe he
vigheid hernomen. Den lieelen dag heeft liet
gejduurJ
V OENSDAG 18. Een dag rust .verd
ons vergund, maar vandaag is 'l weer er
ger dan ooit Meer dan 50 obussen vielen
langs de Kruisstraat en rond de statie. Daarop
volgden gedurig schrapnels.
DONDERDAG 19. De nacht is kalm
voorbijgegaan, maar in den dag werd er go-
durgi gebombardeerd. Wat ongelukkige tij
den beleven wij toch. Het regent en sneeuwt
binst den dag en t' vriest binst den nacht.
Ohdcrtusschen komen obussen en schrapnels
onze rust benemen. Daarbij begint het leven
hier hoe langer hoe lastiger te worden. Er
is schaarsehheü 1 aan alle voed se' .aui brood
lijk aan vlevseii. aan boter lijk aan melk;
en verbeteren doel het niet. alles ligt vol
solïlalen.
VRIJDAG 20 Nogmaals een dag van
angstige spanning door t voortduren van 't
bombardement. Nochtans beginnen wij daar
wat aan gewoon te worden en de afmattende
onrust die ons in I eerste beknelde is ver
dwenen.
ZONDAG 22. "t Bombardement duurt
nog altijd voort Vandaag herbegon hel rond
8 12 u. Bijna alle dagen branden er Hui
zen af in de stad en ve'e menschen lateri
er hun levener zijn reeds -12 burgers dood
gebleven door bomIiardoment.
De Zondag levert voor ons g>i/11 verschil
op bij een v.tekdog de beste kleeren worden
niet meer uitgehaald en 'tis reeds de tweede
week dal wij geen mis kunnen hooren: de
kerken zijn gestoten en niemand ook zou
tiet durven wagen er heen te gaan. Gedurig
hooren wij de obussen sloor de lucht fluiten
en m iedere ontploffing zien wij eene ont
zaglijke rookwolk de lucht ingaan, 's Avonds
is de luclht in een rooiden gloed gehuld dooi
den laai der brandende huizen. Door hoe
veel menschen zullen die duilsehe bloedhon
den niet vervloekt worden! 1
11. 1 '2 u. Voormiddag: Terwijl ik aan 't
venster sta te kijken, zie ik a! mei eens Jiet»
torentje van St-Maartenskerk neertuimelen, ge
troffen door een obus. Korlc oogenblikken
ü'Arna vuil er een in dfcn toren de." [luiks
vuiav t oud beiaardspel in bangL De bar
baren mogen lier zijn over hun werk:-««ij
overtreffen dc Vandalen!
12 2 ui 'fjWas hull niet gfenoeg het.
gebouw tc schenden door li l te beschieten
Sve zijn pis een uur later en ile toren slaat
in lira lid.Ta. dat praalgebouw. de roem van
Vlaanderen, dat gedurende eeuwen al de stor
men heeft doorstaan, wordt in een oogcnblik
de .prooi der vlammen. Dit danken wij der
mensehlievendheid van. Keizer Wilhelm II.
■lu. namiddag. Na de Halle, werden weer
andere gebouwen in brand geschoten. Gansch
de lucht is rood verlicht cn de vlammen slaan
boven den kerktoren in de hoogte, I Is reeds
meer dan twee uren dat wij dat schouwspel
bekijken cn 't schijnt nog zijn toppunt nief
te hebben bereikt, t Is schrikkelijk 0111 aan
schouwen! Atti'a II mag met voldoening op
zijn werk nederzien cn de harp bespelen zoo
als eens Nero vooi :t brandende Rome.
MAANDAG 28. Den hee'.cn nacht werd
er met shrapnels geschoten. I11 den dag was
tkalm. Nochtans woekert <te brand in de
stad nog steeds voort. Halle, Kathedraal.
Markt, Botei'slraat.
DINSDAG' 24 Eene batterij de,.' ditil
scliers werd vernieldde stad werd gerust
gelaten. In de donkerte van den nacht staat
tie ohuten stelling van Sl Maartenstoren als
eene brandende vuurbaak hóóg in de hudii.
DONDERDAG 26. Vandaag heb ik
liet dioevigste schouwspel aanschouwd dat ik
in gansch mijn leven gezien heb: de stad
Yper na een bombardement van meer dan 3
weken.
Sedert gisteren morgen werd er niet meer
gebombardeerd en ik ben gaan zien. Zoodra
'men buiten kijkt, ziet men reeds de teek ens
der verwoesting;: de muren der huizen zijn
gespikkeld met ontelbare mode vlekken. Vóór
de statie ligt het vol kasseisteenen, gebroken
lantaarns, verspinterde hoornen, klompen aar
de. stukken hout en glas. Rondom hei stu-
lieplein verlootten de huizen hun binnenste
door gapende wonden. Verder in de Statie
straat, Tent polstraat. Boterslraat, overal het
zelfde droevig tooneelgebouwen plat gescho
ten en Ingevallen als knarthuisjes, andere vol
komen uitgebrand, vertoonen niets meer dan
zwartgerookte muren. Op' den hoek der Bo
terslraat en Neermarkt slaat nog een huis
te laaien, dc balken knetteren, de wind speelt
in de vlammen en eene verzengende warmte
slaat 11 legen. Ilor verder ik de stad inga,
hoe akeliger liet schouwspel wordt. Niets dan
puinhoopen, stukgeslagen wagens, gescheurde
muren. De Hallen staan daar als het arm
zaligste wrak dal kan overblijven van een
praalgebouw dat aan de stormen van zooveel
ecuv cn hc.t' veiTsbwn. liet monument is
op gansch zijne lengte en breedte totaal uit
gebrand. De toren rijst lvoog op in dc grijze
mistige luchl als een geraamte. Hij i» ook
volkomen uitgebrand en gescheurd van bóven
lot onder. De twee beiaardspelen zijn er dwars
een wanhopige slag 0111 Yper te behouden en
om. links in verband te blijven ine de b/lgen
011 hunne fransehc hulptroepen. Met 20 Ok
tober was die engelsche frontlijn gevaarlijk
dun geworden en kwamen ook een duilsehe
massa sneller en sne'ler toe en dreigde het
zwakste engelsche punt liet linksche verbin
dingspunt tusschen èngdsehen en belgen met
fnujschen door te breken.
Ondertusschen luid Sir John French, voor
aleer nog heel hel leger aangeland was.
zijne troepen door een reeks krijgsmunoeuvers
geleid welke later tijd door de soldalen zullen
bestudeerd worden om hun vernuftigheid bui
ten kalle kiijgsoverlcvcringvn.
'Pi midden dit griiane.var en een; licete
gouvt' in vuur en vlam was de oorlog over
gegaan tot afzonderlijke gevechten die zou
den brl'o/md staan in de oud-historische oor
logen. De fransehe 7o-kanonnen, de gewee-
ren .cn bayonnctten van hel engelsche der
de korps waren meester geworden van den
Catsbcrg. Ditzelfde derde korps, gedurig aan
vallende trok voorwaarts tot aan Armenliers
alzoo op eene week 20 mijten winnende.
Het «wecde korps, rechts van het derde, miek
een korten draai rond La Bassóo zoo.lal het
op zijn linkerkant. 10 mijlen vooruit sprong
lot op een verbindspunt met het derde.
Nu dat de gevaarlijke dag van 20 Oct aan
brak, was de legermacht onder hevel van
Oppergeneraal French uilgelcngd op een 25
mijlen-front voor La Bassée op een punt ovct
Yper; edoch hield nu ook de duilsehe te
genstand vasten voet, noch engelschen, noch
fransclien konden dien tegenstand breken
en den vijand verder achteruit drijven: de
engelsche frontlijn was toch gemaakt: al
hoewel nog niet gansch vast en buifen-
gevaar rekte de lijn uit tot aan de frattco-bel-
gische lijn die begon van aan lie! Houthulst
büsch tol aan dc zee.
Juist i|) dit reeds aangewezen vcrbandspunl
stond dc uitgeputte en over-uitgelrokken di
visie van den engelschen generaal Rawlinson, cn
juist dan kwamen altijd maar duilschers pp
lanes dc belgische spoorlijnen, t Was alsof
ze, langs alle kanten op ons neer-regenden,
zegde een toeschouwer en de meeste vijande
lijke troepen zakten af naar hel linksche zwak
ke punt.
Generaal French als trad li ij alle oarlogs-
weltcn onder de voeten had niet alleen dc
lijnen van zijne belangrijke tweede en derde
korpsen zoo dun gelegd maar ook zijne re
serve» g.be/gid. Al de mogelijke versterkings-
troepen uit Engeland waren gebruikt geweest
0111 een leger op le vuljen.
Wat zou deze engelsche aanval zwaar
kosten aan lijf cn leven! I)c indiaansche troe
pen waren in allerhaaste van aan Marseille
naar t front gevoerd geweest cn den dag
waarop ze toekwamen hing de engelsche macht
aan oen draad Maar t scheen nog
dal die krachten: indiaansche troepen, fran
sehc ruiterij, artillerie. én fransehe territo
riaal regimenten nie: zouden genoegzaam zijn.
Bleef nog het Engelsche eerste korps over
(aider bevel van Generaal Sir Douglas Haig-
Een leger kan op geen dag van fiontstan,':l
veranderen. Terwijl de tweede en derde korp
sen bun vooruitgang doen van 25 mijlen, nam
het eerste korps uit Soissons af en op 20
doorgevallen en alles ligt er opeen,
en rondgespreideen ontzaglijke Ruine.
Bij de Kathedraal is "t weer eenzelfde
schouwspeleenige muren 't geraamte van
teren, zwartgerookte sleencn, gescheurde nni
wanden en neergeplofte balken!
Wie heelt ooit akeliger barbarcuwerk aan
schouwd?
VRIJDAG 27 Nogmaals wordt de ha l
gebombardeerd. -
MAANDAG 30. Drie dagen zijn tame
lijk kalm voorbijgegaan. De obussen waren
meest naar onze batterijen gericht.
(LODF.wijk AKF.ND
Wordt noor/f/eert.)
Maandag was liet klein dorpje in leest
immers een dertigtal kinderen knechten en
meisjes deden hunne plechtige communie
't was een roerende plechtigheid midden den
droeven oorlogstijd.
Een pijnlijk ongeluk kwam 's namiddags
de blijheid van dien schoonen dag storen.
Een vastliggende luchtbal dienende als ob
servatie post yoor liet leger, en geankerd een
weinig buiten het dorp, dat fel door de
duitschers beschoten werd.
De duitschers zonden niet min dan zes a
zeven houwitsers en talrijke shrapnels die tot
tegen het dorp vielen. Een dier obussen viel
op de woning der hoeve Xaveer Vercaigneen
ontplofte binnen vijf, zes personen die zich
binnen den keuken bevonden werden getrof
fen en onder steenen en kalk bedolven drie
waren erg gewond, eene vrouw en de twee
kinderen van de hoeve, een knaap van 14
jaar Gerard Bostyn van Moorslede werd
door een schert van den obus aan de keel
getrofien en gedood. De andere kwamen er
met lichtere wonden en een hevigen schrik
van af.
Niet te verwonderen dat het volk van
Brielen allen behalve gerust is.
W\
mogen KOSTELOOS voor driemaal
in liet Ypersche Volk hun verblijf
laten kennen aan hunne familieleden
of vrjenden,alsook nieuws van dezen
zoeken te verkrijgen.
inlichtingen kan verschaffen over LÉON Van-
DERBEKE, barbiersgast, oud 18 jaar, geves
tigd te Yper, zoon van Gustaaf Vanderbeke,
koopman in kleerstoffen, Gasselstraat te
Yper, die inlichtingen te willen mededeelen
aan het bureel van Het Ypersche Volk
boterstraai, 36.
G. Markey, Cartonstraat, 25, te Yper,
vraagt inlichtingen over de volgende perso
nen Adeline Ghekiere bij E. H. Honde-
gliern onderpastoor te Oostcamp Jules Ghe
kiere, schilder, Oost Nieuwkerke Petrus
Markey, schoenmaker, Wervick Alois Bal-
Vandenbulcke van Moorslede Julie Pille
van Oost-Nieuwkerke.
Petrus Vermeulen van Yper, Zonnehe-
kesteenweg. 42, vraagt achter nieuws van
zijn schoonbroeder Richard Deplaedten zijne
vrouw Clementine Huighe, den 8 Januari
vertrokken uit Vlameriinghe.
H. Mahieu-Verscheure van Becelaere,
verblijvende te Yper, Doorgangstraat, 22,
vraagt nieuws van zijne familie en zoon
Aimé.
Palmyre Cripeele vraagt waar haar va
der is Th. Cripeele laatst woonachtig te
Hooghlede, mijn adres is Palmyre Cripeele,
vluchtelinge in 't Gesticht van St Antonius te
Loc re.
Florence La moot We Dejager vraagt
nieuws over haar dochter Octavie Dejager en
Ach. Degroote jachtwachter laatst verblij
vende bij het Wittenhuis te Yper. Adres als
hierboven.
op borst. Naam Dick. Terugbrengen tegen
GOEDE BELOONING, Boterstraat, n° 36,
Yper.
WEDUWE rond de 40 jaar vraagt
plaats in klein huishouden of bij een
persoon alleen. Altijd gediend en goed de
keuken kennende. Adres Pottestraat, 17,
Poperinghe.
October waren allen aangekomen cn gereed
voor de lijn.
Deze nacht vje! er Sir French een aller-
wichligst oogcnblik \oor 0111 beslissing te no
men, en wellicht van zijne beslissing hing de
u'ilvalji vp/i'i :fen strijd af. Zou hij het eerpte
korps bezigen oni het tweede en hel derde
te versterken, 0111 zoo het gewonnen veld. langs
rechter zijde, le verzekeren? Hel tweede en
derde waren zeer dun uilgelcngd geweest...
overdun... Zeker dag, zegt men, terwijl hij
de lijnen bezocht, sprak Generaal French Ut
e.n Colonel dje hevig bestormd was: Wij
kunnen het niet langer houden.Sir zegje
de Colonel, het is onmogelijk ik heli
enkel mannen noodig, sprak French, die hel
onmogelijke kunnen... Houdt stand!
Het tweede en het derde korps deden liet
onmogelijk;. Indien een krijgsmacht se
ttori de oorlogen bestaan ooit verslerkin;
noodig lied was welzeker deze. Maar daar
lag hel einde beneden Yper lot op het lin
ker verbindingspunt met den franco-belgisehea
rechterhoek: hel flauwe gevaarlijke deel waar
de spanning le veel zou drukken, tot bar
sten toe.
Sir .John French even kalm als beraden
nam een besluit. Hij verkoos het tweede en
het derde korps te laten met het onmo
gelijke en het eerste korps l; zcuu/n tot
rond de stad die haar naam heeft gegeven tol
de heel reeks oorlogsverrichtingen: YPER.
Dit. eerste korps lijfde in wat links van
Rawlinson's macht lag en was zoo bereid
stand te houden en in te dringen.
(Wordt voortgezet.)
j
