GUIDO GEZELLE 50 Jaar. - Nummer 2. 30 Centiemen. Zaterdag 14 Januari 1928. IET YPEKSCIE IDLE Katholiek^ Weekblad van het Arrondissement Yper ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel. ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND: 25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5. YPER Postcheckrekening 40.201 AANKONDIGINGEN Alle Aankondigingen ten laatste ingezonden worden. Kleine berichten en nieuws WOENSDAG avond Prijs bij overeenkomst, tegen den WOENSDAG 1830 België viert te wege zijn honderd jaar onhafhankelijkheid en middenin die feesten viert Vlaanderen te wege den hondersten verjaardag van zijnen ouden lang miskenden dichter, en het legertje trompetters, klaroen en ba zuinblazers, pijpers. trommelaars en goochelbazen die gewoon zijn op allerlei bijeenkomsten hun rumoer te maken oin van zich te doen spreken, houden zich gereed van nu af aan om elk met zijn blaas- of roffelinstrument of met zijn goochelboedel voor den dag te komen in ig3o, om wille van den kijk-naar-mij. Er worden hóofdeomiteiten ge vormd, onder-commissies bijeenge roepen, museums ingericht, Gezelle huizen gesticht en er zal weldra niets meer bij te kort zijn, zelfs niet de groote trom en de tam-tam. Onze vereerde Staatshoofden zelf hechten hunne hooge goedkeuring en bescherming aan het vieren van hem die ook eenmaal in zijn leven koning is geweest. Ja, hij heelt het eens .ver- rklaarfi' dat hij wïïcfe koning zijn, een v»" -H*- koningen neffens den koning van België- en Congoland en netïens den koning van Gods rijk op aarde te weten van de heilige Kerk, had hij willen de derde koningzijn, de zwarte koning Melchior, die nederig achteraan komt gesukkeld dragend in zijne handen het pakje myrrhcblom- kes uit Vlaanderen Hij wilde dut, wel bewust als hij was, dat de vereering van menschen dikwijls ten onpas ofte laat komt bij iemand die ietè weet of vermag. Die ieestroes om Gezelle in iq3o is allemaal welgemeend en goed van bedoeling. Maar wat een heuvelriekende wie rook zal er daar weer gebrand wor den bij het nieuw Gezelle-standbeeld als er ooit een komt. Moest de dich ter zelf nog leven wat zou hij verwon derd en wel een beetje verontwaar digd staan op te zien. Hij zou zeker met een vergramd gebaar al dat vreemdaardig comedlespel uit zijnen weg vagenhij zou gram te moede weigeren vereerd te worden door zoo menigeen die zijn dierbaarste begin selen verloochent of zijn levenswerk ongedaan maakt. Een ander Vlaamsch dichter die ook door ondervinding geleerd heeft hoe hoog of hoe laag menschelijke veree ring te schatten valt, schreef mij ter gelegenheid van eene Gezelleviering de lucht van zulke leesten kan ik niet uitstaanF.n ik gaf hem ten volle gelijk immers die lucht IS on uitstaanbaar. Daar komen ze gelijk de raven en scheuren met hun zwar ten zwaren snevel elk een stuk uit het schamele Gezelle-lijk en vesten 't op hun lakene frak. Menschen die den goeden ouden man nooit hebben ge kend laten zich doorgaan voor zijne vrienden en staan op het podium als DE Gezelle-kenners DE Gezelle-ver- eerders. Goddeloozen, socialisten, communisten, en arnachisten komen hier staan om de groeve van den een voudig- n heiligen Katholieken pries- 1930 ter en offeren geen gebed maar hui- helen eene ontroerde hulde of gene andere dwaasheid van dien aard. Het bewijst zijn grootheid, hoor ik u zeggen, dat ook andersden kenden hem komen vereeren! Ja 't maar 't zou nog beter zijne ware groothei 1 vereeren bleven ze allegare thuis, lijk ze 't ten anderen deden binst zijn leven. Men vertelt van Jan Hus dat de Hussitcn na zijne dood zijn vel op een trommel spanden om erop te roffelen en den doode nog te laten spreken na zijn verscheiden defuvctus adhtic lo quitur Zoo doen ook de hedendaag- sche Gezellianen niet voor zijn eer en glorie maar voor de hunne. Arme dichter, hadden ze u gekend, ze zouden op een afstand blijven met schroom voor uw ge zegeiult) verschot en met de vrees dat gij u in den dood zoudt kunnen kwaad maken, diepern stig kwaad over zooveel schijnver- eering en huichelarij. GezgJle was, binst zijn leven arm., zoo arm dat hij zich soms mocht ont zeggen wat andere menschen voor levensbehoeft-ii aanzien, somtijds zelfs was hij in nood voor brood en dan kwamen n -od vrienden bijge sprongen, vrienden in den nood zijn vrienden totter 'dood. Zulke vrienden bezat hij, menige, echte houe en trouwe vrienden maar deze zijn onbekend gebleven van de massa der vereerders, deze Schuwen het al te felle licht dat andere zoo ij verig gaan zoeken, zo houden zich schuchter achteruil zij komen niet vooruit om hoog en luid hun recht te verklaren op Gezelles bekei.c hcid: zij komen niet declamccren op zijn graf of bij zijn doodsbed, zij schrijven cn wrijven niet noch zeggen ze redevoe ringen op noch geven ze voordrachten noch zeggen zij zijne verzen van bui ten. Zij houdt n er zich mede verge noegd zijne vrienden geweest te zijn, tevreden dat ze hem en niet hun eigenzelf een weinig goed hebben kunnen doen. Gezelle was niet alleen arm, hij was ook onbekend, onbemind, ongegeerd ongelezen, bij zooverre dat de uitgevers weigerden zijne werken uit te geven en de boekhandelaars die te verkoopen omdat ze voorzagen en ze hadden gelijk dat er geen vette smoutstuit aan te verdienen was. Nu leest hem iedereen, zoogezegd. Onbezocht was hij ook en 't is slechts later, toen hij begon meer bekend te worden dat hij begon van die bezoeken te krijgen, waarvan de mode door de Hollanders bij ons bin nen gebracht is en die nu door alle befaamde woord- of andere kunste naars ontvangen worden. Ei ware een boek te schrijven over die bezoe kers en over hen die de bezoeken krijgen. Gezelle ontving ze ook maar loodde ze alle ongenadig buiten. Thans is hij aan de mode en iedereen is vereerder, boezemvriend, zielver- wante, hartstochtelijk bewonderaar en wat dies meer Terwijl de ouderen zwijgen. Woorden en Wenken van Hooger Voor hen die niet vrijwillig blind zijn - Voor hen die niet vrijwillig blind zijn, aldus Z. E. Cardinual Van Roey - in zijn aanspraak van Nieuwjaarsdag tot de be stuurders der Colleges is het duidelijk dat noch het land zelf, noch het buiten land, ch ooit tot de verwezenlijking van het programma der Vlaamsche nationalis ten zullen leenen Zijne Eminentie duidt, met enkele krach tige trekken de redenen daarvan aan en wijst overigens op de erge gevaren welke besloten liggen, vooral yoor de studeeren- de jeugd, in het Vlaamsch nationalisme Door hen die niet vrijwillig blind zijn, werd voorzeker de tekst der aanspraak van Z. Eminentie met bijzondere aandacht en met eerbied gelezén. Uit dien tekst spreekt het hooge verstand en tevens het groote hart van onze Mechelsche (kardina len, die, de ervaring heelt zulks geleerd, hun volk en hun land diep beminden en in alle moeilijke omstandigheden wijzen raad wisten te geven. Bji kalm nadenk^n^. ligt er iets zeer pijnlijks in het feit dat,'op het gebied van de Vlaamsche beweging, vooral binst den oorlog, niet eer en op meer vertrouwens volle wij/e werd geluisterd naar de Stem van Mechelen. Afgezien van den plicht die voor alle katholieken bestaat om eer biedig het oor te leenen aan alle waar schuwing vanwege de liboge geestelijke overheid, ware daardoor veel kwaads ver meden geworden, voor het Vlaamsche volk op de eerste plaats. Wij vlaurnschgezinden van overlang, koesteren geen vijandelijke gevoelens ten opzichte van de Vlaamsche nationalisten dezen mogen zulks gelooven spijts al hun onrechtvaardige en soms hatelijke aanvallen. Wij kerden bij den strijd voor onze duurbare Vlaamsche zaak gemeen schappelijk lijden, dat in zekeren zin on vermijdelijk tot gemeenschappelijk voelen leidt. Maar voor ons en voor allen die niet vrijwillig blind zijn is de Vlaamsche zaak geen gevoelszaak .luist omdat de Vlaamsche nationalisten immer van de be langen van liet Vlaamsche volk een bloo- te gevoelszaak maakten, ongeacht de werkelijkheden op het gebied van de bin- nenlandsche en buitenlundsche politiek, moesten wij opkomen tegen hun beweging. En daar ligt de kloof die hen scheidt van het Belgische volk, van het Vlaamsche volk. Z. E. de Cardinaal heeft daarop gewe zen met zijn helderen blik op de werkelij ke toestanden en zijn vaderlijke bezorgd heid om destudeerende jeugd. lïenige hoofdzakelijke feiten uit de ge schiedenis van het Vlaamsch nationalisme wijzen op de bloote, hersenschimmige en diep ongezonde strekkingen van die be weging. Het Vlaamsch nationalisme dit is het activisme van onderden oorlog, het fron tisme van na den wapenstilstand, het scheurings-nationalisme van voor twee jaar. het beheerschte nationalisme van thans zooals De Schelde i van 3 Januari het heet. Vier verschillige namen, vier verschilli- ge strekkingen, vier kapelletjes in één groep van extremisten, die elkaar bekam pen. Bij het bestudeeren van de psychologie dier beweging bevindt men, dat dit haar noodzakelijke ontwikkelingsgang zijn moest. Deze is ontstaan uit wat mag geheeten worden een zonde tegen de democratie. Het activisme, dat onder den oorlog de verwaandheid had, namens ons volk te onderhandelen met den vijand wat dan ook het voorw erp was dier onderhandelin gen bij afwezigheid van onze staats hoofden, beging daardoor zelf een daad van autocratie, waartegen reeds alle de mocraten verzet moesten aanteekenen. Het activisme was feitelijk de miskenning van het wettelijk gezag. Het was, in zijn ge heel beschouwd, een beweging zonder echt verheven strevingen wat ook daar bij soms gesproken wordt over activisti sche idealisten een bloot afbrekende beweging, uit haren aard zelf, zonder wijs beraden doeleinden en zonder zelf- beheersching bij haar aanhangers. Het froniisme, daarna het scheurings- nationalisme, vertoonden, volgens een lo gische lijn, diezelfde gebreken en begingen dezelfde fouten Want het is bloote ver waandheid op meetings te staan schreeu wen dat "ons Belgische volk, ons Vlaam sche volk de scheuring wil en staat tegen het wettig gezag. Dergelijke bew eringen getuigen alleen van een onzinnige mis kenning van de ware verlangens van ons volk, dat een democratisch volk is tot in de ziel, en van de werkelijke politieke toe s' anden in België. Wee hen die. bij het vergeten van die feiten, ooit daden zou den willen stellen van scheuring Waar Z E. (kardinaal Van Rocv /egt (i dal noch het land z- If, noch het bui'en- land zich ooit zullen kenen toi het ver wezenlijken van het nationalistisch pro- giamma doet hij een eenvoudige vast stelling, bij den aard en de algemcene verlangens van ons volk. Bij die zoo merkwaardige aanspraak van Zijne Eminentie spreken de Vlaam sche nationalisten nu van behcerschl na tionalisme, dat neerkomt op de noodza kelijke aanpassing van den staatsvorm met de eischen van recht en rechtvaardig heid tegenover het Vlaamsche volk Een duidelijke formule is dat niet. Be grijpen we goed, dan wordt verzaakt aan de revolutionnaire doeleinden van vroe ger, en wordteen poging gedaan tot zelf beheersching, die haar uiting zou vinden in meer gematigde eischen. Welke zijn, bepaaldelijk, die eis:hen Dat alle scheuring uitgesloten en zonder de andere hooge belangen v an het land uit het oog ie verliezen of het wettelijk ge zag te miskennen de rechten van ons volk op taalgebied, bij het leger, het ge recht. het onderw ijs, de openbare bestu ren, worden erkend ea geërbiedigd Zulks werd door ons vlaamschgezin- den van overlang voortdurend verde digd en, wij zijn er zeker van. ook onze geestelijke en vvereldlijke overheden ver- leenen daartoe hun steun. Maar waartoe dient dan nog het vlaamsch-nationalisme met zijn hersen schimmen van vroeger, zijn zoo hoogst gevaarlijke hersenschimmen, niet alleen voor de jeugd, maar voor gansch het land? Tot niets goeds voor hen die niet vrij willig blind zijn. Gazet van Antwerpen. Voor onze Kroostrijke Gezinnen Hoe kort is het geleden dat men onge- loovig de schouders ophaalde als men hoorde van een Bond van Kroostrijke Gezinnen. Trouwens iedere nieuw igheid wekt bij ons volk iets als mistrouwen en achterdocht. Weer een bund! En toen nog van talrijke gezinnen 't Was spotge lach bij velen, minachting bij sommigen. En thans; Niet alleen blijkt de bond leef baar, maar hij leeft wel en degelijk. Hij staat kloek en gezond, hij groeit ziender- ooge. en ongetwijfeld zal hij een gezegen- den ouderdom bereiken, welken velen dier spotters hem zullen benijden Onze Bond heeft beweegrecht verwor ven hij wordt erkend als een onzer nut tigste. onzer noodigste instellingen hij rijst in de algemeene achting om zijne voortreffelijke betrachtingen; hij geldt als een onmisbaar ietsin het maatschappelijk raderwerk. De openbare meening is etmeêbezig; de dagbladen wijden hem gansche kolommen de openbare besturen aanzien hem met gunstige oogenKamers en Senaat passen de oude wetten aan op het talrijk gezin of houden rekening met dezes behoeften in de nieuwe wetregeling. Wie had gedacht dat, in zoo korten tijd, onze Bond? eerst op spotgelach onthaald, zulk een ommekeer kon teweegbrengen! Honderden afdeelingm met duizenden leden telt hij. over het gansche rijk ver spreid, en dagelijks rijzen nieuwe lokale bonden op en komen gansche scharen nieuwe leden onze rangen aandikken. Een struische eik is hij reeds, en diep en vast zitten zijne wortelen. Onze Provinciale Bond is een sterke tak van dien forschen eik. Onze gouwe bekleedt eene eereplaats in de beweging voor het Kroostrijk Gezin. Over de 100 plaatselijke afdeel in gen ingcJeeld in 15 gewestelijke kringen, nu t een gezamen lijk ledental van 10.000 huisgezinnen, zie daar de vrucht van vijfjaren arbeid. En nog zijn w e niet hal ervvege. Onze pro vincie telt 250 gemeenten alle moeten hun eigen afdeeling hebben. De spoedige uitbreiding van ons werk bewijst dat de vooroordeelen wegvallen, dat ongeloov ig wantrouwen plaats maakt voor zekerheid in de toekomst. De prach tige wezenlijkheid dringt zich op en men ziet, gansch terecht, nog verheugender uitslagen tegemoet. Algemeene voordcelen werden bekomen in zake krijgsdienst en belastingen. Niet alles wérd veroverd op dat gebied; maar stap voor stap. mei taaie volharding, na deren we ons doel. Het studiefonds be wijst gewichtige diensten. Op den spoor weg moet er beternis komenwie volhoudt wint. en wij houden vol. In de onderwijsgestichten genieten we aanzien lijke voordcelen Ook de meisjes-pensio naten komen over Bravo voor St-Denijs bij Kortrijk: 20 o/o afslag! i Laat nu maar spoedig de Kamilievergoeding algemeen w orden, en het Woningenfonds in w erking treden. Neerstig is men bezig met de op lossing dezer vraagstukken. Dan zal de beiaard spelen M ie zou durven loochenen dat, in deze zaken van zulk overwegend belang, de Bond der Kroostrijke Gezinnen eene voorname rol speelde En gij, oudjes, weet gij dat de Bond een fermen stoot gaf tot verdubbeling van uw pensioen? Onze lokale bonden blev en niet werke loos Overal hoort men van afslag op de gemeentebelastingengebooi tepremiën

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1928 | | pagina 1