Socialisme en Godsdienst
Crédit Anversois
Dirt Lans ..'II eten
VAN KATTEN EN CATTEN
KATTEFEESTE.
EEN BEZOEK
in de vaartstreek van Yper
50c Jaar. - Nummer 10.
30 Centiemen.
Zaterdag 10 Maart 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
(j. casier)
MISSIAEN'S GELOOFSBELIJDENIS
Yper moet toonen wat het kan.
5e HANDELSFOOR
Coloniale Landbouwtentoonstelling.
Handelaars
HET YPERSCHE VOLK
Dixmudestraat, 18, YPER
Aile Bank- en
Beursverhandeiingen.
amm
Ypersche Stadium
TEN KWADE
i)prrofl)f
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Als niet komt tot iet, dan kent iet
ze zei ven niet
De waarheid van dit Vlaamsch spreek
woord bleek eens te meer uit de jongste
vergadering van den Gemeenteraad van
Yper.
Zooals eenieder weet, werd Gezel WI is-
siaen. plots, van zijne nederige sociale
positie van muziekant in het liberaal
muziek van Meenen tot het geprezen
ambt van gemeenteraadslid en volksver
tegenwoordiger van Yper verheven.
Die sociale verandering, die hij denkt
uitsluitelijk aan zijne zoogezegde uitne
mende persoonlijke hoedanigheden te
moeten wijten, heeft den man zoodanig
met blinde verwaandheid geslegen dat
geen enkel punt op de dagorde van den
Gemeenteraad mag voorgesteld worden
zonder dat de roode baas het noodig acht
het zuiver socialisten standpunt daar te
stellen en met veel behendigheid weet hij,
in dergelijke gevallen, veel ledige en luid
ruchtige zinsneden aaneen te schakelen.
De bespreking van de voorgestelde toe
wijding der stad aan het H. Hart leverde
daarvan het stellig bewijs.
Dat gezel Missiaen en zijne accolieten
tegen dit voqrstel een zoo heftig verzet
aanteekenden verwondert ons niet.
De socialistische leer is immers met
hare enge materialistische cn zinnelijke
opvatting van het leven, hare systemati
sche zucht naar uitsluitelijk stoffelijke
belangen en voldoeningen, haar aanhou
dend aanprikkelen van den werkljeden-
stand tot een immer meer wreeden en on-
verbiddelijken klassenstrijd, in radicale
tegenstelling met princiepen van de ka
tholieke godsdienst en zedenleer. Gods
dienst en Socialism staan onvermijdelijk
tegenover elkander in eene formeele en
onverzoenbare tegenkanting.
De leitmotief van de rede van Missiaen
was 't moet niet gebeuren de stad
heeft daar geen belang bij Hoe plat
materialistisch.
Is het leven van een mensch dan enkel
en alleen een strijd om altijd meer en meer
centen en altijd meer en meer wellust en
zinnelijke genuchten alleenlijk eene gele
genheid om aan zijne wulpsche en zinne
lijke driften hoogtij te laten vieren Neen.
De geschiedenis leert ons het lot der vol
ken en steden waar genieten het orde
woord en de eerste bekommering was.
Onze godsdienst is meer verheven en
edelder.
Zoowel als de mensch, wierd de maat
schappij waarin hij leeft door God ge
schapen. Pin uit reden van dien oorsprong
heeft de mensch, 't zij als enkeling, 't zij
als lid van de maatschappij, het recht en
den plicht zijne godsdienstige gevoelens
in het openbaar te uiten. Zoowel als de
mensch en om dezelfde redenen heeft de
maatschappij het recht en den plicht God
te erkennen, te vereeren, Hem openbare
hulde te brengen,
God is verders de bron van alle goed.
En daarom heeft de mensch het recht
over zijne private belangen Gods zegen af
te smeeken en als vader en als burger de
belangen van zijn huisgezin en zijn maat
schappij onder Gods hoede te stellen. Dit
zelfde recht mag en kan men aan de
maatschappij niet ontkennen;
Tal van steden, gouwen en dorpen heb
ben reeds met luister, geestdrift en met
de eenparige instemming van gansch hun
ne bevolkingen het H. Hart als Kristus-
Koning gevierd en gehuldigd. Te Yper zal
dat ook geschieden tot spijt van wie 't be
nijdt In Gods zegen is alles gelegen
Dit heeft de roode baas vergeten Verge
ten, wel te verstaan, voor zooveel hij van
deze elementaire begrippen ooit de minste
notitie gehad heeft.
EN
Het getal inschrijvers neemt dagelijks
toe; vele belangrijke firmas hebben eraan
gehouden den oproep te beantwoorden.
De foor belooft zeer aantrekkelijk te zijn
door de verscheidenheid der tentoon
stellende vakken.
Het bestuur herinnert nogmaals dat
alle Ypersche handelaars en nijveraars,
alsook alle depothouders gevestigd te Yper
van vreemde firmas, uitgenoodigd worden
aan de tentoonstelling deel te nemen. Het
Komiteit tracht zooveel mogelijk in be
trekking te komen met alle mogelijke
deelnemers doch niemand mag het kwalijk
nemen indien hij door de uitnoodigingen
niet getroffen wierd. Niemand word uit
gesloten, iedereen is welkom.
Het bestuur doet ook een oproep tot
de Ypersche bouwmeesters en teekenaars
opdat zij de plannen der door hun afge-
wrochte gebouwen zouden laten aan
schouwen door de bezoekers.
Hoe menigmaal is het ons gebeurd dat
vreemde bezoekers, in bewondering oor
de fijnheid der schoone gebouwen, ons
vroegen: Is dat de uiting van Ypersche
Kunst? En ons be.estigend antwoord
Heel zeker, Ypersche opvatting, Yper
sche teekening, Ypersche uitvoering
was gemeenlijk gevolgd van de verba
zende verklaring «Dat was ons onbekend.»
Maakt uwe kunst bekend aan degenen
die ze niet kennen.
De Handelsfoor heeft enkel en alleen
voor doel de herleving van Yper.
Deze tentoonstelling moet de aandacht
trekken der vreemde bezoekers op de
hier ontstaande nijverheden, op de koop
waren door onze handelaars ten toon
gesteld, op de Ypersche kunst. Yper was
voor den oorlog een zeer handeldrijvende
stad, en een honderdtal handelsreizigers
vertegenwoordigden hare handelshuizen.
Zij was ook eene kunststad ieder huis
was een museum, ieder ambacht was eene
kunst
Het is om dezen vroegeren welstand en
faam te herwinnen dat er hoeft hand in
hand gewerkt te worden.
De legende dat geene nijverheid te
Yper mogelijk is moet voor goed verdwij
nen en de bezoekers der foor moeten met
de overtuiging vertrekken dat Yper wel
dra opnieuw eene eervolle plaats zal
bekleeden in het ieverige Belgie.
Ook het Ypersche publiek moet meer
en meer overtuigd worden van wat het in
zijn eigen stad vinden kan. onder alle
opzichten.
Yper moet toonen wat het kan. Daarom
moet de foor van 1928 hare voorgangei s
overtreffen. Door dit bericht doet het
bestuur een laatste oproep aan de deel
nemers.
Op Zondag 18 Maart half vasten te 2
uur, in het ft Hotel Sultan a heeft de ver
gadering plaats der tentoonstellers voor
het bezoek der lokalen.
vraagt eene aankondiging in
N.V.
EN DE
Waarom wordt eij in de Ylaamsche
spreuken en zeisels zooveel gewag ge
maakt van katten Ik hoor de menschen
zeggen
't Is een groote katte als ze
willen iemand aanwijzen die buiten het
gemeene is
't Is geen katte om zonder hand
schoen te pakken - \an iemand die
niet al te gemakkelijk van omgang is
't Is nu dat de katte te koorde gaat
zeggen ze als er iets gewichtigs
staat om te gebeuren.
Yper heeft zijn a Kattefeeste
Tusschen Brugge en Blankenberghe
heet het halfwegehuis Katteroche
Gatzand heet een streke aan de
Vlaamsche kuste.
<t Cattegat heb ik nog onthouden
uit mijne aardrijkskunde.
'k Verwonder mij over zooveel katten
in onze vlaamsche sprake. Wij Vlamingen
hebben toch geene voorliefde voor dat
huisdier gelijk de Turken voor den hond.
Doch komt het woord kat dikwijls voor
in onze taal, wij vinden 't niet altijd ge-
lijkig geschreven en veel van die spreuken
veranderen hunne beteekenis in gevolge
ze geschreven staan met eene K of met
eene C. In al de boven aangehaalde uit
drukkingen is het zeker dat er van het
huisdier geen sprake is. Maar van wie of
van wat dan.
Mrel het schijnt dat de Catten eene
oude vlaamsche edele Familie of Stam of
Clan waren, die veel bezittingen hadden
geheel Vlaamderen door, en tot in Hol
land, en die veel an hen deden spreken,
zoodanig dat ze eenen zekeren indruk
maakten op het volksgemoed en hunnen
naam overal achterlieten.
Alzoo.
't Is een groote katte zou Catte
zijn en 't zelfde beteekenen als nu 't is
een hooggeplaatste kerel. Want kerels
of karls waren ook een Vlaamsche stam
of familie van vechters en vrijbuiters.
Zie maar E. V. Cappel in Biekorf't j.
1900. Gewoonlijk toch in onze streken
is de eene kat niet grooter als de andere
en zijn geene groot genoeg om de ver
beelding te treffen en ze te doen door
gaan als tijpen van een aanzienlijk
mensch. Er kan dus van het dier geen
spraak zijn te meer dat er hier geen
kwestie is van lichamelijke maar van
zedelijke grootheid.
Geen Catte om zonder handschoen
te pakken 't moet hier ook Catte zijn
hoewel de katte scherpe klauwen heeft.
Maar hebt ge nog ooit een kat met
handschoen weten pakken en wel met
zulke handschoen die dik genoeg zijn
om katteklauwen onschadelijk te ma
ken. Neen ook hier is geen sprake van
de huiskat maar wel van eenen kerel
die aanzienlijk en te ontzien is.
't Is nu dat de Catte op de koorde
gaat zeggen de menschen en dat zeg
gen heeft geen zin, noch met de kat
noch met C. Katten gaan bij ons op
geen koorden en elders ook niet Cat
ten waren voorzeker ook geen koorde-
dansers. Wel wat dan De spreuk is
eenvoudig een voorbeeld van wat de
taalstudenten noemen volksetymologie.
Dat verdient een woordjen uitleg
't volk hoort iets dat zijn begrip te bo
ven gaat en 't verstaat niet, bijvoor-,
beeld zegt menGij zult met dat postje
geen vette zoppen weeken nu dat is
niet volksch, dat gaat er met den eer
sten niet in bij 't volk, daarom zoekt
het wat anders dat erop gelijkt en zegt:
ie gij zult met dat postje geen vette zok-
ken kweeken In plaats van hij
staat van d'hand Gods geslagen zegt
het volk hij staat van 't lam Gods
geslagen In plaats \an hij is van
de spanader gesneden zegt het volk
n hij is van den Spanjaard gesneden
En insgelijks zegt het volk 't Is nu
dat de Katte op de koorde gaat in
plaats van 't Is nu dat de Catte ten
choore gaat Willende beduiden eene
belangrijke gebeurtenis, immers hadden
de Catten als aanzienlijke familie hunne
plaats in den choor van de kerk en ze
trokken daar op groote dagen naartoe.
Yper heeft zijn kattefeeste, en 't wordt
onder de menschen verteld dat eertijds
een arme kat van St Maartens toren of
van den halletoren naar beneden gewor
pen werd 'k Vrage mij waarom? Ande
ren zeggen dat eene kat in een bak ge
sloten werd en aan de sprange van eene
gaaiperse gebonden werd en dat de
boogschutters met hunne pijl en boog
dien bak moesten kapot schieten en dat
die duts van een kat uit hare hoogte op
heur vier pooten kwam vallen. Nog eens,
gelooft dat Naar mijn bescheiden in
zien is er hier weer geen kwestie van
den viervoeter, ons huisdier, maar van
tweevoeters de Cattestam tot wiens eer
of door wiens toedoen vroeger de Catte-
feest werd ingericht.
De Katteroche boven Brugge zou de
Catteroche zijn en eene aloude herberge
hebbende behoord tot of haren naam
verkregen van de aloude Cattefamilie.
Cadzand en Cattegat zouden van den
zelfden oorsprong zijn; de t in Cadzand
zou voor de z hare scherpte verloren
hebben en tot d geworden zijn en Catte
gat zou eene zeedeur of zeegat beteeke
nen uit het Noorden zoo genoemd naar
de aloude familie der Catten.
Ben ik nu heel en gansch mis Er zal
wel iemand zijn die 't mij zal zeggen. In
elk geval is er aan mijne uiteenzetting niets
wetenschappelijks, 'k wil 't geweten heb
ben dat ik geen wetenschappelijk karakter
ben. Maar met de kattefeeste kon ik het
over mijn herte niet krijgen dat die legen
de zou blijven bestaan over eene wreed
heid aan eene van onze beste huisdieren
aangedaan. Vlamingen zijn geen wree
daards tenzij als ze 'nen borrel op hebben,
maar dat gebeur, nooit. Zoo zullen wij de
Kattefeeste eens te meer van harte vieren,
als we weten dat de muizepakker buiten
kwestie is en de Cattcfeeste een van de
oudste schakels is aan de Vlaaamsche
volksoverlevering.
De handel- en nijverheidskamer zet met
taaien wil hare werking voort en laat
geene enkele gelegenheid voorbij gaan,
om nopens de vaart Yper-Yzer, alle
waardevolle argumenten te doen gelden
en allen invloed in te roepen.
Het verhoor bij den heer Jaspar, Eerste
Minister en bij de heer Baron Janssens de
Bisthoven, Gouverneur van "West Vlaan
deren, beide met goedenuitslag bekroond,
was een spoorslag om nog op andere deu
ren te kloppen.
Zaterdag laatstleden had een bezoek
plaats in de vaartstreek waaraan deel na
men eenige politieke mandatarissen en
eenige bestuursleden der Handelskamer.
Hadden aan de uitnoodiging beant
woord de heer Senator Depontieu, en de
heeren Volksvertegenwoordigers Brut-
saert en Missiaen, de andere uitgenoo-
digden, belet door ambtelijke zaken op
andere plaatsen, lieten zich veront
schuldigen.
Opvolgentlijk wierden bezocht
De werken aan de nieuwe brug der
Driegrachten, te Noordschote.
De werken aan de nieuwe brug van
Sleenstraete, reeds ver gevorderd, alwaar
den heer Ingenieur Van Hauwermieren
zich bereidwillig bij de bezoekers ver
voegde.
De toebereidselen voor het uitbaggj en
der vaart tusschen Steenstraat en het Sas.
Het Sas van Boesinghe.
De heer Ingenieur gaf uitleg over het
bestaand ontwerp tot herbouwen van het
Sas en over het maken van een tweede en
nienw sas tusschen Boesinghe en Yper.
En eindelijk de Kaai te Yper.
De heeren bestuurleden der handels
kamer deden aan de heeren Senator en
Volksvertegenwoordigers uitschijnen, wel
ke handel en nijverheden er eertijds ge
vestigd waren langs de kaai te Yper:
granen, mais, bloem, noordsch hout, pe-
trole, duinzand, baksteenen, kolen, enz.
en welk verlies de streek onderging door
het verdwijnen van die bedrijvigheid.
De heeren uitgenoodigden beloofden
stellig de hand te houden aan het stemmen
en uitvoeren der kredieten door M. Jas
par aangekondigd.
De Katholieke partij heeft op haar pro
gramma ingeschreven: Het bekomen van
't spoedig opdoen der vaart Yper-Yzer.
Hare mandatarissen zullen met al hunne
krachten en invloed werken aan die taak,
gansch de Ypersche streek ten bate.
KOMT TE VERSCHIJNEN
van
door C G E Z E L L E
Qggr Ingenaaid 30 Frank.
Gebonden 40 Frank.
Prachtwerk dat in geen enkel
Vlaamsch gezin mag gemist worden.
ALGEMEENE VERGADERING
Op Maandag 27 Februari greep de
Algemeene vergadering plaats in het
Hotel Continental
Mijnheer Amand Donck, Voorzitter der
maatschappij, zat de vergadering voor, in
tegenwoordigheid van een goed aantal
aandeelhouders.
De bilan werd als volgt voorgesteld en
aanveerd
TEN GOEDE
Vastliggend
Eigendom 30.259,06
Instellingen 19.955,52 50.214,58
Weerden
S. Y500,00
Beschikbaar
Kas
Niet Eischbaar
Kapitaal 35.000,00
Kasbons 10.000,00
Wettelijkereserve 390,38
Aflossing
Vorige
Eischbaar
Niet afgehaalde dividenden
Voorzien
Dienst der Kasbons
In staat stellen der sportieve
instellingen
Uitslag
Saldo 1926 219,47
Batig slot 4.379,12
4 538,19
55.252,77
45,390,28
5.500,00
763,80
500,00
2.500,00
4.598,59
55.252,77
WINST EN VERLIES REKENING
Saldo 1926 219.47
Batig slot 1927 4.379,12
4 598,59
Aflossing 1.500,00
Wettelijke reserve 219,00
Aan de aandeelhebbers 5 1.750 00
Over te dragen saldo 1.129,59
Fr. 4 598,56
De Heeren E. de la KETHl'LLE en J.
SOETE, beheerders en L. NOTE-
BAERT, kommissaris, wierden zonder
tegenkanting in hun vorige hoedanigheid
hernoemd.
De interesten zijn uitbetaalbaar bij
E. SEYS.