EEN HART, EEN ZIEL
ntllaiM Leien
Katholieke Werkgevers
NET NIEUWE YPER
heeft getoond wat het kon!
50 Jaar. - Nummer 15.
30 Centiemen.
Zaterdag 14 April 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
'S PAUSEN ORDEWOORD
f4et Vpeps^he Üo!l{
Yper's Haradelsfoor
Yper op S
ZOMERUUR
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vrager.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Toen onlangs Mgr Binet, aartsbisschop
van Besancon, na zijn verheffen tot de
waardigheid van cardinaal, uit Rome in
Frankrijk terugkeerde, verhaalde hij aan
den opstelraad La Croix zijn tweede on
derhoud met Z. H. den Paus.
Tijdens dit onderhoud, zeide hij, ge
voelde ik mij geheel op mijn gemak, en ik
verstoutte mij te vragen Zeer IIVa
der, vermits Gij me zegt dat ik uw tolk
moet wezen bij mijn geliefde landgenoo-
ten, moet ik hun van uwentwege een or
dewoord mededeelen, aan de mannen,
bijvoorbeeld, aan de mannen der Natio
nale Katholieke Federatie
En Z. H. Pius XI antwoordde
(i Herinner hun het ut sunt in ununt.
Dat is het groote ordewoord. Dat zij één
wezen. Doch wij bedoelen niet enkel een
heid in een sentimenteelen zin Wij be
doelen eenheid inzake overtuiging en ge
dragslijn. Dat ze te dien einde wederkee-
rig'wat weten te offeren. En daarom moet
er tucht onder hen heerschen. En daar
tucht gehoorzaamheid veronderstelt, dat
ze de bisschoppen en de priesters een kin
derlijke, volkomen, vertrouwende gehoor
zaamheid wijden
Entoen de cardinaal Hem vroeg of Hij
geen ordewoord mede te geven had voor
de jongeren, sprak de H. Vader
Wij kennen het Katholiek Verbond
der Fransche Jeugd, en verliezen het niet
uit het oog. Wij hebben het zeer lief, om
dat We zeer tevreden zijn over z nen
geest, die uitmuntend is. Wij verlangen
dat die organisatie meer en meer talrijk
worde en bloeie, want, inderwaarheid, de
geest die haar bezielt, is goed...
sfc
De woorden van den IJ. Vader zijn dui
delijk ze vergen noch toelichting, noch
commentaar.
Eenheid één hart, één ziel zoo
luidt 's Pausen ordewoord en voor de
mannen, en voor de jeugd.
Eenheid en tucht.
Tucht en gehoorzaamheid tegenover
hen, die door de Kerk zijn aangesteld om
ons onze plichten voor te houden en ons
de wegen aan te duiden welke wij dienen
te volgen.
Dat vraagt de Paus, dat beveelt Hij ons.
Instede van onzen tijd en onze moeite
te verbeuzelen met te zoeken naar formu-
len welke ons dichter kunnen brengen tot
hen die, inzake godsdienst en geloof, onze
tegenstrevers zijn en, op dit terrein, onze
vijanden zullen blijven, laten wij liever
onzen wil en al onze krachten samentrek
ken op het doel, ons door den Paus aan
gewezen: ut sunt in unum laten w ij één
wezen, niet in woorden, niet op papier,
maar metterdaad, in werkelijkheid één
als overtuiging, één als gedragslijn.
Dit eenheidsgebod geldt ook voor de
jeugd.
Zoowel voor de Belgische als voor de
Fransche jeugd.
Z. Em. Cardinaal Van Roey herinnerde
het, ten andere, in zijn toespraak over
Jeugdbeweging in Vlaamsch Nationalis
me De gedachten en de wil van den
H. Vader zijn bekend zei onze eer
biedwaardige Primaat onlangs, ter ge
legenheid van 't Congres van Luik, heeft
Hij een dringend beroep gedaan, zoowel
op de Vlaamsche jeugd als pp de Waal-
sche
Wat de Waalsche jeugd in de richting
aangew ezen door den H. Vader, tot stand
wist te brengen, is schitterend gebleken
op den heerlijken dag van 't pas verzwon
den jaar, teen vijftig tot zestig duizend
jongelingen op de openbare wegenis te
Luik, Christus als Koning huldigden.
Voor wat aangaat de Vlaamsche jeugd,
sommigen meenen dat zij als organisatie
minder van tel is. Zij vergissen zich.
Ongetwijfeld, een gedeelte onzer jonge
lingschap is min of meer afgeweken van
het doel dat de H. Vader vooropstelt, en
juist om die afgew ekenen terug te bren
gen in de rangen, waar heerschen reine
godsdienstzin, tucht en gehoorzaamheid,
hield Card Van Roey zijn indrukmaken
de aanspraak.
Maar de groote massa onzer Vlaam
sche katholieke jeugd bleef trouw aan
haren plicht en volbrengt geestdriftig het
ordewoord des Pausen.
Zonder veel beslag werkt zij aan 't uit
breiden en ve-stevigen harer organisatie,
die omvat zoowel de bloem van den ar
beiders- als van den burgersstand, het
puik onzer landbouwerszonen, de beste
onzer studenten.
Luik was verleden jaar een verrassing,
Antwerpen wordt in Augustus 1928, een
veropenbaring.
Want 't staat nu vast den 26 Augus
tus neemt het katholieke land te Antwer
pen de Vlaamsche katholieke jeugd in
oogenschouw, en we noodigen allen, die
nog twijfelen aan de saamhoorigheid en
de macht der Vlaamsche jongelingschap,
van nu af aan uit, dien dag naar Antwer
pen te komen. Dan zal het hun blijken dat
het Noorden niet onderdoet voor het Zui
den, en 's Pausen ordewoord ook in de
Vlaamsche gewesten aanvaard wordt als
wet, en nageleefd in een en geest van on
wrikbare tucht en volkomen gehoorzaam
heid.
Zooals onze lezers het weten werden
over enkele dagen sociale studiedagen ge
houden te Brussel, door het landelijk ver
bond der Christene Werkgevers.
Deze studiedagen waren uiterst belang
rijk, en de werking uitgaande van het
verbond der Christene Werkgevers is
verheugend, het is een bewijs dat zij sa
men met den Katholieken Boerenbond en
met het Algemeen Christen Werkersver-
bond willen medewerken en streven om
het Christen Maatschappelijk ideaal en
onze moderne samenleving te doen zege
vieren.
Deze studiedagen werden gesloten door
den Fleer Ingenieur Dallemagne, Voorzit
ter, met een uiterst belangrijke rede waar
van wij hieronder een uittreksel geven
«Het syndikalism is degrootehefboom,
door het socialism gebruikt tot de aan
trekking der massa, en dat ook, zeer
rechtmatig overigens, de kristenc demo-
kratie heeft gediend tot het bereiken van
bijzondere uitslagen. Het kan in de chris
tene demokratie neg groote diensten be
wijzen, indien het zich hoedt voor alle
buitensporigheden, welke gevaarlijk zijn
voor den socialen vrede. Fin wij moeten
vertrouwen stellen in de leiders der chris
tene demokratie, die wijs genoeg zijn om
te begrijpen dat het demokratisch belang
niet strijdig mag zijn met het algemeen
belang.
Laat ons nochtans erkennen dat het
eenzijdig syndikalism niet de definitieve,
noch de volledige formuul is der sociale
organisatie, formuul welke in staat zou
zijn de samenleving te redden en ze terug
te bezielen met deze verstandhouding en
met dezen vrede, welke zij zoo noodig
heeft.
Wij moeten terugkeeren tot de gemeng
de organisaties, tot de gilden van arbei
ders en patroons.
Deze bewering zou stoutmoedig kun
nen blijken indien wij, om ze te staven
slechts op ons eigen oordeel steunden.
Doch Z. H. de Paus Pius XI heeft mij
persoonlijk, in December laatst, zijne ver
langen uitgedrukt dat onze sociale aktie
zou uitloopen op de stichting van zulk
organisme. De H. Vader onderlijnde zijne
raadgeving met deze woorden Wij
willen geen strijd meer, wij hebben genoeg
strijd gehad
Wij hebben den II Vader onze statuten
en onze vorige verslagen en werkzaamhe
den onderworpen. Fin ziehier den brief,
welke wij het gejuk hadden te ontvangen.
Vatileaan, 24 Januari 1928.
Heer Ingenieur,
De H. Vader heeft met cene bijzon
dere welwillendheid den brief aanvaard,
welke gij hem rond Kerstmis hebt ge
schreven, en waarin gij Hem bedankt
voor de raadgevingen welke Hij u in De
cember heeft verleend over uw christen
sociaal apostolaat.
Zijne Heiligheid bedankt u uit gan-
scher harte om dien blijk van kinderlijken
eerbied en wensebt u geluk, omdat gij
uwe christene sociale werking bezielt met
dezen geest van liefde, welke men alleen
in het Evangelie vindt, en welke alleen de
sociale standen nader bijeen kan brengen,
met te verwezenlijken dat de patroons en
arbeiders broeders zijn voor God, de eene
en de andere hun goeden wil bijbrengende
voor de herstelling van het geluk en den
vrede.
De Heilige Vader heeft ook de statu
ten en de verslagen der le en 2e kongres-
sen der Patronale Sociale dagen gelezen,
en verheugd zicht bij de vastelling dat de
aanvang van uwe werkzaamhed.n den
stempel draagt an eene oprechte belang
stelling voor het zedelijk en stoffelijk wel
zijn der arbeidende klas.
't Is dus uit ganscher harte dat Zijne
Heiligheid u zijne vaderlijke wenschen
stuyrt, opdat, pijler hoede der Herders,,
het werk steeds meer doordrongen worde
van de eeuwige princiepen van liefde en
rechtvaardigheid voor het algemeen wel
zijn. (Get. Kardinaal G.isparui
Roma locuta estRome heeft gespro
ken Er blijft ons niets anders over dan er
de besluiten uit te trekken. Ook zijn wij
reeds in onderhandeling getreden met al
de bisdommen voor de studie van de beste
wegen en middelen tot de instelling van
gemengde komiteiten van sociale samen
hing wij zullen daarin begrijpen al de
standen der samenleving, wij wenschen de
medewerking van al de bestaande wer
ken, tot het oprichten van eene groote
beweging van sociale heropbeuring. Laten
wij ons allen vereenigen in goeden wil
onder de hoede van God, uit liefde tot
Christus en onder het gezag van Z.II.den
Paus. Ik stel u voor volgend telegram
naar Rome te 'sturen
Aan Z. H. den Paus,
Christene patroons en arbeiders, ver-
eenigd in sociale degen, eerbiedig onder
danig aan de onderrichtingen van Z. H.
den Paus, juichen den H. Vader toe
I
KOMT TE VERSCHIJNEN
van
door C G E Z E I. I. E
IW Ingenaaid 30 frank
Gebonden 40 frank
Prachtwerk dat' in geen enkel
Vlaamsch gezin mag gemist worden.
Het BESTE en ZEKERSTE middel om
regelmatig het blad te ontvangen, is een
abonnement vragen in de post op
De Ilandelsfoor met Koloniale tentoon-
ling. geopend op Witten Donderdag,
sloot Maandag avond hare deuren, na
een ongehoorde bijval genoten te hebben.
Begunstigd door een heerlijk weder]
had gansch de stad een feestuitzicht ge
nomen. Duizenden bezoekers van het
omliggende, \ele Fransche en Engelsche
toeristen hebben de- stad en de lokalen
der handelsfoor bezocht. 27 Scholen
met samen 1432 leerlingen, onder het
geleide hunner meesters en meesteressen
hebben de lokalen der hanlelsfoor be
zocht en na hun terugkeer te huis, te
lande, hebben het goede zaad gezaaid bij
hunne ouders, bij vrienden en kennissen,
Gaat niet naar vreemde steden om
)i uwe aankoopen te deen Yper is spring-
levendig, de geurige en fleurige winkels
zijn van alle slach van koopwaren voor-
zien Bezoekt Yper en bevoordeeligt
zijn handel en nijverheid.
20 Klassen met 700 leerlingen bezoch
ten ook de diamantslijperij van Mijnheer
de la Kethulle.
De concerten op de Groote Markt ge
geven, Zondag en Maandag, door de
Harmonien tan Abeele, Ploegsteert en
Poperinghe en de drie muziekmaatschap
pijen van Yper, genoten machtig veel
bijval. Ofschoon allen wedijverden om
ter schoonst, gaven Ypriana en de Philar-
monie van Poperinghe, echte kunst
werken.
't Was vlakweg bewonderenswaardig.
i
De Yperlingen hebben voor alles wat
hen door den oorlog ontrukt werd, eene
innige genegenheid zij zijn gehecht aan
het heerlijk verleden, aan de roemrijke
geschiedenis van Yper.
De melodieuze liederen onzer kantwerk
sters behooren ook tot dat geliefd verle
den velen ervan zijn hier door den oorlog
uit den volksmond verdwenen. De verza
meling ervan is gelukkiglijk bewaard ge
bleven, dank aan de ijverige nasporingen
in de jaren 1895 tot 1899 gedaan door
den heer Albert Blyau, alsdan professor
alhier en den heer Marcel Tasseel, eene
joviale Ypersche figuur van voor den
oorlog.
Het heeft de Yperlingen aangenaam
geweest, met het sluiten der Paaschfeesten
en der Handelsfoor, een liederenavond bij
te wonen, en den heer Albert Blyau te
booren in dien schat putten, door hem
zelve verzameld en opgeteekend, zoo als
hij het uit den volksmond en in de kant
werk sterscholen hoorde.
Met medewerking van den heer Albert
Sarly, toonkundige-begeleider op piano,
en Jufvrouw Isabella Stas. Kunstzangeres
hebben zij ons vergast op een kunstavond,
van echte Ypersche geschiedenis.
Het was voor alle aanhoorders eene
veirassing en een veropenbaring: De
geleerde en bestudeerde voordracht van
M. Blyau, de kunst van zangeres en bege
leider deden deugd aan 't hart der Yper
lingen, alwanneer zij opvolgentlijk te
hooren kregenDe liederen uit de oude
Ypersche en Poperingsche Kantwerk
scholen
A) De Tellingen, Het scherrewerker-
tje, De drie soldaatjes, Maria Egyptina.
Van de twee eigen zusters, Van Machriet
je, De Kwa stiefmoeder, de Hemelbruid,
de Keizer en de Turk.
B Klein Sacramentdag te Yper en
St Annadag te Poperinghe.
Mooienmakersdag, Wij hebben ons
kusje in 't kasje gesteken, Rijk en Arm,
Spelewerkersmestdag, Van den Span
jaard. Ballotje, Leanderen Rosalinde.
De heer Blyau en zijne twee medewer
kers oogsten veel bijval en alswanneer
M. Hector Vermeulen, Voorzitter der
Handelskamer, hen bedankte voor hunne
medewerking in het opluisteren onzer
Paaschfeesten was hij de tolk van alle
Yperlingen. die hunnen geboortegrond
beminnen, werken en ijveren voor zijn
welstand, bloei en vooruitgang.
Het avondfeest werd opgeluisterd door
de meisjes der Kantwerkschool onder het
bestuur van Jufvrouw Hallaert voor en
na de voordracht vergasten zij de aan
hoorders op kantwerkstersliederen ge
zongen door frische Kinderstemmen.
Een uitgebreid verslagder Ilandelsfoor,
wordt door plaatsgebrek verschoven tot
een naaste nummer.
Wij kunnen dit kortbondig overzicht
niet sluiten, zonder hulde te brengen aan
het inrichtingscomiteit der Ilandelsfoor,
hetwelk alles op touw stelde, geen moeite
spaarde gedurende drie maanden voorbe
reiding, en in de laatste week dag en nacht
wrocht tot het goed gelukken der
fessten.
Het getal bezoekers der Handelsfoor
overtreft van een duizendtal, het cijfer
van \erleden jaar. Men schat dat tien
duizend personen de scholen inbegre
pen de lokalen bezocht hebben.
Dat de leden van het comiteit in hunne
taak slaagden en hun gewenschte doel be
reikten, is gebleken. En dat is hunne be
looning
Een aanmoediging is het ook om het
volgende jaar een verderen stap te zetten
en iets nieuws en meer uigebreid aan te
durven.
Yper, mijn beminde stad,
Hertelijk proficiat
G'hebt een goede foor beleefd
Die U opgeluisterd heeft,
D'Handelsbond wrocht vroom en vroed,
En verzamelt hier veel goed
Waarnaar vele kwamen zien
En veel geld voor kwamen biên
Zes muzieken deden mee
En vergeestigden de stee,
En 't oud spellewerkerslied
Klonk, zoo 't klonk in 't ver verschiet.
Dat is goed en deugdlijk werk
I.iefd' hermake ons Yper sterk
I.iefd' aan Yper door elkeen,
't Heeft vier jaar voor al geleen
Yper, g'hebt de marteldood
Door 's Lands vijands lood en schroot
Voor bet Vaderland geleden.
Na vier jaar t'hebben gestreden
I.aagt Gij plat, in puin en gruis,
Zonder één bewoonbaar huis,
Zonder hal en zonder kerken,
Met geschonden vestingswerken,
En in een omwoelden schoot
Vonden, lacy veel de dood.
Yper, waarom leedt Gij zoo
't Was uw lot, al was 't U noo,
Van 's Lands vijand tegen t'houden
Zonder iets nog over t'houden.
Maar Hij die 't heelal bestiert
En om U bewogen wierd,
Zond U hulp om 't l.and te redden
En het onrecht te beletten.
Om dat doel woudt Gij vergaan,
En Uw offer stond God aan.
Yper, met Gods hulp sta op
Hier kreeg Duitschland klop en schop
En Europa rust en redding.
Uw belegen uw' ontzetting
Zijn de wereld door bekend,
En voorspellen een slecht end
Aan die nog de vrede storen.
Yper, kom nu op en voren I
Vaderland en Volkenbond
Wreken U op die U schond.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
vangt het zomeruur aan. Derhalve moe
ten de uurwerken 's avonds om 11 u. een
uur vooruitgezet zijn en gesteldop 12 u.
Treinen trams, autobussen, alles is van
Zondag af geregeld op het nieuwe uur.
