^Gtholieljen oiept d? f(epumDooapumfeesten RERUM NOVARUM |Crédit Anvercois BRIEVEN Groote Tontbola WERKRECHTEBSRADEN 50' Jaar. - Nummer 19. 30 Centiemen. Zaterdag 12 Mei 1928. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper Kamer van Volksvertegenwoordigers. Dixmudestraat, 18, YPER Alle Bank- en Beursverhandelingen. "HET YPERSCHE VOLK,, 25.000 frank PRIJZEN £|ct t)piTsclje ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel. ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND 25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5. YPER Postcheckrekening 40.201 (j. casier) waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden worden. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. Op Donderdag 17 Mei aanstaande, zijnde O. H. Hemelvaartdag, viert de christene wereld opnieuw het verschijnen van den wereldbrief Rerum Novarum uitgegeven door de groote Paus Leo XIII. Het is het christen feest van den arbeid, en de datum van het verschijnen van dezen brief, staat als eene mijlpaal in de geschie denis der christene maatschappelijke be weging /.Heiligheid de Paus erkent door dezen brief en keurt goed het streven der christene werklieden naar betere zedelijke en maatschappelijke toestanden bij middel van het vereenigingsleven. Hij stelt voorop dat de alsdan heerschende toestanden en begrippen wantoestanden en wanbegrip pen waren en Hij toont aan dat de chris tene werkgevers en christene werklieden moeten leven volgens de voorschriften der katholieke sociale leer, en dat er eene betere verdeeling der voortbrengsten moet bestaan, verdeeling gedaan tusschen kapitaal en arbeid. Na de groote Franscheomwenteling der jaren 1790 werd alle vereenigingsleven vernietigd, de groote leus der liberale maatschappelijke leer was elk voor zich zelf en niemand moest omzien wat er rondom zich gebeurde. Ten gevolge der toepassing van dit princiep kwamen er verschrikkelijke wantoestanden voor. De werklieden werden uitgebuit door hunne werkgevers, die naar niets omzagen noch naar het zedelijke noch naar het stoffelijke welzijn hunner werklieden. Slechts één doel hadden zij, zooveel mogelijk te doen voortbrengen om zooveel mogelijk geld te winnen en ervan te genieten. Ongeluk kiglijk waren er zooveel katholieke werk gevers doordrongen van deze princiepen in strijd tegen onzen katholieken gods dienst. Zooveel tegenkanting bestond er tegen de werklieden die zich wilden vereenigen om betere lotstoestanden te bekomen, dat Leo XIII zich genoodzaakt zag aan de katholieke wereld, de katho lieke princiepen te herinneren en voor oogen te leggen dat het kapitaal zonder arbeid niets kan en dat arbeid zonder ka pitaal ook niets vermag, dat beide kracht ten moeten samen werken en dat dus ook de arbeidskrachten recht hadden op eene betere verdeeling der voortbrengsten, dus beter loon, met als gevolgtrekking dat de arbeiders het recht hadden zich te veree nigen in syndikaten om betere loonen te bekomen. Deze wereldbrief bevat dus voor de christene werklieden de volledige erken ning van hunnen strijd, de goedkeuring ervan Hunne werking gaat gesteund op de toepassing van de christene maatschap pelijke leer en daarom wierden hen Gees telijke raadgevers toegevoegd. Doch in zijnen wereldbrief beoogde de groote'Paus niet alleenlijk de erkenning van den strijd der katholieke werklieden, doch Hij veroordeelde de liberale en so cialistische wereldopvattingen om aan de katholieke werkgevers en werklieden de katholieke sociale leer voor oogen te leg gen en hen den weg a n te duiden dien zij volgen moesten, den weg door Ghristus zelf aangeduid Bemin God bovenal en uwen naaste als uw zeiven om God Naastenliefde Liefde van patroon tot werkman, liefde van werkman tot patroon, en uit die wederzijdsche liefde moestnood- zakelijk geboren worden de verbetering van het lot van den werkman, de hervor ming der heele maatschappij in en door Christus o Omnia instaurare in Chris- to Christus moet leven in de maat schappij, de leer van Christus moet de maatschappij beheerschen, en de maat schappij in haar geheel moet den weg op van ons katholiek geloof, den weg die leidt naar den Christus, Koning der maat schappij. Dat is de betcekening van het Rerum Novarum feest, eu daarom is het verschij nen van dien wereldbriefvanzoo'nbelang. Weg met dien liberalen geest, die heersch- te bij de werkgevers, weg met den socia- listischen klassenstrijd, maar patroons en werklieden in hunne vereenigingen naast elkander den weg op derchristen naasten liefde Jammer is het dat heden ten dage er nog zooveel onzer katholieke patroons de christene sociale leer vergeten toe te passen, en liever zorgen voor hun zelf, zonder om te zien naar den zedelijken en stoffelijken nood hnnner w erklieden. Daar immers ligt juist de oorzaak van den socia len strijd welke nog moet gevoerd worden voor de lotsverbetering onzer werklieden. Konden zij zich eens goed inprenten dat ons maatschappelijk leven, dat de maat schappij slechts rust en vrede zal bele\en als wanneer er in de maatschappij eene betere verdeeling der voortbrengst zal bestaan en zij zich eens voor goed zullen inprenten dat in de voortbrengst de gele verde arbeid evenveel weerde heeft als het gebezigde kapitaal en dat kapitaal en arbeid malkaar niet kunnen missen. Noch liberalisme noch socialisme kunnen ons den maatschappelijken \rede geven, al leen de katholieke godsdienst, volledig toegepast, kan zulks, als wanneer de katholieken hun innerlijk en uitwendig leven zullen schikken naar de leer \an Christus. Daarom moet de beteekenis van Rerum Novarum niet alleenlijk gevierd worden door de Christene Werklieden, die zeker lijk het meeste recht er toe hebben, doch alle standen der maatschappij moeten aan die viering medehelpen en jubelen, want het is door de toepassing der princiepen in Rerum Navarum bevat, dat de ware christen naastenliefde, dat Christus zelf in onze maatschappij opnieuw volledig zal heerschen, dat onze maatschappij zal hernieuwd worden, in en door Christus. Omnia instaurare in Christo was de leus van Leo XIII en het weze ook de onze, en daarom zullen wij dit feest vieren, en samen juichen met de christene werk lieden. Op eene vraag van Heer Volksver vertegenwoordiger BRUTSAERT, gaf de Heer Minister van Spoorwe gen het volgende antwoord dat 1. De baan Adinkerke-Poperinghe niet zal rechtgemaakt noch verdub beld worden. 2. De verlenging Nieuwkerke-Po- peringhe te veel zou kosten. 3. Vanaf i5 Mei de reizigersdienst zal afgeschaft worden op de baan W aesten-Westnieuwkerke 4. Het goederenvervoer op deze baan zal slechts behouden blijven na 3i December 1929, indien bedoelde baan in nijverheidsverbinding veran derd word. N.V. Eene brievenbus is iets van belang Het staat daar schijnbaar zoo gansch on beduidend langs den openbaren weg. Van boven door de menschen bezocht en van onder door de honden. Het staat daar door regen en wind, door goêvveer of kwaweer, door wekedag en zondag, altijd, en met den bek open gereed om alles te verslinden dat men hem maar wil toever trouwen. En men vertrouw t hem van alles toe Naamkaartjes met onbeduidende ma ren erop, briefkaarten die door iedereen mogen gelezen worden, brieven met zwart omlijst die van rouw getuigen, brieven met zware lakzegel;] en die de meester van de wereld, het geld, vervoeren, brie ven met blijde, brieven met droevig nieuws zendingen vol hoop en geschrif ten vol vreesbrieven van liefde en epistels vol haat. Geheel de bonte menge ling van de menschelijke gevoelens, ge heel de zee van menschelijke driften komt hier te zamen gespoeld naar den mond van de brie\enbus. Hoe menig klop pend hart heeft de hand doen beven die den brief nog vasthield in de gapende mond van de bus hoe menig boezem heeft van hartstocht gesidderd terwijl de vin geren den omslag loslieten en vallen in het ingewand van die ijzeren Moloch, on- wederroepèlijk Straks komt de bode en licht den inhoud, niet om hem u weer te ge en. Neen, hij draagt hem mee naar het Paleis der menschelijke maren, hij draagt hem mee naar het snelgerid, dat zijn last over de wereld zal dragen en vreugde brengen of droefheid zaaien. "Weg is uw e zende, zoogauw uw trillen de vingeren ze loslaat Weg op de schij- verende wielen de wereld in en draagt uwe mare tot hare bestemming. Laat ze maar niet los vooraleer ge geheel zeker zijt dat ze u geen stoornis en geene droef heid brengt. Waagt en weegt ze goed vooraleer ze in den ijzeren buik van de brievenbus valt. Laat hem, zoo mogelijk, éénen dag liggen uw en brief, en op Je tien negen maal zult gij hem niet verzenden tenzij gekrompen, gewijz.igd, vereenvou digd en minder schadelijk gemaakt. Hoe menigeen heeft het beklaagd dat zijne hand 1e gauw den brief heeft losge laten in de alles verslindende post. Hoe menigeen zou groot geld geven kon hij zijn brief terughalen aleer hij gelezen wordt en wie is er die 't niet aleens heeft beklaagd te gauw geschreven te hebben. Scripta manent. Wat eenmaal geschre ven is blijft geschreven en niets is zoo verraderlijk als een blad van uw hand schrift. Het wordt zoo gemakkelijk mis- legd, het wordt zoo gemakkelijk verloren, en eenmaal dat l et uit uwe hand is, vliegt bet over de wereld gelijk een stroohalm over de markt, te zien en te lezen voor iedereen. Nog nooit heb ik gehoord dat het iemand betreurde dat hij niet schreef. Integendeel hceveel heete tranen zijn reeds gestort over verdoolde ov er verloren brieven. Hoe menig mensch is er niet die 't be klaagt, te laat eilaas, dat hij ooit een woord op 't papier zette. En ik heb eer. mensch gekend die zoo droevige ervarin gen had opgedaan met zijn geschrift, dat hij hardnekkig weiterde, voor welke re den ook nog ooit een brief of kaart op de post te brengen. Niets zeg ik, is zoo verraderlijk als een brief. Niet alleen omdat hij door zijn verlorengaan het feit verraadt dat gij hem geschreven hebt, niet alleen omdat hij alles uitbrengt wat in hem ges.hreven staat, maar ook nog omdat hij kenbaar maakt hetgeen gij niet geschreven hebt, het innigste binnenste van uw eigenzelf. "Want in dien zin ook is een brief verra derlijk omdat hij den gemoedstoestand waarin hij geschreven werd aan den dag brengt. Een brief is als een spiegel waarin staat afgebeeld wat uw zieletoestand was terwijl gij hem opsteldet. Nooit kwam het beter te pas dan hier, te zeggen dat men hier in een brief tusschen de reken kan lezen. Het gemoed geleidt de hand en die hand is een wonderlijk voegzaam werktuig. De minste trilling van het ge moed zindert door de hand en doet ze haastiger loopen of trager vooruitgaan. Zijt ge kwaad uw brief zal gramschap verraden zijt ge droevig uw briefstijl zal treurigheid zweeten zijt ge blij uwe pen zal huppelen over de regels. Min of meer woordenrijk, min of meer bebloemd, kor ter of nijdiger zal uw brief zijn in gevolge de stemming waaruit hij ontstaan is. Daarom is brieven schrijven eene fijne kunst. Ik spreek niet van briefschrijven op zijn Madame de Sevigné's of op zijn I.acordaire's, neen dat heet brieven stilee- ren maar ik gewaag hier enkel van de alledaagsche wisseling van nieuwsmaren. En niet alle brieven zijn nieuwsmaren men moet soms ook nog schrijven om te schrijven, om teeken van leven te geven, uit beleefdheid en dan wordt het moeilij ker. Vooral in onze taal omdat we meestal de vastgezette vormen missen die wij noo- dig hebben om wel te schrijvenhet vlaamsch heeft zich zoover nog niet be schaafd en verfijhd. En veel menschen weten eerst niet WAT zeggen en dan ook niet HOE hun WAT gezeid zij kennen de gedachtenvormen niet ze hebben uit drukkingen te kort. De Noord Nederlan der integendeel bezit die in overvloed. Niets is verrukkelijker voor een vlaamsch oog dan een welgestelde Noordnederland- sche brief. Ik heb eens een briefje mogen lezen dat een Hollandsch meisje zond naar een .laainschen boekschrij* er Ik denk wel dat deze het in zijn archief bewaard heeft als een modèle du genre het was een juweeltje van taaireinheid en kinder lijken eenvoudigen stijl Konden onze kinderen maar alzoo schrijven wanneer ze van hunne studiën tehuis komen. Ocharme ze kunnen nog niet eens een paar bladzij den fransch schrijven zonder tal van er gerlijke kemels en voor dat beetje piotten- fransch hebben ze al hun vlaamsch moeten opofferen. Ik krijg gaarne brieven 't geen bewijst dat ik nog maar geringe levensvervaring heb opgedaan. Menschen, zoo 't schijnt, die 't leven geleefd hebben verlangen naar geen brieven meer. Ik ben dus nog in den staat van mijne eerste onoozelheid en gave God dat ik erin mag blijven Ja brieven brengen mij soms eene innige vol doening als ze geen kwaad nieuws bevat ten, zijn ze toch immer eene uiting van welwillendheid van vriendelijke gezind heid, en vriendschap is toch nog altijd het hebben waard. Maar zelf brieven te schrijven, daar houdeik niet van. Dezen afkeer voor cor- respondendie deel ik met al mijne ge slachtgenooten Mannen schrijven niet gaarne, vrouwen wel. Het waarom daarvan zal ik maar niet onderzoeken om niemand kwaad te maken. Maar 't is zeker juist omdat brieven zoo veelzeggend en zoo bedriegelijk zijn dat we er niet van houden om veel briefpapier vuil te maken De beste brief is nog het gesproken woord, dat vervliegt met den wind en men verstaat het recht. WILT GIJ regelmatig ontvangen, betaal een abonnement in de post of aan uwen briefdrager. Christene Sociale Werken. Volkshuis Poperinghe. Trekking 17 September 1928 loten aan 1 frank overal te verkrijgen Op 3 Juni aanstaande is het verkiezing voor de Werkrechtersraden, dus ook voor de leden van den "Werkrechtersraad van Yper Dien dag zullen alle werkge vers, bi dienden en werklieden, inge schreven op de lijsten der kiezers voor de werkrechtersraden, moeten gaan stem men. Zij zullen de personen moeten aan duiden door wien zij zullen gevonnisd worden in de geschillen die oprijzen no pens de uitvoering van werk- of bedien den kontrakt, enz. Alhoewel we hier feitelijk voor geen politieke kiezing staan, is deze niettemin uiterst be'angrijk. Het gaat er om de kiezing van rechters, die zetelen moeten in den XVerkrechtersraad, die moeten de wet toepassen op de gevallen hen voorge legd en deze oplossen in eer en geweten en volgens de rechtvaardigheid. Toch zullen er verscheidene lijsten van kandidaten voorgedragen worden door de onderscheidene politieke partijen, en de katholieken hebben voor plicht te stem men a's één man voor hunne kandidaten. Deze kiezing is van groot belang, immers van den uitslag ervan zal het afhangen of onze werkrechtersraad zal beheerscht worden doorde gedachte van klassenstrijd ofwel door deze van klassenverzoening. Alle weldenkende patroons, bedienden en werklieden zijn ervan ove tuigd dat in deze zaak alle gedacht van klassenstrijd dient van kant gezet te worden. Zij weten dat de werkrechtersraad moet vonnissen in volle rechtvaardigheid, zonder voorin genomenheid, en dit kan alleen wanneer de leden ervan overtuigd streven naar klassenverzoening, dus overtuigde katho lieken zijn. BEDIENDEN, stemt dus zonder uitzondering als één man voor de kandi daten uwer katholieke lijst, die zijn W erkelijke Kandidaten 1) BAERT ALBERT, bediende te Po peringhe. 2) DUPON HENRI, bediende te Yper, Plaatsvervangende Kandidaten 1) TAILRIEU, bediende te Comen. 2) BRAEM GEORGES, bediende te Yper. WERKLIEDEN, van bo\en op der kop een dc.p, voor uwe kandidaten geko zen in den schoot uwer Christen "Werk- liedenorganisatie. Eén dop boven de wer- kelijkeenééne boven de plaatsvervangende kandidaten, l'we kandidaten zijn de vol gende Werkelijke Kandidaten 1) MANSIS ALOIS uit Wervick, uit tredend lid. 2) LOG IE ARTHUR uit Yper, uittre dend lid. 3) DECREUS MAURICE uit Poperin ghe. Plaatsvervangende Kandidaten 1) DEMUYSERE LOUIS uit Comen. 2 SLOSSE GASTON uit Zonnebeke. 3) BOLTON ALFONS uit Ylamertin- ghe. WERKGEVERS, gij zult ook niet ten achteren blijven, en ev enals de katho lieke bedienden en werklieden uwen man staan en uwe afgevaardigden kiezen. Toe komende week geven wij uwe kandidaten lijst. Derden Juni moet een zegedag zijn voor onze katholieke vereenigingen, en daar voor zullen onze katholieke werklieden, bedienden en werkgevers zorgen. Alle- j man op de bres

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1928 | | pagina 1