I Crédit Anversoisl
ONZE VAART
AUSTRALIË
Hei val kan maar uitgeuen
wal hei in heefi
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Een teeken des tijds
UITCUIJKBN
Buitenland.
ZITDAGEN
Standbeeld P. LIEVENS
Ypersche Kroniek.
50" Jaar. - Nummer 36.
30 Centiemen.
Zaterdag 8 September 1928.
GOED NIEUWS
f-Tet Vpeps^he Öoll^
mmmmmm N. V.
Dixmudestraat, 18, YPER
Alle Bank- en
Beursverhandelingen.
1
Zonda^rust.
DE KLARE ZEDELES
C|et
ÜCtöC
iloüi
ABONNEMEXTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Wij zijn gelukkig het schrijven te
kunnen mededeelen door den Heer
Minister van Openbare Werken aan
den Heer Volksvertegenwoordiger Dr
Brutsaert gezonden.
Wij bedanken van herte M. Brutsaert
voor zijne tusschenkomst.
Brussel, den 31 Augustus 1928.
Waarde Collega
Gij hebt mijn aandacht gelieven te
vestigen op de kwestie der werken tot
geschikmaking van het kat.aal Yper-Yzer.
Het is mij aangenaam U te laten weten
dat ik het 1 astkohier goedgekeurd heb
betreffende de aanneming tot geschikma
king van het 2e pand van dat kanaal
(tusschen Boesinghe-Sas en de baanbrug
te Boesinghe.
Met de meeste hoogachting.
M.BAELS
Australië is het grootste eiland van
het vijfde werelddeel, genoemd Ocea-
nië en is gelegen op den aardbol, juist
onder en tegen ons, zoodanig dat de
Australiërs mogen doorgaan als onze
tegenvoeters en dat men, om in hun
land te geraken, den helft moet doen
van eene reis rond de wereld. De weg
er naar toe loopt voor ons door
Vrankrijk, dan over de Middelland-
sche Zee, die men doorkruist van
Noord-West naar Zuid-Oostverders
heeft men het. Kanaal van Suez, om
te geraken in de Roode Zee. Deze is
eene lange darm, gelegen tusschen
Zandwoestijnendie zee doorgaans is
van stikkende warmte en men vaart
8 dagen, om er van te bereiken het
zuiderlijk uiteinde. Aden. Van Aden
tot in Australië, heeft men drie weken
zeereis, gedurende dewelke men niets
anders te zien krijgt dan lucht en wa
ter. Somwijlen nogthans, maar 't is
geheel zeldzaam, kruist men het een
of ander schip, op de terugreis.
Australië is een Engelsche bezitting
en over een honderd jaar, waren er
maar weinige katholieken. Tijdens
eene Kerkvervolging, wierden al de
priesters uit het land verbannen en
als wonderbaar feit haalt men aan,
dat bij het wegvoeren van den laat-
sten priester, eenige H. Hostiën nog
berustend waren, in een privaat ge
bouw. Regelmatig kwamen er de ge-
loovigen samen, om in tegenwoordig
heid van het Allerheiligste, godvruch
tige oefeningen te plegen en als
wanneer, twee jaar later, een priester
kon terugkeeren, had hij het geluk
van die H. Hostiën ongeschonden
weer te vinden, alsook van die brave
christenen, die er bij de eerewacht
gehouden hadden, vurig en deugd
zaam terug te zien. Nu zijn er in
Australiën veel geloovigen, een groot
getal priesters en verschillige bis
schoppen.
Buiten het uitbaten van kolen, het
verzamelen van koper, zilver, goud en
paarlen, wat in dat land meest op
brengt is het kweeken van rundvee
en bijzonderlijk van schapen. In die
streek waren er geene konijnen. De
Engelschen hebben er ingevoerd en
deze hebben zich zoo snel vermenig
vuldigd, dat vóór den oorlog men ze
als eene pest aanzag. Sedert den oor
log worden zij ook aanzien als een
rijkdom.
De grootste steden, tellende boven
de 500.000 inwoners, zijn Melbourne
en Sydney. In deze laatste stad, viert
men dezer dagen het wederlandsch
Eucharistisch Congres, waarvan de
Voorzitter is Zijne Hoogweerdigheid
Monseigneur Heylen, bischop van Na
men en het welk bijwoont als verte
genwoordiger van Zijne Heiligheid
den Paus van Rome, Zijne Eminencie
de Kardinaal Ceretti. Ter gelegenheid
van dit Congres, dat even wel lukt
als de congressen, sedert den oorlog,
van Chicago in Amerika, Amsterdam
in Nederland en Rome in Italië, de
H. Sakramentsprocessie, die de reeks
oefeningen sluiten zal. is de eerste
processie, die in Australië in 't open
baar zal geschieden.
Ongeveer 2000 kilometers, over
Sydney, namelijk ten Zuid-Westen,
liggen de eilanden van Nieuw Zeeland.
Daar zijn werkzaam de Zusters van
O. L. Vrouw van 't H eilig Hert van
Issodun en 't is naar die missie, dat op
29 September e.k., vertrekt een Yper-
sche Kloosterzuster, namelijk Juf
vrouw Maria Noorenberghe, waarvan
de achtbare ouders wonen in de Rijs-
selstraat.
Zondag 9 September, in al de mis
sen in St Pieters kerk alhier, zal die
vrome dochter eene omhaling doen,
ten voordeele van hare missieën en
die omhaling wordt warm aanbevolen
aan al de missievrienden onzer stad.
De Ypersche Bode van 2 Sep em
ber 1928, geeft nu toch enkeleregels over
de Betooging van Antwerpen, en zij
schrijft Het was een betooging van
Vlaamsche Jongelingen, hun Katholiek
en Vlaamsch zijn was één.
Welnu de vijf-zesden van den schoonen
groep Yper bestond uit onze Katholieke
Turners en K. A. Jotters.
Dus dat zijn Vlaamsche Jongelingen,
hun Katholiek en Vlaamsch zijn is één...
wij zijn er fier op en de jongelingen van
Yper die Katholiek en Vlaamsch willen
zijn en behoeven niet meer te verdwalen
in inrichtingen die buiten of tegen de
Vlaamsche Katholieke Aktie staan zooa's
geheel het Vlaamsch Nationalistisch
kraam. Maar hunne plaats is bij onze
Kajotters en onze Katholieke Turners.
Hoerah
In de laatste vergadering van den
gemeenteraad, heeft gezel Missiaen op
nieuw de waarheid van deze oude vlaam
sche spreuk versterkt. f
Na de Stadsrekeningen ovei loopen en
uitgepluisd te hebben, heeft hij er geene
gegronde bemerkingen kunnen over ma
ken vandaar spijt die hein aanmaande
tot redetwisten spijt ook van niet gewe
ten te hebben dat er geld was in de
Stadskas. Want hij zou het doen rollen
hebben. Maar gelukkiglijk zijn er andere
mann n op 't Stadhuis ma nen die beter
dan hem de gemeente cent -n weten te
besparen en die ze maar willen verteren
wanneer het voordeelig of noodzakelijk is
voor de Stad.
En hoe kleingeestig en hoe grof het
laatste gedeelte van zijne rede, daar waar
hij onzen burgemeerster aanraadt lessen
van bestuurlijk recht te volgen Zeg eens,
gezel Missiaen,vaar hebt gij zulke lessen
gevolgd en zeg ons eens bijzonderlijk
waar gij uwe overgroote beleefdheid
aangeleerd hebt Elkeen bemerkt wel dat
er iets veranderd is bij u sedert eenigen
tijd. Gij hebt uwe knevels glad afgescho
ren maar dat is waarschijnlijk 'om uwe
sigaren beter te smaken, en misschien
ook omdat uwe aanhoorders beter uwe
grove godslasteringen zouden kunnen
verstaan maar buiten de knevels is niets
veranderd bij u. Gij blijft en zult altijd
blijven, den botten, ongekamden persoon
die wij altijd in u zagen van met den
eersten dag dat wij met u kennis mieken,
en omdat gij uwen tijd niet nutteloos
zoudet verspillen op de banken eener
beleef Jheidsschool, zullen wij u aanraden
u de mo.ite niet te geven van lessen van
beleefdheid te volgen.
De professors zouden er toch niet in
gelukken u de eerste les van beleefdheid
te doen verstaan want gij zijt te oud en
te hoove, i dig om nog iets goeds te kun
nen aanleeren. En aangezien gij zoo sterk
zijt in bestuurlijk recht, ware het echt
jarmer deze grondige kennis, deze groo-
te bekwaamheid te laten verloren gaan
Gij zoudt kunnen eenen overgrooten
dienst bewijzen aan uwe aangenome stad,
meteenen cursus over bestuur ijk recht
in te richten.
Benevens den dienst dien gij aan uwe
medeburgers zult berokkenen, zult gij er
later ook eene eigene voldoening bij vin
den. Want wanneer gij nog over bestuur
lijk recht zult handelen, za; het dan niet
meer zijn zooals nu, dat niemand u zal
verstaan: uwe oude leerlingen zullen daar
zijn en deze zullen u verstaan.
Over jaren de Belgen, die begeerden
uit te wijken, trokken naar Amerika
Velen hebben er mede weigevaren maar
nu is het zeer moeilijk, om niet te zeggen
onmogelijk, van nog in Amerika binnen te
geraken. Niet dat er geen plaatse is
Want als men de uitgestrekte Amerikaan-
sche ve'den per exprestrein do rreist, is
men verbaa d dat men langs de baan,
buiten de steden, zoo weinig volk en
woonsten ontwaart. En zeggen dat er in
de Vereenigde Staten, waar nogthans de
d illar zuike hooge weerde heeft, vier
millioen werkloozen zijn De reden hier
van is te vinden in de hooge weerde van
't geld zelve, die alles merkelijk verduurt,
het uitvoeren belemmert en iedereen tot
spaarzaamheid aanzet, zoo dat men wei
nig werken doet.
In de jongste tijde!?, zijn veel Belgen
zich gaan vestigen in Vrankrijk. Zoo in
1922 waren er 966 belgische boeren,
eigenaar en verbruiker van eene hofstede
en 4182 pachtten er eene. Heden te dage,
moet het getal eigenaars en pachters
reeds meer dan verdubbeld zijn en het
uitwijken naar Vrankrijk duurt voort, al
hoewel moeilijker geworden.
Hedendaagsch, eene nieuwe uitweg
voor onze boerenzonen, die hier in Belgie
of Viankrijk geen hofstede kunnen be
machtigen, is de Congostaat. Maar twee
zaken, voor alwie begeert er heen te
trekken, moeten wel in oogenschouw ge
nomen worden ten eerste, om inlichtin
gen te nemen, wendt u tot bevoegde man
nen en ter trouw en ten tweede, niemand
vertrekke ongehuwd naar de Colonie.
ALBANIË.
Sedert ongeveer 100 jaren gaat de
macht en de uitgestrektheid van het
Europeesch Turksch keizerdom trapsge
wijze tot ondergang. Gri.kenland, De
Krim, Maldavia, Walhachye, Bosnia,
Herzegovina, Bulgarie, Servie, Montene
gro, Macedonia Albanië in Europa;
Kaukasis in Azië Egypte in Afrika, als
ook Tripoli, Tunisie Algerie, Marokko
Eenige d zer landen worden tot naburige
mogendheden verbonden, andere werden
onafhankelijk verklaard. Tegenwoordig
doet Albanië zich erkennen als Koning
dom en de pperbestuurder, onder den
naam van Zogou I, is Koning van Alba
nië benoemd.
Hij heeft in de wetgevende kamer zijn
eed afgelegd
FRANKRIJK.
Ter gelegenh id van de 68e ve jaardag
van M. Poincaré, waren al de leden van
het Fransch bestuur bijeengekomen te
Pompignv om dezen verjaardag te vieren.
Na den maaltijd keerd n de ministers te
rug mar Parijs per spoor, uitgenomen
M. Bokanosky, minister van handel en
luchtscheepvaart, welke de terugvaart
per vliegmachien koos. Nauwelijks had
den zij het vliegplein verlaten f het vlieg
tuig plofte neder, schoot in brand en de
vier reizigers warden gedood.
Dit is de tweede fransche minister die
zoo ongelukkig om het leven komt.
•RUSLAND.
Hoe men de Sovietsche propaganda
uitvoert. Het is wel gekend en ieder
weet dat in gansch de wereld de Russi
sche Soviets levende propagande maken
bij dagbladen, boeken, redevo ringen,
samenspraken, vergaderingen, verdokene
opwekking tegen de tegenwoordige toe
stand en nog bij honderden andere mid
delen, m.tar onder al deze handelwijzen
is het ver preiden der communistische
geest bij de cinema, de meest indrukma
kende. Daar bestaat een officieel bestuur
voor al wat de cinema betreft. De films
die te voorschijn komen zijn a len prach
tig samengesteld. In Belgie heeft men de
Schoppers der Volga verbeeld in een
film waarvan men moet erkennen dat mu
ziek en vo rstel wonderbaar schoon wa
ren, maar waarvan de geest opwekkend
en oproerig is. In Rusland bezit het
roode leger 142 ong. stadige instellingen
om de door het Sovietsche bestuur uitge-
lezene films te verspreiden Deze propa
ganda doet ongeloovig kwaad en men zou
daar tegen moeten opkomen.
VERREKIJKER.
Het BESTE en ZEKERSTE middel om
regelmatig het blad te ontvangen, is een
abonnement vragen in de post op
Onzer politieke Mandatarissen
in het Arrondissement
YPER le en 3e Zaterdag, van 9tot
12 uur, in den «Katholieken Kring»
D BRUTSAERT, Volksvertegen
woordiger.
le, 3e en 5° Zaterdag, van 9 tot
10/2 uur, in Taverne Anglaise
Statiestraat, Senator BOSSÜYT G.
2e en 4e Zhterdag, hetzelfde uur en
plaats. Senator DEPONTIEU E.
2" Zaterdag, 's morgens, in Het
Zweerd Senator M. MULLIE.
POPERINGHE: Maandag en Vrijdag
morgend, D' BRUTSAERT, Volks.,
in ziin huis.
le en 2e Vrijdag, van 8 tot 10 uur,
in 't Christen Werkers verbond, Se
nator DEPONTIEU E.
WERVICK: 2e Zaterdag, van 91/2 tot
12 uur, in «Het Kapitel». D BRUT
SAERT, Volksvertegenwoordiger.
2e en 4" Vrijdag, van 9 tot 11 uur,
in 't Christen Werkerverbond, Dui-
vestraat, Senator DEPONTIEU E.
VLAMERTINGHE3e Zaterdag, van
]2_E> tot 1 y2 uur, in de Coöperatieve,
Senator BOSSUYT G.
ZONNEBEKE2° Zondag van 11 tot
12j/2 uur, in 't Christen Werketsver-
bond, Senator DEPONTIEU E.
PASSCHENDAELE: 2e Zondag van
3tot 5 uur, in de Congregatiezaal,
Senator DEPONTIEU E.
LANGEMARCK: 3e Zondag, van 10
tot 12 uur, in de Congregatiezaal,
Senator DEPONTIEU E.
POELCAPELLE: 3e Zondag, van 1>4
tot Zy2 uur, in de Congregatiezaal,
Senator DEPONTIEU E.
GHEEUWE: 4" Zondag, van 9 tot
10^ uur, in 't Christen Werkers-
verbond, Senator DEPONTIEU E.
BECELAERE: 4e Zondag van 11 tot
12 uur, bij Dejonghe (plaats), Se
nator DEPONTIEU E.
GHELUYELT: 4° Zondag, van
tot Zy^ uur, bij Delaere (herberg),
Senator DEPONTIEU E.
MOOH»LEI>Ë
Den 7 November 1893 stierf te Leuven
een oud-student van Hugo Verriest, vriend
en geduchte mededinger van Rodenbach. Als
missionaris was hij naar Indie vertrokken
maar had zich daar na 6 jaar overdadigen
arbeid een doodelijke tering op den hals ge
haald en pas 37 jaar oud was hij komen ster
ven. "Was die man in Indie gestorven" zei
een niedemissionaris van hem "heel Chota-
nagpore had hem altaren opgericht".
Geen wonderOp 6 jaar had P. Constant
Lievens van Moorslede aldaar een heel ras
uit de grootste ellende opgeholpen, 27.000
heidenen met eigen hand gedoopt en meer
dan 100.000 Indiërs in den schoot der
H. Kerk gebracht. Door een doodelüke in
spanning van al zijne krachten heeft hij een
bekeeringsbeweging aan den gang gezet
waarvan de Pauselijke Delegaat nog onlangs
getuigde "Sinds Franciscus Xaverius is er
hier in Indie zoo 'n bekeeringsbeweging niet
meer geweest." Daarom ook heeft hij in
vele landen den naam verworven van Mo
derne Xaverius. Ook moet hij niet onder
doen voor Verbiest, De Smet en Damiaan
Als missionaris is hij misschien grooter. En
toch is Lievens zonder standbeeld gebleven...
Er is meer. Zijn leven op 10 duizend exem
plaren verspreid heeft onze katholieke jeugd
begeesterd. Geen missionarisleven heeft zul
ke heerlijke missiedroomen doen droomen
tallooze roepingen heeft hij verwekt. De
bede van Guido Gezelle op zijn doodsantje
werd een voorspelling
"Blijft werken nog en wekt in ons
Een vonkske van de vlam
Die 't heidendom in brande stak
Die U het leven nam.
Blijft werken nog en won den loon
Uw nooit vermoeide hand
Zij werve en werve er meer van ons
Naar 't verre en 't vreemde land."
Hugo Verriest mocht gerust van hem
schrijven in zijn twintig Vlaamsche koppen
't Geen Rodenbach hier deed onder de
Wamingen voor taal en eigen wezen deed
Lievens ginder in heiligheid en Godsdienst,
voor waarheid en recht en verheffing van
den verdoolden en verzonken medemensch,
deed hij onder die ontelbare volkeren en in
ondoorpeilbare landen en streken.En hij
kon er aan toevoegen dat Lievens in zekere
mate zal blijven hier te lande de Rodenbach
der Missiebeweging, door de begeestering
welke zijn leven wekte. Rodenbach heeft dan
eerst zijn gedenkmaal gekregen toen zijn
Vlaamsche jeugd tot zoo 'n bloei was geko
men dat zijn standbeeld niet alleen was een
hulde aan zijn verdienste maar tevens de
vertolking van wat eene heele generatie stu
denten voelde en dacht.
Een zelfde eerelot is aan zijn evenknie op
een veel hooger gebied Pater Lievens ge
schoren hij kon alleen maar dan worden ge
huldigd wanneer de missiebeweging hoogtij
zou vieren.
Maar nu zijn de zijden rijp. In 1929 moet
het standbeeld van Lievens te Moorslede
rijzen als eene hulde aan onze puurste glo
ries en als de verbronzing van de ontzage-
lijke missiebeweging welke zulke hulde al
leen mogelijk maakt.
Wie blijft er in Vlaanderen zoo onverschil
lig aan zoo 'n roem dat hij in dat Lievens-
monuinent geen steentje zou willen weten
zitten, dat hij zelf heeft geschonken.
Zijn er echte Lievensijveraars dan zullen
zij gauw schrijven naar Eerweerde Heer
Deltour, Moorslede om een heel aantal
groote en kleine steentjes welke hij in zijn
omgeving zal trachten te plaatsen.
De giften mogen worden gestuurd op
postch. 2079.94, Lievenscomiteit. Moorslede.
De apotheek van M. Snoeck,
Groote Markt, is alleen open op Zondag
9 September 1928.
Dit is de titel van het hoofdartitel
der Ypersche Bode van Zondag
19 Oogst, waarin onze fameuze Natio-
nastisten nogmaals onze Ypersche
geestelijkheid lafhartig aanvallen, we
gens hare houding ten opzichte van
het Nationalisten muziek. Men zou
waarachtig gelooven dat onze natio
nalisten de belangen van onzen gods
dienst moeten verdedigen tegen de
houding van de priesters. Dat is nogal
kras en zij gaan zelfs zoover te be
weren dat de godsdienstige gedachte
bij de Ypersche bevolking veld ver
liest,, dat er minder Paaschcommunies
en biechten zijn in Yper, omdat...
onze priesters niet doen wat de Natio
nalisten willen, omdat... Ypriana in
de processie mag gaan en het Natio-
nalitisch muziek niet... enz. Zijn het
dan onze priesters die moeten gehoor
zamen aan de Nationalisten, of zijn
het deze laatsten die gehoorzaamheid
verschuldigd zijn aan onze geestelijke
overheid
Antwoord hierop, Ypersche laster-
bode en uw antwoord, minstens zoo
gij rechtzinnig wilt zijn, zal heel uw
artikel in duigen doen vallen.
In een vorig artikel hebben wij erop
gewezen hoe de houding onzer pries
ters ten opzichte van het nationali
stisch muziek gewettigd is en we
zegden dat het verbod niet gegeven
werd uit reden van vaamschgezind-
heid wel integendeel, doch de nationa
listen moeten zulks beweren om zand
in de oogen te werpen van onze licht-
geloovige katholieke bevolking.
De Ypersche Bode durft ons ant
woord niet mededeelen en wij houden
volop staande dat heel de houding der
nationalisten een lage opruierspolitiek
is ten opzichte onzer geestelijke over
heid en dezes rechtmatige houding.
Zij moeten van de nationalisten geen
lessen ontvangen en nog veel min
heeft zij de nieuwerwetsche natio
nalistische godsgeleerden uit Yper
van doen om na te gaan wat er haar
te doen valt en welke houding zij
dient aan te nemen.
De verantwoordelijkheid welke gij
aanhaalt, heeren nationalisten, ligt
niet bij haar, maar voor 't meerendeel
bij u. Immers, daar waar het gezag
ondermijnd wordt, daar waar er bij
onze jongens geen liefde voor 't ge
zag, geen eerbied voor de overheid
meer ingeprent wordt, hoe wilt gij
dan nog dat ons volk eerbied gevoele
voor Hem van Wien alle gezag kom*
voor God zelf, wiens vertegenwoordi
gers gij op lafhartige wijze aanvalt?A
Hoe wilt gij dan, dat ons volk den
weg naar de kerk getrouw blijve, als-
wanneer gij zelf het opjaagt en aller
lei valsche princiepen voorhoudt?
Uwe leering, uwe stelsels, heeren
nationalisten, uwe Ypersche Bode
en geheel uwe kliek zijn er de schuld
van dat ons volk een valsch gedacht
opdoet, valsche begrippen krijgt over
zijne godsdienstige verplichtingen,
gel zaamheid weigert aan onze
kerkelijk overheid, die nchthans het
t en zelfs den plicht heeft de lei
ding te geven aan de katholieken, zoo-
