ANDERE TIJOEN.
ANDERE ZEDEN
DE ALWETER
DemoeraSSie
Socialism en Kapltalism
legen de oeodsirai in Engelend
Het Etatism in Australië
Buitenland.
PROVSNTIERAAD
50 Jaar. - Nummer 3S.
30 Centiemen.
Zaterdag 29 September 1928.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement "Yper
(j. casier)
Cut
et&e
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 £r.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden worden.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Zoo leeren de ketters maar zij do
len. Dat is een van die schoone spreu
ken die schoon is zoolang ze waar
blijft; maar zij is niet altijd waar De
zelfde zeden komen op andere tijden
in gegeven omstandigheden komen
juist dezelfde zeden terug als voor
dien. Waarom is dit omdat de mensch
altijd mensch blijft.
Er zijn tegenwoordig nogal wat
menschen te vinden die eerlijk geloo-
ven dat de mensch van den aap af
stamt. Van de Gorille, zegt H. Taine,
kceloove ik. Welnu de mensch, zegt hij,
ps altijd een beetje aap, een beetje Go-
rille gebleven en hij verdeelt het rnen-
techelijk geslacht met een niet zeer
kleiende verdeeling, in Gorille féroce
en Gorille lubriue, dat wil zeggen, dat
jde eene aapmenschen wreed en de an
dere menschapen vuil zijn.
Wat de. lubriciteit aangaat, dat laten
kve van kante, 'maar dat de mensch al-
jtijd wreed gebleven is dat lijdt geen
twijfel; de mensch nu is bekwaam tot
Bat waartoe hij bekwaam was over
(duizendtallen van jaren. Men heeft be-
kveerd en beweert nog dat de zeden
kan de menschen verzacht waren door
tijd en beschaving, dat de wetenschap-
jpelijke uitvindingen en de kunsten,
vooral de muziek, de menschen zach
ter van aard hebben gemaakt en min
der wreed. Geloove dat wie 't wil.
Mijne meening is dat wetenschappen
|en kunsten over de menschen gaat ge-
pijk 't water over eene eende, en dat
jde menschen nu alzoó wreed zijn als
pp gelijk welk tijdstip van hunne ge
schiedenis, beschaafde zoowel als wil
de. Waar ze toe bekwaam zijn, dat
hebben de menschen getoond onder
pen grooten oorlog met hunne scTtrap-
nells, hunne ontplofbare kogels, met
hunne bommen en hunne giftige gas
sen. Men moet ze gezien hebben in de
veldhospitalen die vreeselijk verhak
kelde lichamen van menschen. Men
moet ze nog zien deze die al was
ft slechts eenmaal in de stikgas geze
ten hebben, hoe hun kostelijk leven
jvoor altijd vergiftigd en vernietigd is.
Men moet ze gehoord hebben die men
schen, verminkt en stukgeschoten, hoe
ze de beschaving zegenden die hun
lichaam zoo deerlijk had mishandeld,
hoe ze hunne medemenschen zegen
den en uitriepen terwijl zij beide han
den drukten op hunne monsterachtig
(gapende wondenAch, die bandieten
kJie bandietenDat is de beschaving
jdie de zeden verzoetdat is de weten
schap die het menschengemoed ver
zacht dat is de kunst die lenigend uit-
Kverkt op de manieren van de men
schen.
Wat de mensch eenmaal gekund en
gewild heeft dat zal hij nog kunnen,
nog willen en de verandering van tijd
poet er niets toe. Eene menschenkud-
pe, een opgeruide menigte is nu zoo
wel als vóór duizend jaar bekwaam
lot de meest onmenschelijke wreed
heid en dat voor een niet. Laat de drif
ten van het volk eens losgebonden
jzijn, dat volk telt voor niets het leven
kan een mensch. Laat een mensch
[weerloos in zijne handen vallen en in
geen tijd zal 't hem lynchen, vladen,
kermoorden en onder zijne voeten
(trappelen in het bloed en in het slijk.
Wat gebeurd is met de Grieken is
gebeurd met de Joden en wat met de
(Joden is gebeurd herhaalde zich met
de Romeinen en met alle volkeren der
Barde tot in de fransche omwenteling
jen tot op onze dagen in Mexico,
j De Joden vermoordden eerst en
werden dan zelf vermoord. Zij hadden
drie kruisen opgeslagen, onder ander
leen voor den Godmensch.en het kwam
zoover met hen dat er geen hout ge
noeg was om kruisen te maken voor
hen die gevraagd hadden dat zijn
bloed zou komen over hen en over
hunne kinderen. L'histoire se répète,
wat Rome aan de Joden deed en aan
Üe Christenen dat deden de barbaren
kan Rome. De Roomsche keizers wa
len nochtans beschaafd genoeg maar
fcoo onzacht van zeden dat de haren te
jberge rijzen nu nog als men denkt
Yelke uitgezochte verfijnde folterin
gen zij de Christenen doen lijden heb
ben. Kokende marmieten, gloeiende
ketels, raders, hamers, tangen, het
Zwaard, de kolf en de wilde dieren,
jwater en lucht en vuur. alles was goed
genoeg zoolang het dienen kon om
menschen mede te folteren.. En waar
toe nu geheel dit betoog?
1 Om te zeggen dat wat vroeger ge
beurde nog gebeuren kan en zal Om
te bewijzen dat we niet al te zeker,
niet al te gerust mogen zijn op die
zoogenaamde verzachting, op die be
ruchte verzoeting van de zeden. Wat
de Roomsche keizers uitvonden in
hunne wreedheid dat vermogen mo
derne menschen ook nog uit te vinden.
We zijn het ten andere voorspeld:
vooraleer de wereld vergaat moeten
de volgelingen van Christus nog een
maal vervolgd. Wanneer zal dat zijn
en zal de vervolger een vorst zijn of
eene losgebonden menigte. Wie weet
het Eene zaak alleen is geweten na
melijk dat er geen zware oorzaken
noch veel tijd van doen is om de stilte
en de kalmte van den godsdienstvrede
te doen omslaan in het gewoel en ver
schrikkingen van den godsdienstoor
log. Dat er niet veel vandoen is om
van een godloochenaar eenen vervol
ger te maken en dat het stilste volk
eenmaal opgeruid, in een oogwenk be
kwaam is tot de meest onnoemelijke
baldadigheden. Wat heeft men niet
gezien gedurende de fransche revolu
tie, en dat was op het einde van de
achttiende eeuw. Tijd genoeg had er
geweest voor beschaving en verzach
ting van zelden. Neende mensch die
eenmaal bekwaam is om zijn even-
mensch den kop in te slaan blijft daar
altijd toe bekwaamomwentelingen,
burgeroorlogen en vervolgingen zijn
nog van het programma van de wereld
niet uitgeveegd. En met al zijne fijne
beschaving blijft de mensch bekwaam
tot de grofste en liederlijkste wreed
heid als men hem eens losbindt den
Gorille féroce die in hem blijft sluime
ren.
De Kamer heeft de militaire wet
gestemd. Dit niettegenstaande de ge
weldige en brutale obstructie der Sos-
jes. Dit heeft gezel Missiaen erg bui
ten luim gebracht. Deze stemming
heeft hem zijne geestige stemming
doen verliezen. v
Na de redevoering welke hij zooals
al de andere socialistische Volksver
tegenwoordigers als obstructiemiddelj
midden de onverschilligheid, uiteen-
stotterde, in De Werkman overge
drukt te hebben, heeft hij laatste week
een artikel aan de militaire kwestie
gewijd. En 't ratelt er zooals ge
woonte van judassen van af
grijselijk misbaksel van belache
lijke comedie en geheel den luid-
ruchtigen rommel dat slechts een leeg
vat uitgeven kan als men er duchtig
op klopt. Wat ten minste ten voor-
deele van het vat is.
Ja, gezel Missiaen, 't was eene be
lachelijke comedie, de obstructie van
de socialistische partij, eene belache
lijke comedie die aan het land zooveel
geld gekost heeft. (Maar aan het geld
van den lastenbetaler vegen die Hee-
ren hunne botten. Dit hebben we ge
zien in den tijd van Wauters en ande
ren). Eene belachelijke comedie die u
en uw kliekje op den hoop toe be
lachelijk gemaakt heeft voor zooveel
wel te verstaan dat nog mogelijk is.
Ik vraag me af waar, drommels, gij
ooit al die militaire kunde of slechts
die militaire ervaring hebt opgedaan
om nu als een specialist, als een ora
kel, als een bron van geleerdheid, als
nen put van wijsheid en alweterij over
deze zeer ingewikkelde zaak zoo kor
daat uw oordeel te vellen Misschien
onder het uniform der pistons van
't liberaal muziek van Meenen? Of
was 't in de loopgrachten van den
Yzer? Misschien hebt gij, sinds uwe
kiezing als volksvertegenwoordiger,
op de kussens der eerste klas rijtuigen
of in de zetels van 't Parlement of aan
den toog der Ontvoogding deze
gratie van alkunde ontvangen
Dank zij deze uitnemende militaire
specialiteit zullen ongetwijfeld de lei
ders der roode partij erin gelukken
uw nederig persoontje te ontdekken
en ik twijfel er niet aan, mocht het
socialistisch bewind nog eens over
Belgie woekeren (God spare ons daar
van we zouden gauw om zeepe zijn
wij de leute zouden beleven gezel Mis
siaen als Oorlogsminister zijne blijde
intrede in stad te zien doen, zonder
moustache en met sporen, op een ruin
met bloedrood lint doorsponnen staart
en maan, onder het geluid der roem
rijke Internationale Maar neen,
die glorierijke dag zal voor gezel Mis^
siaen niet uitbreken. Zijne verwach
ting zal teleurgesteld worden.
Gezel Balthazar, een der leiders der
socialistische Partij, schreef in de
Peuple van 21 September, na de
klopping welke de socialisten te Gent
ontvingen in de Senaatverkiezing
Men moet zich geen illusie maken
over den invloed der militaire kwestie
noch over het uitwerksels van onze
parlementaire taktiek. Het publiek
blijft daar onverschillig aan.
Deze woorden leeren ons hoe petie
terig en flauw de polatieke zin en ver
nuft is van gezel Missiaen.
Kom, laat dit ontwerp van kant. Dat
is geen gazettevullinfig meer. Baltha
zar zegt het ook. La§t ons liever eens
samen praten over dè werkstaking der
E.N. te Herstal en over de uitslagen
der Senaatverkiezingen van Gent-
Eekloo of liever nóg de algemeene
verkiezingen in Zweden.
Zijn dat geen leuke, en aangename
en onuitputbare ontwerpen?
't En is maar nen taalfout zegt
Missiaen.
Nen taalfout? Hum! Hum! Ge be
kent dus dat ge niet wist dat demo
cratie met eene t géschreven is. De
woordenboek zal u dus goed te pas
komen.
Dat bewijst met welken ernst en
door welke verstandige en geleerde
menschen De Werkman opgesteld
is. Arme lezers.
We bekennen verders dikwijls de
naam «Missiaen» met eene e geschre
ven te hebben. Maar wie zal ons ten
kwade duiden de naam van den eer
sten den besten juist te schrijven. Of
denkt hij misschien dat, sinds hij
volksvertegenwoordiger is, hij de we
reld rond vermaard is
Oh kristelijke nederigheid
Wij kennen de proza van gezel Mis
siaen en «De Werkman». We weten
dus dat beide gemakkelijk misbruik
maken van minzame en aangename
scheldwoorden die zij met veel talent
naar het hoofd van hunne tegenstre
vers weten te zwaaien. In hun reper
torium treffen wij er vooral twee aan
die zij met maestria gebruiken t.t.z.
«huichelaars» en «komedianten».
Wij willen eens zijn neus (want
De Werkman heeft geen neus) in
zijn eigen... proza steken.
Zooals iedereen weet is een dei-
doeleinden van de Socialisten de strijd
tegen kapitaal en kapitalisten en kapi
talisme en ze bersten in ne zalige
verontwaardiging los en schuimbek
ken als razenden wanneer er van ka-
pilisten en beheerraden sprake is.
Deze deugdzame huichelarij en ko
medie gaat zoover dat zes socialisti
sche volksvertegenwoordigers een
ontwerp neergelegd hebben om te
verbieden dat voortaan Kamerleden
en Senatoren en Oud-Ministers deze
hoedanigheid zouden aannemen in de
akten der maatschappijen met winst
gevend doel.
Deze heeren zien de stroohalm in
't oóg van den gebuur maar vergeten
de balken die in de hunne steken.
Ze vergeten dat hun leider 'E An-
seele van Gent als beroep dit van
beheerder van maatschappijen op
geeft en dat hij werkelijk beheerder
voorzitter is van o. a. de volgende
maatschappijenLa Cotonnière de
Braine-le-Chateau Bonneteries V.
AmeyeEilatures et Tisseries reü
nies Nouvelle Linière des Flandres
Textile des Flandres; Tissage et Tein-
tureries d'AlostArmement Osten-
dais en daarbij beheerder der Si-
dac «Rizizi», «Cotonnière de l'Afri-
ue Oriëntale en Banque Belgq du
Travail en daarbij nog Commissaris
in 't Gemeente Crediet
Moet er geen zand zijn?
Wat nog geestiger is: de bekend
making van de kapitaalsvermeerde
ring van de Banque Beige du Tra
vail geeft als leden van den beheer
raad M. M. E. Anseele, voorzitter,
volksvertegenwoordiger, oud-minister
der spoorwegen, post, telegraaf en
zeewezen; D. Cnudde, volksvertegen
woordiger en schepen van GentA.
Debunne. volksvertegenwoordiger; J.
Dumont. Senator; A. Lombard, volks
vertegenwoordiger; J.Mansart. volks
vertegenwoordiger; J. Van Roos-
broeck, senator; R. Yercammen,
volksvertegenwoordiger.
Wat denkt gij er van. beste lezers
Waar zijn de huichelaars en de
komedianten
Wie speelt best de komedie W ie
bedriegt zijne aanhangers?
FAILJIET OP FA1LJIET
De Australische overheden hebben ver
slag uitgebracht over de ondernemingen
van den federalen staat Daaruit b ijkt dat
al deze ondernemingen met groot verlies
werken en naar den ondergang gaan. Al
de gasthoven en familiepensioenen van
Canberra, de nieuwe hoofdstad van Aus
tralië, en welke onder federaal toezicht
s.aan, hebben een deficiet van 133.000
pond de federale steenbakkerijen hebben
een tekort van 30.000 pond De spoorwe
gen van Nieuw Zuid Wales zijn in failjiet
met een deficiet van 1.000.000 pond. Ook
de spoorwegen van Zuid-Australië hebben
in het laatste jaar een miljoen pond
verloren
Men weet dat Australië eene socialis
tische regeering bezit, welke de etatis-
tische princiepen van het socialism in
toepassing brengt. Deze proefneming is
zeer leerrijk en bewijst de failjiet van het
socialism.
Aan het Lagerhuis zal men, in
eerstkomende dagen, een verzoekschrift
laten geworden, om te vragen «afschaffing
van doodstraf». Verschillige gewezen
Ministers van Binnenlandsche Zaken heb
ben het verzoekschrift gesteund. In dit
schrift worden aangehaald statistieken,
die bewijzen dat, in de landen waar de
doodstraf niet meer bestaat, het getal
moorden niet aangroeit maar eerder ver
mindert.
Eertijds voor het halsrechten in Enge
land, wierd het hoofd stem ende op een
kapblok, bij middel van eene bijl afge
houwen. Later wierden de veroordeel
den opgehangen. Daarvoor bracht meu ze,
handen op den rug gebonden, in eene
kleine cel. Boven het hoofd wierp men een
zwarten doek en als het strop der koorde
rond den hals was, zonk dfe-houten vloer
weg. De ongelukkige hong en na wei ige
oogenblikken was hij verstikt en stierf.
In de laatste tijden, om den doodstrijd te
verkorten, was de koorde met het strop
tamelijk lang bij het wegschuiven van
den vloer, viel de gehalsrechte eenige
meters diep en als, met een korte snak,
het strop toesnoerde, de nekpees brak en
de dood was oogenblikkelijk.
In Amerika wordt, bij mid iel van he-
vigen electrieken stroom, de ter dood-
veroordeelde, die zit op een ijzeren stoel
en op het ho -fd een ijzeren stormhoed
draagt, doodgebliksemd.
In Spanje, bij middel van een ijzeren
tang, die automatisch de keel geweldig
toenijpt, wordt de kwaaddoener ver
wurgd.
In Frankrijk maakt men gebruik der
guillotine, tijdens de fra sche omwente
ling ingebracht, op aandringen van ge
neesheer Josef Ignace Guillotin en be
staande uit een zwaar mes,met schuinsche
snede en nedervallend oo als een opschui
vend venster.
't Is natuur'ijk zeer te betreuren, dat
somwijlen door rechterlijke dwalingen
onschuldigen het leven ontnomen worden:
t is dus best gemakkelijk g< nade te ver
kenen en alzoo aan menige plichtigen het
leven te laten,om te ontgaan van onschul
digen te treffen maar als men nu te doen
heeft met een moordenaar, die zekerlijk
gemoord heeft en zekerlijk gehandeld
heeft, niet in schielijke woede, maar met
voorbedachtheid en als het daarbij nog
gebeurt dat hij zijn slachtoffer gemarteld
heeft, ware het niet beter zulk monster te
doen verdwijnen
Zweden. Uitslag der stemming.
Daar ook hebben de kiezers hunnen
brik vol van socialistisch juk. Met de
herkiezing voor de 2s kamer hebben zij
het klaar bewezen.
Met 90 zetels die zij behalen, verliezen
er de socialisten 15, waarvan er 4 naar de
communisten gaan en zoo bestemmen
deze laatste 8 zetels dus voor de linker
zijde 96 zetels.
De behoudsgezinden vereenigd met li
beralen en vertegenwoordigers van de
landbouw samen maken den bloc van orde
uit, en verkrijgen 132 zetels; De behoud-
gezinden (conservateurs 73 waarvan 8 op
de socialisten gewonnen, de liberalen be
houden hun 32 zetels zonder winst noch
verlies, en de landbouw vrienden agra
riërs) 27 waarvan 4 gewonnen
Heer Braitingeen der beroemdste kop
stukken der internationale socialistische
partij,hadalreeds over eenige maanden het
bestuur moeien overlaten, zooals in Enge
land Heer Mac Donnald, en in beide lan
den wierd deze beslissing door de kiezers
goedgekeurd. De Belgische kiezers zullen
ook bij eenige maanden de socialistische
politiek afkeuren en aan onze gewezene
ministers Vandervelde, Huvsmans, enz.
de gelegenheid geven eene nieuwe reis
naar Stokolm te doen waar zij hunnen
boezem vriend Branting werkeloos zullen
kunnen ontmoeten.
Spanje. Afgrijzelijke ramp in Madrid.
In min dan een uur werd de meeste
schouwburg Novidades van de hoofdstad
door het vuur vernietigd. De zaal was
kroppende vol. Men speelde een merk-
weerdig stuk en het was alreeds het einde
der laatste tusschenpoos wanneer een he
vig vuur plotseling in gansch de zaal uit
brak. Onmogelijk over dit gewoel een be
schrijving te geven. Vertrappeld, ver
smacht, verbrand, een hoeveelheid van
rond 100 aanhoorders volgens het schat
ten van verscheidene nieuwsbladen heb
ben er het leven gelaten, en daarbij telt
men nog meer dan 300 gekwetsten.
De oorzaak van den brand is tot nu
onbekend.
Frankrijk. Werkstaking in spin-
en weefnijverheid in net Noorden van
Frankrijk.
Sedert eenige maanden kon men op
merken dat een oproer onder katoen- en
vlaswerkers langs de Fransche zijde van
de Leie verwerkt wierd. Het bijzonderste
middenpunt van deze beweging is te Ha-
lewyn waar een communistisch gemeen
tebestuur btstaaat. Nu is de werkstaking
uitgebroed, maar zij schijnt niet algemeen
te zijn, aangezien dat de Belgen die daar
in zoo groot getal werken niet gezind
schijnen om zich tot deze beweging aan te
kleven. Zondag was een stoet en vergade
ring, waar Martha Desrameaux, terugge
komen van Moskou, een vaandel, ge
schenk van de sovietsche organisaties,
aan het syndikaat der spinners en wevers
overhandigde en ook verklaarde zij dat
men welhaast gewichtige hulpgelden van
Moskou zou ontvangen.
Antlllische Eilanden.
De werfstorm waarover verleden week
een korte uitleg gegeven is geweest heeft
verder gewoed langs de Amerikaansche
kust. Tot New-York zelf heeft men de
gevolgen van ondervonden, groote schade
aan huizen en zware ramp aan menschen
en dieren.
Over de 2000 dooden telt men in de
Eilanden. Tot herstelling der puinen in
Guadeloupe alleen heeft het Fransch be
stuur 100 millioen fr. gestemd.
Verrekijker.
Nu Maandag aanstaande, 1 October
begint de gewone zittijd van den Provin-
tieraad van West-Vlaanderen. Op de
dagorde staan er zeven en zestig punten,
de eene belangrijker dan de andere
Voor wat ons arrondissement betreft
vinden wij onder andere:
1) Vraag om buitengewone toe'age ten
gunste van het bouwen eener nieuwe
parochiekerk te Slyps (Moorslede).
2) Vraag om toelage van het komiteit
Pater-Lievens-Hulde Standbeeld op
te richten te Moorslede.
3) Vraag om toelage der gemeenten
Proven-Rousbrugge-Haringhe en Watou
voor het uitvoeren van verbeteringswer-
en aan den buurtweg van groot verkeer
van Proven naar Watou.
4) Vraag van de gemeentebesturen
Merckem-Langemarck en Bixschoote om
eene toelage te bekomen voor het uitvoe
ren van verbeteringswerken aan de Mart-
jesbeek, de St-Jansbeet en de Steenbeek.
5) Aanvraag om tcelage van de ge
meente Vlamertinge voor let uitvoeren
van verbetering--werken aan de buurtwe
gen van groot verkeer naar Reninghelst,
naar Voormezeele en naar Elverdinghe.
In het begrootingsontwerp voor 1929
'vinden wij heel belangwekkende cijfers:
Voor de gewone onderhoudswerken der
provinciale wegen en vaarten wordt er
als uitgaven voorzien eene som van
875.000 fr. Voor buitengewone werken,
herstellingen en verbeteringen aan dezelf
de wegen vinden wij voorzien eene som
van 2 200.000 fr onder dewelke eene som
van 342.000 fr. oor de herkalseiding en
rechttrekk ng der baan van Yper-Zonne-
beke-Westroosebeke-Kruyseeke. Als sub-
sid e v or werken uit te voeren aan buurt
wegen. bevaarbare waterloopen en voor
gezondheidswerken wordt er voorzien
eene totale som van 2.577.000 fr. Voor