ORAFZERKER
GRAFKELDERS
2A uren
VAN LEDE
01tijcl 25 tot 50 Gpofzep^en in qnagazijn in olie ppijzen.
René SCHMIDT-A CUE
WTPELIER--TAFFIN N.V.
Hlesi uiaamsche HpMtöas
Breuken
In de Popper1
21. JWEEflE^STEEJSLWEG, 21,
Alle marmer- en örauinuierhen
CDARCQEREN SCHOUölEJi
in magazijn.
Hol oudste en bestkoopsle Huis der streek. - Overtuigt U, door een bezoek ter plaats.
3 (5vanö ÏSasar be la 1Ruc au JSeurre
marokijn- Reisartikelen j
s
BELGISCHE FABRIEK VAN CHICOREI
HTEE YPER E=E
Chicorei in fijn poeder,
semoule en graan.
riaatsueschrijving uan oud-vpsr
Fabrique de Fauteuils en tous genres
JU
HUIS AIMGRUWEZ
BRUGGE, 9, AKADEMIESTRAAT, 9
PLANTAARDAPPELEN
DE ROODE PILLEN
HOTEL CONTINENTAL
Ferdinand UfaterDie^-Riem
DE NIEUWE AUTOS
R. Brutsaert-Develter
Telefoon 186
Telefoon 186
KEUS VAN
geplaatst
binnen de
Garage Davos Dewancke
Boter straat, 6, YPER.
fTet Vpeps^he Qoty
jj VRIJEN INGANG yp^p VASTE PRIJZEN
ri GR00TE KEUS van K1NDERVOITUREN merk "SWAN,,
Rookersartikelen
Effen en Gegolfde Cimentplaten -- Draineerbuizen
NOORDSCH en AMERIKAANSCH HOUT
l
ij De SPAARZAAMSTE in 't gebruik, de BESTK00PSTE en de BESTE.
Een enkele proefneming
ii moet alle onbevooroordeelde huisvrouwen overtuigen.
Stores - Rideaux - Étoffes pour Ameublements - Tapis
Toiles a Matelas - Papier peints - Linoléum
Toiles Cirées - Laines Crins - Plumes - Stores-Flous
Dentelles de Bruges et Cluny au mètre.
Bi I I r- TAPISSIER-GARNISSEUR
I— L. tL 16, RUE DE MENIN, 16, YPRES
Moden-artikelen in 'tGrooth
Telefoon 785 Telefoon 785
Moerstraat, 19, Brugge.
Lteeningen op eerste hypotheken.
Plaatsingen op de Spaarkas.
Het toevertrouwd geld wordt uitsluitelijk gebruikt voor
hypothekaire leeningen bij voorkeur in West-Vlaanderen.
De Maatschappij ontzegt zich alle andere werkzaamheden.
Tarief der Geldplaatsingen op Hypolhsken
6 112 voor 5 of 10 jaar naar keus van den geldstorter.
YPER de 4° Zaterdag v. iedere maand
KORTRIJK BIJHUIS open alle dage:
Bouwstoffen en Kolen
Hector Tim
man
UITERST VERZORGD WERK.
TH* UNIVE2SA& CAO
modellen 1928, 11 HP,
verbruiken 7 tot 8 iiters per 100 l
Voor alle inlichtingen zich wenden
Tel. 55 Meenenpoort YPER. Te:
HORLOGEN JUWEELEN
O
De schoonste keus.
De genadigste prijzen
Het BESTE en ZEKERSTE middel»
regelmatig het blad te ontvangen, is eij
;ci
abonnementvragen in de post op
14, Boterstraat, 14
14, Boterstraat, 14
Eicenaar JULES VERSAILLES
Huisgerief, Glas- enGleiswerk, Porcelein, Fantaisie-artikelen
Artikelen voor Geschenken
S CHARETTEN en KINDERSTOELEN
HUIS VAN VERTROUWEN
Gesticht in 1896
Bijzondere prijzen voor
voort verkoopers.
Het Huis gelast zich met alle
Herstellingen.
EIKEN en ACAJOU MOULUREN
Y^eiiiarkt, YPER
Telefoon 154.
f:
[i
t
I
door J. CORNILLIE.
12
Na 7 jaar tot bisschoppelijk Uo'.'ege
gediend te. hebben, werd aldaar om-
streek- 1844. het gerechtahof overge-
1 racht .Com. R. 1840-49. bl. 106)
In de kapel van 't paleis had de ge
meente overheid reeds in 1839, op ver
zoek der inwoners een bibliotheek in
gericht i ibid 1830-39. bl. 261).
In 1839 werd het Janseniusgebouw
'de Oude Arme Claren) rechover het
bisschoppelijk paleis, door Willem I.
koning der Nederlanden, aan de Kerk
fabriek van St Maarten afgestaan (V.
K.. 257 nota).
De ingang der proostdij was op de
Yandenpeerboomplaats gelegen, en
wordt hedendaags n>g «Klooster
poort genoemd 1497. D. Not.. 175).
Deze schijnt omstreeks 1841 met de
l>iksmudestraat in verband geste'd te
zijn geweest (Com. R. 1840-49. bl 25).
Sint Maartenskerk was de bidplaats
der proostdij. Volgens de overleverin
gen ontstond in de vroegste tijden op
diezelfde plaats een kapel. Zij werd
in 1012 aan St Maarten toegewijd en
in 1088 deed Robrecht van Jerusalem
tijdens de afwezigheid van zijn vader
er een kerk oprichten, alsook huisves
tingen bouwen voor de kanunniken,
die ze bedienden (Warnk. 37).
Die kloosterlingen van Simonie be
ticht. werden den 1 October 1102 ^oor
Augustijnen vervangen (ibid. 37) en
meteen was de proostdij gesticht.
Deze werd van den beginne af rijke
lijk begiftigd en door Robrecht van
Jerusalem graaflijk bevoorrecht (S.
M. II. 2-3).
In 1214 maakte men gereedschappen
om de kerk te herbouwen, doch de
bouwstoffen schijnen ter verded'ging
der stad gebezigd geweest (ibid I. 33).
Eindelijk in 1221 werd onder Proost
Hugo hand aan 't werk gelegd en het
Hoogkoor begonnen, dat. volgens
Sehaeyes. het prachtigste en indruk
wekkendste godsdienstig gebouw is in
romans-gothischen stijl van geheel
het land (ibid. 33).
De Zijkapel, Noord,- dagteekent om
trent uit 't zelfde tijdstip: die ten Zui
den schijnt later gebouwd, ook is zij
sierlijker aangelegd.
Door de onvoorzichtigheid van een
volder brandde in 1241 de helft der
Compte Chhoues Postaux 1
7
Kleerstoffen, Witgoed, Merceriüa
Sa jetten, enz.
Specialiteit van Gordijnen
en gemaakte Stoors.
FOURRUREN - HERSTELLINGEN
Telefoon 60 Yper
2 - 4, Boterstraat YPEK
dicht bij de Halle
Postckeck 37.177
Riemen in leder, Balata, Washington en kemelhaar,
Poulies, Kussenblokken, Klingerit Amiant,
Caoutchouc (buizen, blad en koord), Bourrage,
Graisseurs, Kranen, Poetskatoen, Piemvet, enz.
Oliën, Vet en Vaseline voor machienen en wagens,
Lamp-olie, alsook beste Saladeolie.
OPVOLGSTER DER FIRMA
LtQQt Uoj geld in CJL)est«C?lacmdepen.
Bureelen open van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uren.
DUITSCHE INDUSTRIE
Geregelde invoer sedert 1907.
Met de kennis mijner, gedurende
twintig jaren ondervinding, ga ik ter
plaatse gedurende den groei, ga ik de
opbrengst na, koop zelf bij den duit-
schen boer, ben bij het laden tegen
woordig en verzend zelf al de wagons.
Zoo ben ik zeker gezond en het meest
opbrengend plantgoed te kunnen le
veren. Daar ik geene andere plant
aardappelen invoer tenzij duitsche In
dustrie, kan ik de zaak zorgvuldig en
gewetensvol bezorgen.
Geen enkele andere invoerder kan
u zulke waarborgen geven.
Levering in de Lente 1929.
Van nu af worden bestellingen aan
genomen.
BENONI VERMEULEN,
SINT-JAN-bij-Yper.
genezen de verstoptheid, zij maken het
bloed zuiver, de maag net en de inge
wanden vrij. Zij vermijden en genezen
hoofdpijn, draainissen, trage spijsver
tering, het overgeven, het zuur, desla-
perachtigheid na het eten, de winden,
de kolieken, de leverstoornis, de len
denpijn, enz.
Te verkrijgen in alle Apotheken.
De doos4.50 frde halve doos 3,50 fr.
GENEZING van alle soo:
van BREUK, ZAK KI Nd
VERPLAATSING,
INGEWANDEN-
UI TSTORTINI
en alle gebrek van d
lichaamsdeelen, door d
nieuwe GEB REV ETËEK
DE toestellen van den GE
DIPLOMEERDEN Spe
cialist Breukmeester
Albert DUMONCEAU
Belgische firma, opgerichi
in f885, VIJFMAAL GE-
BREVETEERD, ER RE-
DIPLOM AS, GOUDEN'
MEDALIES. Deze toestel
len volkomen zonder RUG-
of ZIJVEEREN, zonder
GUMMIE of ELASTIEK,
worden dag en nacht en
voor alle werken zonder
eenig ongemak gedragen
Weerhouden onder zachte
REGELMATIGE druk
king alle breuk, doet re
verminderen tot volledige verdwijning, mei
alle WAARBORGE passing en allen uitleg
kosteloos in de VLAAMSCHE TAAL. van
9 tot 2 uur te
inaHoteldu Nord». Statiestraat
van 8 tot 6 uur.
Kokelaarstraat, 3
BIJZONDER IIUIS te BRUSSEL:
65-67, Rue de la Meuse, 65-67.
tmuuv
Ev. BAETE-TONNON
Statieplaats YPER PI. dela Station
LokaalLocal C. S. Y.
K. H. M. Y. - EC Y. - C P.Y.
NOENMALEN aan vaste en matige prijxen.
DINERS d prix nxe - Prix modcrcs
Koud Buffet Buffet froid
aan alle uren. a tout heure.
Gekende Wijnkelder - Cave renommée.
stad af met een groot deel van Sint
Maartenskerk (waarschijnlijk de beu
ken).
In 1254 legden Margartha van Con-
stantinopel en de Proost van St Maar-
tens den eersten steen van de kruis
en zijbeuken, die onder opzicht van
schoonheid voor het koor niet moesten
onderdoen (ibid 59).
Het Zuidportaal dagteekent uit een
later tijdstip: de prachtige roos in een
regelmatigen veelhoek ingeschreven,
is éénig in haar soort.
Ten jare 1370 hield men zich ievcrig
bezig met het bouwen van den toren
de schepenen der stad kwamen er tus-
schen, en om in de onkosten te v.jor-
zien. schonken zij. gedurende 2 jaar. al
de boeten aan de kerkmeesters (M. I,
122).
Enkele jaren later, in 1433. kantelde
de toren en viel om. Doch het volgende
jaar werd hij onder de kundige leiding
van Maarten Yutenhove van Mechelen
herbouwd (ibid 156). Den 28 Septem
ber 1465. dus na 31 jaar werken, werd
eindelijk het kruis er op geplaatst (ibid
177).
De proostdij verdween, toen Yper
de zetel werd van een bisdom Jan
Snick was er de 37' en laatste proost
van.
Op 15 October 1561 kwamen de af
gevaardigden van den Paus en van den
koning van Spanje naar St Maartens
klooster, en ontsloegen in de Kapittel
zaal..den Proost van de bediening, die
hij ruim 4 jaar uitoefende. Meteen
stelden die gezanten Meester (ieradi,
als vicaris aan van Maarten Bauw ens
van Rijthove. het jaar te voren tot
bisschop van Yper benoemd, en die den
11 November daaropvolgende zijn in
trede langs de Rijselpoort deed.
De gewezen proost werd deken be-
noemd van het nieuw Kapittel en ver
kreeg alzoo den 2n rang na den bis-
j schop (S. M. I. 232).
In 't voordeel van handel en nijver
heid trok men geheel vroeg de Yj>ere
recht (ibid II. 1004), en dit aangelegde
deel werd dan ook Waterleiding, oud
tijds leede of leed (leet) genoemd.
(Kiliaen-Debo).
i Daar de schuiten een veelvuldig ge
bruik maakten van dien leed (leet).
omdat ze met alle gemak in 't harte
van de stad. en dichtbij de Hallen kon
den geladen en gelost worden, schijnt
hij in 't vervolg de Schipleed (Sciplet)
genoemd geweest te zijn. zooals men
kan opmaken uit den Yperschen fami
lienaam Van de Sciplet, rond 1280 al-
.hier bekend (C. I. bl. 21 en 59). Deze
naam ging ongetwijfeld tot geheel die
plaats over. om vervolgens bij verkor
ting als Leet voort te leven (1312, ibid
I. 439).
Hier hadden wij ze bijeen, die stee-
nen getuigen van Yper's verleden
grootheid, met liefde door de ziel van
een volk als tot een kantwerk ge
wrocht, door de eeuwen vergrijsd,
door Ylaanderens wind en weer ver
grauwd, en met een glans van eerbied-
weerdigheid omtogen (C. Gezelle.
Dood van Yper. bl. 219).
In 1237 werd er tusschen het kloos
ter en de stad een overeenkomst ge
sloten. volgens dew elke de grond vóór
St Maartenskerk en ten Oosten der
Ypere, stadseigendom werd mits 22
pond jaarlijksche rente te betalen aan
de proostdij. De schepenen mochten er
lowdsen. alsook toestellen plaatsen
voor het lossen en laden (D. ïnv. I.
54).
Tot over een vijftigtal jaren stond
de Leet nog algemeen bekend als Len
temarkt: t. t. z. groentenmarkt.
In 1662 overwelfde men zoo 't schijnt
aldaar de Yperieet (Kron.) met de
-teenen kanonballen, waarmede de
Engeischen en de Gentenaars in 1383
de stad beschoten hadden, en die tot
dan toe op den binnenkoer der Hallen
I
GROOT (Allerhande) KLEIN
Zeer genadige prijzen.
Spoedige en kostelooze bestellingen
ten huize.
Telefoon 125
De Haernestraat, 15, YPER.
Abonneert U op
«HET YPERSCHE VOLK
bewaard werden (D. - D, K., bl. 55).
Omstreeks 1700 werd de Leet de
Havermarkt genoemd (Plan E). Yper
was op dat tijdstip de stapelplaats van
het gewest (D. Not.. 341), en geheel
waarschijnlijk gebeurden de verhan
delingen op die plaats.
Ken veertigtal jaren geleden werd
de Leet de Vandenpeereboompbat»
genoemd, naar den naam van een oud
burgemeester, schrijver der Ypriai <«'-■
die op die plaats gewoond had, en er
zijn standbeeld had.
Langs de Elverdincbrigghe over het
Ypertje (1313. C. K 484) w as de Yan-
denpeerebooniplaats in gemeenschap
met de Elverdingstraat (1276. C. I '6)-
Een dertigtal nieter van die plaat-
had men eertijds het Paepenstraetki»
1447. S. M. II. 781). langs den Noord
kant van de Elverdingstraat. l.atef
werd het de Klokluyders straet gehee-
ten. In 1807 werd deze afgeschaft
(An. Em. II. 2. bl. 12).
Wat verder heelt men langs dezelf'
de zijde nog het Vestenstraatje, vroe
ger het Steendamstraetkin (1347, s.
M. II. 354). Het gat uitweg "tot de
Steendampoorte (1325, C. Tl. t>l7> e«
verder tot de Renincweghe (142.-, M
IT. 643).
('t Vervolgt.)
