Er roert iets voor Vlaanderen. CUeet ge tuot BEURS - BANK - WISSEL 30 Centiemen. Zaterdag 16 November 19*_9. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper Oorlogssehade Curare is een vergift, getrokken uit strychnos-planten waarmede wilden hnune pijlen vergiftigen het maakt het lichaam lam en ijskoud, maar laat de zin tuigen gevoel, gehoor, gezicht onaange roerd. Gekwetsten, daar door vergiftigd moeten dus met hun volle verstand ver gaan van ontberingen. Voor uwe Geldplaatsingen wendt U in voiie vertrouwen tot de Bijbank YPEP, Groote Markt, 9. Tel. Filiaal der Groep Handelsbank - Fondsenbank - Kapitaal-Concentraties 300 Millioen 304-334 Nuordstau Gent, Antwerpen, Kortrijk, Brugge, Oostende, Iseghem, Lichtervelde, Poperinghe, Wervik, Komen, Yper Brussel, Thielt, Voorwaarden voor de Zicht alle dagen beschikbaar Veertiendaagsche Rekening Spaarkas Zicht Zicht- en Termijnrekeningen 3 °/o 4.75 5 0 o Kasbons aan toonder op 3 maanden (vooraf betaalb.) 4 6 maanden I jaar id. id. 4.50° 5 °/o netto o netto netto OBLIGATIEN op Rente betaalbaar 5 JAAR aan drager 6 0 0 met zesmaandelijksche NETTO. Koepons. ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 £r. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel. ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND 25 frank. Op het Opstelburcel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.2C1 jCASIER) waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden worden. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. ZITDAGEN. D" BRUTSAERT, Kamerlid, is spre- kelijk voor iedereen: Te POPERINGHE, in zijn hui», 's morgens, den Maandag en Vrijdag. Te YPER, den 1® en 3® Zaterdag der maand, van 9 V? tot 12 uur, in den Katholieken Kring. Te WERVICK, den 2® Zaterdag der maand, van 9 tot 12 uur, in Het Kapitel HANDELAARS vraagt eene aankondiging in «HET YPERSCHE VOLK Zaterdag en Zondag laatst vierden de Katholieke Kringen van Belgie hunne 56 Zitting te Bergen, in volle Waalsche land. Dat is altijd iets groots die bijeenkomst van de Katholieke partij waarin at wie de Katholieke gedachte genegen is hert en oordeel bijbrengt om de belangen van Belgie en van de partij voor te lichten en op te helpen Doch dit jaar had die ver gadering een bijzonder karakter en een gansch buitengewoon belang en betee- kenis 't Ging er om klaar stand te nemen en verklaringen in zake van de hoogste aangelegenheid 'Voor de toekomst t.t.z. de geldbelegging, de maatschappelijke werken en vooral het Vlaamsch vraag stuk. Wij mogen ronduit bekennen dat het deugdelijke en gelukkige dagen waren. De ruime zaal van de vergadering bood een schoon en hertelavend oogen- schouw... Sober en met smaak versierd bood zij aan Walen en Vlamingen een ware thuis. De Vlaamsche vane nevens de Fransche, de Vlaamsche opschriften nevens de Fransche wenschten aan al wat Belg was hertelijke welkom. Die versiering alleen [gaf reeds de voorbode van eene blijde en heilzame overeenkomst tusschen de twee rassen ën wezentlijk zoo was het een blijde gemeenzaamheid en gulheftigheid heerschten tusschen sprekers en aanhoor ders tusschen Walen en Vlamingen! en zonder een wanklank te geven heersch- tedie innige eenigheid tot het einde toe. De zaal was bomvol en daar verbroe derden in een ware lucht van vrij- en ongedwongen hertelijkheid Ministers en [eenvoudige Burgers, Walen en Vlamin- Igen, Volksvertegenwoordigers en Dich- Iters. Dat was deugddoende. Maar wat nog indrukwekkender was «i roerender, het was die spontane be weging wanneer de Brabangonne weerklonk gevolgd van de Vlaamsche leeuw in een ruk sprong de gansche vergadering recht, als door een ressort gedreven Eerbiedig, fier en ingetogen wierd die dubbel uitbarsting van het Belgisch hert en gemoed aanhoord en i storm van gejuich en handgeklap begroet te het eens gevoelen der twee rassen. Had gansch Belgie het gevoelen en de 1 eenheid van 't geen men daar hoorde en zag, de Vlaamsche Kwestie ware als bij tooverslag opgelost Het is een geluk dat de Katholieke [partij, op haar geheel genomen, zoo [eendrachtiglijk haar gesteld heeft op de f zijde van recht en billijkheid Wat nu de besprekingen betreft, zij wierden gedaan in een verheven gedach te van de gewichtigheid en den ernst der voorwerpen De Buitenlandsche politiek, de Sociale kwestie, het geld- en belas tingswezen, de openbare zedelijkheid,het Vlaamsch vraagstuk, de inlijving der jongelingschap, wierden beurteling be sproken in breeden geest en met ware welsprekendheid-. Niet alles kan aangehaald worden, in een artikel van een weekblad, doch wil len wij in korte trekken eenige punten er van afgeven. 1. Over de finantieele kwestie wierd ons de blijde mare gebracht van een groote vermindering van lasten ten beloo- pe van 1.509.000.090 fr. dat is rondde 200 ir. per hoofd en met de hoop van nog verder te gaan. Dat nieuws werd met daverend handgeklap ontvangen. Daardoor zouden de erfenisrechten tusschen ouders en kinders,tusschen man en vrouw en ook zijn zijdelijke lijn voor een groot deel verminderen. De-supertaks zou afgeschaft worden en vervangen dooreen soort van weeldetaks, gesteund op de uiterlijke teekens van welstand en weelde, en dat met een groote vermindering. 2. Wat de maatschappelijke aange legenheden aangaat. Daarin wil de Ka tholieke partij toonen, hoe zij het volk bemint, zijne noodwendigheden verstaat, zijn welzijn wil en ook zijn verbetering, zijne verheffing en zijne vooruitgang. Onder de vijf wetsvoorstellen komen bijzonderlijk in aanmerking a) de uitbreiding van de voordeelen en de bijzondere hulp aan de Kroostrijke I Gezinnen. b) het gemak van bouw en aankoop an goedkoope woningen. De Katholieke rartij is dat gedacht toe gedaan dat elke Be'g behoore zijn eigen huis te hebben eet zijn strookje grond. 1 c) de verbetering van de pensioenwet. 3. Eindelijk de Vlaamsche Zaak. Men mag zeggen dat het woord van den Heer Voorzitter der Katholieke Krin- ïen. Staatsminister Seghers, helder en goedwillig geklonken heeft en vooral j rèchtzinnig en openhertig Hij heeft zijn gedacht gezeid ronduit, hij windt er geen doekjes rond of steekt het niet achter boelen en banken. Zulke taal hoort men geren zelfs als zij nog niet al brengt wat men kan of vragen of begeeren. Met recht in zijn woord, gemeendheid in zijn spreken, een eerlijken leerlijk woord. Hier eenige stellingen uit zijne prachti ge redevoering. 1) voor 't leger Heerlijke toepassing van de wet op de lichting verzameling bij streken onderrichting der soldaten en de moedertaalde kennis bij de oifi- cieren der twee talen-slands, Vlaamsch en Fransch. 2) in 't gerecht Grondslag De taal der streek als voer- en gebruikstaai (dus de moedertaal). Met keuze voor die 't begeeren, van pleitbezorging en afwij zing van 't proces in een andere taal. 3) in 't bestuur: De taal van Staat,Pro vince en Gemeente zou de taal zijn van dezen die bestuurd zijn, t. t. z. Vlaamsch voor 't Vlaamsche land Fransch voor het Walenland met keur aan de minder heid (t. t. z. voor de anders, sprekende) de mogelijkheid te geven van in hunne taal ingelicht en onderricht te zijn. 4) in 'tonderwijs Hooger onderwijs. Op dit punt zegt de Heer Staatsminister is er fel strijd van wegens de Vlamingen. En zij hebben geen ongelijk. Is het wel redelijk van voorts aan de Vlaamsche bevolking een volle hooger onderwijs in 't Vlaamsch te weigeren Is dat waarlijk aanveerdelijk dat men nog langer een bastaard regiem houdt die aan de Vlamin gen maar toelaat van in hunne taal, alleenlijk twee-derden van de leervakken te kunnen volgen en van ze te verplichten van voor het ander derde eene andere taal te gebruiken die noch te Luik, noch te Leuven, noch te Brussel opgeleid is Wat het middelbaar onderwijs betreft, de Vlamingen vragen dat dë voertaal van alle koersen Vlaamsch zou zijn. Wat de anderssprekende aangaat daar over is verder te oordeelen. En dan voegde de Staatsminister deze woorden bij Ter inlichting wil ik nochtans hier aan onze Waalsche vrien den zeggen, dat de eischen der Vlamin gen voer alles en hoofdzakelijk gericht zijn, en daarin streven zij een hoog sociaal doel na niet zoozeer op de Vlaamsche hoogeschool als instrument van hooger^. kuituur, dan wel op deze betrachting, flat de intellektueele elite in Vlaanderen de taal van het volk machtig weze en waardeere, opdat die elite het volk nader zou treden in al de uitingen van hare gedachten, opdat die elite haar hart zou voelen kloppen met het hart van het volk. Opdat die elite dit soort min achting, om niet te zeggen verachting, zou afleggen, welke in sommige middens de Vlaamsche bevolking nog vernedert en pijnigt, opdat de Vlaamsche bevolking de innige en broederlijke overtuiging zou opdoen, dat er eindelijk een elite opstaat, welke het Vlaamsche volk, met het pres tige eener hoogere kuituur, het middel bezorgt om eene taaleenheid te worden zoo bekwaam, zoo geleerd, zoo werkda dig als de taaleenheden der andere kleine naties. Welke prachtige dag zal er gloren, wanneer wij dit drievoudig vraagstuk zullen opgelost hebben Taalbelangen, Financieele belangen en Sociale belangen De talentvolle redenaar, die herhaalde lijk door handgeklap onderbroken en met een voelbare beklemming aanhoord werd wanneer hij het laatste punt behandelde, voerde aan zijne rede eenige woorde t Vlaamsch toe voor de aanwezige Vlaamsche vrienden indien door den maatregelen wetgever geen nieuwe ten behoeve van de ge- sinistreerden getroffen werden, voor eerst bij de wet van 24 Juli 1927. wel ke aan de burgerlijke oorlogsslacht offers een nieuwen termijn gaande tot 31 December 1928 verleent om vorde ringen tot vergoeding wegens invali diteit of verzwaring van invaliditeit in te dienen, en nadien bij de wet van 10 Mei 1929, welke aan de Belgische oud-militairen toelaat tot 1 December 1929 een vergoeding te vorderen voor het verlies van hun burgerkleeclij wel ke ,zij, tijdens den oorlog, bij hun inlij ving in het leger, in bet buitenland in bewaring hadden gelaten. Ten slotte beeft de wet van 29 April 1929 eveneens voorgeschreven dat de speciale wetten ten deze zouden van toepassing zijn op de oorlogsschade veroorzaakt op het grondgebied van Eupen, Malmedv, Sint Veit en Mores net, of geleden door de onderhoorigen van die gebieden. De vorderingen mo gen tot op 9 Mei 1930 nigediend wor den. Deze gunstige bepalingen gaven aanleiding tot talrijke nieuwe vorde ringen welke aanvullende onderzoekin gen of tegensprekelijke expertises Vergen, alhoewel overal het aantal Rijkscommissarrissen, alsmede dat van hun medewerkers tot op het strikt minimum werd beperkt. De overdracht aan de „burgerlijke gerechten van de bevoegdheid der speciale oorlogsschade - organismen, was reeds voor 1 Januari 1930 in overweging genomen, maar de nieuwe plichten van instructie welke hun ten deel vallen, zullen ten gevolge hebben de voorgenomen overdracht nog voor enkelen tijd te vertragenzooniet zou men zich, gezien de zwaargevulde rol len der gewone gerechten, bloot stel len aan het gevaar dat de toepassing van de door de legislatuur goedge- stemde wetsbepaling langen tijd uit blijve. 'Op 31 Juli 1929, deed de toestand zich voor als volgt Totaal aantal vorderingen tot vergoeding van scha- tigd is en aldus gemakkelijker de rui me op haar rustende controle-taak kan volbrengen. De verrichtingen van den vroegeren iDienst der verwoeste gewesten zijn afgesloten, behoudens sommige regu lariseeringen van verhaalbare voor- Schotten die vroeger aan de aangeno men .gemeenten werden verleend, als- tnede het goedkeuren van enkele ver rekeningen van wederopbouwwerken ten laste van den Staat. De algeheele opslorping van den dienst wordt hier door bemoeilijkt, dat er aan de vorige, vast benoemde bestuursambtenaren een nieuwe bestemming dient gege ven, zonder tot den zwaren last ge dwongen te zijn, deze ambtenaren tot bij hun pensionneering, met volle of nagenoeg volle wedde beschikbaar te Stellen. De Regeering zal het op zich nemen deze ambtenaars van beroep zoo voordeelig mogelijk voor het Rijk te gebruiken, zoodat de lasten, die aan de opheffing van de uit den oorlog ontstane tijdelijke diensten verbonden zijn, tot een allernoodzakelijkst mini im worden gebracht. van Wales, met het doel van ze te onder werpen en stootte op veel moeilijkheden. Eindelijk deed hij aan de inwoners van Wales (schiereiland gelegen ten Westen van het huidige England) volgenden voor stel. «Legt de wapens neer, aanveerdtals meester een prins in Wales geboren en geen engelsch sprekend en ik staak den oorlog Ze stemden toe en de prins hun geschonken was konings Edwards zoon, pas te Coërnarvon, in hunne streek, ge boren en die geen engelsch sprak, omdat hij nog spraakloos was. Zoo werd de troonopvolger prins van Wales. Later volgde hij zijn vader op als koning van England en noemde Edward II. Na de besprekingen volgde het Banket. Meer dan .1200 vonden er hun plaats. Daar was de rede van Hoofd-Minister Jaspa; het mooie stuk... de plaats belet veel aan te halen. De taalkwestie, zei hij, overheerscht al de andere en ijc heb beloofd dat de Regeering het niet aan anderen zal over laten eene formuul vóór te dragen. De formuul is opgesteld, ik bied mij aan met iets dat ik alleszins deugdelijk en heil zaam oordeel. Doch ik zal het maar voorstellen in de Kamers, als ik de alge- meene instemming van alle mijne Colle ga's bekomen heb. Hier moet nog eens bijgevoegd zijn dat onder het Banket veel eensgezindheid en vriendelijkheid bestond, en dat de Brabanfonne en de Vlaamsche Leeuwnog eens gespeeld wierden terwijl allen rechtstonden en met ontdekte hoofd weerdiglijk aanhoord wierden en dave rend toegejuichd de aan goederen 1.378.818 1.347.801 3.500 31.017 Uit de begrootingen der Ontvang sten en Uitgaven van het dienstjaar 1930, putten wij eenige inlichtingen nopens de regeling der Oorlogsschade, zaak van groot belang voor onze streek. Vergeleken met de vooruitzichten van 1929, worden de uitgaven voor het herstel van oorlogsschade, voor 1930 met 53.776.877 fr. verminderd. Deze vermindering slaat, bijna bee- lemaal, op het krediet bestemd tot de betaling van de aan de gesinistreerden verschuldigde vergoedingen. Het valt van 350 op 300 millioen frank. De instructie van de vorderingen tot vergoedingen van oorlogsschade, zou als feitelijk bij het einde vati 1929 afgesloten kunnen beschouwd worden. Vorderingen waarvan er een oplossing werd ge geven Aangelegenheden die zon der gevolg werden gede poneerd Vorderingen in instructie In deze cijfers zijn de 322.963 vor deringen niet begrepen die werden in gediend door de burgerlijke slachtof fers van den oorlog en waarvan er 20.584 werden ingediend na de wet van 24 Juli 1927. 300.452 aangelegen heden werden afgehandeldde ande re dossiers betreffen meestendeels eischen tot herziening die bij de recht banken werden aanhangig gemaakt of die thans worden geïnstrueerd of over gemaakt aan de geneesheeren-exper- ten die ermede belast zijn de graad van de aan deportatie of aan oorlo; feiten toe te schrijven invaliditeit te bepalen. Tot dusver hebben er 22.000 oud strijders daarenboven eene aanvraag tot vergoeding van het verlies van burgerkleeren. bij toepassing van de wet van 10 Mei 1929 ingediend; 6.000 dezer aanvragen werden bij dading afgehandeldde overige zullen weldra afgedaan zijn of, bij niet:overeenstem ming, aan de rechtbanken voor oor logsschade ter beoordeeling worden onderworpen. Spijts de bekrompen getalsterkte van het personeel waarover de Dienst vóór Oorlogsschade nog beschikt, ge schiedden er. gedurende het jaar 1928 233,977 betalingen in specie en 105.823 vereveningen in titels voor een totaal bedrag in hoofdsom en intresten van fr. 211.739.209.06 hetaald' in specie en 230.603.500 fr. in titels. Ër werden bo vendien in 1928. 194.327 afrekeningen van intresten en 80.936 gedurende het eerste halfjaar 1929 gedaan. Gedurende laatstbedoeld tijdperk bereikten de contante betalingen van vergoedingen het aantal 96:525 voor éen bedrag van fr. 82.629.267,26 be nevens 42.911 uitgiften van mandaten voor 93.916.400 frank. Deze cijfers toonen duidelijk aan dat er veel werd gewerkt om de onaf zienbare taak van het herstel der oor logsschade vlug tot een goed einde te brengen. Behoudens onvoorziene om standigheden is er hoop, dat zoowel het tijdperk van instructie als de vereve ning der vergoedingen in 1930 defini tief zullen kunnen afgesloten worden De vorderingen die haar beslag niet zullen gekregen hebben, zullen als dan. of zoo mogelijk vroeger nog. bij dë burgerlijke gerechten aanhangig worden gemaakt. Het zal volstaan een enkelen beperkten dienst in stand te houden, die de nog cm pgeloste ge dingen zou aanzuiveren, de saldo's ver evenen en de boekhouding in regel brengen tegenover het Rekenhof. Om de controle te vergemakkelij ken stemde het Rekenhof er in toe daartoe aan te stellen eene speciale atdeeling. die in de kantoren zelf van den Dienst voor Oorlogsschade gevesT St Maarten werd in de streek van he- dendaagsch Hongarie geboren, namelijk 'in Pannonia. maar is geen hongaar van nationaliteit. De Hongaren immers zijn maar later, van uit het oosten, in dat land aangekomen. Zijn graf is in Tours, en zijne bijzonderste reliquien berustten in zijn geboorteplaats. In 't jaar 1930 viert men het eeuwfeest van Guido Gezelle. Bij zijn afster ven, heeft Dr Verriest, leeraar aan de universiteit van Leuven, schouwing ge daan der hersens van den grooten dich ter, die een 25 talen kende en wonders weerdig begaafd was. De hersens woegen 1674 grammen, wat 324 meer is dan de middelmate. Veel vooraanstaande geleerden hadden Tiersens zwaarder dan de middelmate d, i. 1350 cenigen nogtans bleven er onder. Alzoo de hersens van Gambetta woegen maar 1246 grammen en deze van Peter Benoit 1225. Uit de vrucht van zulke planten trekt men ook de strychnine, veel gebruikt, in dén Congo en tropicale streken, voor het vergiftigen van leeuwen en ge\airlijke wilde dieren. Veel geweldige vergiften dragen een naam in ine Prunine, getrokken uit de kern van pruimen en krieken, cocaïne nicotine, morphine, quinine, cafeïne. Bij kleine hoeveelheden kunnen zij niet scha den en sommige, zooals morphine, coca 'ine, quinine worden met goed gevolg ge bruikt in de heelkunde. De morphine is getrokken uit den opium en deze is een melkachtig sap, zweetende uit de snede, die men teweeg brengt in sommige papavers of slaap- botten-planten, Opium rooken is zeer aanlokkend maar-uiterst gevaarlijk, maakt den mensch ras onnoozel en brengt hem ten grave. Die euvel werd veel gepleegd in China. Daarvoor gebruikt men eene pijp, waarvan de kop, in koper, niet grooter is dan het schaaltje van een eikel. In dien kop legt men een graantje opium, het welk men in brande steekt met de vlam eener bijstaande alcohol-lamp. De rooker ligt op een rustbed, kan nauwe lijks vóór het uitbranden van den opium vier vijf trekken doen, en is er mede ge dompeld in een bedwelmenden slaap. Het is een algemeen gebruik in de ka tholieke Missiën, dat de HH. Sakramen- ten geweigerd worden aan hen. die opium maken, verkoopen of rooken. Door deze maatregelen is het de Kerk ten slotte ge lukt om het verschrikkelijk kwaad, al thans onder de katholieken, tegen te gaan. In verschillende streken kan men, als men akkers ziet, die niet met papavers begroeid zijn, gerust beweren, dat zij aan katholieken behooren. Prachtig resultaat voor de Kerk in dezen strijd tegen het opium-misbruik. Waarom noemde men den troonopvol ger in Frankrijk Dauphin en dezen van England prins van Wales? Het laatste staatshoofd van de streek Dauphiné, wier hoofdstad Grenoble was, was kinderloos. Hij miek den koning van Frankrijk zijn erfgenaam, op voorwaarde dat zijn graafschap steeds zoude beheerd worden door den troonopvolger. Edward I, koning van England (900 925) voerde oorlog tegen de inwoners Den 28 November is het in Amerika Thanksgivin day dag van dank zegging President Hoover heeft het amerikaansch volk aangespoord God te danken, voor de zegeningen tijdens het verloopen jaar ontvangen, Welke staat in Europa volgt dat voorbeeld na Geen enkel En waar is de tijd dat op onze muntstukken even als in Frankrijk te leven stond op den rand God bescher- me Belgie. God bescherme Frankrijk. Verdwenen Europa aapte Amerika na voor het ma ken van ruchtbaarheid, bij middel van plakbrieven op muren en gevels in steden en dorpen, én op alle soorten- van planken-stelsels in weiden en landerijen. Zal het ook het nieuw amerikaansch mid del na doen ,Op een druk bezocht kerkhof van New-York, heeft een koop handelaar een overprachtig graf laten bouwen en er op staat in gouden letters te lezen Hier ZAL eensdaags James Bolton rusten.., die NU, in de vijfde laan Nr 57, een welgekend huis van ieder open houdt Hippodrome is een koerseplein voor peerden aerodrome, een plein van waar de vliegmachienen heen stijgen, en nu is 'er spraak van seu-drome, -d. i. een aerodrome, vlottende in volle zee. Met Juli e. k. de firma Armstrong, zal op 350 mijlen van New-York d. i. 647 kilometers verin zee, in de richting van Europa, een vlottenden bak vast ankeren, 330 meters lang en 120 meters breed. De hoogte boven water is 24 meters de baren hebben eene middelmatige hoogte van 12 meters;op dien bak, nevens de landing plaats der vliegtuigen, zullen er loodsen zijn, een hotel, bureelen voor weerkunde en radio-telephonie. leder anker, die zeer zwaar wezen zal, zal vast liggen aan een keten, van meer dan een uur lang, namelijk meer dan 5000 meters. De Atlantijksche Oceaan immer,s heeft als bodem eene vlakte, die van aan de boor den van England tot aan deze van Ame rika 4000 meters diep ligt. Die, sea drome zal 35.000 tonneh Wegen, dat is de vrucht van 3500 wagons en kosten 1.562.000 dollars. De naaste afstand van Amerika naar Europa is ongeveer 800 uren. Als men in verledene eeuw den eersten electrie- ken kabel Amerika-Europa legde, deze moeste weinig meer lengte hebben dan de afstand op den zeespiegel, omdat dezeebodem eene vlakte is en niet bërg- achtig. Men laadde dien kabel op iwee groote speciale schepen, die samen vaar den tot hall-weg. 't Was in de oogst maand en men had die maand bij voor keur genomen, omdat er zich in die maand minst tempeesten voordoen. Daar zette men de twee kabels aaneen en de twee schepen vaarden van elkander weg, een west-en een oostwaarts. Brak de kabel en 't gebeurde alles was te herdoen. Eindelijk lukte men en het een uiteinde werd vas gemaakt in Amerika en het andere in Ierland. De kabel is samengesteld van vijf koperen draden, elkander niet rakende en versmoord in caoutchouc. Een stevige metalen draad is spiraalvormig rond den kabel gedraaid en ook in caoutchouc versmoord. Daar in dien langen spiraal, bij het voorbij vliegen van den stroom op de binnen- draden, electrieke stroomen verwekt worden, die den eersten schaden, moet men werken met geheel flauwen stroom. De tram ij ten in Brussel en groot-Brussel hebben samen eene lengte van 400 kilometers. De luchtdraden vormen een uitgestrekt spinnenweb, steur nende op 38.000 witte isolateurs-potten, die men als de kobben er van mag aan schouwen. Buiten de luchtkabels zijn er nog 185 kilometers kabels onder den grond, die dienen om den stroom onver minderd verre van centrale-usine aan te brengen. In Yper gebruiken wij voor 't licht een stroom van 130 volten. Moeste hij op die sterkte van Swevegheni verzonden wor den, hij zoude hier aankomen met veel verlies. Om dat te Ontgaan wordt hij in Sweveghem omzet in een stroom van dui zenden volten, d. i. hooge spanning geheel gevaarlijk en al de palen te lande dragen als opschriftDoodsgevaar. In hooge spanning ondergaat hij weinig of geen verlies alzoo komt hij onvermin derd in Yper aan, waar hij een tweede maal omzet wordt en opnieuw gebracht op 130 volt. De tramlijnen van Brusse zijn verdeeld in vakken en aan het begin van ieder vak, wordt de stroom, bij middel van die ka belsonder den grond, aangebracht onder hooge spanning, dus zonder verlies. C'est ëtonnant tout ceque l'on perd en cheminant In 'tjaar 1928 werden in de tramwagens van Brussel achtergelaten: 3000 regenschermen, 2500 paar hand schoen, 1100 handzakjes, 300 borstspel den, 200 wandelstokken, 150 ringen, 120 vulpennen, 90 halssnoeren, 1200 reiszak ken, 240 paternosters, 1500 kruiken, 1000 geldbeugels, 150 portefeuilliën. Dit alles is nog betrekkelijk weinig, omdat de trams in dit jaar 300 millioen reizigers vervoerden... vooreen middel- matigen prijs van 60 of 75 centiemen, terwijl men in Parijs en Berlin betaalt 1,40 fr. Kardinaal Mazarin, (1602-1661), italiaander, eerste minister in Frankrijk, gedurende de minderjarigheid van Lode- wijk XIV was een doorslepen staatsman. Eens vroeg men hem naar de samenvat ting der kunst van de diplomaten of ambassadeurs. En hij antwoordde «'t Is van te kunnen zeggen, J?, Ja, geheel wel..maar n s en, het kan niet zijn Dezer dagen handelde Holland als door- slependiplomaat.Een vermaarde tchèque, Komensky, wiens naam verlatijniseerd werd in Comenius, stierf te Amsterdam, ten jare 1670 en werd begraven in de Agentschappen in al de bijzonderste Gemeenten van West-V1 nanderen.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1929 | | pagina 1