I Crédit Aoversois
Handelsbank
BANK - UNIE
100.000.000 franken.
NAAR KARTHAGO
MIJN GEDACHT
iMMsiMiisteiiing
uan flr
CUeet ge coat
Hei uaandeiieest van Uiatou
Kalanderberg, 1GENT
betrokken bij de
Het Kapitaal en de Reserven
der bij deze UNIE aangesloten
Banken overtreffen de
52' Jaar. - Nummer 24.
30 Centiemen.
Zaterdag 14 Juni 1930.
Katholiek V/eekblad van het Arrondissement Yper
infill N. V. m—aa—m
Dixmudestraat, 18, YPER
BEURS
WISSEL
Geen enkele bo d zagen
wij daar voorbijtrekken of
bij juichte onzen voorman
hartelijk toe
N. V.
1)jJCV6Cl}C llolli
ABONNÉMENTPRIJS
1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 £r. 3 maanden 5 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
0- casixr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen z:;n
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
ZITDAGEN.
Dr BRUTSAERT, Kamerlid, is spre-
kelijk voor iedereen:
Te POPERINGHE, in zijn huis,
's morgens, den Maandag en Vrijdag.
Te YPER, den 1' en 3' Zaterdag der
maand, van 9 l/2 tot 12 uur, in den
Katholieken Kring.
Te WERVICK, den 2* Zaterdag der
maand, van 9 >a tot 12 uur, in Het
Kapitel
HANDELAARS
vraagt eene aankondiging in
«HET YPERSCHE VOLK
Sur le pont d'Avignon, on y dance
tout en rond Mogelijks hebt ge dat
nog hooren zingen door kinders. Die
brug waarvan hier spraak bestaat nog
gedeeltelijk, ongeveer de eerste helft,
deze naast Avignon en vereenigde de
stad met Ville-Neuve, waar de kardina
len woonden en de hovelingen van
't pauzen-hof.
Die brug was geheel oud, één der won
deren van de middeleeuwen van St Bé-
nézet (1177). Wat Benedictijnen deden
om het land te bebouwen en vruchtbaar
te maken, de kloosterlingen van het orde
door St Bénézet tot stand geroepen, na
melijk de Pontifices of bruggemakers
deden het om de verkeerwegen te verbe
teren, met overal bruggen te maken
waar men gevaarlijke rivieren te door
waden had. Van dan af waren er geen
Christoffels meer noodig die de men-
schen hielpen i^Jiet doorwaden.
Het H. Bloed van Brugge werd eer
tijds vloeibaar iederen vrijdag. De ge
schiedschrijver Li Muisis schreef in
1350, dat dit mirakel niet meer geschied
de sedert den Vrijdag 18 Mei 1302, zijnde
den dag der Brugsche Metten. Wat dit
gezegde logenstraft is eene Bulle van
Clemens V, eersten paus die in Avignon
verbleef, gedagteekend uit Avignon op
1 Juni 1310, verleenende belangrijke af
laten en waar in te lezen staataange
zien dit H. Bloed alie vrijdag vloeibaar
wordt van 6 uren 's morgens tot 3 uren
's achternoens...
Wat eindelijk nog mag gezegd worden
nopens Avignon, 't is dat men daar be
weert dat negen pauzen er verbleven
nu de twee laatsten waren geen Bisschop
pen van Rome en als dusdanig opvolgers
van St Pieter maar tegen-pauzen,ge-
kozen tijdens de groote scheuring van
het Westen
De Zondag morgen, 18 Mei, na de mis
gelezen te hebben of bijgewoond in de
verschillige kerken der stad, zette men
de terugreis voort langs Oranje, van
waar Willem-de-Zwijger, stamvader van
het Koninklijk huis der Nederlanden af
komstig is en Valence. Deze stad is
vermaard om zijne oranje-appelen en
door den dood van Pius VI, die er als
gevangen werd ingebracht in 1797,
en denwelken men voorstelde als
den laatsten der Pauzen, 't Zou misschien
zoo geweest zijn, had Christus niet ge
zegd Met u, d.i. met de Kerk en zijne
Pauzen, zal Ik zijn tot het einde der tij
den Als in 1799 Napoleon, Consul
genoemd, eene toenadering met Rome
bedoelde, een ophefmakende daad die hij
pleegde was het oprichten van een ge-
denkteeken in Valence ter eere van
Pius VI, dezen Ouderling schreef hij
eerbiedweerdig door de ongelukken die
Hij tegenkwam en Dewelke een der hoog
ste plaatsen van den wereld bekleedde
Bij het verlaten van Valence, stoomde
de bedevaartstrein niet rechtstreeks op
Lyon, langs Vienne, waar Pilatus,
in ongenade gevallen bij den Keizer,
verbannen werd en zich zelfinoordde en
waar de XVste der negentien algemeene
kerkvergaderingen gehouden werd
maar nam koers op Grenoble, langs
de vallei van den Isère... (In het begin
van den oorlog, als men begon te spre
ken van onzen Yzer, eene fransche dame
van 't Noorden vroeg indien het die ri
vier was, die vloeide langs Grenoble!
Grenoble is eene versterkte stad en
vermaard om hare Hoogeschool, de
tweede van Frankrijk, 't Was in een
home» van studenten, dat men het
noenmaal gebruikte en aanstonds er na,
met 10 autobussen reed men naar de
groote Chartreuse. Deze is de ba
kermat der kaarthuizcrs. St Bruno, ge
boortig van Keulen, 1035, studeerde en
doceerde te Reims. Als leerling had hij
den toekomstigen Urbanus II, die den
eersten kruisvaart te Clermont in gang
zette en St Hugues, die bisschop werd
van Grenoble.
Een wonder voorgevallen tijdens de
bjkplechtigheden van een vermaarden
Predikant, die gedurende de gebeden
zijner begraving tot drie maai zijn hoofd
rechtte om te roepen Ik ben beschuldigd
bij God... ik ben geoordeeld door God...
;k ben veroordeeld door God,... deed
I Hugo de wereld verlaten en samen met
zes gezellen, vroeg hij aan Hugues van
Grenoble eene woeste streek, om er te
gaan boete plegen. Hugues schonk hun
de woeste bergstreek der Chartreuse. Het
wapen van het orde, dat Bruno stichtte,
is een kruis staande op den wereldbol,
omringd van zever, sterren en dragende
als leus De wereld draait en het kruis
staat Stat crux dum volvitur orbis
Het klooster, hebbende 40.000 vierkante
meters schalië-dak, bestaat hoofdzakelijk
uit twee gelijkloopende gangen, 215 me
ters lang en waarin de ingangen komen
tot de kleine huisjes, buiten die gangen
gebouwd en waarin één pater woonde.De
regel was Nooit tegen elkander spreken,
nooit geen vleesch gebruiken, drie officiën
per dag zingen en lezen, het groot, dit
van de overledenen, dit van O. L. Vrouw,
verders H. Missen en handenarbeid.
Vóór veel jaren, de inwoners der streek,
medelijden gevoelende voor die strenge
regeltucht, zonden een verzoekschrift
naar Rome, opdat de Paus had de kaart-
huizers verplicht tot een min streng le
ven. Om te antwoorden op den brief van
Rome, die inlichtingen vroeg, zond het
klooster 6 paters naar Rome d.i. te voet,
want ijzerwegen bestonden niet. De jong
ste der zes was 90 jaar en als de Paus
zag welken hoogen ouderdom men berei
ken kon, niettegenstaande dat streng le
ven, hij veranderde niets aan den regel.
Vóór eenige jaren, heeft Frankrijk die
kaarthuizers verbannen als staatsge
vaarlijk Om naar de Chartreuse te
rijden gingen deautos langs de woestenij
le désert met hooge steile rotsen, diepe
afgronden en snelvloeten, maar alles
even grootsch en schilderachtig... en zij
keerden terug langs den bergpas Col de
la Porte Voor wie verslagen gelezen
heeft van den Tour de France» is die
naam niét onbekend en de sportliefheb
bers kennen den naam der «coureurs»,
die langs daar heen fietsten, maar weten
niets van de helden, die deze streek ver
maard mieken.
De Col de la Porte is 1000 meters
boven Grenoble en om er naar toe te da
len, doorkruist men eene bekoorlijke
streek, echt zwitschers. Op sommige
plaatsen reed men hooger of laag-drij-
vende wolken en langs de baan was er
nog sneeuw. Als men Grenoble in 't zicht
kreeg, stopte de auto, om dat verrukkend
schouwspel langen tijd te laten bewon
deren. Diep in eene breede vallei, lag de
stad door twee rivieren doorkruist: Roode
muren, grijsde daken, in de verte de hei-
beschenen Witte Berg, veel groen hout
gewas, ...en daar schoof langzaam boven
de stad, komende uit eene bergengte,
eene wolk. Welhaast hoorde men den
donder en terwijl wij boven de vlage
waren, regende het geweldig in stad en
omliggende.
Gelukkig hadden wij met ons engelen
bewaarders, aan wien God toeliet ons
van een ongeluk te sparen. Een der
autos, door het geweldig remmen was
warm gedraaid en vatte vuur. Twee men-
langs de baan mieken noodgebaren. Men
stopte en de vlammen, die rijdende,
horizontaal onder de kas, weg gedreven
waren sloegen in de hoogte. De voerder
riep Sauve qui peuten liep weg.
Het meerendeel der twintig inzittenden
deden .^hetzelfde, maar eenigen onzer
mannen liepen om water in de bijgelegene
huizen en konden den brand blusschen.
Het achterwiel links was deerlijk gesteld,
alsook de vloer van het rijtuig en een zit
kussen. Als nu alles uitgedoofd was,
kwam de voerder terug zeggende: Ik
had u geroepen te vluchten, want het
brandde nevens de naphtabak en had die
gesprongen, ge waart allen verkoold
Ai de burgemeesters van 't land ze
zijn 4000 in getal zijn dus uitgenoodigd
tot de groote vaderlandsche betooging te
Brussel, op 21 Juli. Ze zullen samen aan
tafel zitten teeken van verbroedering. En
de Koninklijke Familie komt bijzitten
een groote eer voor de burgemeesters.
Dat banket beteekent nog iets anders
het is de erkenning der ambtelijke weer-
digheid en van het hoogste gezag der ge
meente.
Persoonlijke verdienste, politieke denk
wijze, gebreken en hoedanigheden wor
den hier van ante gelaten. De eere gaat
naar het kor >s. En dit korps draagt, door
jzijn versch idenheid, het meest volksge
zinde, het meest nationale karakter on
der al de openbare machten.
De burgemeester is het hoofd der ge
meente hij is de leider der bestuurlijke
zakenhij is verantwoordelijk voor de
rust en de openbare orde hij heelt te
waken over de openbare gezondheid en
en het onderwijs de belangen van eik en
al zijn hem toevertrouwd. Een heerlijke
rol voorwaar.
Het gebeurt wel eens dat een burge
meester zijn mandaat niet vervult zqoals
het behoortdit is echter de uitzondering.
Het ambt dat hij bekleedt mag daarom
niet blootstaan aan minachting. Het is
eene macht die niet mag ondermijnd noch
geschokt worden wij moeten ze eerbie
digen. Zij gaat ten anderen gepaard met
zekere rechten en overleveringen, zij is
een verweer tegen overdreven centralisa
tie, zij onderhoudt het gevoelen der
burgerlijke persoonlijkheid de gemeente-
overheid is ten slotte het verbindingstee-
ken tusschen het kleine vaderland de
stad of het dorp waar zij heerscht en
het vaderland van alle Belgen.
Op het verbroederingsfeest van 21 Juli
zullen advokaten, geneesheeren, notaris
sen, nijveraars, handelaars, boeren en
werklieden als burgemeesters, namens de
acht millioen Belgen die zij vertegenwoor
digen, de schoonste hulde brengen aan
het jubelend vaderland en aan zijn hoog
geprezen Vorstenhuis. THOR.
Katholiek Antwerpen in aktie Wie
heeft ze niet gezien Zondag morgen aan
alle spoorhallen of stopplaatsen van auto
bus of buurtspoorwegen, de mannen van
de Bonden.van het H. Hart Of k<% be-
ziens hadden met hunnen armband waar
op hun verheven schild. En naast hen de
wroede scouts, klaren blik en open ge
laat, altijd voorkomend, altijd paraat om
een handje toe te steken. En boven hen
hunne bonte helder-sprekende borden,
luidende Roomsch Katholieken gedenkt
uw Zondagplicht Weliswaar moesten
dien dag geen duizenden geholpen wor
den naar de verschillende misgelegenhe-
den, maar dat zal komen Hoe langer hoe
meer speciale treinen worden ingelegd,
hoe langer hoe meer reizigers er zullen
toekomen, 't Zij vooralsnog genoeg dat
ieder bezoeker van deze wereldstad ge
wezen worde, doeltreffend en hoffelijk
tevens, op den duurzamen plicht van gee-
nen enkelen Zondag, ook en vooral niet
op uitstap, de H. Miste verzuimen.
Zon- en feestdag houdt in Eer
Hoor wel Mis dan eiken keer
luidt het kristen gebod en dat gebod
wordt doelmatig herinnerd door die pro-
pagande. Voortaan eiken Zondag tot
einde September zullen even treffelijke,
even moedige mannen en knapen van
de daad opvolgentlijk aan de ver
schillende parochiën van Groot Antwer
pen dit propaganda-Werk voortzetten.
Reeds hebben een paar Z. E. H. Pastoors
twee of drie speciale missen toegevoegd
aan de talrijke diensten die in hunne
kerk plaats hebben, zoo in de parochiën
van St Jan Borgerhout en St Michiel op
't Zuid. Andere volgen weldra wellicht.
Alle inlichtingen nopens Mis-aangelegen-
heden in verband gebracht met passende
verbindingen van tram of bussen zullen
tijdig verstrekt worden door het Sekreta-
riaat, 41 Graaf van Hoornstraat te Ant
werpen. Hoogst verhoopte en gebeurlijke
ondersteuningsgiften worden liefst ge
stuurd op bedoeld adres of gestort op
postchekrekening 2436.70.
Aan groepen vergezeld van een E. H.
Proost kan ten allen tijde eene liefelijke
kapel bezorgd worden om het speciaal
gezamentlijk mishooren. Geen kristen be
zoeker der wereldstad of der tentoonstel
ling mag dus de Zondagmis verzuimen.
Het Heilig Hart zegene dit werk en zijn
wakkere meesters.
BANK
Een nieuwsblad schrijft
De bedrijvigheid van den vuurspu
wend e n berg Krakatoa, op Batavia,
neemt gedurig toe en men heeft 60 uitbar
stingen per minuut opgeteekend...
Men zoude beter die uitbarstingen ont
ploffingen noemen. De bedrijvigheid van
een vuurberg bestaat meestal hier in, dat
de gloeiende lava zwelt in den krater,
overloopt en een ziedenden stroomt
vormt, die naar de omliggende diepte
langzaam afzakt. Samen met het stroo
men van de lava, kan men ontploffingen
hebben, hier 60 per minuut, en die ont
ploffingen werpen gloeiende steenen de
lucht in, juist gelijk in een vuurwerk.
chaam was juist gebakken en 't was een
Rood-Huid,... die de volmaakste mensch
is.
In een kloosterken van Bengalen (In-
diën) namelijk in 't bisdom Vizagapa-
tam is eene zuster gestorven in den
ouderdom van 82 jaar. Men voorzag de
zen dood hij geschiedde op bescheidene
wijs geen enkei nieuwsblad heeft hem
aangekondigd en de kloosterzusters der
afgestorvene alleene vergezelden haar lijk
tot aan het graf.
't Was eene rondreizende doopster. 58
jaar heeft ze de streek ten allen kante
doorkruist, niettegenstaande allerhande
moeilijkheden en gevaren. In de dorpen
waar ze verscheen De witte maagd is
daar riep men van gebuur tot gebuur en
overal was zij welkom, omdat zij alle
ellenden wist te lenigen ongelukkigen
zocht ze op, zieken stond ze bij en kin
ders in stervensnood doopte ze. Alzoo
heeft ze er 44.000 naar den hemel gezon
den. Telde de stoet, die haar lichaam ten
grave leidde, enkelingen, welk een prach
tig legioen van hemelsche geesten zal
hare ziel vergezeld hebben, naar. dien
hemel, dien zij door haar toedoen be
machtigd hadden.
In Egypte heerschen er erge oog
kwalen. In sommige plaatsen 85 per
o/o der bevolkingzijn er van aangetast en
40 per o/o der ziSken worden blind.
In ons land onder de zoo gezegde
blind-geboren zijn er veel, die ziende ge
boren zijn, maar blind werden omdat bij
hen de oogkwaal, die veel kleine kinders
opdoen, niet bezorgd geweest is.
De passiëspelen van Oberammer-
gau zijn atin den gang. Minstens 4000
personen kunnen plaatse vinden in de
overdekte halle, gebouwd vóór het too-
neei, dat in openlucht is en omzoomd
is door steenen gebouwen, die achter
grond en schermen vormen. In de eerste
vertooning waren er meer dan 1500 ga
zet-reporters aanwezig.
In Australië waar men de 44 uren per
week ingebracht had is men teruggeko
men op 48 uren en de schatbewaarder
van 't land beweert, dat dit 140 miljoen
besparing geldt per jaar, voor de ijzer
wegen alleen.
Hebt ge nog hooren spreken van graaf
Borulawski Hij was 22 centi
meters lang bij zijne geboorte. Men
droeg hem naar den doop op eene teljoor
en zijn eerste wieg was eene groote
kloef. Aan 18 maanden begon hij te spre
ken en aan 2 jaar begon hij te gaan. Zijne
eerste schoenen waren4centimeters lang.
Wees geworden werd hij aangenomen
door gravin de Tarnow. Men deed hem
onderwijzen en hij was vlug van geest.
Aan Keizerin Maria-Theresiavoorgesteld,
deze nam hem op haren schoot en vroeg
wat er hem meest geslegen had in Wee-
nen. 't Is zegde hij «van een zoo
klein manneken, als ik, te zien zitten op
de knieën van zoo eene groote dame, als
gij Op 22 jarigen ouderdom, was hij
80 centimeters groot. Een tijd verbleef hij
te Luneville, aan het hof van Standlas,
koning van Polen.
Gehuwd, doorliep hij Europa, om gui-
tare-concerten te geven had veel bijval...
maar men kwam meer om zijn persoontje
te zien, dan om zijn muziek te hooren. In
Londen eene dikke protestantsche vrouw
vroeg hem Welken godsdienst volgt
ge? Ik ben katholiek Dan
kunt ge den hemel niet binnen Ja
wel. Beter dan sommige andere personen,
want de poort des hemels is eng
Hij stierf te Durham, den 5 September
1837, in den ouderdom van 98 jaar. Hij
liet achterEen boek met zijne levensbe
schrijving en twee kinderen.
Zekere Kwidam.niet kwibus, had jaren
lang in stokken gelegen met zijne schoon
moeder. Als hij bij hare begraving van
het kerkhof terugkwam, hij vong op zijn
hoofd eene pan, die een rukwind van een
bijstaande dak wegslingerde. Hoei
riep hij uit, zoude de oude waarlijk reeds
in den hemel zijn
Hutsepot koud,
Drie dagen oud
Spel dat in drie letters.
Reeds vóór ons feest schreeuwde
Butaye van pijn in een spotbladje,
waarin zijn nevelig verstand overloopt,
en in wat karamelverzen, waarin hij de
oude goê (dat zijn de Katholieken)
naar de maan zendt.
Die pappige zeeveraar is gestadig in
de maan 't is 't Mannige uit de maan.
Men heeft nog niet vergeten hoe dit
petieterig volksvertegenwoordigertje zich
over eenige jaren in de Kamer belachelijk
miek met tegen zijn eigen voorstel te
stemmen. Alla Butaye, altijd in de Maan.
Nu (in Ypersche Bode en West-
Vlaming betracht die kleingeestige
pratelaar ons feest te kleineeren en de
Vossenbetooging van Brussel groot te
maken.
Die potter (in den zin van potten
vullen in plaats van potten ledigen hij is
Meester in beide vakken) jammert over
eenige belgas die ter gelegenheid van ons
feest uitgegeven werden om de parochia
nen eenen stuiver te laten verdienen.
Gemakkelijk, bleit hij, als men ze nooit
heeft moeten winnen Die schoone Bel
gas, hé Meester, waarvoren gij zoovele
moet doen, vleien, kruipen, krijschen
(herlees uwe smeekbriefjes tijdens de
stemming) als gij maar hoogmoed en
heerschzucht in uwen boezen draagt.
Niets voor 't Beigiekske, hé, Mannige
uit de Maan, maar allesj voor de Belgas.
Nu ons feest is geweest wat het beloof
de grootsch, eerlijk, deftig. De feiten
spreken hooger dan uw zeever.
Gij moogt schrijven wat gij wilt, Man-
nege, het papier is gewillig leugens
zijn geen Belgas, die kosten u niets, en
brengen u profijt bij.
En nu uwe V. O. S. betooging te Brus
sel, wat was dat Uw artikel in West-
Vlaming spreekt van 25.000, in Yper
sche Bode» van 45.000Twee uren
gaans, schrijven beide bladen.N. S. B.
defileerde zes uren lang te Brussel, met
60.000 man, allen Oud-Strijders.
Hoeveie Oud-Strijders waren er in de
V. O. S. betooging Een op vier of nog
min.
De belangen van Oud-Strijders waren
een dekmantel gelijk Vlaamsch en Katho
liek voor u ook maar dekmantels zijn.
Aktivistisch was die betoogingen niets
anders.
De Schelde (Maandag 2 Juni 1930
bladz. 1) zegt er over
Aan het Vlaamsche Huis op het per-
ron van de herberg staat Dr Borms,
omringd door een 20-tal getrouwen.
Daar is de geestdrift nog grooter.
Welnu om de Vossenleiders, die voor
eenige maanden nog geen kleur dorsten
bekennen en nog aarzelden, te verplich
ten dien beslissenden en kenteekenden
stap te doen, van heel hun betooging
radikaal te stellen in het teeken van het
activistische landverraad, daartoe is be
hendigheid noodig.
In het Dinsdag-nummer zegt De
j Schelde geen woord over Oud-Strijders
eischen, niemand was daar nog mede
bekommerd of heeft er acht op geslagen,
maar, zegt het blad «De aanwezig
heid van Dr Borms die op
'zulke gees driftige wijze werd
toegejuicht, was voor velen
de genadeslag. Verheugend
is wel het steeds verminde
rend aantal Belgische Vos-
senviaggen wanneer worden
de laatste op den zolder ge
borgen
Eerstdaags zal men in Rome de Ca-
nadeesche martelaren van vóór
300 jaar heilig verklaren. In het begin
der jaren 1600 reisden de eerste bretoenen
naar Canada, die in dit land de bescha
ving inbrachten Cartier, Champlain en
Maisonneuve. De eerste stammen die
zich lieten onderwijzen en christen wer
den, werden door andere stammen erg
aangevallen. Zoo stierven menige Cana-:
deezen den marteldood, samen met paters
Jesuiten, hunne geloofs-boden. Die wor
den nu heilig verklaard en vertegenwoor
digers der hedendaagsche Roode-Huiden,
zullen in hunne oorspronkelijke kleedij,
met de groote muts van vogelvederen
versierd aan de plechtigheid tegenwoor
dig zijn.
Eene legende onder de Roode hui
den afgodendienaars was, dat de Groote
Geest, d. i. God, als Hij den mensch
miek, het gevormde lichaam in den oven
plaatste om te bakken. Daar dit lichaam
niet lang genoeg in den oven zat, het
kwam er bleek uit en dat was de eerste
witte mensch. Een tweede lichaam zat er
te lang in Alzoo kwam het er zwart uit
en 't was de eerste neger. Een derde li