Handelsbank BANK - UNIE Een moordshen Geschiedenis CDeet ge coat 100.000.000 franken. Toen en thans N. V. Kalanderberg, 1, GENT Het Kapitaal en de Reserven der bij deze UNIE aangesloten Banken overtreffen de -: 52r Jaar. - Nummer 31. 30 Centiemc n. Zaterdag 2 Oogst 1930. Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening CO.201 ,3 (j. casikr) Een Klinkend Antwoord SNIPPERINGEN betrokken bij de rut* ABON'XEMEXTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel. ABOXXEMEXT VOOI^'T BUITEXLAXD 25 frank. Op het Upstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL alle wekedagen alieinlir-fatingen te bekomen pjn van 11 tot 16 uur. waar op AAXKOXDIGIXGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden woraen. Kleine berichten en nieuws WOENSDAG avond. ten laatste tegen den ZITDAGEN. D BRUTSAERT, Kamerlid, is spre- kelijk voor iedereen: Te POPERINGHE, in zijn huis, 's morgens, den Maandag en Vrijdag. Te YPER, den 1* en 3" Zaterdag der maand, van 9 tot 12 uur, in den Katholieken Kring. Te WERVICK, den 2* Zaterdag der maand, van 9 tot 12 uur, in Het Kapitel HANDELAARS vraagt eene aankondiging in «HET YPERSCHE VOLK Wetland heeft maar een Kalen Historicus om Je geschiedenis weer te geven. sT. cn was het de tijd dat Kardinaal S'ina uit naam van den pas gekozen paus Leo XIII, schreef aan den Aarts bisschop van Mechelen, KardinaaP'De- •hamps, dat een goed katholiek den eed tan trouw aan de belgische Grondwet Eie; mocht afleggen Dat is geen geschiedenis maar een crove leugen. Vele, vele jaren vroeger, tij het begin onzer onafhankelijkheid, (jebben Belgische Katholieken aan Rome gevraagd, indien het toegelaten was bovengemelden eed te doen. En Rome beeft geantwoord, dat men de valsche princiepen, die in den grondwet voor kwamen niet mocht verdedigen, maar jat men mocht, om grooter kwaad te vermijdendien eed van getrouwheid afleggenEn in 1880 heeft Rome die vroegere beslissing niet veranderd. Wat is er dan geschied omstreeks 1880 Beigie had geen nieuwen grond- we; maar nieuwe ministers, allen logië- mannen. Deze ontketenden den school- jorlog, met een slechten schoolwet te stemmen. Het Episcopaat verzette er zich tegen, met dit eenvoudig besluit Ieder pster rebbe zijne school.Barra bedreigde ben Nuncius en vroeg hem van te beko- men dat Rome de Bisschoppen zoude afkeuren. Nu Leo XIII, na alles wel onderzocht (hebben,.... dat zal zeker die brief zijn tan Kardinaal Nina keurde de üsschoppen goed en steunde ze en brak i hiet met den belgischen grondwet aar met het toenmalig ministerie. "Thans schrijven de Belgische Bis- sMppen...Iedereen moet aan de hoogere ®heder. onderworpen zijn want er is gezag of het komt van God.... lebben de Bisschoppen anders gespro ten in 1880... zeg ons eens waar en hoe? Dat zij niet mede deden in de jubelfees ten, om protest aan te teeken tegen de kerkelijke vervolging, was dat zeggen at men dan niet meer moet het gezag dat an God komt erkennen Een kind dat an.zijne ouders, krachtens het vierde ebod, in alles moet gehoorzamen dat ten kwaad is... en dat weigert een zon- ig bev^l van vader uit te voeren weigert at kind het gezag dat van God komt te rkenner. Een ander punt historie ware mis- chien Toen vóór eenige jaren in onze lad de zoogezegde Vlamingen optraden, was als zuiver Vlaming, thans is het iszuiver frontisttoen was het Vlaamsch luis ongenaamd niet Politiek, thans is et niets anders toen had die partij veel ubied voor den Godsdienst en thans ukken ze artikels waar zinsneden in omen die, te minste, beginnen te rieken ar blasphemië Wat zal het zijn als geheel het masker 'gevallen is liezen keer is er op alle verrader- ike scheurmakerij, van welken kant tze ook komen moge. een antwoord fegeven. dat Vlamingen en Walen tard is en voor niemand twijfelach- zijn kan. En dit antwoord luidt: Neennooit mag het één en onver- fclbaar België, dat ons in den loop eeuwen zooveel bloed gekost prit, worden verbrokenXooit mag eendracht, die de macht is van ons *'?isch vaderland, de plaats ruimen verdeeldheid die onze fiere vrij- dooden zou •Nile misverstanden moeten worden geklaard, ja! en alle onbillijkheden wijnen. Maar hetgeen nooit ver enen mag, en na een volle eeuw ^'hankeiijkheid sterker staat dan is het ééne België, met een eenig en een innige samenwerking alien, en onder een eenigen Vorst wdert het inleiden der eeuwfeesten L"rden er voor het ééne en onver- n)are vaderland luisterrijke betoo- L*ken gehouden tot in het minste TL 1 cis nationaal lied weerklinkt in vergaderingen, op straat en in de k- De naam van Koning Albert pr«t geestdriftig toegejuicht, en als "preekt over de trouw, die ouder hoede Vlamingen en Walen in 'Overgankelijke vaderlandsliefde j'n snoert, dan komt er geen einde de geestdriftige kreten, die in het Wne land hunnen naklank vinden, "agen ons in der waarheid af. er van het groepje zoogezegde 'palisten geworden is? Tegen hen, België kapot willen krijgen. staat ditmaal het gansehe volk ver ontwaardigd op; en het verkondigt aan wie het hooren wil, dat het noch in zulke judasserij zal mededoen. Eer en trouw zijn geen ijdele woorden voor ons. VM op '-X ondag, 20 Juli, den" optocht gezien tyeeft van 70.000 oud-strijders, \yaar Vlamingen en Walen, armen en rijken, boeren en werklieden, pries ters en leeken, die samen vochten aan den Yser. hunne onwrikbare gehecht heid aan land en vorst kwamen betui gen. en mi evenals vroeger hunnen vasten wil toonen alles veil te hebben vo<>r h^tpTJelgisch vaderland, jahij weet waF die reusachtige betooging beteekenoe. Daar gaf eendracht cie macht, waartegen geen venijnige ru ziestokerij bestand is Wie op het banket der strijders, die met de Leopoldsorde vereerd waren, een Waalschen soldaat in het Vlaamsch den Koning heeft hooren spreken, en een Vlaming inyhet Fransch, deze voelt dat de fwee Belgische rassen sterk staan in hunne vaderlandsliefde en hartelijk willen verbroederen. Overal was het die trouwe eendracht, die op alle tonen uitgeschreeuwd werd, omdat ze diep in alle harten ingeworteld is. Nijdig heeft de verblufte scheurma- kerskliek die ontzaggelijke manifes tatie van een gansehe volk mogen gadeslaan. Dat zij haar spijt niet heeft kunnen verkroppen, konden wij sef fens bemerken. Den overweldigenden bijval der nationale eeuwfeesten kon den zij wel is waar moeilijk loochenen. Doch in hunne bladen schreven zij soms een afgekort verslag en een ver loren hoekje op de derde bladzijde, ofwel zij verdoken, spijts alles, de waarheidof nog zij vielen met een waanzinnige woede uit tegen het land dat het hunne is, en dat zij thans on machtig zijn om te verraden! Zij ga ven alszoo nog eens hunne mate. Bijzonder laag in hun trouweloos gedoen, zijn sommige gemeene kerels gevallen, die, om rechtschapen doch eenvoudige menschen te verschalken, zich gaarne als% katholiek uitgeven, doch geen venijn genoeg kunnen uit spuwen tegen de geestelijke overheid, welke ze naar verdiensten gebrand merkt heeft. Op tijd en stond hebben wij aan onze lezers den herderlijken brief on zer Bisschoppen laten kennen over het Eeuwfeest van Belgie's onafhan kelijkheid. In verhevene ''«bewoordin gen hielden dezen ons daar den plicht voor, het wettig gezag te hoogachten en te eerbiedigenen in den naam van de christelijke zedenleer, wier be voegde tolken zij zijn, veroordeelen zij streng de revolutionaire en oproe rige woelingen, die het rechtstreeks op het Belgisch vaderland gemunt hebben, en geweldig tegen het vierde gebod van God indruischen. Deze werden als misdadige bewegingén geschandvlekt. Nooit, en nergens, ook niet op politiek gebied, is het aan een christen toegelaten zulke misdaad te begaan, en, zooals de Bisschoppen uitlegden, een aanslag te plegen op het Belgisch vaderland. Politiek valt buiten de christelijke zedenleer nietGods wetten gelden ook daar. Het openbaar, politiek le ven. is niet minder dan het hijzonder, huiselijk leven, aan Gods geboden on derworpen. Altijd moet men eerlijk zijn, en de socialistische spreuk: Godsdienst is privaatzaakis een domheid, die honderdmaal weerlegd werd, en waartegen ons katholiek ge weten in verzet komt. Welnuonze Bisschoppen, spreken de in Gods naam en als gezaghebben de leiders van het christen volk. heb ben uitspraak gedaan in bewoordin gen, die aan duidelijkheid niets laten te wenschen. wij herhalen ze hier. om des te heter onze lezers te laten oor- deelen over de tergende weerspannig heid der zoogenaamde Fronters en nationalisten Als Herders uwer zielen, ver klaren en onderwijzen wij dat voor al len, zoowel \"lamingen als Walen, België het vaderland is. België alleen heeft recht op de verplichtingen van vaderlandsliefde welke de wet Gods oplegt. De stem der Bisschoppen is aan hoord geweest door geheel onze be volking. die in de heerlijke Eeuwfees ten van België's onafhankelijkheid hare onwankelbare en vurige ge trouwheid aan Vorst en Land op alle tonen betuigd heeft. =s onze plichten jegens België wijst, worden tevens onzfe Viaamsche taal rechten ten duideijkste bevestigd! Wie Vlaanderen TEGEN België stelt, is een -.ijpedwillige leugenaar. Wij rnqeten ons dan ook niet ver wonderen indien deze volksbedriegers- volop in opstand komen tegen het geestelijk gezag Bij de bisschoppeijke uitspraak over het VADERLAND, zoo durven zij schrijven, leggen wij ons NIET neerdat kunnen wij niet en ZULLEN WIJ OOK NIET Zoo spraken al de hoovaardige op standelingen en afvalligen van alle tij-. ,-che vólksmacht kan eigenlijk geen spraak zijn, daar het maar op zeldzame tijdstippen was dat het volk van geheel .Sflaandren samenspande, maar wel van volksmacht van Brugge, van deze van Yper, van deze van Gent. Die groote lieden hebben het beste van hunne {trachten uitgeput in broederlijken twist. |oo bijvoorbeeld kwam Gent in opstand, ómdat Lodewyk van Maele zijne goed keuring schonk aan het delven van een fanaal tusschen Brugge en de Leie. Ka- jel de Stoute moeste vechten tegen Gent •*in Yper, om te kunnen het uitbaggeren tienzij loochenen het léerambi der Kerk. zooals het door Chritn.s in ge- ^an het Zwijn d. i. de haven van Brugge, steld werd. En zoo spreken nu ook d- ioorvoeren. Verschiilige steden namen verwaande kerels die aan Paus en L - f-.^ de wapensop, omdat men de Yperlee schoppen zeggen: C>m leert wi, maar ik doe zwart. Hetgeen gij, in dein Kanaliseeren, enz. naam van God veroordeelt als kwaad,De viaamsche volksmacht heeft maar keur ik goed in mijn naamIk erken uw gezag niet. Hoe zulke weerspannigen zich steed als katholiek durven uitgeven, is niet te beseffenhet minste school kind. dat zijn kathechismus geleerd heeft, kan hen terechtwijzen. Het is immers al te klaar dat de geestelijke overheid het recht en den plicht heeft het kwade van het goede te scheiden, en Christus heeft gezegdWie u hoort, hoort mijen wie u versmaadt, versmaadt mij Het verwondert ons dan ook niet dat geheel het katholiek volk zich met afkeer van zulke weerspannige op ruiers verwijdert. Bij de Kerkelijke plechtigheden waarbij wij God bedan ken over de honderd jaar bescherming welke hij in lief en leed aan België verleend heeft, dreunt het nationaal volkslied onder de aloude gewelven, en in den naam van de trouwe katho lieken, die er toegestroomd zijn, bidt de priester om den zegen des Heeren over vorst en volk- Meer nog mis schien, dan in den omcieeïen luster der wapenschouwingen en stoeten, spreekt daar de ziel des volks, tot in het min ste dorp. En wij verklaren vlakaf dat de konkelarijen der verraderlijke scheurmakers voor elkeen een reden te meer zijn om het wettig gezag en ons vrij, onafhankelijk België te ver heerlijken. Eene betooging is het van trouw aan het vaderland, en tevens een protest tegen alle verachtelijke judasserij. De Bisschoppen hadden in hunnen herderlijken Brief het hart van ons volk zoo juist doorpeild, toen zij schre ven Wij weten en wij danken God ervoor dat de geheele massa onzer bevolking zich tegen zulke on zinnige droomerijen (der scheurma kers verzetzij zal er altijd vreemd aan blijven, en nooit zal zij dulden dat men aanslag plege op het Belgisch vaderland Die voorspelling, die van 27 Juni laatstleden dagteekent. is ten over vloede vervuld geworden. Ons volk heeft zijn herders gevolgd, en niet de eerzuchtige en afvallige bedriegers Op alle valsche aanlokkingen is zijn antwoord steeds hetzelfde gebleven Leve het ééne en onverdeelbaar Belgisch Vaderland! ;één groot man geleverd, 't was Jacob van Artevelde, lid der Gentsche burgerij. Die burgerij heeft hem een tijd gevolgd, zeer hoog verheven maar liet hem daarna ver moorden. Hij was een ver-ziende politie ker, schouwende verder dan de plaatse lijke gemeenten en die schijnt een voor gevoelen te hebben van de rol, die de Belgische Provinciën samen zouden kun nen spelen. De andere hoofdmannen, waarvan de schoolboeken met genegenheid spreken, zijn maar partij-leiders. Zannekin en Pelt voerden de muitende werklieden van de Yzer ten strijde tegen de bijgelegene steden Pieter de Coninck, de held der Brugsche Metten, heeft even min een naam achtergelaten als politie ker Jan Yoens, het hoofd van den Gentschen opstand in 1379 was de leider van een klassenstrijd in de zeer-ikzuch- tige Gentsche gemeente Philippe van Artevelde.die van de gehalte zijns vaders .•Het was, leidde de Gentenaars tegen Bruggelingen Frans Ackerman stofte met zegepralen, die hij behaalde op zijn buren en stamgenooten. Het Middel- eeuwsch Vlaandren was zeldzaam één Vaderland. In den vurigen strijd tusschen zijne gemeenten, tusschen steden en dor pen, tusschen burgers en werkvolk ver loos het nutteloos zijn bloed, het verspil de zijn vermogen en zijne krachten.. De waarheid is, dat het maar met het opkomen was der hertogen van Burgon- dië, dat het land mannen aantrof, die zorgden voor het algemeen welzijn, niet tegenstaande de ikzucht der steden en der standen. Wil men nu weten waartoe een blinde koppigheid en een verstokte ju dasserij leiden kunnen? Als Antwoord j op het bisschoppelijk schrijven, ver oorlooft zich een dier valsch nationa listische leiders de volgende gemeene uitlatingLiever 'ne verdoemde Vlaming dan een gelukzalige Bel.tr». Het is walgelijk En het is ook hatelijk want in den zelfden Herdelijken Brief die ons op Wat Graaf de Lichtervelde, familielid der Stichters van ons Belle-Godshuis, geschiedkundige denker, in een zijner laatste boeken schrijft. Dagelijks gebruikt en misbruikt de politiek allerhande geschiedkundige fei ten. 't Is nu meest Vlaanderens verleden, dat op den vóórgrond komt. Tot aan Keizer Karei was de viaamsche volksmacht,nu koppig en hoogveerdig, dan held-aftigen aandoenlijk, maar altijd aan schielijke veranderingen onderhevig, de groote naamlooze factor van een prachtig en bloedig treurspel. De stedelijke volksmassa had schrik wekkende uitingen van volkswoede Ze brak wat haar tegenging, ze vernederde wat voor haar boog. Het Middeleeuwsch Vlaandren, leengoed van Frankrijk én dat Frankrijk nooit inpalmen kon, was eene macht op voet van Nijverheid en Koop handel. Het goud stroomde de steden binnen, die omringd waren van stevige vensters en verrijkt met edele praalge- bouwen. De leenheer.de Koning,de Keizer moes ten afrekenen met die rijke steden, die versterkingen waren, met die werklieden die schrikwekkende soldaten konden worden. Maar in al die grootheid, hoe veel beklagensweerdige voorvallen. De viaamsche volksmacht was jaloersch, weinig-ver-ziende en die macht liep ram pen op, van eeuw tot eeuw. Van vlaam- Op elfde Juli gaf de Viaamsche Harmonie van Yper een concert op de Groote Markt. De muziekanten en zeker ook de bestuurleden van die Harmonie hadden zeker de opsmukking van de kiosk onvoldoende gevonden en geraad zaam geacht het hunne bij te brengen tot deze versiering en bij ieder muziekant hadden ze een leeuwenvaandeltje geplant. We kunnen deze handelwijze niet goed keuren. Wij achten immers dat bij deze gelegenheid de bevoegde overheid ingrij pen moest. Niet dat een dozijn leeuwen vlagjes ons ergeren kan, maar wij vin den dat deze gedulde handelwijze eene «voorgaande» daarstelt die andere, en verdere moeilijkheden medeslepen kan. Wie zal thans verbieden dat bij de ge legenheid van een concert een politiek muziek van de kiosk gebruik "make om aan politieke propaganda te doen. Wij zien nog de Harmonie van de Ontvoogding spelen op de kiosk met allerlei socialistische plakkaten beplakt. Het vellen der Vrijheidsboomen gaat voort. In het oog der Nationalisten, die deze daad goedkeuren, is 1830 van geen tel. De geschiedenis lappen zij immers aan hunne hielen... ten ware zij er spijt in zouden vinden geen Hollanders meer te zijn. Over heel Vlaanderenschrijft Westland vroeger Ypersche Bode zijn de Guldensporenfeesten met bla kende geestdrift gevierd. Het is een veeg teeken voor Belgie dat in het jaar der herdenking zijner onafhankelijkheid de Vlamingen meer dan ooit anti-belgisch gezind zijn En zeggen dat er lezers zijn die dat als zoetepap binnen lepelen. Om dat te ver werken moet men eene goede maag heb ben. Wij wisten wij nog niet dat alle Vla- college van in stoet na de Te Deum van mingen anti-belgisch waren en dat het volgenden Zondag Yper'safkeuring open feit van de 1T Juli te vieren eene anti-baarlijk te uiten, belgische Betooging was. j En dat is niet... fair Wij hebben hier te Yper niets van die blakende geestdrift bemerkt... De 27" Jarli scheen ons met veel meer! Wij weten allen onder welke om- geestdrift gevierd te zijn geweest... Maar j cmslandigheden de Liberale Harmonie van dit voeren zal Westland geen ge- hier te Yper tot stand kwam. Wij herin- wag maken. «Westland haalt ook het argument op van een simpel ('t was onnoodig het te zeggen) Vlaamsch boerken dat zou ge zegd hebben En als ze dat (het stem men voor de Nationalisten) durven dood zonde heeten, ewel, dan liever ne ver doemde Vlaming dan 'ne gelukzaligen Bels». Onnoodig te zeggen dat ze dat flink gesproken heet. Daarvoor blijven wij verstomd. En zeggen dat we dat vinden in het week blad dergenen die als Viaamsche Katho lieken hier in Yper optraden. Van.alle kanten komt ons het heu gelijk bericht toe dat moedige geloovigen het aandierven gedurende het aflezen van den herderlijken brief de kerk te verlaten, schrijft Westland Hoe vindt ge dat, lezers De Bisschoppen zullen zeker moeten vooraleer nog eenen herderlijken brief uit zenden de goedkeuring vragen aan de theologische bureau van de VI. Nationa listische Partij En wat gezegd van,.deze geloovige die dit aanvaardt en dat openbaar afkeurt Moet men ook bij het obnullig ventje die de Sint Maartens kerk verliet om Vrijdag avond 225 Juli werd een strooibriefken van deftrberale Vereeni- ging in de stad rond gestrooid waarbij namens al de liberale maatschappijen der stad het vellen van onzen Vrijheidsboom op 9 Juli gepleegd geschandvlekt wordt. Jammer dat dit manifest wat laat komt. Onze lezers zullen zich immers herinne ren dat wij reeds in ons blad van 12 Juli dit vandalenwerk afgekeurd hebben. Men zal ons zeggen Beter laat dan nooit en daarmee stemmen wij volkomen in. neren ons ook'de verklaringen van meni ge liberale partijhoofden om deze inrich ting als een persoonlijk initiatief te beschouwen. Op dit strooibriefken vinden wij dat de Liberale Harmonie in de schoot van de Liberale Vereeniging opgenomen is... En dat vinden we nogal kurieus... om niet meer te zeggen. Het manifest der Liberale'Vereeni ging uitgestrooid is tweetallig. Dat is ons goed. Maar ons inziens kon de Viaam sche vertaling wat keurigerzijn. Er schui len er enkele kemels in van groote gehalte. Het is waar dat alles zeer rap moest gaan... en zeer rap gegaan is. Hier te Yper ter gelegenheid der llu Julifeesten in het onzijdig Vlaamsch Huis werd eene opvoering gegeven van het schimpwerk 't Jaar dertig Schrijver had het zelfs goed gevonden er de verheerlijking van Guide Gezelle bij te slepen... van Guido Gezelle dje ze de ruitenbrekers heette. Zullen we antwoorden Zullen we niet antwoorden op de scheld- en leugenpartijen uit het wekeHjksch orgaan der cirkelmannen. - Dat vraagt zich. Westland »"af met. geheel den ernst die dit weekbladje ken schetst. Maar antwoorden zal het niet... Is het misschien te moeilijk Dat zou ons toch verwonderen van wege al die groote lichten die in den op- stelraad van Westland schuilen en zich schuil houden. Te Clermont-Ferrand heeft men een standbeeld opgericht ter eere van Fer- Wij zouden immers van dit strooibrief-! nand Forest, den uitvinder der gas- ken geen gewag hebben gemaakt indienmotoren. Vóór 40 jaar, als men niets be- van dit feit geen misbruik was gemaakt teren krachtiger k.nde dan de stoómtui- om ons schepencollege katholiek gen, waaronder met dobbel en drievoudi- schepencollege op een laakbare manier ge uitzetting, moteurs a double et aan te vallen. 'triple détente... of ook nog genoemd Wij lezen er immers in Wat wach- Compound-stelsel, zegden de geleer- ten onze stadsoverheden om openbaarlijk den Indien men geen krachtiger en die verfoeilijke daad welke de algemeen- tevens min zware motoren ontdekt, zal heid onzer Ypersche bevolking afkeurt te men nooit op vliegen denken moeten schandvlekken Died motor heeft Forest uitgedacht en op- En dat komt uit... menige uren na de eenvolgende ontploffingen verwekken in beslissing genomen door het Schepen- motoren van kleinen omvang veel meer

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1930 | | pagina 1