IALWIE E Handelsbank BANK - UNIE ueM der nam. uareanigingsn en Kriogei Nieuwe Zeden De Zevende Blijdschap van 0. L. Vrouw WEET GE WAT 100.000.000 franken. MIJN GEDACHT Kalanderberg, 1, GENT betrokken bij de Het Kapitaal en de Reserven der bij deze UNIE aangesloten Banken overtreffen de Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper door het VLAAMSCHE VOLKSTOONEEL Zenobe Gramme. N. V. IJpcvedjc olk ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 15 fr. 6 maanden 9 fr. 3 maanden 5 fr. Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 25 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.201 (j- casier) waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. Hier wil ik den haat niet bespreken van 't VI. Nationalismus tegen al wat Katholiek is, noch hun ellendig verval van Godsdienst gevoelen Voor 't oogen- blik wil ik mij alleenlijk houden aan hunne tegenstrijdigheden ten opzichte van de Gentsche Hoogeschool. Voor iemand die eerbied heeft voor een woord en voor 't gevolg ervan, daar en is niéts walgelijker, bij mannen die willen boven de andere staan, die willen een volk richten en beiden langs nieuwe wegen naar een zoo gezeide grooter ver heffing dan alzoo te goochelen met hunne woorden en alzoo den gek te houden met hun volk Wij hebben Meester Leuridan hooren zeggen hoe de Gentsche Hoogeschool voor Vlamingen ongebruikbaar is en zeven maanden erna hij stuurt ze er naar toe Hoort nu verder. In n 190 van 't Westland zijnde den 16 Oogst laatstleden wordt er gedrukt zwart op wit GENT. Alleen te Gent wordt u thans de ge legenheid geboden een volledig Neder- landsch Universitair onderwijs te genie ten. AHeen te Gent kunt gij, getrouw aan uw land aan uwe Universitaire studies voltrekken. Alleen te Gent dus nemende Vlaamsche Studenten nu hunne inschrijving. Studenten 1 Vlaanderen gebiedt Allen naar Gent. Het Actiecomité van de Nederlandsche Universiteit te Gent. Dat is dus ten volle onder de goedkeu ring en de verantwoordelijkheid van de Nationalistische hoofden Hewel luistert daarnevens de woor den van dien zelfden Heer Volksverte genwoordiger in de zitting van 12 April 1930. DcStaat geeft geene- Staats-burge*- lijke opvoeding. Dat trouwens is eene onmogelijkheid, omdat de Belgische Staat geen levenswekkende beginselen heeft die het kostbaarste aandeel zijn van de opvoeding. In het onderwijs vooral is dat blijk- baar. Gent is eene Staat-Universiteitdus zonder de levenswekkende beginsels die het kostbaarste aandeel zijn van de op voeding. Dat zei de Meester over 6-7 maanden en nu alle Vlamingen moeten naar die beginsellooze Universiteit Vlaanderen gebiedt Hoort nog beter Ward Hermans... roept misprijzend uit in de bespreking van 't wetsontwerp Wat hebben wij aan een Hoogeschool die beheerscht wordt door Belgische geest Als dit alles maar aangeleid is om den Belgischen Staat dienstig te zijn ten nadeele van het Vlaamsche Volk. En nu roepen die zelfde Nationalisten Allen naar Gent Want zegt het Blad Alleen te Gent, kunt ge getrouw aan uw landaard uwe Universitaire studie's voltrekken Kunt ge onbeschaamder als dat uwe eigen woorden bespuwen Bij dit al, zegt de Nationalistische Senator Lindekens de Gent Hoogschool zal afhangen van eene centrale Regeering die moet rekening houden ook met de Vlaamsche vijandige gevoelens uit alle politieke middens. Veelal onder toezicht van eenen Minister die niets voelt voor Vtaamschen strijd En niettegenstaande dat Allen naar Gent Vlaanderen gebiedt Dat is over den aard van de Hooge school zelf. Voegt daarbij hunne kritieken die in hun oogen zoo gegrond waren, dat zij daar een reden in vonden om er tegen te stemmen. Zie ze hier door de Nationalisehe Volksvertegenwoordiger Vos opgesomd 1 De uitstel van de Vervlaamsching der Technische Scholen die 10 jaren zal duren en waardoor men nog gedurende 10 jaren zoo veel mogelijk franschgezinde professoren zal benoemen en aldus de vervlaamsching dezer scholen saboteeren. 2 De vrije leergangen... die ze feite AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden woraen. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. ZITDAGEN. Dr 8RUTSAERT, Kamerlid, is spre ken] k voor iedereen: Te POPERINGHE, in rijn huu, 's morgens, den Maandag en Vrijdag. Te YPER, den 1* en 3" Zaterdag der maand, van 9 tot 12 uur, in deo Katholieken Kring. Te WERVICK, den 2* Zaterdag der maand, van 9 J4 tot 12 uur, in Het Kapitel HANDELAARS vraagt eene aankondiging in «HET YPERSCHE VOLK» lijk eene servitude noemen of herfdienst- i baarheid. 3 't Gebruik der laboratories... die) alle slag van incidenten en moeilijkheden kan en zal te wege brengen. 4 l'École des Hautes Étudis die eene Machine de Gueire zoo iets zij zeggen. 5/ 't Gebrek aan de noodige leerkrach ten. Men zou dus peizen als er eene Uni versiteit is die voor Vlamingen te vluch ten is en haakte-Ute^ In deze van Gent Wel integendeel Allen naar Gent want Alleen te Gent wordt u thans de gelegenheid geboden een volledig Nederlandsch Universitair onderwijs te"genieten. Is dat niet walgelijk En dat is nog maar de Vlaamsche kant van de Hoogeschool. Als men dan peist op de zedelijke godsdienstige kantWat moet men van hunne handelingen peizen. De Rector is een atheist en een godloo chenaar: Aug. Vermeylen. Onder de professors zullen ervan alle gezindheden zijn Neemt nog dat het onderwijs zelf niet rechtstreeks strijdig zal zijn tegen den Godsdienst, toch blijft het een onzijdig onderwijs Welk een onmeetbaar gevaar Voor al wat katholiek is en geloovigen is het onzijdig onderwijs te schuwen en te vermijden tenzij in geval van hooger nood Bepeist datKatholieke Jongelingen God heeft u de onwaardeerbare schat van 't Geloof gegeven dat Geloof dat geheel uw leven het zoetelicht moet zijn dat uwe wegen beschijnt Dat schoone licht... waarvan Kard. Newman zoo innig zong Leid, minzaam Licht, wijl ik in 't don- [ker smacht leidt Gij mij voort 'k ben ver van huis,en duister is de nacht leid Gij mij voort. Recht gij mijn volk... God bedt u christen ouders gegeven die met zorg en kommer u geleid en onderwezen hebben in deugd en waarheid! God heeft a een godsdienstig onderwijs geschonken onder geleide van priesters die om uwe bemeerste ziel bekommerd waren. God heeft u in zijne ware kerk aanveerd, waarin gij, in alle omstandig heden van 't leven, de middels moet vin den noodig van uw heil en uw geluk. Jongelingen nu edel en schoon.Stelt dat al u geen gevaar dooft dat licht niet uit Misprijst uw ouders niet en hun zorg veracht de waarheid niet breekt de banden niet die u aan school en kerk gesloten houdt De christene opvoeding is het kost baarste van 't menschelijk leven en nooit is er meer noodig dan op 't oogenblik dat gij aan uw zeiven overgelaten zijt, alleen en zonder toezicht. Nooit is zij meerder noodig dat op die stonden dat de neiging in woelen en de wetenschap de hoog moed opwekt en 't hoofd op hol brengt. Zoekt en kiest deze der beste, der klaarste en de deugdelijkste is deze die u bewaart en beschut Leuven is uw plaats. Het Verbond der Katholieke Vereeni- gingen en Kringen houdt dit jaar te Brus sel zijn 57e Kongres, en wel op Zaterdag 25 October en Zondag 26 October 1930. Zaterdag 25 October, te 5 1/2, zullen de afgevaardigden der Katholieke Ver- eenigingen en Kringen in Patria, 23, Broekstraat, een studievergadering hou den, voor het onderzoek van het zoo ge wichtig vraagstuk, dat thans de belang stelling van alle katholieken zoo levendig gaande maakt het taairegiem in het la ger en middelbaar onderwijs. Over dit vraagstuk zal een debat gehouden wor den. Zondag 26 October zal het verbond in dit Jubeljaar onzer Onafhankelijkheid het bilan opmaken van Honderd derd jaar Katholiek Leven in het Land Daartoe zal, te 10 uur, in Patria een algemeene vergadering worden gehouden (na de mis van 9 uur in Sinte-Gudula en na den vlaggenstoet van de kerk naar de Martelaarplaats en naar Patria). Bevoegde redenaars zullen er het woord voeren. Het Kongres wordt met een banket gesloten. Dit zal te 1 uur in de stadsfeestzaal der Madeleine (Duquesnoystraat) worden op gediend. De prijs is op 40 frank gesteld (inbe grepen een halve flesch bordeaux en een halve flesch bier of tafelwater). Leden van de regeering en leiders van de partij zullen er het woord voeren over; den poütieken toestand en de houding welke de kath" Leken moeten nemen. Het Verto, d verwacht een .bijzonder talrijke opkomst voor het banket. Wij verzoeken U ons uwe bijlreding en die welke gij zoudt kunnen verzameien om- middellijk af te zenden en ten laatsts tegen 5 October, gelieve daartoe bijge voegde kaart te gebruiken. Het bedrag der inschrijving voor het banket kan gestort worden op postcheck- nummer 1225.55 der Katholieke Vereeni- ging van het Arrondissement van Brussel. Wij rekenen op gansch uwe medewer king voor het welslagen van dit kongres, dat moet worden eene grootsche manifes tatie van geloof, van wederzijdsch ver trouwen en van katholieke en vaderland- sche eendracht. Aanvaard, Geachte Heer, de verzekering van onze verkleefde gevoelens. Voor het Verbond der Katholieke Vereenigingen en Kringen: De VoorzitterPaul Segers, Staatsmi nister, senateur de Ondervoorzitters H. Ryckmans, senateur; M. Wasseige;; markies Imperiali E. Dubost, senator,; F. Van Ackere, volksvertegenwoordiger; de Sekretarissen Graaf H. de la Barre d'Erquelinnes, senatorJ. Herincky de SchatbewaarderBaron de Montpellier de Vedrin, volksvertegenwoordiger; de Leden Burggraaf Berryer, Staatsminis ter, senatorV. Brifaut, gewezen volks vertegenwoordiger baron de Meester, gewezen senatorFieuüien, voiksverfe- woordigerA. Harmignie, oud-Minister baron Houtart, minister van Geldwezen Poncelet, onder-voorzitter der Kamer RënkTn, oud-mi'nisïer, volksvertegen woordiger. Een aantal Katholieken van Yper heb ben reeds hunne bijtreding gestuurd. Deze die begeeren eraan deel te nemen worden verzocht hunne namen in den Katholieken Kring aan te geven. Het dient eens voor goed gedaan te zijn met die toegeeflijkheid tegen over de zich noemende moderne strekking. Onze menschen wanen zich vrijgevochten op alle gebied, niet al leen van kunst maar ook van handel en zedigheid. Een geest van auto nomie of zelfregeling bedwelmt ons volk. Onze menschen goochelen met het woord vrijheid en wettigen al dus de grootste onafhankelijkheid. Men zegt het niet, maar men handelt niettemin alsof er noch God, noch meester was Die dwaze vrijzinnigheid slaat im mers over tot een opgeschroefde ik heid. en tot de meest onbeschaamde zelfaanbidding. Luistert eens rondom u. herinnert u uw eigene woorden, als er gesproken wordt over films, dag bladen, theater, mode, dans, verkee ring. Is er nu een bevoegd mensch, een priester bijvoorbeeld, die durft aanstoot er in vinden en verzet aan- teekent, ze roepen u toe: Ik vind er geen bezwaar in. «Ik heb er geen kwaad in gevonden. Dat maakt mij niets enz. Zij stellen dus als regel hunner ze delijkheid hun eigen persoonlijke mee ning en goedvinden. En willen vrij zijn die te volgenEn ochzij vergeten dat ieder mensch, ook zij. in geweten verplicht zijn, dus niet vrij, zich altijd te voegen naar de wetten en voor schriften der christene of goddelijke zedenleer hun door de Kerk, 't is te zeggen de kerkelijke Overheid, voor gehouden. De ééne vrijheid, den mensch waardig is: de vrijwillige en ootmoedige onderwerping aan Gods wet. Zij die Gods gezag afschudden of ten minste voor zooveel aannemen als het met hun goeddunken overeen stemt, en die in zake plezier, cinema, lezing, dans en mode hun eigen ge dacht of meening er op na houden glijden noodzakelijk langs de helling van hun ik in den poel der zede loosheid en worden moderne heide nen Te meer dat de uitgebreide vrijzin nigheid en vrijzedigheid vreeselijk aangemoedigd wordt door de wulp- sche atmosfeer die ons volk inademt. Gaat naar de cinemas, naar de theater, woont een feestavond bij, luistert naar het gezongen lied, doorbladert wat het volk te lezen krijgt, ziet naar de kleederdracht, heel het menschelijk leven daar voorgesteld tot de liefde toe, 1 komt immer en altijd neer op het onnoembare. Alles wordt terug gebracht tot het lichamelijke, tot het zinnelijke, tot het geslachtelijke. Als dat er niet is, 't beteekent niets. De ziel. de bovennatuurlijke orde, 't redelijke in den mensch, het zedige en eerbare, daarvan spreekt men niet, hoort men niet, zingt men niet. Die wulpsche, zinnelijke strekking is er jammer genoeg toe gekomen het heerlijke vrouwenwezen te onteeren en te verlagen tot een werktuig van lage zinlijkheid. En eilaas, 't zit er tegenwoordig overal in, tot hij onze christene vrouwen en meisjes, die zich niet schamen aan die ellendige ont- eering meê te werken door haar vrij zedigheid in kleeding, clans, hijeen- komsten en... liefde. Men is mo dern,... men behoeft geen kwezel te zijn,... men is geen kind meer,... 't is 't jong leven, enz,.., enz... Mag zijn wat wil, maar onze chris tene menschen, onze huisvaders en huismoeders vooral, en dit ,op gevaar af door heel wat menschen van dat slag voor kwezel en bekrompen, voor overdreven uitgemaakt te wor den moeten den strijd aangaan tegen deze vrijzedigheid. Stroomopwaarts Deze moderne geest die in som mige huisgezinnen en katholieke krin gen groeit en uit den vreemde alhier is overgewaaid is totaal onchristen En weg er meê! De lijn tuss.chen een op-zijn-heidensch-leven en een chris ten mensch dient duidelijk getrokken: de lijn onzer eeuwen-oude en onver- minktbare christen zedenleer. Die be teekent vroomheid, zedigheid, eer baarheid, kuischheid. Daar is geen kunst, geen school, geen kring, geen dame noch heer, geen blad, die vermogen die lijn te verleggen. Wij die gedoopt zijn, de Sacramenten ontvangen, voor God en Kerk getrouwd zijn, wij die in God en de H. Kerk gelooven, wij moeten blij ven binnen de lijn van de zedenleer, zooals zij wordt voorgehouden door de Kerk. Wij zullen weten wat en wien we te mijden hebben en als eer lijke christenen te leven, indien, wij gewillig en vrijwillig ons onderwer pen aan de wet en de schikkingen ons door Christus', plaatsbekleeders voor gehouden. De Rosa heeft den Kroonprins van Ita lië willen vermoorden. Dat is klaar voor iedereen Toch niet. Die jonge man was een ide alist hij is niet volkomen verantwoorde lijk hij werd tot de misdaad gedreven door het facisme... Deze en andere drog redenen werden tijdens het proces voor het Assisenhof door de verdediging aan gehaald. Laten we ernstig zijn. De Rosa is va® Parijs naar Brussel gekomen met een re volver op zak en het vaste voornemen den Prins tedooden. Hij heeft zijn doel ge mist. Te beter voor hem en voor den Prins. Maar de antifascisten van hier en elders hebben de gelegenheid goed gevonden om een uitval te doen tegen het regeering- stelsel eener bevriende natie. Men zou gedacht hebben dat de jury geroepen was zijn oordeel te vellen over het fascisme, terwijl er werkelijk van niets ande;s spraak was dan van De Rosa en zijn moordpoging. Veronderstellen wij een oogenblik dat M. Hoover, onze vriend uit Amerika, naar Belgie zou gekomen zijn en dat men een revolverkoge, iangs zijn ooren had doen zoeven. Er zijn Amerikanen die om poli tieke redens een hekel kunnen hebben te gen den President. Zouden wij in derge Op Dingdag 25 November 1930, te 8 14 uur, wordt de Feestzaal van het CHRISTEN VOLKSHUIS, plechtig heropend met de opvoering van dit prachtig tooneelspel. Te Brussel en ook te Thielt werd het met bui tengewonen bijval opgevoerd. De Zaal zal gced verwarmd worden, want de centrale verwarming is aangelegd. lijke omstandigheden dezelfde driftige uit vallen gehoord hebben. Zou men zulke uitvallen tegen de regee- ring der Vereenigde Staten geduld heb ben En had men eens op Hindenburg moe ten schieten Het is een jammerlijke zaak geweest. De beoordeelingen der Italiaansche pers zijn allesbehalve vriendelijk ten onzen op zichte. En hoe anders Het Hof had alleenlijk te oordeelen over de feiten, de verklaringen van den beschuldigde en de getuigenissen. Wat had de politiek daarin te zien De Rosa is tot 5 jaar opsluiting veroor deeld. Het schijnt wel dat de gezwoornen eenigzins den invloed van de taktiek der verdediging ondergaan hebben. De noodzakelijkheid van de hervor ming der assisenhoven is eens te meer be wezen. Thor. steen maar twee ijzeren staven die kunstmatig zeilsteen en zeer krachtig worden. Zondag 1.1. vierde men in Luik het eeuwfeest van Gramme, uitvinder van den dynamo. De eerste electrieke stroo men heeft men bekomen met het afeten van metalen door verschillige zuren Dat waren de pilen Zij worden nog ge bruikt als men lichte stroomen van doen heeft, maar die verwekkings-methode is betrekkelijk zeer duur. Men kan ook electrieke stroomen bekomen met bobij nen, samengesteld van lange en fijne koperen draden, en-omvattende een ijze ren cylindertje, vlug te doen naderen én verwijderen van de uiteinden eens zeïlsteens. De toepassing hiervan hebt ge in de bel der telephonen en wan neer ge aan 't vrangsken draait, ge na dert en verwijdert van een zeilsteen zul ke bobijntjes. Hoe krachtiger hetzeilsteen is, hoe moeilijker ge draaien kunt en hoe krachtiger de stroomen ontstaan. De uitvinding van Gramme bestaat hier in dat de verwekte stroom in de bo bijntjes, vooralleer het machien te verla ten de lange fijne koperendraad door stroomt van twee^roote bobijnen. Deze bobijnen omvatten twee zware ijzeren cy linders, die machtige zeilsteenen worden bij het voorbijstroomen van de electrici- teit eh die machtige zeilsteenen verwek ken in bovengemelde bobijntjes machtige stroomen. In de machien Gramme of de dynamo, is er dus geen natuurlijk zeil- Gramme deed zijne uitvinding in Pa rijs, waar hij als timmerman werkzaam was, bij den vermaarden electrieker Ruhmkorff. Met de uitvinding van dien dynamo, de electriciteit, die tot dan toe meest iets wonders was tegen te komen in de studiëkamer van geleerden, werd iets pratijks en kon gebruikt worden om werktuigen in gang te stellen. Sedert de laatste verkiezingen in Duitschland, daar de toekomst aan velen zoo onzeker voorkomt, iser kapstalen- vlucht uit Duitschland naar Denemar ken en nog meer naar Zwitserland en Holland. Te Roveredo, Noord-Italië, staat er in eene schilderachtige vallei een kasteel, waarin eender grootste kiskken van de wereld hangt. Zij werd gegoten met kanonnen van al de volkeren, die oorlog voerden in 1914-18 en sedert 5 jaar luidt zij alle avonden, ter eere der gesneuvel den in den grooten oorlog, zonder onder scheid van nationaliteit en godsdienst. Met Allerzielen-dag zal zij door geheel de wereld hoorbaar zijn, dank aan de radiophonie. In Canada zijn er negen staten. Deze van Quebec is bijna totaal katholiek. In dien staat, ten jare 1928, de provincie Chicoutimi gaf 50 geboorten per 1000 in woners 't Meer St Jan 51 Saguenay 49 Matane 44 St Maurice 34 en de provincie Champlain 43. Van een anderen kant het protestant Westmount leverde maar 21 geboorten. -T-S' In de kustwaters van Gabes, (Tunisie) werd eene kolosale schildpad gevan gen. Zij woeg 650 kgr en mat 2 meters in lengteen 1,40 m. in breedte. TeNimes, een advokaat, waardigheids bekleder in de vrijmetselaars-logië van Uzés, pas rechter benoemd bij het tribu naal van Die, beklom het verhoog eener concertzaal en zong er la Parisienne een omwentelingslied van Casi-

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1930 | | pagina 1