Handelsbank
I NA OPSLORPING 'AN ANDERE BANK N
Klare Wijn
Afslag der eetwaren
wedstrijd voor hei opnemen
van een Gedemneehen
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Fr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
Werkloosheid
S3* Jaar. - Nummer 4.
35 Centiemen.
Zaterdag 24 Januari 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
SVIr Pussemier's gedacht
Gezagvolle uAoovd
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
i)d IJpcrsdc ilolf
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND:
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
0- CASIKR)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Tegenwoordig is de kwestie, die in
de Ylaamsche streek aan ons volk ge
steld wordt, niet meerZijt gij
vlamschgezind Iedereen immers,
buiten een bespottelijk klein getal
Franschdolle heeren. wier uurwerk
een volle eeuw achter is. antwoordt
daarop: «Ja!» En wie niet moedwil
lig zijne oogen sluit voor de klare wer
kelijkheid. moet bekennen dat het
Vlaamsche volk, in zijn overgroote
meerderheid, om niet te zeggen, in
zijn algeheelheid, het volledig herstel
Van AL zijne taalrechten, en de volko
men gelijkheid der twee nationale ta
len wil verwezenlijkt zien. Wat het
Fransch is in Wallonië' moet 't
Vlaamsch worden in Vlaanderenen
het Fransch, dat wij, Vlamingen,"om
vele redenen zeer ernstig aanleeren, is
en blijft de tweede taalzij mag onze
Vlaamsche moedertaal nooit meer ver
dringen.
Daarover zijn allen het ééns. En wij
mogen desaangaande met een innige
voldoening luidop verkondigen dat de
Vlaamsche beweging het gansche
Vlaamsche volk heeft medegesleept.
Het is niet enkel in Vlaanderen dat
men zoo spreektook in Wallonië
wordt die waarheid hoe langer hoe
meej" intrezien. En wij berinneren hier
dat het katholiek kiesprogramma, bij
de laatste Kamerverkiezingen, zoo
wel in Wallonië als in Vlaanderen, de
volstrekte gelijkstelling onzer twee
nationale talen voorstond.
Ons goede recht zegeviert bij alle
eerlijke geestenen, iedereen oordeelt
insgelijks dat de Vlaamsche kwestie
thans in haren VOLLEN omvang op
gelost dient te worden.
Waarover is men het echter niet
ééns
Er is verschil van meening nopens
de vraag of wij die gelijkstelling BIN
NEN of BUITEN België moeten ver
overen In andere woorden, kunnen
wij, zonder België te verraden, verkrij
gen wat ons toekomt, binnen België?
Of moeten wij eerst en vooral België
kapotslaan, gelijk de Fronters
zeggen om te kunnen ongestoord een
Vlaamsch leven leiden vrij van alle
verbastering?
Op die vraag hebben wij reeds me
nigmaal geantwoord, dat wij BINNEN
België opperbest onze rechten kunnen
en moeten doen erkennen. BINNEN
België kunnen en zullen wij Vlamin
gen blijven in den vollen zin des
woords, met onzen eigen haard, die
niet te verminken is; met onze eigene
taal die met onze ziel samengegroeid
is; en met onze eigene kuituur, die
aan onzen Vlaamschen aard is aange
past. Het verleden staat hier borg
voor de toekomstwant het is BIN
NEN België dat wij in de laatste halve
eeuw, en meest sedert den oorlog, met
reuzenstappen vooruitgeschreden zijn
BINNEN België staan wij nu reeds ons
doel nabijen op dien weg valt er
slechts nog een laatsten stap te doen
De beoogde uitslag zal niet uitblijven.
Wij voegen erbij dat op alle ander
gebied, bij voorbeeld voor wat de eko-
nomische belangen van handel en nij
verheid aangaat, en niet minder in
zake politieke vrijheid en onafhanke
lijkheid, Vlaanderen en Wallonië ten
allen prijze moeten samengaan. Het
eene is zonder het andere niet leef
baar en het is wel om die reden, dat
sinds eeuwen en eeuwen, en ondanks
het verschil van taal, de nauwste be
trekkingen tusschen de beide deelen
des lands, werden aangeknoopt. De
huidige, ééne en onverdeelbare Belgi
sche Staat is de natuurlijke uitkomst
van geheel onze geschiedenis. Moest
België ooit uiteenvallen, dan ware het
ook gedaan met ons eigen bestaan
en meer dan één gretige nabuur, die
ons sedert 1830 beloert, zou zijn klauw
op onze gouwen leggen. Onnoodig te
zeggen dat een afschuwelijke Euro-
peesche oorlog te dier gelegenheid van
zelf zou ontbranden België, gelijk het
nu is, maakt immers een stuk uit van
het Europeesch evenwicht, en mag
niet verdwijnen, al ware het slechts
in het belang van den algemeenen
vrede.
Over al die redenen stappen de
Fronters en zoogenaamde nationalis
ten met een licht gemoed heen. Waar
om? Welk belang hebben zij in het
ontredderen en verbrijzelen van ons
land dat sedert een volle eeuw, zijne
machtige leefbaarheid bevestigd heeft?
Welk is de prijs van dit verraad? En
wie betaalt hem Hier vragen wij een
antwoord, dat men ons tot nog toe
schuldig blijft.
Waarom liegen zij bovendien in ge
heel hunne politieke aktie en propa
ganda? Waarom zoeken zij aan ons
rechtschapen Vlaamsche volk. dat
wars is van alle verraad, te doen ge-
looven dat België kapot moet om
Vlaanderen te laten herleven? Hoe is
het mogelijk Sinds een halve eeuw,
wonen wij, binnen België, de heerlijk
ste opbeuring van Vlaanderen bij, op
alle gebied, ook voor wat taal en let
terkunde betreften het was als vorst
van ALLE Belgen, en ook in den naam
van ALLE Belgen, dat Koning Albert,
bij het inhuldigen van Guido Gezelle's
standbeeld te Brugge,onzen waarga-
loozen priester-dichter begroette, en
Vlaanderens opstanding verheerlijk
te
Toch worden zulke hatelijke leu
gens rondgestrooid, en wel juist op
het oogenblik dat wij BINNEN België
onzen algeheelen triomf in het ver
schiet zien opdagen
Welke akelige komedie speelt men
hier? Welk belang hebben die valsche
leiders in hun revolutionnair gedoen
In wiens dienst-zijn zij? En wie be
kostigt de propaganda, die in België
zelf, TEGEN België gevoerd wordt?
Er moet hier klare wijn geschon
ken wordenen eens voor goed zou
het moeten uit zijn met de moedwilli
ge verwarring tusschen de Vlaamsche
beweging, die de onze is, en het ver
raderlijk politiek gestook van kerels,
die door de Bisschoppen en den Paus
streng veroordeeld en geschandvlekt
werden.
Ons volk zal ze nooit volgen op dien
weg van oneer en van weerspannig
heid tegen het verhevenste gezag, dat
op de wereld bestaat.
Buiten Fronters en Nationalisten. die
hunnen revolutionnairen opstand niet
meer verduiken, zien wij er thans an
dere die ter sluiks in dezelfde richting
stuwen, en met voorliefde troef spe
len in de kaarten der trouwelooze
scheurmakers. In plaats van een hand
toe te steken aan de rechtgeaarde
Vlamingen, die BINNEN België reeds
zooveel Vlaamsche zegepralen heb
ben behaald, en nu nog den goeden
strijd strijden om onzen laatsten tri
omf te bespoedigen, nemen zij een
andere, zeer verdachte houding aan.
Evenals de Fronters huilen en schreeu
wen zij tegen de Belgische wetten en
de Belgische regeering. ook tegen hen,
die juist in de bres springen om aan
de Vlamingen te geven hetgeen hun
toekomt. Van de minste kleinigheid
maken zij een vreeselijke staatszaak
doch zeer onhebbelijke avonturen. gë~-
lijke deze der Gentsche jonge heet
hoofden, die in de vervlaamschte Uni
versiteit de grenzen van alle fatsoen
lijkheid te buiten gingen en het gezag
van den rektor en den minister mis
kenden. verontschuldigen zij gaarne,
zonder er bezwaar in te vinden.
Nu en dan schermen zij met hun
katholiek-zijnmaar dat alle werking
om de Belgische eenheid te breken en
Vlaanderen los te rukken, door Paus
en Bisschoppen als een misdadige
aanslag veroordeeld werd. herinneren
zij nooit. In hunne bladen vallen zij
overigens gaarne de katholieken aan,
en sparen zelfs de kloosterzusters niet.
Met welbehagen halen zij dan ook uit
treksels van ongodsdienstige gazetten
aan. Tegen de katholieke Universiteit
van Leuven, waar de Bisschoppen zoo
snel als hun geldelijk vermogen het
toelaat, de leergangen vervlaainschen,
zijn zij bitter en bitsig; maar de on
zijdige Universiteit van Gent. waar
een socialist rektor is, heeten zij de
hunne Al wat zij zeggen of schrij
ven, is berekend om ons katholieke
Vlaamsche volk te ontstemmen en af-
keerig te maken van Belgiëwie zich
door die venijnige aanhitserstaai laat
bedotten, glijdt schier zonder het zelf
te weten naar de misdadige Fronters-
partij, wier wervers zij zijn.
Wij weten zeer wel dat een onvol
dane eerzucht van dezen of genen
heer, die achter de schermen blijft, een
groote rol speelt in die politiek van
zwartgallige opstokerijen dat een
echte overtuiging er verre te zoeken
is; Het is er niet schooner om, en ze
ker niet eerlijk.
Als men hun vraagt of zij, al of niet,
met de scheurmakerspartij der Fron
ters samengaan, en evenals dezen,
België willen kapot s> krijgen, ant
woorden zij neen doch zij stellen
als voorwaarde dat alles in het land
zou veranderd worden naar hunnen
zin, natuurlijk onder de leiding van
ministers, die in hunnen smaak vallen,
en licht aan te duiden zijnBij de ge
boorte van den kleinen prins Boude-
wijn, die de toekomstige troonopvol
ger is, liet men alzoo hooren, dat er
wel eenig voorbehoud kon gemaakt
worden en meer dan eens wordt er
gezinspeeld op het einde van een be-
stuursregiem Wat beteekenen al die
dreigementen, en waartoe zulke dub
belzinnige taal? Ja of neen, hebben
wij daar ook te doen met scheurma
kers, die nog iet of wat verlegen zijn
en niet klaar door hunne tanden dur
ven spreken? Zijn zij VOOR of TE
GEN België?
Ja, er moet klare wijn geschonken
worden. En rechtuit gezegd, wij heb
ben liever een uitgesproken vijand die
met open vizier in het strijdperk
treedt, dan een loenschen en
onoprechten tegenstrever, die een
vlaamschgezind masker opzet, om des
te gemakkelijker zijne kwade perten
te kunnen spelen.
Recht door zeeis onze leuze. Onze
Vlaamsche rechten al onze rechten
willen en zullen wij verwerven
doch wij zijn eerlijk en trouwBIN
NEN België willen wij hebben wat
ons toekomt. En eens te meer herha
len wij dat men des te beter Belg is,
daar men beter Vlaming wordt.
Nieuws van den Dag.
Vergelijkt de hoogste indexprijzen van
Brussel in Dec. 1929 bij d. v. Dec. 1930
Brood 875 671
Aardappels 1322 978
Koffie 1162 913
Boter 1400 999
Eiers 1550 1250
Melk 12660 1100
Suiker 660 550
klagen omdat het niet uithoudbaar is, en
die krijgen zonder werken, klagen oo
omdat zij niet genoeg hebben.
De achtbare Minister van Openbare
Werken, M. Van Caeneghem, schatte
verledene week, in 's Lands Ministerraad
het verlies, voortspruitend uit de werk
loosheid van 20.000 arbeiders gedurende
1 jaar, op 150 millioen fr. 't is namelijk,
in 't pijnlijk vooruitzicht van onvrijwillige
werkloosheid, dat 's Lands uitgaven door
't Ministerie"van Nijverheid, Arbeid en
Maatschappelijke voorzorg 223.187.750
fr. hooger geschat wierden in 1931 dan
in 1930. Moesten er voor 150 millioen
meer werken van openbaar nut uitgevoerd
worden, 's Lands uitrusting zou er bij
winnen, en de werkloozen werk en win
ning hebben. Het ware wenschelijk dat
de Heer Minister van Financien 200 mil
lioen vinde voor uitvoering van openbare
werken, buiten deze, waarvoor de voor.
ziene uitgave van 484.581.200 fr. moet
dienen in plaats van 25.985.312 fr. min
openbare werken in 1931 dan in 1930,
zou M. de Minister Van Caeneghem 200
millioen fr. meer moeten mogen gebrui
ken dan in 1930, en die som kan, geheel
of ten deele genomen worden op de
meerdere uitgave voorzien voor maat
schappelijke hulp en bijstand of op de
ontzaglijke uitgave van 1.086.975.683 fr.
voorzien voor Kunsten en Wetenschap
pen. Frankrijk stemde den 10 Januari 11.
670 millioen voor Wegen-, Vaarten- en
Havenwerken, Schoolgebouwen en Elec-
trificatie van het platte land 't is' eene
vingerwijzing en een voorbeeld.
Voor den oorlog, beliepen Staatsbelas
tingen niet hooger dan 400 millioen frank
's jaars 't zij, volgens de geldwaarde op
heden,2 milliard acht-honderd millioen fr.
De Staat voorziet in zijne begrooting
voor 1931 acht milliard, zeven-honderd
millioen fr.'t zij ongeveer driemaal meer.
Daarbij komen de aanzienlijke Provin
ciale en Gemeentelijke belastingen.
Deze fiscale last bereikt, vooral in
dezen crisistijd, de grens van hetgeen de
Belgische economie kan dragen.
Vrije Beroepsschool in West-Vlaanderen,
of lid van een West-Vlaamsche Afdeeling
van het Davidsfonds, een Wedstrijd uit
geschreven voor het oprichten van een
Gedenkteeken op het graf van Wijlen
Eerwaarden Heer LEO VANHALST, op
het kerkhof te Brugge.
De totale prijs voor het leveren en
plaatsen van het gedenkteeken zal de
som van 12.000 fr. niet mogen overschrij
den.
Het programma van dezen Wedstrijd
is te bevragen bij den Secretaris van het
Comiteit der Vanhalst-Hulde E. H. Jos.
Muiier, Bestuurder der Vrije Beroeps-
school, Nieuwe Gentweg, 37, te Brugge.
De ontwerpen moeten ingediend wor
den ten laatste op 28 Februari, vóór 17 u.
Misschien nooit heeft er in de geesten
meer verwarring bestaan. Elk wilt zijn
meester zijn en heeft het gedacht dat hij
de zaken beter verstaat dan iemand, dat
hij klaarder ziet dan wie ook en beter
alleen wegen kan
Eilaas 't zijn dikwijls zulke kleine pot
jes waarin dat verstand in geleid is... en
't is dikwijls zoo vermuft als het er uit
komt
Geen kleiner geesten dan die meenen
verst te zien... hun gezichteinder is maar
een steenworp diep en omdat hunne
oogen niet verder dragen, meenen zij
zonder grens te zien.
Hier geven wij 't begin van dat woord
eens mans die overal gekend en geprezen
is om zijn schrander gedacht, zijne klare
kijk, zijne groote ziel, zijne edelmoedige
werkzaamheid en terzelver zijne gepaste
matigheid en zekerheid. Zijne Heiligheid
heeft Hem om zijne rede geprezen.
Door het Comiteit der Vanhalst-Hulde
wordt er onder de Beeldhouwers en
Bouwmeesters, die leeraar zijn aan eene
Een der oorzaken van de koophan
delcrisis in Amerika is de mode van
op credit te koopen. Zonder geld was
er middel van aanstonds in bezit te
komen van auto, piano, meubels', ijs
kas, enz. Gij besteldet uwe vraag,
men bracht u het gevraagde ten hui
ze en gij teekendet eene erkentenis,
waarbij gij wekelijks eene bepaalde
som betalen zoudet als afkorting. Ge
beurde het nu en dat was zeldzaam
dat gij ééne week niet betaaldet,
men kwam u de geleverde voorwerpen
wedereischen, en al de gedane stortin
gen waren verloren.
De onvrijwillige werkloosheid veroor
zaakt aan de Verzekeringskassen, den j I
Staat, de Provinciën en de Gemeenten
het uitgeven van aanzienlijk hulpgeld
aan de Werkloozen, hunne echtgenooten
en schoolgaande kinderen. Die uitdeelen,