Handelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
0. L. V. Lichtmis
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Fr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
Sanatorium De Lovie
53' Jaar. - Nummer 5.
35 Centiemen.
Zaterdag 31 Januari 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Een pluimpje
voof den Ulerkman
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
ijct t)pev5c!;c
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 ff. 6 maanden 10 £r. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekeaing 40.201
(j. ca sier)
waar op alle wekedagen alle nlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
O. L. Vrouw Lichtmis is een der
meest geliefde feestdagen in ons
christen Vlaamsche Volk en alle moe
ders denken met aandoening aan Ma
ria, Moeder Gods, die veertig dagen
na de geboorte van haar Kind haren
Kerkgang deed.
Met hart en ziel leefden onze voor
ouders het lief en het leed van Maria
en Jezus mede; en met hun waren zij,
volgens de tijden van het Kerkelijk
jaar, vreugdig of droevig. Maria's rei-
niging en de opdracht van Jesus in
den tempel waren echter blijde gebeur
tenissen en zij vierden ze te huis in
een lustig familiefeest.
Een oude spreuke zegt
Op Lichtmis is geen vrouwke zoo arm
Of zij maakt haar panneke warm!
Koekebak is aan de orde van den
dag; en met de vrije leute, die ons volk
eigen is, spreekt men op 2 Februari
van Onze Lieve Vrouw Schud-de-
panne het is het vast, kinderlijk en
diep geloof, dat overal doorstraalt.
Ons volk was ten andere overtuigd dat
Onze Lieve Vrouw, toen zij van Jeru
zalem naar Nazareth met haar Kind
wedergekeerd was, ook te huis ter
zijner eere een feest gehouden heeft.
Het evangelisch verhaal is op zich
zelf een echt pareltje van ingrijpenden
eenvoud. Toen de dagen tot de
reiniging volgens Mozes' wet verloo-
Cen waren, schrijft de Heilige Lukas,
rachten zijne ouders hem naar Jeru
zalem ter opdracht aan den Heer. en
om een offer te brengen volgens de
uitsprak der weteen paar tortels of
twee jonge duiven. En zie, er was een
man te Jeruzalem, met name Simeon;
en die man was rechtvaardig en god-
vreezend, en in verwachting van de
vertroostingn van Israëlen de Heili
ge Geest was over hem. En hem was
veropenbaard geweest dat hij den
dood niet kennen zou vooraleer den
Gezalfde des Heeren te zien. Door den
Geest gedreven, kwam hij naar den
tempel. En toen de ouders het Kind
Jesus binnenbrachten om voor hem te
doen naar de gewoonte der wet, ont
ving hij ook Jesus in zijne armen; en
hij zegende God, en sprak
Nu laat Ge uwen dienaar gaan, o Heer
volgens uw woord, in vrede
Want gezien hebben mijne oogen uw
[heil,
dat Gij hebt bereid voor het aanschijn
[aller volken,
Een LICHT tot openbaring aan de
[heidenen
en tot luister van uw volk Israël.
En zijn vader en moeder waren ver
wonderd om hetgeen men over Hem
sprak. En Simeon zegende hen, en
zegde tot Maria zijne moederZie,
deze is gesteld tot val en opstanding
van velen in Israël, en tot een teeken
van tegenspraak maar ook uw eigene
ziel zal een zwaard doorboren!
En toen ze alles volgens de wet des
Heeren volbracht hadden, keerden ze
terug naar Galilea, naar hunne eigene
stad Nazareth.
Jesus is, volgens de voorzegging
van den ouden Simeon, het LICHT,
aan de volkeren gegeven door Maria,
die den Zaligmaker ter wereld bracht.
Later heeft deze van zich zelf gezegd
c Ik ben het LICHT der wereld
Het is voorzeker om dit glanzend licht
der christene waarheid voor alle oogen
te verbeelden, dat de kaarsen vandaag
in de kerk gewijd en aan de geloovi-
gen uitgedeeld worden. Op het altaar
branden zij in vollen luisteren wie
in de geschiedenis der kerkgebruiken
den eersten oorsprong ervan wil op
zoeken, vindt dat Paus Gelasius reeds
in het jaar 494, een processie instelde
met kaarsen ter eere van Maria's zui
vering, en van het geestelijk licht welk
in Christus' leering voor onze oogen
schittert.
Te Brussel, in de St Xiklaaskerk,
draagt O. L. Vrouw van Vrede, op
2 Februari, eene brandende kaars in
de hand, en talrijker dan ooit komen
de geloovigen de Moeder Gods ver
eeren.
an O- L. Vrouw Lichtmis kan ge
zegd worden hetgeen bij zooveel an
dere kerkelijke plechtigheden elkeen
treffen moet: het is namelijk diep in
volksleven binnengedrongen, en geeft
door de gebruiken, die er sinds eeuwen
mede verbonden zijn, zijn eigen aard
aan ons Vlaamsch volk. Alzoo blijft
een christen en katholieke stempel on
uitwisbaar in ons gemoed geprent.
Wij hebben zeer dikwijls gewezen
op de voornaamheid en de beleefdheid
en de beschaafdheid van de polemiek
die in De Werkman te dikwijls
helaas! gevoerd wordt.
Wij hebben het genoegen aan onze
lezers mede te deelen ter staving van
hetgeen wij zoo dikwerf te dien op
zichte gezegd hebben dat bij vonnis
op 28 Januari 1.1. door de eerste bur
gerlijke kamer van de rechtbank van
IJper de S. W. M. Ontvoogding, uit
geefster van de De Werkman ver
oordeeld werd te betalen aan een in
gezetene van stad eene schadevergoe
ding van tien duizend frank, tot de
kosten van twee inlasschingen van het
uitgesproken vonnis in twee dagbla
den van stad en tot de onkosten.
Het vonnis spreekt van onbeschofte
beleediging
Een pluimpje, een mooi pluimpje
voor de uitgeefster van dit voornaam
weekbladje De Werkman en voor
Roode Baas Ganzendonck, alias Ed-
gard Missiaen, zijn hoofdopsteller.
Een spreekwoord ?egtMet wien
men verkeert wordt men vereerd.
Santé, Edgard
In 't Westland het blad waar elk
mag ln schrijven als hij maar katholieke
voormannen kan bezwadderen van 18" de
zer, verscheen een artikel over wantoestan
den die zouden bestaan in het St Ides-
baldus Sanatorium van De Lovie en die
bij den Lezer het gedacht doet ontstaan dat
de zieken er onvoldoende bezorgd worden;
dat,«door gemis aan gezondheidsmaatregelen,
er gevaar zou bestaan voor de bevolking van
den omtrek pn ook d«t ''aar nuttelooze geld
verspilling zou gedaan geweest zijn. En,
volgens den natiunauscischen schrijver, zou
dit allemaal de schuld zijn van Dr Brutsaert,
onzen katholieken volksvertegenwoordiger.
Onnoodig te zeggen dat politieke haat in
dat schrijven meester speelt en over dien ar
tikel sprekend, in haar nummer van Zondag
11., de liberale Gazet van Poperinghe
noemt hem vol laster en smaad, groven leu
gen en doorslepen valschheid.
Dat is ook onze meening en aan die libe
rale beoordeelinng hechten we zooveel te
meer prijs daar ze komt van een politieken
tegenstrever van Dr Brutsaert.
Wat meening het gerecht er op nahoudt,
zal de tijd later uitwijzen, want er bestaat
nog een gerecht om eerlijke lieden tegen zul
ke leugenachtige en laffe aanvallen te be
schermen.
Intusschen willen wij wat uitleg geven
want er is immers, in deze kwestie van zui
ver geneeskundigen aard. door - the man in
the streetzooveel onnoozelen praat ver
kocht! Sommige menschen eigenen zich alle
bevoegdheid toe en hoe min ze van den
grond der zaak kennen hoe meer hunne in
beelding la folie du logis vrij spel heeft.
Het Sanatorium De Lovie staat
onder geneeskundig bestuur van den Heer
Sierens, zeer bekwaam geneesheer en bevoegd
specialist in teringziekten. Doet hem den
smaad niet aan te gelooven, dat hij zijne
plichten niet kent, of, ze kennende, ze niet
zou naleven, en, doet de geneesheeren-be-
stuursleden van het Sanatorium: Dr Peeters,
secretaris der provintiale geneeskundige
Commissie en bestuurder van een Dispensa-
rium te Kortrijk en Dr Brutsaert, gedurende
den oorlog bestuurder van het Sanatorium
van Ballainvillers bij Parijs, de oneer niet
aan te veronderstellen dat ze er niet meer
van weten dan de zeer bevoegden en hoog
geleerden Meneer geen geneesmeester
maar meester in 't schelden en in 't liegen
die zich heldhaftig verschuilt onder den
deknaam van Harpoen.
Nopens de smethevigheid van de tering zijn
veel valsche gedachten in omloop.
In een brochuur, zoo pas uitgegeven door
de Sociale Afdeeling der Nationale Eeuw
feest-Commissie te Brussel over Maat
schappelijke Ziekten - lezen wij het volgen
de:
Herhaalde betrekkingen zijn noodig eer
men door de teringziekte aangetast wordt.
Als bijzonder kenteeken van de aansteke
lijkheid der tuberculose dat voor het maat
schappelijk leven van buitengewoon belang
is, valt er op te merken, dat men in her
haalde of langdurige aanraking of betrek
king moet geweest zijn met een teringlijder
of eenig anderen kiemdrager vooraleer de
ziekte op te doen.
Daarom is de tuberculose zoo echt een
maatschappelijke ziekte omdat juist het ge
meenschappelijk en huiselijk leven de her
haalde en aanhoudende betrekkingen tus-
schen zieken en gezonden zoo in de hand
werkt en aldus van overwegenden invloed is
op de besmetting omdat het samenwonen en
bijeenzijn in huiskring, school, werkhuis of
kazerne zoo noodlottig veel bijdraagt tot het
voortwoekeren dezer kwaal
De tering vindt haar oorsprong in een kiem
die men slechts sedert 48 jaar ontdekt heeft:
de Kochbacil en zijn virus. Die ziektekiemen
kunnen zich buiten het menscheiijk lichaam
niet vermenigvuldigen en 't is een geheel
verkeerd gedacht te gelooven dat ze onster
felijk zijn. Zij kunnen aan het zonnelicht
niet weerstaan.
Het gevaar van de besmetting he rust in de
fluimen die ziektekiemen of kochbacillpn in
houden. Daarom, in het Sanatorium is het
streng verboden op den grond te spuwen.
Een zieke die betrapt wordt op den grond te
spuwen, wordt onbermhertig weggestuurd.
Ieder zieke die fluimt heeft ter zijner be
schikking een spuwfleschje voorzien van car-
boolzuur dat de fluimen ontsmet naarmate
ze uitgebracht worden.
Daarenboven is eene tweede bijgevoegde
ontsmetting voorzien door een bijzonder ap
paraat dat besteld is (maar nog moet gele
verd worden) sedert dat de zieken in de Lo
vie verblijven
De bevolking van Poperinghe en ommeland
mag dus gerust op haar twee ooren slapen.
Het Sanatorium van De Lovie zal haar
voorzekers veel goeds en hoegenaamd geen
onheil bezorgen.
Volgens den wijsneu: van 't Westland
moesten de houten barakken te Houthem
verbrand zijn.
Eerst en vooral zij gezegd dat er slechts
met de afbraak begonnen werd, omtrent
2 maanden nadat de laatste zieke Houthem
verlaten had. Indien dus, tegen het regle
ment in, toch te .Houthem op den grond ge
fluimd werd, want niemand is zoo onbe
schoft van op de wanden van zijn slaapka
mer te spuwen het plankier was met li
noleum bedekt en er waren daar dus geen
versche fluimen meer te vinden. En, als de
barakken geen gevaar opleveren, waarom dan
te Houthem een vuurwerk aansteken dat
50.000 fr. zou gekost hebben?
Peist Mijnheer Harpoen dat het geld voor
het bouwen van 2 paviljoenen en het aanpas
sen van 't kasteel ongeveer 4 miljoen
maar te scheppen is?
Aan zulk een man gelijk Mijnheer Har
poen zou men het Bestuur van het Sanato
rium moeten in handen geven
We zijn zeker dat 14- Brutsaert, de afge-
veerdigöe-bestuurder, die nu zijn levens
droom verwezentlijkt heeft: een prachtig
moderne sanatorium in De Lovie te Pope
ringhe ir. te richten, gemakkelijk van het be
stuur zou afzien en ook van de kolossale
nog geen 900 fr. van vóór den oorlog
wedde die hij in bovengenoemde hoedanig
heid trekt sedert 1926, wedde die, ondanks
het zwaar bijwerk in de Lovie, hij geweigerd
heeft te laten verhoogen.
Die man heeft een aardige manier van
baatzuchtig te zijn: anderen vragen gedurig
verhooging, hij weigert er.
En sprekende van baatzucht, zou Mijnheer
Harpoen niet eens willen uitrekenen hoeveel
Dr Brutsaert heeft toegesteken, boven al zijn
ruzie en loopingen, in 't maken van de 20
woningen die hij namens de Maatschappij
van Goedkoope Woningen in verwoest Vlaan
deren gebouwd heeft te Poperinghe? An
deren hebben er een mooien stuiver aan ver
diend en zijn nog niet voldaan.
Maar laat ons tot de barakken van Hout
hem terukomen,
Te Houthem, alhoewel die barakken geen
gevaar opleverden, werd er toch, bij over
maat van voorzichtigheid, bedongen in den
verkoopakt, dat ze enkel mochten dienen
voor stallingen, hangaars, garages. En moest
er toch, ondanks dit verbod, ievers eene plank
in een woonhuis gebruikt worden, iedereen
weet dat het ruw hout van de barakken eerst
moet geschaafd en later geschilderd, en bij
gevolg volstrekt gevaarloos gemaakt wordt,
indien, wel te verstaan, er eenig gevaar mocht
bestaan.
Wetenschappelijk gesproken, houden de
systematische critieken van Mijnheer Har
poen geen steek en niemand zal er nog acht
aan geven na deze uiteenzetting, omdat
iedereen nu wel zal weten dat ze uitgekraamd
zijn door onbevoegden, niet uit billijke recht
matige bekommernis van de openbare ge
zondheid de opperste wet maar om het
bestuur van De Lovie in zijn eer en faam
te schenden.
Maar eerroof valt onder de wet.
In De Gazet van Poperinghe vraagt
men terecht uitleg om de openbare opinie,
zeer prikkelbaar en dikwijls misleid, gerust
te stellen. Geerne geven wij haar voldoe
ning met de uiteenzetting hierboven. Maar
laat ons ook vragen of Staat en Provintie
en de Gemeenten en Poperinghe heeft
daarin een heel schoon voorbeeld gegeven
die meehielpen in het opbouwen van De
Lovie met goê oogen zouden zien dat men,
zonder klaarbewezen noodzakelijkheid, voor
50.000 fr. assche en rook zou maken en dat
in een tijd dat voor alle beheerders, voor alle
openbare besturen de strengste bezuiniging
een onverbiddelijke wet is?
die fabriek, eene klinkende afstraffing waar
van wij hieronder afschrift geven: (1)
Etablisements Vandesmet. 22 Janvier 1931.
Watten (Nord)
Cher Monsieur,
Je regrette vivement que vous ayez des
ennuis a la suite de votre intervention ami
cale dans l'achat des terrains destinés a
batir le tissage actuellement en construction.
C'est absolument a tort que vos adversai-
res politiques prétendent qu'une question
d argent se soit jointe a cette affaire, dans
laquelle vous n'avez eu en vue que l'intérêt
de vos concitoyens de Poperinghe.
Croyez, cher Monsieur, a mes sentiments
trés distingués.
(signé)A. Vandesmet.
A Monsieur le Docteur Brutsaert, Député.
Dat is klaren wijn.
(1) Vertaling van den brief:
Etablissements Vandesmet 22 Januari 1931.
Watten (Nord)
Mijn waarde Heer,
Het spijt me ten zeerste dat Ge moeilijk
heden hebt tengevolge uwe vriendelijke tus-
schenkomst in den aankoop van grond be
schikt tot het bouwen der weverij te Pope
ringhe, thans in opbouw. Het is volstrekt ten
onrechte dat uwe politieke tegenstrevers be
weren dat zich eene geldkwestie zou gevoegd
hebben in deze zaak waarin Gij niets anders
ingezien hebt dan het welzijn uwer Pope-
ringsche medeburgers.
Aanveerd, mijn Waarde Heer, de uitdruk
king mijner ware hoogachting.
(Get.) A. Vandesmet.
Aan den Heer Dr Brutsaert, Volksverte
genwoordiger.
De drooge-wet in de Vereenig-
de Staten van Amerika is met te
genzin onderhouden. In den loop van
één jaar werd' één Amerikaan fep
1800 aangehouden voor overtreding;
8633 autos werden aangeslegen en
64 schepen. De rechtbanken veroor
deelden tot een globale som van
14.177 jaar gevang en van 6.678.700
dollarden boetLeve de vrijheid
In Rusland lijdt het volk honger
en de staatsbank verzond dezer da
gen naar Berlin, voor de rekening
van den Rijksbank 8000 Kgr. goud.
Een kunstschilder van Portsmouth
(England) deed in ééne gazet eene
reklaam verschijnen en gaf op als
adres, niet den naam zijner straat
met nummer, maar: Ik woon ten
breedte (latitude) van 50 graden,
47 minuten en 25 seconden Noord en
Jen lengte (longitude) van 1 graad,
6 minuten en 25 seconden West.
Al de gazetten drukten dit eigenaar
dig iets over en zoo verscheen zijn
naam in alle dagbladen: Goedkoope
ruchtbaarheid
De Vereenigde Staten kunnen
jaarlijks 8 millioen au.os leveren en
in geheél da wereld worden er maar
6 millioen nieuwe in gebruik geno
men; 900 millioen paar schoenen en
Amerika zelf heeft er maar 300 mil
lioen noodig; 750 millioen tonnen
kolen en 500 millioen is genoeg voor
den amerikaanschen markt; bij de
6 millioen vaten petrol en 4 millioen
is tot nu toe de hoogste verbruikte
hoeveelheid; 66 millioen tonnen staal
en in 1930 heeft men moeiten dalen
tot het verveerdigen van 40 millioen,
enz. Dus in dat land is er ovar-pro-
ductië. Om daar aan te verhelpen,
bouwde Amerika op zijne grenzen
een hoogen chineeschen muur
dat is het leggen van overdrevene
inkomstrechten en het verbieden van
inkomen voor landverhuizers; 't Ge
volg er van is, dat indien weinig
koopwaren ingevoerd worden,
hetgeen de amerikaansche markt
moet verbeteren er ook weinig
koopwaren, ter ooraak van den
muur, uitgevoerd worden, wat
den amerikaanschen markt groote
lij ks sdhadigt.
De Chineesche muur, is 2400 kilo
meters lang, 10 hoog en 5 tot 6 me
ters breed, slingerde door de valleiën
en de hellingen der heulvels bestij
gende. Waar een weg den muur door
boort, daarboven is een versterkte
toren gebouwdop den muur zeiven,
is er een weg aangelegd, die de to
rens in verband zet. Die muur werd
gebouwd 300 jaar voor onze tijdre-
kening, om het noordelijk China te
beschutten tegen de Tartaren.
Een chinesche muur opslaan is
een spreekwoord waarvan de betee-
kenis isOnoverschreidbare hinder
paal te weeg brengep.
ZITDAGEN.
Dr BRUTSAERT, Kamerlid, is spre
kelijk voor iedereen:
Te YPER, den 1* en 3" Zaterdag dei
maand, van 9 tot 12 uur, in dei
Katholieken Kring.
In een voetnota van 't Westland wordt
beweerd dat in het aankoopen van den grond
voor de werken bij de statie te Poperinghe
door tusschenkomst van Dr Brutsaert ook
eene geldkwestie zou tusschengekomen zijn:
Daarbij dat ligt in zijn gewoonte niet. dat
weet de Fransche Maatschappij die in Pope
ringhe eene sletsenfabriek opgericht heeft
het best.
Op die laffe aantijging kwam van de hand
zelf van Mijnheer Vandesmet, eigenaar van
