Handelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
Gezagvolle Woord
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Fr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
TEN STRIJDE
MIJN GEDACHT
53' Jaar. - Nummer 7.
35 Centiemen.
Zaterdag 14 Februari 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
t)Ct llpCVödyC
■b
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fir. 6 maanden 10 £r. 3 maanden 6' fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 11 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Misschien nooit heeft er in de geesten
meer verwarring bestaan. Elk wilt zijn
meester zijn en heeft het gedacht dat hij
de zaken beter verstaat dan iemand, dat
hij klaarder ziet dan wie ook en beter
alleen wegen kan
Eilaas 't zijn dikwijls zulke kleine pot
jes waarin dat verstand in geleid is... en
't is dikwijls zoo vermuft als het er uit
komt
Geen kleiner geesten dan die meenen
verst te zien... hun gezichteinder is maar
een steenworp diep en omdat hunne
oogen niet verder dragen, meenen zij
zonder grens te zien.
Hier geven wij 't begin van dat woord
eens mans die overal gekend en geprezen
is om zijn schrander gedacht, zijne klare
kijk, zijne groote ziel, zijne edelmoedige
werkzaamheid en terzelvertijd zijne ge
paste matigheid en zekerheid. Zijne Hei
ligheid heeft Hem om zijne rede geprezen.
DE NIEUWJAARSBOODSCHAP
VAN KARDINAAL BERTRAM
NATIONALISME
Er is een gewettigd nationalisme,
wiens kenmerken zijnliefde voor de
moedertaal, verknochtheid aan het
eigen volk, aan de voorvaderlijke ge
bruiken, dankbaarheid jegens God om
al de geërfde weldaden. Dat alles is
gewettigd, zoolang de waarheid en de
liefde niet gekrenkt worden, 't Is ech
ter ongewettigd wanneer de blik door
zelfzuchtige overdrijvers beneveld
wordt, 't Is gewettigd, zoolang die
getrouwheid jegens het vaderland
overheerscht, waarin een gevoel van
samenhoorigheid de broeders die een
verschillende taal spreken, samen
houdt. 't Is gewettigd wanneer men
niet tot zelfaanbidding overgaat, maar
een open oog houdt vo?>r de verdien
sten van andere rassen en natiën, wan
neer men ook eerbied blijft koesteren
voor andermans eigenaardigheden
wanneer men vooral God erkent als
schepper en uitdeeler van al de ga
ven van de natuur, van den geest, van
't gemoed, in al hun veelvoudige ver
scheidenheidwanneer men de sporen
van Gods werk volgt in de ontwikke
ling en den vooruitgang der onder-
scheitden rassen en natiën.
Het redelijk nationalisme heeft bin
dende verzoenende krachthet dweep
zuchtig nationalisme is daarentegen
een bron van wederzijdsch misprijzen
en van haat onder de volkeren; 't is
bovendien de verscheuring van den bo
vennatuurlijken band, die ons allen
moet vereenigen als kinderen der zelf
de Kerk, als broeders in Christus, als
erfgenamen en scheppers der christe
lijke beschaving.
Wie dezen heiligen band verzwakt,
werpt de toorts der tweedracht in ons
volk, op een tijdstip van zoodanigen
nood, gelijk er de vervlogen eeuwen
nooit een hebben gezien. De ellende
der tijden gebiedt dringend alles te
vermijden wat den vrede onder het
volk en den vrede onder de volkeren
in gevaar brengt.
Dat is de houding der Kerk. Heilig
is voor ons de offervaardige liefde je
gens ons volk en ons vaderland. Ont
wijdend en weerzinwekkend zijn inte
gendeel voor ons de verblindheid en
de kortzichtigheid, welke uit een
dweepzuchtige zelfverheerlij
king voortspruiten.
Uit het edel en rechtmatig nationa
lisme ontspringt het plichtbesef om,
langs vreedzame overeenkomsten on
der de partijen en met vertrouwen
jegens het gezag, de redelijke wegen
te zoeken en om met zelfverlooche
ning de middelen aan te wenden welke
een diep vernederd en geteisterd volk
langzaam naar een betere toekomst
kunnen leiden. Dit plichtbesei moet
des te dieper wortelen, naarmate het
tafereel droeviger is van de geeste-
lijke en zedelijke verwarring, waarin
zoovele ontelbare misleidde personen
vallen. Wij weten .dat de misnoegd
heid over de huidige politieke en eco
nomische toestanden en de toenemen
de op een ramp uitloopende werkloos
heid van de grootste nijverheidslan-
den der wereld hebben teweegge
bracht dat miliioenen menschen de
ooren spitsen, wanneer met hoogklin
kende zinnen wordt kond gemaakt dat
de bestaande orde moet vernield wor
den om een nieuwe betere orde te kun
nen opbouwen.
't Is verklaarbaar dat. in zulken ge
latingen honderden en duizenden vol
gelingen hebben gevondende diepe
ellende heeft de massa tot verbittering
en wanhoop gevoerd. De zielzorgers
zijn meest van allen in staat om de
smart en het leed te begrijpen welke
het hart van miliioenen personen tref
fen ten gevolge van zoovele ontberin
gen, ontgoochelingen en ellenden.
't Is .verklarbaar dat, in zulken ge
moedstoestand van het volk, de jon
geren. met hun onstuimige inborst,
zich gemakkelijk door verleiders laten
meeslepen om tegen de bestaande or
de in opstand te komen.
Ten overstaan van dezen koorts-
'achtigen drang is 't ons een zware
plicht aan allen te herinneren dat het
gemakkelijk is af te breken, maar dat
het uiterst moeilijk is uit het puin een
nieuwe orde op te bouwen
Hoedt u dus voor de valsche prophe-
ten wier voornaamste wapens ophit
sende. slagwoorden zijn. Staat veree-
nigd als een stevige muur, tot verde
diging van de heiligste schatten wel
ke wij geërfd hebben. Weest u bewust
van uw verantwoordelijkheid. Stelt
vertrouwen in de Staatsorde, welke
aan ervaren en stevige handen is toe
vertrouwd. Wijst diegenen af welke
tot gewelddaden aansporen, maar wel
ke geenszins de-ondervinding, het be
leid, de zelfverloochening bezitten, die
noodig zijn om de kwalen van den tijd
te verhelpen».
Vervolgens waarschuwt de Kardi
naal de geloovigen tegen de stelsels
van 't socialisme en 't communisme,
vermits het steeds waar blijft dat de
hoofden zelf van deze scholen bekend
hebben dat socialisme en christen
dom onverzoenbaar zijn als water en
vuur». Socialisme en communisme
staan beide in den dienst der godde
loosheid.
re, is organisatie noodig, sterke organisa
tie.
Cf zo t de samenwerking voor een werk
van znlk overwegend belang een hersen
schim zijn
Laten we wat min vitten en zagen over
zaken van minder aangelegenheid en
front maken tegen den gemeenschappelij-
ken vijand van binnen en van buiten, den
gevaarlijksten voor godsdienst en zeden
en huisgezin.
Schrikwekkend
In drie jaar tijds zijn 5500 geïllustreer
de boekwerken, 1500 niet geillustreerde,
door het Assisenhof voorafgaandelijk
veroordeeld, aangeslagen geweest, even
als 25000 schuinige fotos, 2300 clichés, 15
films, 15 bijzondere artikels, 't Nieuws
komt uit Parijs la ville lumière
En zooveel andere uitgaven en films
nog die ongestoord verspreid worden
Een groot deel ervan dringen in ons
land binnen en men laat begaan, 't Is on
verstaanbaar
Welnu, indien de openbare macht
meent dat 't niet kan of moet optreden,
wij, weldenkende burgers, zullen ons we
ren en uit ons kot springen, bassen en bij
ten als 't noodig is om onze kinders te be
hoeden voor al die vuiligheid.
En tot de jonkheden die een ideaal heb
ben, die vrij en los kunnen blijven van
genot- en gemakzucht, die kunnen begrij
pen dat het hier gaat om de toekomst van
ons ras en het bewaren der christen
vlaamsche zeden, roepen wij: Helpt! Jon
ge wachten, Kajotters, H. Hertebonders)
daar is werk op de plank Tegen dien
vloed van verrotting die een deel onzer
jeugd dreigt te doen stikken in de zede
loosheid. moeten wij den dam der goede
drukpers, van den deftigen cinema, van
verheffend tooneel opwerpen.
Opdat de strijd goede uitslagen opleve-
Alle Vlamingen hebben de vervlaam-
sching der Staatshoogeschool van Gent
met vreugde begioet. Voor de Katholieke
Vlamingen zal de voldoening eerst dan
onvermengd zijn, als ook Leuven, bene
vens fransche leergangen, een onderwijs
zal bezorgen, vlaamsch van taal en
vlaamsch van geest. Zoolang dit niet ge
daan is, blijft de vervlaamsching van
Gent half en in godsdienstig opzicht, ge
vaarlijk werk.
Wat baat het dat wij een hoogeschool
hebben die geleerden en leiders vormt
welke, nader staande bij hun eigen volk,
het beter zullen begrijpen en er beter zul
len door begrepen worden, als van een
anderen kant, deze geleerden en leiders
hun geloof komen te verliezen. Dat ge
beurt. 't Is immers geweten hoe sommige
ongeloovige leeraars, onder den dek
mantel der zoogezeide neutraliteit, met
het godsdienstig ideaal der studenten we
ten om te springen, dat ideaal in den
grond boren, alle Qodsgedachte looche
nen. Daarin ligt hef gevaar.
Voor ons, katholieken, is dat hoofdzaak
omdat wij onze godsdienstige grondbe
ginselen boven alles stellen.
't Is met het volle besef van dezen toe
stand dat het Comiteit voor de Vlaam
sche leergangen te Leuven een nieuwe
propaganda heeft ingezet voor het beko
men van hulpgelden van wege de gemeen
tebesturen en voor het aanwerven van ge
wone en van beschermende leden.
Leuven is immers een vrije hoogeschool
die moet leven met toelagen en steungeld.
Ontdubbeling van leergangen is voor on
ze Alma Mater een groote last. Ze moet
er komen, en hoe vroeger hoe beter. Het
belang der spoedige hervorming staat
klaar vóór de oogen van al wie meent dat
de ontwikkeling van den vlaamschen
volksaard op christen geest moet ge
schoeid blijven en met ons van gedacht is
dat de plaats van katholieke studenten te
Leuven is en niet te Gent. Thor.
N. B. Stortingen voor Vlaamsche
Leergangen te Leuven worden gedaan
voor inschrijvers uit West-Vlaanderen op
postcheckrekening n. 2104.60, Ph. Maer-
tens, Molenmeersch, te Brugge.
Ludendorff, van rampzalige me-
morië, die tijden lang over oorlog
sprak op aanhitsende manier, ver
andert nu van gedacht. In een
boeksken Onder de bedreiging van
een nieuwen wereldoorlog ver
schenen in Munich, zegt hij o. m.
«De inval zal geschieden in Duitsch-
land en Duitschland zal me; puinen
Overdekt worden. Steden en dorpen
zullen vernield worden, door lucht
aanvallen, gevechten en branden...
de velden zullen verwoest wezen en
met loopgrachten doorzaaid. De fa
brieken die aan uitges.rekte streken
drijfkracht en licht verschaffen, zul
le» vernietigd worden. De nood van
't volk zal schrikkelijk zijn. Vele
inwoners zullen verdwijnen en de
kinders zullen sterven... Het einde
van het treurspel zal he verplette
ren zijn van Duitschland en van Ita
lië... het ten ondergaan van geheel
Euijev^ - van hare beschaving en van
harv»o n^orspoed.
In 'plaats van die zwartgallige ge
dachten te deelen, laat ons met de
Paus het beste verhopen en herhalen
wij dikwijls het smeekgebed der li
tanie van Alle HeiligenHeer, van
d - n gruwel des oorlogs, behoed ons,
wij smeeken er U om.
Op her kasteel van Steenockerzeel
bij Brussel verblijft prins Otto, zoon
van Karei V en Keizerin Zita. Hij
studeert aan de Hoogeschool van
Leuven en werd in November 1.1.
meerderjarig. Ter dier gelegenheid
is uit Hongarië, de reis afleggende
te peerde, een jonge Magijar afge
komen, die aan zijnen prins wat
aarde bracht van het verre vader
land.
In 1931 is het tachtig jaar dat de
eerste openbare telegraaph ingehul
digd werd Brussel-Parijs, namenlijk
den 16 April 1851't was reeds
vijf jaar nogthans dat de telegraaph
gebezigd was tusschen Brussel en
Antwerpen.
Vóór het bestaan van dë electrieke
telegraaph, bezigde men de Sema
phore; dat waren soorte groote
kruisen, geplant op heuvels boven
eene cabien, van ver bij dage zicht
baar en waarvan de armen verschil-
lige houdingen konden nemen, om de
verschillige letters te beteekenen.
Zoo een stelsel ö'Jond nog vóór den
oorlog in de fransche duinen, wat
verder dan onze Ter Panne.
Als Dumouriez den slag van Jemap-
pes gewonnen had in 1792, het
werd naar Parijs met de Semaphore
overgeseind in twintig minuten tijds.
In 1931 is het ook 80 jaar dat de
Staatsbank van België tot stand
kwam.
Zondag 8 Februari wordt de nieu
we Katholieke Kathedraal van New-
York ingezegend, 't Is een namaak
sel van deze van Mechelen, maar op
grootere schaal, met versieringen
ontleend aan dë kunstgebouwen van
Reims, Chartres, enz. De toren is
135 m. hoog, deze van Mechelen 97,
en zijn carillon bestaat uit 72 klok
ken, dit van Mechelen uit 45; de
grootste klok weegt 20.000 kgr. en
de grootste te Mechelen 8.884. Het
carillon zal ingehuldigd worden door
Heer Cam. Lefevere, leeraar te
Mechelen.
Vandaag, Zaterdag 14 Februari,
wordt het lijk van den hertog van
Vendome, schoonbroeder van Koning
Albert, bijgezet in den grafkelder der
prinsen van Orleans te Dreux.
De Koningen van Frankrijk, die se
dert Hendrik IV, den bijnatne droe
gen van Bourbon, zij stamden af
van Robert de Clermont, zesden zoon
van den H- Lodewijk en die Beatrix
de Bourbon huwde hadden hunne
begraafplaats in St Denys bij Parijs.
In 1830, bij het verjagen van Koning
Karei X. laatsten Bourbon die regeer
de, Louis-Philippe, afstammeling van
Philippe, hertog van Orleans en broe
der van Lodewijk XIV, beklom den
troon van Frankrijk als grondwette
lijke vorst, verzaakte aan het wit
vaandel met blauwe leliën bezaaid en
nam het driekleur aan. Zijne voorza
ten waren Koningen van Frankrijk en
hij was Koning der Franschen. Hier
mede wilde men beduiden dat hij zijne
macht en weerdigheid hield van het
volk en niet van God, zoo als de oude
spreuk luiddeRoi par la grace de
Dieu. Hij is de eenige van zijn huis, die
tot nu toe geregeerd heeft en in 1848,
moest hij- ook de vlucht nemen en
nam zijnen uitwijk naar England.
Eene van zijne dochters was onze
eerste Koningin, Maria L'udovika.
Na zijnen dood heeft men in het
kasteel van Dreux (Kure et Loin voor
hem en zijne familieleden eene ko
ninklijke grafzale gemaakt: Uitge
strekt praalgebomv, in wit steen opge
trokken en overwelfd met koepel, die
bekroond is met eene koninklijke
kroon. Op de eereplaats is het graf
van Louis-Philippe en hij is verbeeld,
in wit marmer, rechtstaande op het
graf. Al de andere prinsen en prinses
sen, die daar den laatsten slaap slui
meren. zijn voorgesteld liggende. On
der hen is de Due de Nemours, zoon
van den Koning, die den troon van Bel-
gie weigerde, alsook de prinses d'Or-
leans, die omkwam in den brand van
den Bazar de la Charité te Parijs.
In dit praalgebouw zijn overprachtige
brandvensters, niet te groot, en voor
stellende den doodangst van Christus
in den Oliefhof, zijne gevangneming
en andere tafereelen uit de bittere
Passie.
In Amerika waar hongersnood
