andelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERf. BANKEN
de eerste Vlaamsehe Bank
boekt,
25 millioen Fr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
Buitenlandsebe Politiek
WEET GE WAT
53c Jaar. - Nummer 19.
35 Centiemen.
Zaterdag 9 Mei 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 £r. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND:
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
ö- casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 11 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond
SPANJE
Vele bladen reeds hebben den tekst
an Koning Alfonso's oproep aan het
Spaansche volk overgedrukt, maar
(Ut stuk schijnt ons in zulke verhe-
un bewoordingen gesteld te zijn en
blijk te geven van zulk hoogstaand
1- nrakter dat wij meenen wel te doen
met het ook aan onze lezers mede te
d( elen.
De verkiezingen van Zondag too
rn m mij dat ik niet langer op de lief
de mijner onderdanen kan bogen,
doch mijn geweten zegt mij dat deze
1 uding niet blijvend zal zijn, om
dat ik er immer naar heb gestreefd
Spanje te dienen met al mijn toewij
ding, in het openbaar belang, ook op
de meest kritieke oogenblikken. Een
1 oning is niet feilloos en ongetwij
feld heb ik soms gedwaald, doch ik
weet dat mijn land steeds grootmoe
dig was ten opzichte van vergissin
gen ter goeder trouw.
Ik ben koning van alle Spanjaar
den en ik ben Spanjaard. Ik zou kun
nen beschikken over afdoende midde
len om mijn koninklijke rechten te
erdedigen tegen degenen die ze aan
randen, doch ik geef er de voorkeur
aan mij vastberaden terug te trek
ken, liever dan een strijd uit te lok-
Pen die mijn landgenooten zou ver-
deelen door tweedracht en broeder
moord. Ik doe afstand van geen en-
Pel mijner rechten, die niet zoozeer
de mijne zijn als wel het erfdeel
eener geschiedenis, welke mij een
\oogdijschap opdroeg waarover ik
eenmaal rekening en verantwoording
zal moeten afleggen. Ik zal de uit
spraak afwachten van het volksge
weten en tot dan schors ik de uitoefe
ning mijner koninklijke rechten op,
midderlerwijl Spanje verlatend in de
erkentenis dat het meester is over
eigen lot. Ook geloof ik dat ik daar
door den plicht vervul dien de liefde
\oor mijn land mij voorschrijft. Ik
bid God dat alle Spanjaarden dezen
plicht zullen gevoelen en nakomen
zooals ik
Tot daar 's konings manifest.
Voor ons, Belgen, die in de verloo-
pen eeuw het geluk gehad hebben
door drie uitmuntende vorsten gere
geerd te worden, doet het niet
reemd uit die woorden een toon te
liooren klinken die anders in onze
demokratische dagen maar al te licht
zou kunnen vergeten worden. De we-
el door log heeft tronen omvergewor
pen alsof het kegels waren en overal
ïepublieken in het leven geroepen,
maar is de wereld er werkelijk zoo
veel te beter door? Lijdt hij niet
juist aan gemis aan evenwicht en
voortduring en is de erfopvolging
idet de beste waarborg van een
vooruitziende politiek?
Voor wat in 't bijzonder Spanje
letreft, meenen wij dat eene der oor-
;aken van de omwenteling moet ge-
;ocht worden in het feit dat de ko
ning, geleid door belanglooze liefde
voor land en Volk, zich zoo goed hij
bon buiten en boven de partij- en
j roepsbelangen stelde en trachtte pal
1 e staan tegenover de neiging tot om-
looping en omkoopbaarheid die
eigen is aan de vooruitstrevende par-
lijen. De strijd tegen het koningdom
worstelde dan ook voor een goed deel
in de begeerte tot terugkeer naar de
lijden waar beroepspolitiekers aan
bet schoteltje zaten en beurtelings de
gelegenheid kregen de belastingsbeta
lers wat uit te buiten. Nu dat, met
den koning, de laatste rem verdwe
nen is loopt het land groot gevaar een
)»olitieke heksenketel te worden. Ge-
luigen daarvan de voortdurende
moeilijkheden met Catalonië, Navar-
ra, de Baskische gewesten; de spoe
dig veld winnende kommunistische
propagandade verdeeldheid onder
de leden van de voorloopige regee
ring en onder de partijen waarop zij
steunt, enz.
De vraag is dus hoelang het zal
duren vooraleer men het heengaan
van den vorst zal gaan betreuren en
of het dan niet te laat zal zijn opdat
nog eenige redding zou kunnen ge
vonden worden.
9 MONARKEN ONTTROOND
SEDERT 1914
Koning Alfons XIII van Spanje is
de 9e vorst van Europa die zijnen
troon verliest sedert 1914.
De acht anderen zijn:
Nikolaas II, keizer van Rusland,
die aan de kroon verzaakte in 1917
en 't jaar daarna door de bloeddor
stige Soviets vermoord werd.
Constantijn van Griekenland, die
twee maal afstand deed van den troon
in 1917 en 1922 en stierf in 1928.
Joris II van Griekenland, die de
kroon verloor in 1923; 't is de zoon
van Constantijn.
Ferdinand van Bulgarie, die af
stand deed van den troon, op het ein
de van den oorlog, ten voordeele van
zijnen zoon Boris.
Willem II van Duitschland, die in
1918 vluchtte naar Holland.
Karei I van Oostenrijk die zijn land
verliet in 1918.
Niklaas van Montenegro, die door
de Serviers in 1918 wierd afgezet.
Mahomed VI die door zijne onder
danen, de Turken, onttroond werd in
1922.
BELGIE EN ALFONS XIII
De Belgen mogen uit het geheugen
niet verliezen dat Alfons XIII, ge
durende de ongeluksjaren van den
grooten oorlog voor hen een tweede
vriend en een machtige beschermer
was.
Zijn naam blijft voor ons nauw
verbonden met dezen van den mar
kies van Villalobar, afgezant van
Spanje, die te Brussel bleef geduren
de gansch het tijdperk der duitsche
bezetting en die aan de Belgen zoo
veel blijken van genegenheid gaf;
God alleen weet hoeveel personen hij
aan de gevangenis en zelfs aan de
dood ontrukt heeft binst die akelige
tijden.
Na den oorlog heeft Alfons XIII
ook veel bijgedragen voor den herop
bouw van ons land.
Een aanzienlijk deel heeft hij ook
persoonlijk genomen in het herstel
der Bibliotheek der Universiteit van
Leuven, door de Duitschers vernield.
ENGELAND
Philip Snowden, de kanselier van
het Schaakbord of minister van Geld
wezen, die pas uit eene ziekte opge
staan is, heeft er nochtans aan ge
houden zelf zijne begrooting uiteen te
zetten en te verdedigen in het Lager
huis. Hij heeft geene doekjes gewon-
den rond het tekort der begrooting,
dat geraamd wordt op 6.500 millioen
frank voor het dienstjaar 1931-32.
De hesrschende wereldcrisis verge
makkelijkt natuurlijk de taak niet
van hen die moeten trachten dit te
kort aan te vullen. Er zullen geene
nieuwe tolrechten ingevoerd worden,
maar alleen verhoogingen van de bin-
nenlandsche taksen. De belasting op
de inkomsten zal geene grondige her
vorming ondergaan, maar zal met
meer strengheid geïnd worden. De
belasting op petrool en naphta wordt
gebracht van 4 op 6 pence per gallon.
Verder wordt aan de Internationale
Herstelbank van Bazel een krediet
opening gevraagd en zal men op het
bijzonder fonds van 33 millioen pond
tot ondersteuning van de waarde van
het pond 20 millioen ontleenen. Door
het aanwenden van dis verscheidene
hulpmiddelen wordt het tekort om
gezet is een vermoedelijk overschot
van 134.000 pond.
Hetgeen vooral te bemerken valt
in Snowden's uitleggingen, 't is dat
hij wel de aandacht van het land
trekt op de noodzakelijkheid van her
vormingen en van besparingen, maar
toch noch hervormingen noch bespa
ringen voorstelt, zelfs niet voor de
toelagen aan de werkloozen, die noch-
thans de hoofdoorzaak zijn van de
finantisele moeilijkheden waartegen
Engeland te worstelen heeft.
In de tweede plaats moeten wij
erop letten dat Snowden te werk
gaat, juist zooals zijne behoudsgezin
de en liberalen voorgangers en zoo
als zijn kollega's uit landen waar de
burgerpartijen aan 't bewind zijn.
Hij bereidt de toepassing niet voor
van gelijk welk punt van 't socialis
tisch programma dat, te oordeelen
naar de redevoeringen in kiestijd uit
gesproken, in een wip en een draai
de Staatsfinantiën moesten gezond-
maken en voor goed in evenwicht
brengen. De Engelsche bladen wij
zen daarop en drukken de meening
uit dat Snowden in vroeger tijden,
toen hij geen minister was, ongetwij
feld scherpe kritiek zou uitgeoefend
hebben op een ontwerp gelijk aan het
zijne.
Wanneer de Paus Pius XI, vóór
korte dagen, het Vatikaan verliet om
op den Janicule het nieuw Semina-
rië van de Voorplanting des Geloofs
te gaan wijden, droeg hij boven de
witte soutaan den wijden rooden
mantel, met pdlerijn en gouden
eikels.
Graaf Thomas Erdoedy, jeugds-
vriend van den laatsten keizer Karei
van Oostenrijk, is gestorven, 't Was
hij, die met de schoonbroeders van
den keizer Sixte en René de Bour
bon in 1917 de onderhandelingen
voorbereidde, tot het sluiten van
vrede tusschen de Verbondenen en
Oostenrijk.
Dit mislukte omdat Oostenrijk ka
pot moest... en de oorlog duurde nog
een groot jaar langer.
>|e
Onder den koepel der Invalieden te
Parijs, namelijk in de kapel van St
Ambrosius, wordt een praalgraf op
gericht voor Marschalk Foch. De
kosten zullen 2.500.000 fr. bedragen
en het werk twee jaar vergen.
4e
Men beweert dat de ingenieur Bar-
thelemy een pratiek stelsel uitgevon
den heeft om bij middel van radio
stelsels verre te kijken. In uw kamer
zult ge welhaast kunnen zien wat er
gebeurt op honderde uren van uwen
te huis.
Dios Grande Groote God.
Het ouds kwartier San Marco te Ma
drid, was dezer dagen in feestgetooi
ter gelegenheid der algemeene be
rechting der zieken, die in hunne
kerk den paaschplicht niet hadden
kunnen volbrengen. De processie,
voorafgegaan van beredene policie,
doorkruiste de straten en de zieken
op den drempel hunner huizen com
municeerden in het aanzien des volks.
Al de straten waren versierd en de
kerk was niet groot genoeg, om al de
deelnemers aan de processie te slik
ken, bij den terugkeer. Men liet de
poorten wagewijd openstaan en ter
wijl de laatste benedictie met het
Hoogweerdig gegeven werd aan het
volk binnen en buiten de kerk, het
fanfaarmuziek speelde het Konink
lijke Staplied
Fratsen van den bliksem. Den
19 April viel de donder in de kerk
van St Vougay, bij Morlaix. Langs
een koorvenstsr binnengekomen,
stroomde de electriciteit door een zij
beuk naar de doopvontkapel en sloeg
er in den muur een opening van 2
vierkant meters. Acht personen wer
den lichtlijk verbrand, anderen om
geworpen, eenigen werden de klee
deren gescheurd en enkelen ont-
schoeid. Vergelijk dit laatste met wat
men bestatigt, als bij het beklimmen
van hooge bergen, men zich in eene
donderwolke bevindtDe nagels uwer
schoenen, en de bergbeklimmers
hebben in de schoenzolen nagels met
overgroote koppen, staan rood of
beter rostachtig.
Mogelijks zal de Koning van Span
je het kasteel bewonen van Dave, op
eenige kilometers van Namen, langs
de Maas gelegen.
Het Gulden Vlies is een eere-orde,
ingesteld door Philips-den-Goede,
hertog van Burgondië. Het telde en
kele leden, waarvan men in de ker-
kekoren van Brugge de wapenschil
den kan nagaan, die in de plaatsen
van het gestoelte geschilderd wer
den, tijdens algemeene bij-een-kom
sten. Na Philips waren de groot
meesters er van Karel-de-Stoute,
Maria van Burgondië, Philips-de-
Schoone, Keizer Karei. Na dezen laat
sten splitste het orde in tweeënEen
spaansche tak met Philips II als
grootmeester, een duitsche met Kei
zer Ferdinand aan het hoofd. De
laatste grootmeester van den duit-
schen tak was keizer Karei van Oos
tenrijk en de laatste van den spaan-
schen Alphonse XIII.
Bij het afsterven van een lid, moet
zijn halssnoer met het gouden vlies,
d. i. een gouden schaapje en
Philips-de-Goede had dit zinnebeeld
verkozen, omdat de wolnijverheid
zoo machtig was in Vlaanderen
wedergezonden worden aan den
grootmeester, die het vervolgens
overhandigt aan een nieuw lid.
Zullen nu de halsbanden terug ge
zonden worden aan onzen Koning
Albert, die regeert alver de streek
waar het gulden vlies ontstond? 't Is
mogelijk en alzoo zou de belgische
Vorst grootmeester worden van het
gulden vlies.
De Lijkwade van O. H., uitgesteld
sedert Zondag in de Kathedraal van
Turyn, is opengehangen in een ka
der van dof goud. Op de bovenste
lijst ontwaart men het geslachtswa
pen van het huis van Savoië en haar
leus: FERT
Nopens de geschiedenis dier wade
zijn er meeningsverschillen. Van
Constantinopel uit het paleis der Bla-
kernen kwam ze naar Frankrijk (IV"
Kruisvaartmaar hoe gerocht ze van
Jerusalem in Constantinopel? Eeni
gen beweren dat Zij in bezit kwam
der Ridders van 't Hospitaal, ook ge
noemd van St Jan en die later ridders
van Rhodes werden. Een grootmees
ter van Rhodes zoude ze geschonken
hebben aan een prins van Savoië, die
ze overbracht naar Chypre, maar niet
naar Europa. Wordt ook beweerd
dat een prins van Savoië de ridders
van Rhodes machtig bijstond, tijdens
het eerste beleg, dat zij in Rhodes te
verduren hadden van wegens den
Musulmaan. Dan zoude aan den prins
toegelaten geweest zijn, de kleuren
van St Jan in zijn wapen over te ne
men cl. i. een wit kruis op rood veld,
alsook de leus FERT, d. i. Fortitudi-
ne Fjus Rhodes Tenuit: Door zijne
heldendaden hield Rhodes stand.
Van Chypre zoude de wade dus
moeten overgegaan zijn naar Con
stantinopel en later in de jaren 1400
eene tweede maal gekomen zijn in
't bezit van 't huis van Savoië.
Veel voorwerpen zooals handzak
jes, cigarenkokers, brieventesschen,
zijn in crocodyle-vel. Te Hot-Springs
in Amerika is er een model-hofstede,
zonder vee en zonder gevogelte. De
boer kweekt crocodylenDe eieren
