REUZEN EN REUZINNEN
Handelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
ARME SUKKEL!
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Pr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
MARTELAARS
Beker Continental
53' Jaar. - Nummer 34.
35 Centiemen.
Zaterdag 22 Oogst 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
(j. casier)
ZONDAG 30 OOGST 1931
Groote
iNTERNATIOrlAüE
FOOTBAüü -mflTCH
R.C.S. Brugge U.S. Bruay
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.'
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Viaanderen en Brabant.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 £r
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden vioraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Htt lichaam van de reuzen is
meestal van bordpapier of van wis
sen gemaaktbovenop wordt dan een
houten kop gezet; de handen zijn
meestal ook van hout en de onderste
ledematen zijn vervangen door die
van één of meer dragers, die onder
een langen rok verborgen loopen.
Niet overal nochtans worden de reu
zen gedragen. Somis troonen ze hoog
op een wagen. Alleen te Leuven reed
de heele familie te paard mee.
Bepaald mooi zijn al die reuzen
en reuzinnen zeker niet-, maar er zijn
toch <- prachtmodellen onder. De
schot nste zijn die van Antwerpen,
Aalst, Wetteren, Tienen en Dëürne.
De reuzen zijn op verschillende
wijze toegetakeld. Zij zijn gekleed
als held, als generaal, als ridder met
helm en harnas, slagzweerd of knots
en'schild. Te Duinkerken is 't een
Turk, te Kortrijk is Manten met zijn
klokhamer gewapend.
Mijnheer draagt van 't fijnste
linnen, onder een miooi fluweelen
pak, Mevrouw een keurig geborduurd
lijf niet kanten halskraag. Zij gaat.
nooit uit zonder waaier of ruiker,,
soms.met,de twee gelijk, en reticule.
Ze. zijn gekleed naar de allerlaatste
mode, maar verouderde mode,
Hoe groot is .zoo een- reus wel? De,
reus van Wetteren is 3.85 ,m. groot,
i die van Dowaai £oo, maar m. en
[die van Duinkerken 12. vqet. De
j Nieuwpoortsche reus is dei,grootste,
Ivan ''laanderen 80 voet. ,I).e lepef-
fsche was er 17 en half. De reus van
Veurne 8 m. Hun gewicht is, geluk
kig voor de dragers, niet altijd even
redig aan hun lengtede Mechelschè
grootvader zou 100 en de Liersehe
jreuzenman 75 kgr. wegén.
Er zijn reuzen genoeg, die het met'
één of twee dragers moéfén stellen.
Maar voor den LeuVensche' Her-
I - v',
kuul- man en paard waren er
18" noodig, voor den Nieuwpoort-
schen en voor Papa Reüs van Duin
kerken twaalf.
Wandelende en rijdende reuzen
i, warén voorafgegaan van trommel en
fluit en soms van een doedelzakspë^
i Ier.' Te Nieuwpoort, Duinkerken en
Brugge werden trommel en fluit dóór
violen vervangen.
iDe reuzenpoppen wandelden zoo
maar niet stijf en houterig door de
straten. Neen, altijd hebben ze mee-
j gehuppeld naar de maat yan het po
pulaire lied. Nu en dan houden ze
stil voor de woningen van de voor-
i naamste ingezetenen en voeren er de
'Aojdigste passen uit. Maar de rij-
'(lende reus op den wagen, draait en
wendt zijn hoofd in alle richtingen.
In gansch Vlaanderen, Fransch-
Vlaanderen inbegrepen, dansten de
reuskens naar de maat van 't bekende
Reuzen lied:
Al wie daar zegt:
De Reus die komt,
die liegen d'r om...
8a moeder stopt nu maar het vat
De reuze is zat.
Niet de reuzen waren zat, maar
de dragers, die tijdens den langen
ommegang, op soms stikheete ker
misdagen, wat al te veel hun keel
hadden ververschtEn 't spreek
woord clan hij heeft den reus ge
zien sprekende van Jemand die
dronken is... van waar zou dat wel
komen?
Aanvankelijk w^ren de reuzen
slechts ommegangsreuzen. Ze ver
lieten maar hun verblijf om de pro
cessie op "te luisteren. Weldra wer
den ze ook te voorschijn gehaald,'
wanneer de koning, hertog of graaf
hun plechtige intrede deden. Ja, ten
slotte waren ze bij alle volksvermaak
aanwezig en kregen ze zelfs hun
plaats in carnavalstoeten. Van per-
sonnages uit een bijbelverhaal daal
den ze af tot de nederigen, vernede
renden graad van carnavalzot.
De reuzen zijn geworden groote
poppen, speelgoed van de massa.
Onze reuzen hebben ook wel eens
de behoefte gevoeld om elkander te
bégroeten. De reuzen van De Panne
trokken naar Veurne, die van Waver
naar Nijvel en Tienèn. Sedert den
oorlog kwamen de belgische in 1927
naar Brussel en vergaderden ze ook
in grooten getalle te Cassel bij Reu
ze-papa en Reuze-mama.
Het reuzengeslacht heeft iets voor
op ihet menschengesladhthet kan
zwijgen: Vrouwen zoo goed als de
mannen...
En zoudt ge denken dat ook het
goedaardige reuzengeslacht vijanden
had.
't Waren-de ratten en muizen, die
hun karkas stuk knaagden, 't was de
scherpe tand des tijds die hen even
min spaarde't was de mensch zelf
Jozef II, -de koster van Weenen,
Verbood hun optochten in 1786; de
Fransche Republiek, de Sansculot
ten hoopten de oude ommegangsbeel-
den en wagens tot brandstapels op
én deden ze in vlammen opgaan; de
oorlog eindelijk verwoestte steden en
dorpen-.Doch geen enkele van die
machten was in staat het geslacht der
reuzen uit té roeien. Jeugdiger en
sterker dan ooit gaan ze nog steeds
in' onze stoeten mee.
Hoe diep ook de moderne bescha
ving in onze geslachten mag door
dringen, 'ons volk blijft nog steeds
gehécht aan zijn verleden. En dat
is verheugend. Want een volk, dat
zijn _.verleden_ niet. verloochent, is
een kerngezond volk.
In veel plaatsen van Spanje vindt
men ook Reuzen en Reuzinnen en
daar onze provinciën met Spanje
langen tijd vereenigd waren, heb
ban! ze waarschijnlijk den zeiven oor
sprong als de onze. Maar is nu die
oorsprong Spaansch of Vlaamsch?...
that is the question.
■■Naar «Onze Ommegangsreuzen
door Dr. De Baere.
Daarmee pakkèn de Nationalisten
toch zoo graag uitmet hunne helden
en hunne martelaars! Zij maken en
scheppen er altijd maar nieuwe om
degene te vervangen wier faam aan
den gezichteinder begint te verduiste
ren, en wier heldendaden door de ne
velen der vergetelheid worden om
huld.
De eerste is Borms geweest, dé
onovertrefbare supermartelaar. Hij
heeft geheuld met den indringer en
Belgie aan de Duitsehers willen ver-
koopen. Hij ontving immers 21.100
goudfranken als jaarwedde om te
midden der Vlamingen propaganda
te maken ten bate van het duitsche
Rijk. 21.100 goudfranken 's jaars!
T Is nogal veel voor een idealist!
Tracht eens de vraag op te lossen
wie hij liefst zag Duitschland, Vlaan-
dèren of zijn porte-monnaie Ja,
Martelaars. Voor mij is de eenige
martelaar in geheel die verraders
zaak Borms's geldbeugel geweest,
want het is een onloochenbaar feit
dat de inkomsten waar van de on
gekroonde Ko in het vrij e Belgie
heeft genoten, de vergelijking niet
kunnen doorstaan met degene welke
hij oogstte in het aan Duitschland
verknechte Vlaanderen.
De Nationalisten hebben Borms en
al de andere geldsnakkers die ten
dienste van de Duitsehers hadden
gestaan opgehemeld, door hunne
schanddaden le verbloemen of te
verduiken, en door hen te doen door
gaan als zijnde ten onrechte gestraft.
En zoo komt het dat de nationalisti
sche hemel na den oorlog opeens met
zulk een aantal heiligen bevolkt
werd.
Maar al die afgoden beginnen op
hun voetstuk Je wankelen; Borms
zelf sedert hij het gevang heeft ver
laten verliest aan populariteit, en
daarom moeten er nieuwe martelaars
worden geschapendaarom ook wordt
iedereen die opstaat tegen vader
land, leger of Vorst «ipso facto met
den zoo gegeerden titel vereerd.
Het gaat zelfs zoo ver dat nationa-
liste dagbladen als kandidat-marte-
laar voorstellen, nen volksvertegen
woordiger die zijne plaats van lee-
raar verliet om in de Kamer te gaan
zetelen. Wat moet die man toch
Vlaanderen en 't vlaamsche volk
gaarne zien om zich zoo op te offe
ren! 't Is waar dat de 42.000 belgi
sche frankskens welke hij daar op
strijkt zijne wonden ietwat moeten
heelen.
Maar waarom al die martelaars?
Omdat de leiders van het Vlaam
sche Nationalisme hun volk willen
bedriegen en misleiden; omdat deze
opleiders de ziel van het vlaamsche
volk kennen, omdat zij weten dat dit
volk vatbaar is* voor medelijden, en
langs dezen weg gemakkelijkst te
pakken is; daarom hebben zij mar
telaars noodig.
't Ware leerzaam van tijd tot tijd
den sluier die hangt over de daden
der Aktivisten (de voorvaders der
huidige Nationalisten) wat op te
heffen om de inzichten en doelein
den van voorvaders en nakomelin
gen aan het volk te leer en kennen,
opdat Vlaanderen oordeelen kunne
wat al die kerels verdienende mar
telaarskroon of de schandpaal der
verraders
Volgens wij uit een lokaal weekblad
vernemen, ging de prijsuitdeeling der
stadsknechtenschool gepaard met anti-
belgische uitingen vanwege een der on
derwijzers die het heel verstandig had ge
dacht het rood der driekleurige lintjes
der prijsboeken af te rukken. Die dag die
voor alle leerlingen na een jaar arbeid een
dag van vreugde, en voor de ouders een
dag van geluk moest zijn, werd door die
krijgshaftige schoolmeester uitgekozen
om voor een volle zaal zijn koene durf
aan het licht te stellen.
Arme sukkel't Is de eenige titel die
ik voor U passend vind omdat die daad
mij zoo kleingeestig, zoo laag, zoo ellen
dig voorkomt.
Arme sukkel Moest een jongen dat
gedaan hebben men zou de schouders op
trekken en er niet naar om zien; de jeugd
is niet bij macht altijd de ware dracht van
haar daden in te zien. Maar als men lijk
gij aangesteld is om juist de jeugd de
weg te toonen, niet alleen voor hoofdza
kelijk naar de wetenschap, maar wel
naar de levenswijsheid die is zelftucht en
zelfbeheersching, dan is die daad onzeg-
gelijk gemeen.
Arme sukkel Geeft gij U geen reken
schap van met gedacht welke zich ouders
en kinderen van U zulten maken, van U,
van Uwe partij, van Uwe opinie, maar
bijzonderlijk van Uwe geschiktheid tot
het opleiden der jeugd
Ik sprak over uwe grap met den va
der van een uwer studenten en die zegde
mij Er zijn een soort beesten die geen
rood kunnen zien zonder er op te vliegen
maar dat men dat nu tegenkome bij een
man die zoo lang reeds zijn broek heeft
versleten op de schoolbanken, dat gaat
mijn verstand te boven
Ziedaar hoe men over uwe daad oor
deelt in Yperzijt gij er tevreden mee?
Of hadt gij gedacht dat men u om uwe
heldhaftigheid een standbeeld zou op
richten Zooals men den boom schat
naar zijne vruchten zoo schat men de
man naar zijne daden, en uwe daad heeft
voor gevolg dat leerlingen zoowel als
ouders u nog weinig kunnen geschikt
vinden tot het opleiden der jeugd.
Of zoekt gij misschien omdat het
Westland eene inschrijvingslijst zoude
kunnen openen te uwen voordeele
C. S. Y.
K. V. B.
te 3 1/2 uur op het Ypersch Stadium
(terrein C. S. Y.)
voor den
tusschen
Algemeene Inkomprijs 5 fr.
3 fr. voorde kinders beneden de 14 jaar.
In 't rood Varmlij» bij de Soviets,
bestond de werkweek van 5 dagen,
met onafgebroken werk; na 5 dagen
werken genoot de werkman een rust
dag, maar zoodanig dat ieder dag
een deel der werkkrachten rustten en
dat nooit geen algemeene vrije dag
voorkwam. Nu heeft men wederom
de algemeene vrije dag ingevoerd.
Velen zelfs' zijn genegen voor het
herinvoeren van de week met zeven
dagen, als de vrije dag niet valt op
Vrijdag, Zaterdag of Zondag: De
Vi'ijdag immers is de godsdienstige
rustdag der Mahomedanen, de Za
terdag deze der Joden en de Zondag
déze der Christenen.
Einde Juli zijn uit Brugge, om
niet meer terug te komen, 73 hon-
gaarsche .kinderen vertrokken en
hebben slechte reis gemaakt. Zij
waren overlast met pakken en had
den ter hunner beschikking een wa
gen met slechts 72 plaatsen. Aan de
duitsche grens viel een spoorongeval
voor en in den donkeren nacht, met
al die belemmerende pakken, moes
ten zij van trein veranderen. Zon
der dien tegenslag reed hun wagen
reehstreeks op Budapest. In het bis
dom Brugge zijn nu nog 156 hon-
gaarsche kinderen gebleven.
Schilder Meissonier (1811-91)
wilde eens zijnen hovenier bedriegen,
die zeer ervaren was in de zaden-
kennis en dit omdat hij met tooneel-
speler Augier Emile gewed had, dat
hij den hovenier zoude beet nemen.
In tegenwoordigheid van Augier,
toonde hij dus aan den tuinman ge
droogde haring-eieren zeggende
Wat zaad is dat? De hovenier keek
en herkeek en na lang dralen: Pt
pus fluximus antwoordde hij. Dl:
pulpus is eene zeldzame plant der
keerkringenMeissonier loech in
zijnen baard. Hoe veel is er noodig
om te kiemen en uit te komen vroeg
hij verder. 14 dagenzegde be
slist de andere. Daarop werd er
overeengekomen dat Augier 14 dagen
later zoude terugkomen, om de nieu
we plantjes na te gaan. En 14 da
gen later, toen schilder en tooneel-
speler aan tafel zaten, kwam dé ho
venier beleefd zeggenZouden die
Heeren willen komen zien Ze gin
gen mede... de hovenier hief een gla-
zene klok op... en van uit den grond
staken eene dozijn haringen den kop
in de lucht
Poudre de rizvoor het haar,
was groote mode vóór eenige tiental
len jaren, bij sommige vrouwen, die
begeerden door een grijswordend
voorkomen, er gedaagd en ervaren
uit te zien.
In het oude Rome gebrüikte men
verguldende kleursels, en groene en
blauwe! Bij Ëgyptenaren en Ooster
lingen schilderde men het haar met
cihineesche inkte en rooswater en de
Jodinnen wierpen tusschen hun haar
gouden-poeder. Onder Karei IX in
Frankrijk was violetpoeder aan de
mode en onder Lodewijk XIII rost;
in de XVII" en XVIII" eeuw was het
