REUZEN EN REUZINNEN Handelsbank NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN ARME SUKKEL! WEET GE WAT de eerste Vlaamsche Bank boekt, 25 millioen Pr. Kapitaal 15 millioen Fr. Reserves MARTELAARS Beker Continental 53' Jaar. - Nummer 34. 35 Centiemen. Zaterdag 22 Oogst 1931 Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper (j. casier) ZONDAG 30 OOGST 1931 Groote iNTERNATIOrlAüE FOOTBAüü -mflTCH R.C.S. Brugge U.S. Bruay N. V. Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1. Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17. BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.' 253 Agentschappen en Kantoren in Oost- en West-Viaanderen en Brabant. ABONNEMENTPRIJS 1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 £r Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND: 28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen. BEHEER EN OPSTEL io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER Postcheckrekening 40.201 waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn van 14 tot 16 uur. AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst. Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG ten laatste ingezonden vioraen. Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den WOENSDAG avond. Htt lichaam van de reuzen is meestal van bordpapier of van wis sen gemaaktbovenop wordt dan een houten kop gezet; de handen zijn meestal ook van hout en de onderste ledematen zijn vervangen door die van één of meer dragers, die onder een langen rok verborgen loopen. Niet overal nochtans worden de reu zen gedragen. Somis troonen ze hoog op een wagen. Alleen te Leuven reed de heele familie te paard mee. Bepaald mooi zijn al die reuzen en reuzinnen zeker niet-, maar er zijn toch <- prachtmodellen onder. De schot nste zijn die van Antwerpen, Aalst, Wetteren, Tienen en Dëürne. De reuzen zijn op verschillende wijze toegetakeld. Zij zijn gekleed als held, als generaal, als ridder met helm en harnas, slagzweerd of knots en'schild. Te Duinkerken is 't een Turk, te Kortrijk is Manten met zijn klokhamer gewapend. Mijnheer draagt van 't fijnste linnen, onder een miooi fluweelen pak, Mevrouw een keurig geborduurd lijf niet kanten halskraag. Zij gaat. nooit uit zonder waaier of ruiker,, soms.met,de twee gelijk, en reticule. Ze. zijn gekleed naar de allerlaatste mode, maar verouderde mode, Hoe groot is .zoo een- reus wel? De, reus van Wetteren is 3.85 ,m. groot, i die van Dowaai £oo, maar m. en [die van Duinkerken 12. vqet. De j Nieuwpoortsche reus is dei,grootste, Ivan ''laanderen 80 voet. ,I).e lepef- fsche was er 17 en half. De reus van Veurne 8 m. Hun gewicht is, geluk kig voor de dragers, niet altijd even redig aan hun lengtede Mechelschè grootvader zou 100 en de Liersehe jreuzenman 75 kgr. wegén. Er zijn reuzen genoeg, die het met' één of twee dragers moéfén stellen. Maar voor den LeuVensche' Her- I - v', kuul- man en paard waren er 18" noodig, voor den Nieuwpoort- schen en voor Papa Reüs van Duin kerken twaalf. Wandelende en rijdende reuzen i, warén voorafgegaan van trommel en fluit en soms van een doedelzakspë^ i Ier.' Te Nieuwpoort, Duinkerken en Brugge werden trommel en fluit dóór violen vervangen. iDe reuzenpoppen wandelden zoo maar niet stijf en houterig door de straten. Neen, altijd hebben ze mee- j gehuppeld naar de maat yan het po pulaire lied. Nu en dan houden ze stil voor de woningen van de voor- i naamste ingezetenen en voeren er de 'Aojdigste passen uit. Maar de rij- '(lende reus op den wagen, draait en wendt zijn hoofd in alle richtingen. In gansch Vlaanderen, Fransch- Vlaanderen inbegrepen, dansten de reuskens naar de maat van 't bekende Reuzen lied: Al wie daar zegt: De Reus die komt, die liegen d'r om... 8a moeder stopt nu maar het vat De reuze is zat. Niet de reuzen waren zat, maar de dragers, die tijdens den langen ommegang, op soms stikheete ker misdagen, wat al te veel hun keel hadden ververschtEn 't spreek woord clan hij heeft den reus ge zien sprekende van Jemand die dronken is... van waar zou dat wel komen? Aanvankelijk w^ren de reuzen slechts ommegangsreuzen. Ze ver lieten maar hun verblijf om de pro cessie op "te luisteren. Weldra wer den ze ook te voorschijn gehaald,' wanneer de koning, hertog of graaf hun plechtige intrede deden. Ja, ten slotte waren ze bij alle volksvermaak aanwezig en kregen ze zelfs hun plaats in carnavalstoeten. Van per- sonnages uit een bijbelverhaal daal den ze af tot de nederigen, vernede renden graad van carnavalzot. De reuzen zijn geworden groote poppen, speelgoed van de massa. Onze reuzen hebben ook wel eens de behoefte gevoeld om elkander te bégroeten. De reuzen van De Panne trokken naar Veurne, die van Waver naar Nijvel en Tienèn. Sedert den oorlog kwamen de belgische in 1927 naar Brussel en vergaderden ze ook in grooten getalle te Cassel bij Reu ze-papa en Reuze-mama. Het reuzengeslacht heeft iets voor op ihet menschengesladhthet kan zwijgen: Vrouwen zoo goed als de mannen... En zoudt ge denken dat ook het goedaardige reuzengeslacht vijanden had. 't Waren-de ratten en muizen, die hun karkas stuk knaagden, 't was de scherpe tand des tijds die hen even min spaarde't was de mensch zelf Jozef II, -de koster van Weenen, Verbood hun optochten in 1786; de Fransche Republiek, de Sansculot ten hoopten de oude ommegangsbeel- den en wagens tot brandstapels op én deden ze in vlammen opgaan; de oorlog eindelijk verwoestte steden en dorpen-.Doch geen enkele van die machten was in staat het geslacht der reuzen uit té roeien. Jeugdiger en sterker dan ooit gaan ze nog steeds in' onze stoeten mee. Hoe diep ook de moderne bescha ving in onze geslachten mag door dringen, 'ons volk blijft nog steeds gehécht aan zijn verleden. En dat is verheugend. Want een volk, dat zijn _.verleden_ niet. verloochent, is een kerngezond volk. In veel plaatsen van Spanje vindt men ook Reuzen en Reuzinnen en daar onze provinciën met Spanje langen tijd vereenigd waren, heb ban! ze waarschijnlijk den zeiven oor sprong als de onze. Maar is nu die oorsprong Spaansch of Vlaamsch?... that is the question. ■■Naar «Onze Ommegangsreuzen door Dr. De Baere. Daarmee pakkèn de Nationalisten toch zoo graag uitmet hunne helden en hunne martelaars! Zij maken en scheppen er altijd maar nieuwe om degene te vervangen wier faam aan den gezichteinder begint te verduiste ren, en wier heldendaden door de ne velen der vergetelheid worden om huld. De eerste is Borms geweest, dé onovertrefbare supermartelaar. Hij heeft geheuld met den indringer en Belgie aan de Duitsehers willen ver- koopen. Hij ontving immers 21.100 goudfranken als jaarwedde om te midden der Vlamingen propaganda te maken ten bate van het duitsche Rijk. 21.100 goudfranken 's jaars! T Is nogal veel voor een idealist! Tracht eens de vraag op te lossen wie hij liefst zag Duitschland, Vlaan- dèren of zijn porte-monnaie Ja, Martelaars. Voor mij is de eenige martelaar in geheel die verraders zaak Borms's geldbeugel geweest, want het is een onloochenbaar feit dat de inkomsten waar van de on gekroonde Ko in het vrij e Belgie heeft genoten, de vergelijking niet kunnen doorstaan met degene welke hij oogstte in het aan Duitschland verknechte Vlaanderen. De Nationalisten hebben Borms en al de andere geldsnakkers die ten dienste van de Duitsehers hadden gestaan opgehemeld, door hunne schanddaden le verbloemen of te verduiken, en door hen te doen door gaan als zijnde ten onrechte gestraft. En zoo komt het dat de nationalisti sche hemel na den oorlog opeens met zulk een aantal heiligen bevolkt werd. Maar al die afgoden beginnen op hun voetstuk Je wankelen; Borms zelf sedert hij het gevang heeft ver laten verliest aan populariteit, en daarom moeten er nieuwe martelaars worden geschapendaarom ook wordt iedereen die opstaat tegen vader land, leger of Vorst «ipso facto met den zoo gegeerden titel vereerd. Het gaat zelfs zoo ver dat nationa- liste dagbladen als kandidat-marte- laar voorstellen, nen volksvertegen woordiger die zijne plaats van lee- raar verliet om in de Kamer te gaan zetelen. Wat moet die man toch Vlaanderen en 't vlaamsche volk gaarne zien om zich zoo op te offe ren! 't Is waar dat de 42.000 belgi sche frankskens welke hij daar op strijkt zijne wonden ietwat moeten heelen. Maar waarom al die martelaars? Omdat de leiders van het Vlaam sche Nationalisme hun volk willen bedriegen en misleiden; omdat deze opleiders de ziel van het vlaamsche volk kennen, omdat zij weten dat dit volk vatbaar is* voor medelijden, en langs dezen weg gemakkelijkst te pakken is; daarom hebben zij mar telaars noodig. 't Ware leerzaam van tijd tot tijd den sluier die hangt over de daden der Aktivisten (de voorvaders der huidige Nationalisten) wat op te heffen om de inzichten en doelein den van voorvaders en nakomelin gen aan het volk te leer en kennen, opdat Vlaanderen oordeelen kunne wat al die kerels verdienende mar telaarskroon of de schandpaal der verraders Volgens wij uit een lokaal weekblad vernemen, ging de prijsuitdeeling der stadsknechtenschool gepaard met anti- belgische uitingen vanwege een der on derwijzers die het heel verstandig had ge dacht het rood der driekleurige lintjes der prijsboeken af te rukken. Die dag die voor alle leerlingen na een jaar arbeid een dag van vreugde, en voor de ouders een dag van geluk moest zijn, werd door die krijgshaftige schoolmeester uitgekozen om voor een volle zaal zijn koene durf aan het licht te stellen. Arme sukkel't Is de eenige titel die ik voor U passend vind omdat die daad mij zoo kleingeestig, zoo laag, zoo ellen dig voorkomt. Arme sukkel Moest een jongen dat gedaan hebben men zou de schouders op trekken en er niet naar om zien; de jeugd is niet bij macht altijd de ware dracht van haar daden in te zien. Maar als men lijk gij aangesteld is om juist de jeugd de weg te toonen, niet alleen voor hoofdza kelijk naar de wetenschap, maar wel naar de levenswijsheid die is zelftucht en zelfbeheersching, dan is die daad onzeg- gelijk gemeen. Arme sukkel Geeft gij U geen reken schap van met gedacht welke zich ouders en kinderen van U zulten maken, van U, van Uwe partij, van Uwe opinie, maar bijzonderlijk van Uwe geschiktheid tot het opleiden der jeugd Ik sprak over uwe grap met den va der van een uwer studenten en die zegde mij Er zijn een soort beesten die geen rood kunnen zien zonder er op te vliegen maar dat men dat nu tegenkome bij een man die zoo lang reeds zijn broek heeft versleten op de schoolbanken, dat gaat mijn verstand te boven Ziedaar hoe men over uwe daad oor deelt in Yperzijt gij er tevreden mee? Of hadt gij gedacht dat men u om uwe heldhaftigheid een standbeeld zou op richten Zooals men den boom schat naar zijne vruchten zoo schat men de man naar zijne daden, en uwe daad heeft voor gevolg dat leerlingen zoowel als ouders u nog weinig kunnen geschikt vinden tot het opleiden der jeugd. Of zoekt gij misschien omdat het Westland eene inschrijvingslijst zoude kunnen openen te uwen voordeele C. S. Y. K. V. B. te 3 1/2 uur op het Ypersch Stadium (terrein C. S. Y.) voor den tusschen Algemeene Inkomprijs 5 fr. 3 fr. voorde kinders beneden de 14 jaar. In 't rood Varmlij» bij de Soviets, bestond de werkweek van 5 dagen, met onafgebroken werk; na 5 dagen werken genoot de werkman een rust dag, maar zoodanig dat ieder dag een deel der werkkrachten rustten en dat nooit geen algemeene vrije dag voorkwam. Nu heeft men wederom de algemeene vrije dag ingevoerd. Velen zelfs' zijn genegen voor het herinvoeren van de week met zeven dagen, als de vrije dag niet valt op Vrijdag, Zaterdag of Zondag: De Vi'ijdag immers is de godsdienstige rustdag der Mahomedanen, de Za terdag deze der Joden en de Zondag déze der Christenen. Einde Juli zijn uit Brugge, om niet meer terug te komen, 73 hon- gaarsche .kinderen vertrokken en hebben slechte reis gemaakt. Zij waren overlast met pakken en had den ter hunner beschikking een wa gen met slechts 72 plaatsen. Aan de duitsche grens viel een spoorongeval voor en in den donkeren nacht, met al die belemmerende pakken, moes ten zij van trein veranderen. Zon der dien tegenslag reed hun wagen reehstreeks op Budapest. In het bis dom Brugge zijn nu nog 156 hon- gaarsche kinderen gebleven. Schilder Meissonier (1811-91) wilde eens zijnen hovenier bedriegen, die zeer ervaren was in de zaden- kennis en dit omdat hij met tooneel- speler Augier Emile gewed had, dat hij den hovenier zoude beet nemen. In tegenwoordigheid van Augier, toonde hij dus aan den tuinman ge droogde haring-eieren zeggende Wat zaad is dat? De hovenier keek en herkeek en na lang dralen: Pt pus fluximus antwoordde hij. Dl: pulpus is eene zeldzame plant der keerkringenMeissonier loech in zijnen baard. Hoe veel is er noodig om te kiemen en uit te komen vroeg hij verder. 14 dagenzegde be slist de andere. Daarop werd er overeengekomen dat Augier 14 dagen later zoude terugkomen, om de nieu we plantjes na te gaan. En 14 da gen later, toen schilder en tooneel- speler aan tafel zaten, kwam dé ho venier beleefd zeggenZouden die Heeren willen komen zien Ze gin gen mede... de hovenier hief een gla- zene klok op... en van uit den grond staken eene dozijn haringen den kop in de lucht Poudre de rizvoor het haar, was groote mode vóór eenige tiental len jaren, bij sommige vrouwen, die begeerden door een grijswordend voorkomen, er gedaagd en ervaren uit te zien. In het oude Rome gebrüikte men verguldende kleursels, en groene en blauwe! Bij Ëgyptenaren en Ooster lingen schilderde men het haar met cihineesche inkte en rooswater en de Jodinnen wierpen tusschen hun haar gouden-poeder. Onder Karei IX in Frankrijk was violetpoeder aan de mode en onder Lodewijk XIII rost; in de XVII" en XVIII" eeuw was het

HISTORISCHE KRANTEN

Het Ypersche Volk (1910-1915, 1927-32) | 1931 | | pagina 1