Handelsbank
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
(luido Gezelle
en de Nationalisten
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
25 millioen Fr. Kapitaal
15 millioen Fr. Reserves
53' Jaar. - Nummer 35. 35 Centiemen. Zaterdag 29 Oogst 1931
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
Het vijfjarig plan
in Rusland
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Bijhuizen ANTWERPEN, Lange Nieuwstraat, 17.
BRUSSEL, Wetstraat, 84, enz.!
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casier)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van;14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden -women.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
De Nationalisten hebben dikwijls
beweerd dat Guido Gezelle Groot-
Nederlander is geweest, en nooit
niets voor Belgie heeft gevoeld. Dit
hebben zij gepoogd te bewijzen om
dat zij gaarne iedereen langs hunnen
kant hebben en niet kunnen verstaan
dat er vlaamsche voormannen zijn
die geen Nationalist zijn; omdat zij
gaarne de menschen toeroepen: Zie
onze grootste dichter die een geeste
lijke was, was het ook! omdat zij
gaarne iederöan volgen die Van hun
ne meening is, maar niemand kun
nen lijden die hun gedacht niet deelt;
omdat zij, ten laatste, iets te kort
hebben in hunne beweging: de gees
telijkheid, en dat zij bewust zijn dat
dit bij ons godsdienstige vlaamsche
volk een geweldige leemte daarstelt.
Voor al die redenen hebben zij ge
poogd van Guido Gezelle een Vlaam
sche Nationalist te maken.
Meermalen rëeds werd die legende
den kop ingedrukt; ter inzicht van
onze lezers willen wij nog eens be-
toogen dat de eenvoudige West-
Vlaamsche priester Belg was van
hart en ziel, met volgend gedicht van
hem aan te halen:
DE BELG IN 1848
O Belgie! duurbaer Vaderland!
Hoe fel de woeste baren klotsen,
En werpen menig schip op strand,
Gij staet ontwrikbaer als de rotsen.
De donder loeit alom en slaet Kuropa's
[kroonen
Van 't hoogste van haer gloor, in diepste
[van haer doem,
Gij, Belgie, praelt alleen op neergeschokte
[troonen met onverslensb'ren roem.
Het volk, het diep verblinde volk!
Wil alle dwingelandij verpletten;
't Wil niet meer bukken voor den dolk,
Van Koningen en stalen wetten;
't Wil vrij zijn, 't rukt zich los... 't schroot
[plengt het bloed bij stroomen,
Uit menig zuivre borst; 't velt duizenden ter
[neer
En 't volk eilaas! na al zijn valsche vrijheids»
[droomen,
Prangt zich in ketens neer.
Maar Belgie heeft zjn troon bewaerd,
Toen list en snoodheid hem besprongen;
Zijn helden staen er rond geschaerd;
Als dapp're leeuwen rond hun jongen
Koen, moedig, onversaegd, door eendragt
[nauw verbonden;
Zij duchten geen gespuis, hun bloed staet
[reeds te pand.
De troonbestormer ras, wordt door den leeuw
[verslonden
Voor u, o Vaderland!
O, Gij, wiens weergalooze magt,
Verstrooit de forsche staetsorkanen
En spot met die het regt verkracht,
Om valsche vrijheid 't spoor te banen.
Geduchte groot God! uit streng beproefde
[velden,
Stijg uwen naem ter eer de zuiv're wierook
[brand...
Versterkt dan 't leeuwen kroost, behoud den
[moed der helden;
Bewaer ons Vaderland!
Laat de nationaliste dagbladen dit
maar eens overdrukken
Sedert geruimen tijd stelt de Eco
nomische wereld al haar aandacht
op Rusland! Bolchevistisch Rusland,
vóór een tiental jaar, bijna den on
dergang nabij door hongersnood, is
plots door Stalin gered geworden!
Althans in den schijn! Dit door het
«Vijfjarig» economisch plan, dat
thans half uitgevoerd is en reeds een
fiasco van belang daarstelt! Van Rus
land, dat geheimzinnig land met zijn
meer dan honderd millioen inwoners,
met zijn razenden haat tegen al wat
maar godsdienst genoemd wordt,
weet men veel te spreken op onze da
gen. En toch gaat het er zoo geheim
zinnig! De berichten moeten om zoo
te zeggen ingesmokkeld worden en
vooral wanneer het kerkvervol
ging aangaat worden de berichten
dan nog grootendeels door de Bolche-
vistische Russen vervalscht en ver
anderd en zelfs geloochenstraft
Doch heden willen we het alleen
hebben van het Vijf-jaren-plan
waarvan de uitwerksels tot op he
den volgens Stalin, niet beant
woorden aan het uitgedacht en voor
opgesteld plan en meer geneigd zijn
op een flater uit te komen, dan op
een redmiddel van Rusland! In alle
g'sVal is het plan op zijn eigen een
vernuftig iets dat door de eerste de
beste niet zou kunnen verwezenlijkt
worden! Iedereen herinnert zich de
dumping van vlas, haver en graan
door Rusland veroorzaakt op de Eu-
ropeesche markten! Dumping is
imimers niets anders dan onder den
prijs verkoopen! Om het kwijt te
zijn
Het Vijfjaren plan had kans tot
slagen doch na de rede van Stalin is
er voor de wereld een heel ander ge
zichtsbeeld gatooverd! Uit Amerika
waren de beste ingenieurs aangewor
ven ten koste van de fabelachtigste
sommenIn 1930 kwamen er 500
nieuwe fabrieken tot stand. Het pe
trol-plan is drie maal grooter, t. t.
z. de opbrengst, dan in 1913! De
voortbrengst van het ruw ijzer is
merkelijk verhoogd. Men heeft imr
mers tot doel Rusland volledig te in-
dustrialiseeren, wat het ook moge
kosten, en alles in hooge mate voort
brengen, opdat Rusland weldra heer
en meester zou zijn op dat gebied!
Het grootste gevaar voor het plan is
evenwel de waardevermindering van
het russisch geld. Daarbij zal het
russische volk nog twee jaar de noo-
dige offers kunnen brengen? Want,
ge moet weten, ofschoon ze onder de
markt verkoopen, lijden ze in eigen
land hongersnood!
Hoe is dat plan nu eigenlijk tot
stand g'ekomen en verder uitge
groeid? Na de revolutie van 1917 die
in dat groot land uitbrak, werden al
de groote eigendommen van bij zon
deren verbeurd verklaard en als
eigendom van den staat aanzienMen
ging nog verder: handel en nijver
heid mochten niet meer door parti-
kulieren en maatschappijen uitgeoe
fend wordenDe staat zou zich daar
mede wel moeienHet gevolg was dat
de staat volstrekt niet genoeg kon
voortbrengen en een nog grooter
ramp in het vooruitzicht kwam!
Daarop werd het partikulier initia
tief gedeeltelijk weer toegelaten
doch weldra zag men in dat dit ook
niet voldoende was. Het volk bleef
even arm en de nood werd niet ver
minderd.
Iets nieuws werd er uitgedacht!
Het «Vijf-jaren-plan
Stalin had ingezien dat er met de
kollosale natuurrijkdommen in Rus
land iets te verwezenlijken viel. Al
les moest zoodanig worden uitgebaat
dat het nog zooveel als vroeger zou
opbrengen, want tot nu toe had men
in Rusland nog geen verstand gehad
van handel en nijverheid! De fabrie
ken moesten uit den grond rijzen!
Rusland moest den wenk verstaan
en wat lijden verdragen kunnen! Al
les werd in het plan voorzien: door
eig'en kapitaal, want 'er was geen
land dat eenigzins geneigd was om
groote kapitalen aan Rusland te lee-
nendit nog eens door de geheim
zinnigheid die er nog steeds rond
en in dit land heersoht; Stalin ver
klaarde niet hoogmoedIn deze vijf
jaar moet Rusland den weg afleggen
die Europa in de laatste anderhalve
eeuw heeft afgelegdWij moeten
den verloren tijd inhalen. De russi
sche boer moet de techniek der mo
derne industrie overmeesteren om
aan de andere landen te gelijken!
Het spreekt van zelf, dat, van een
land, dat zoo iets zegt een geweldige
inspanning wordt gevraagd, vooral
van Rusland dat zulk een achterlijk
land is! Weet re ten ander hoeveel
de kosten van fdit plan worden be
raamd? Op 1701 milliard Roebel voor
nijverheid en feor landbouw!!! En
hooger zegden we dat er op geen bui-
tenlandsch kapitaal hoeft gierekencl
Hoe gaat men dan in Rusland te
werk? Ten kostte van onmenschelijke
offers! Verpletterende belastingen;
wegdrijven van de groote boeren van
hun hofstedenkleine dagloonen voor
lange uren werk; enz...
Er moet dus waarlijk een ijzeren
hand op het arme volk van Rusland
drukken om zulke lijdzaamheid vast
te stellen! Men gaat zoo ver thans
de juweelen van den vermoorden
Tsaar te koop aan te bieden, al om
geld te maken voor het reuzenplan!
Dan hebben We de Dumping daar
Rusland volstrekt geld moet kunnen
ontvangen van hetgeen het heeft
voortgebracht, om verder het plan
uit te werken.
Wie weet hoeveel het reeds door die
Dumping heeft verlorenEn zou
daar de eerste oorzaak niet liggen
van mislukking van het plan, nu
vooral dat er een overproductie is op
de wereld en in alle takken van de
nijverheid? Moest Rusland met dat
plan gereed geweest zijn in het jaar
1923 of 1924 dan zou het er misschien
wel bovenop geweest zijn! Nu is het
te laat!
Toch schijnt men in Rusland daar
geen rekening mede te houden en wil
men met koppigheid voortwerken.
We vragen ons af,, indien dit plan
in den zelfden zin als nu met de dum
ping en de overproductie of voort
brengst, voort uitgevoerd wordt, wat
er wel de gevolgen van zullen zijn?
Niemand kan bepalen en voorzien
wat er daardoor in de overige Euro-
peesche landen zal gebeuren! Ten
ware Rusland zelf viel als slachtoffer
en een eigen graf dolf! T.B.
De V. S. van Amerika waren en-
gelsch grondgebied en scheurden zich
af van het moederland, vóór 150 jaar.
In den oorlog, dien zij tegen England
voerden, werden zij geholpen door
Franschen, aangevoerd door Lafay
ette. Den 1 October, met twee krui
sers de Colbert en de Duques-
ne vertrekt uit Fraknrijk een zen-
dingsploeg, waarvan marschalk Pe-
tain de leiding neemt, om in Ameri
ka de ISO" verjaardag te gaan vie
ren van de zegepraal, te Yorktown
behaald door Lafayette.
Te Parijs, in de hoven van de
Louvre staat een bronzen standbeeld
van Lafayette, daar opgericht met
de penningen, eertijds ingezameld
bij de amerikaansohe schooljeugd.
Een wiel, dat los en snel draait,
zal in het zelfde plan voortdraaien,
waarin het in gang gesteken is. Ver
beeld u een wagen steunende op twee
wielen, achter elkander loopende ge
lijk in den velo, en hebbende binnen
de kas een zwaar wiel, dat los uraait
in de richting der buitenwielen, als
de wagen door den wind of door ie
mand die op of uitstapt hek 't zij
links, 't zij rechts, het binnenv iel,
dat men stabilisator noemt zal den
wagen wederom recht brengen... dus
kan hij niet vallen, zelfs als hij stil
staat. Zulk een stabilisator, zijnde
een groot zwaar wiel, dat 1350 toe
ren doet in de minuut, werd te Phi
ladelphia aangebracht in een klein
oorlogsschip; dit om te bekomen dat
het schip recht blijve en niet helle,
als de baren van onstuimige zee het
vaartuig links of rechts bestormen.
Den 30 Juli 1.1. is Entile Van
ITeurck gestorven, een antwerpsche
geleerde, die o. m. een boek schreef
nopens de Bedevaart-vaantjes, d.
z. die driehoekige papieren vlagjes,
die men te Dadizeele, te Hal, te
Scherpenheuvel aan de bedevaarders
overhandigt. Hij had ook een boek
geschreven waarvan de titel is:
Godsdienstige prentjes uit het Ant
werpsche
De Croup wordt genezen door een
tegenvergift serum getrokken
uit peerdenbloed. Een peerd geeft
per jaar serum genoeg om 1000 kin
deren in te sputten.
Een New-Yorker reizende in de
Rotsbergen van Westlijk Amerika,
zegde aan een bergbewoner: Ge zijt
verzot op uwe bergen? Ja wel,
menheer, want 't waren mijne voor
ouders die ze miekenDaarop
hernam de New-Yorker: «Kent ge
de doode zee?» «Zekerlijk.
Hewel, maak er geen mare Van,
maar 't was mijn grootvader die ze
doodschoot
Men zegt dat England het rijkste
keizerrijk is van de wereld en nog-
thans zijne nijverheid kwijnt weg,
zijn koophandel slabbakt en zijne
koopwaardij schepen verkeeren in ne
telachtigen toestand. En waarom dit
alles
De Socialen zouden alles verbeterd
hebben en sedert zij aan het bewind
staan is alles nog veel verslecht. Het
leven is nu in England de helft goed-
kooper dan in 1920 en het verleende
steungeld is verdubbeld. Daarbij
werd veel bedrog gepleegd en velen
trekken steungeld ten onrechte.
*4
Hier hebben wij de week ten voor-
deele van het verkeer op openbare
wegen, de week ten voordeele van
't Rood Kruis e. m.in Canada werd
eene week besteed voor het belcam-
pen van 't Blasphemeeren. In de ker
ken, sermoenen; in de kranten,
moedvolle artikels; overal, tot op de
autos, in-oog-springende plakbrie
ven, met de melding: Waarom vloekt
ge?
De beginnende kerkvervolging in
Spanje zette haar spel in met aanval
len tegen de Jesuiten, hierom: Om
dat de Jesuiten in Madrid kosteloos
onderwijs verschaften aan 5000
werklieden en aan ontelbare werk-
lieden-kindersomdat zij in de volks
wijken der hoofdstad meer dan 100
duizend kostelooze maaltijden uit
deelden; omdat zij te Burgos en te
Bilboa goedkoope woonsten bouwden
voor den werkmanomdat zij 300
kinderen kosteloos onderwezen in
Charmartin de la Rosa, 400 in Val-
ladolid, 500 in Valencia, 50.000 in
Barcelona en omstreken; omdat zij
Perez-del-Pulgar vormden, een we-
reldberoemden electro -rrjakanieker
omdat hunne vermaarde paters Ju-
jiula en Palmès, vermaarde leeraars
zijn in de hoogscholen van Deusto
en Camillas; omdat hunne aardbe-
vingswacht (observatoire sismique)
van Tortosa wereldberoemd is, als
ook zijn bestuurder Pater Navarro;
omdat Pater Garcia Viellada aanzien
wordt als de beste geschiedschrijver
in Spanje, enz...
Ieder schip, dat naar Amerika
vaarde of er van weerkeerde, peilde
twee maal de zee, dat is, men liet
een gewichte zakken tot op den zee
bodem en de diepten die men besta-
tigde werden kenbaar gemaakt aan
eene maatschappij, die zlich bezig
houdt met de zeebodems-beschrij
ving. Daarvoor had men een ko
peren-draad noodig van ongeveer
5000 meters lengte. Nu zullen de
zaken vereenvoudigd worden: Een
hamer van 50 kilos slaat op den sta
len bodem van 't schip. Dat geruchte
verspreidt zich in 't water, met eene
snelheid van 1440 meters in de se
conde; de kfankstralen, die de zee
bodem bereiken, worden weerkaatst,
komen terug naar 't schip en worden
er opgevangen door twee bijzondere
microphonen, d. i. klein-gerucht-op-
vangers. De tijd noodig voor eene
