Handelsbank
WERKEN
NA OPSLORPING VAN ANDERE BANKEN
WEET GE WAT
de eerste Vlaamsche Bank
boekt,
40 millioen Frank
Kapitaal en Reserven
l
53'Jaar. - Nummer 49.
35 Centiemen
Zaterdag 5 December 1931.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
De Gezinsvergoedingen
en de Groote Gezinnen
N. V.
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg,
BANK BEURS WISSEL
i)ct ^pcrocljc
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 ff.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND:
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
(j. casikr)
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Met te veel gezxvans van woorden
en te weinig kracht van daden zij n
onze dagen steeds vervuld.
Ja! Woorden mogen er zijn, dat
geven wij toe; maar werken moeten
wij zien.
Woorden wekken, voorbeelden
I trekken, zegt de zin van vlaamsche
werkelijkheid.
Dit wil ik U zeggen, broeders, op
dat gij niet den tijd van werken, dien
gij nu beleeft, laat henengaan als
't water van een vlied.
Gij leeft op dezen tijd, den tijd
van werken.
Gedachten moeten er zijn: leiden
de, krachtige gedachten, die uw wer
ken steunen net zooals 't geraamte
zenuwen en spieren steunt.
De gedachte is de groote hef
boom van het menschelijk streven
Gedachten moet gij hebbenrotse-
vast, onwrichtbaar moeten ze zijn.
De waarheid moeten wij zien. Wij
hebben haar: wij zijn katholiek: Wij
willen het zijn in woord en daad, ten
volle heel en al
De waarheid glanst als de zon in
't firmament.
Leert zien, en leert uw katholiek
I zijn kennen.
Gedachten moeten er zijn...
Waar zijn de werken?...
Droomt niet in dorre beschouwing
alleen, en houdt U niet bijOch,
dat zou zoo moeten zij nof Hoe
jammer toch
Slaapt niet, ingedommeld door 't
zoete stemgevezel, dat zachtzoetig
vleit.
Staat niet met strakke oogen in de
lucht te staren, onthutst door 't wild
geweld van een hartroerend verwijt,
dat uw gemoed voor slechts een
oogenblik de waarheid ontbolsterd
grijpen doet.
Werken moeit ge; slapen moogt ge
niet; droomen zult ge niet.
Aan 't werk
Wat doen?...
Uw werk ligt voor de hand.
Paus Pius IX, glorievol regeerend,
gaf de richting in zijn wereldbrief.
Ds katholieke Aktie eischt uw
krachten op.
Waarom dan talmen?
Of leeft ge liever toch het leventje
van 't luilekkerland uwer droomen?
Dan zijt gij niet de mannen van
den dag, de mannen die opstaan moe
ten en strijden zullen den gjoeden
strijd, geleid door hooger hand,
de mannen ingelijfd in 't vreedzaam
heir der strijdende Christi Kerk.
Weest de mannen van den dag, de
mannen van de katholieke actie.
Sluit allen aan, Broeders, bij de
katholieke aktie, uw aktie, uw werk.
Op U wachten uw priesters; zij
steunen op U om 't groote leeken-
apostolaat onder kerkelijke leiding
verder, verder uit te breiden.
De kinderen van de duisternis zijn
slimmer dan de kinderen van het
licht.
Leert van hen uw les en sluit U
aan bij 't heir dat strijdt alleen voor
orde en vrede.
Allen gij, Broeders, Katholieken,
*ie gij ook zijt, wjat stand of staat
gij ook bekleedt, werkt gij mat hand
°f geest, wie gij ook zijt, vereenigt
U en vorm de schaar der katholieke
oktie-mannen. Weestallen katholieke
^erkers.
De vijand daagt reeds lange ophij
wil U overrompelenhij dreigt U in
't bezit der waarheid.
Vereenigt U! Staat pal en perk!
Weest werkers van dit uur.
Neen, geen woorden alleen, maar
krachtige daden erbij, ja! meer da
den dan woorden moeten er zijn.
Weest geen zoogezegde brave
Jannen, doch kranige kerels met
durf van den aanpakmet fris-
sohe onbevangenheid, met den moed
der konsekwentie, gevat in het kader
van een beweging, die gansch uw le
ven omvat.
De vijand schijnt maar sterk en
dreigt omdat gij zelf uw sterkte niet
ten toone stelt.
Galmt uw Credo uit: Ik geloof!...
Credo!... Ik belijd door de daad!...
Broeders, werken moeten wij!...
De kwestie der gezinsvergoedingen,
welke thans de aandacht der openba^
rë meaning gaande houdt is in hooge
mate belangwekkend voor de Groote
Gezinnen.
De Bond, die meer dan 150.000
dezer gezinnen groepeert, vertegen
woordigende te samen meer dan een
millioen Belgen, wenscht haar gevoe
len te doen kennen.
Het is vooral aan zijn tusschen-
komst te danken dat de wet van 4
Augustus 1930, met bijna algemeene
stemmen, door de leden van Kamer
en Senaat werd aangenomen.
Hij betwist niet dat, nieuw werk
altijd vatbaar is voor verbeteringen
en dat de praktijk de noodzakelijk
heid van zekere aanpassingsmaatre
gelen kan openbaren, doch, onder dit
voorbehoud, hecht hij het grootste
belang aan de volledige toepassing
van deze wet.
Het stelsel der gezinsvergoedingen
gaat uit van werkgevers die de lasten
er van uit eigen beweging op zich
namen en dan ook daarvoor de be
wondering en de erkentenis hunner
medeburgers terecht verwierven.
Zoodoende dienden de werkgevers
tevens de belangen van de nationale
nijverheid en die van de werklieden.
De uitbreiding der gezinsvergoe
dingen tot al de loontrekkenden
wordt ingegeven door dezelfde be
zorgdheid. Ver van schade te berok-
kennen aan de nijverheid, is zij deze
voordeelig door een onontbeerlijke
hulp te brengen aan de gezinnen die
de aanwerving van de werkzame be
volking der toekomst voorbereiden.
Zij zal, bovendien, de werkgevers,
die het stelsel vrijwillig aangenomen
hadden, beschermen tegen degenen
die weigerden ze na te volgen.
De wet van 4 Augustus 1930 heeft
trouwens, in de ruimste maat moge
lijk, de vrijheid der werkgevers ver
zekerd, door hun de keus en het vrij
beheer der compensatiekassen over
te laten.
Zoodoende hield zij de beheerkos-
ten in gematigde perken. Ook de kos
ten voor toezicht zullen verminderd
zijn doordat het toezicht over
al zal uitgeoefend worden door de
belanghebbenden zelf alsook door de
vrije instellingen welke de belangen
van de groote gezinnen verdedigen.
Men maakte ten onrechte gewag van
staatsinmenging.
Het voornaamste bezwaar, geop
perd tegen de wet is, dat zij aan de
Compensatiekassen niet toelaat aan
hun aangeslotenen de helft der boni
terug te betalen, die in zekere kassen
overblijven na betaling van de opge
legde minima-vergoedingendeze hal-
ve-boni moeten besteed worden, in
overeenstemming met den wil van
den \yetgever, hetzij om de eigenlijke
gezinsvergoedingen te vermeerderen,
hetzij om geboortetoelagen of andere
hulpmiddelen voor het gezin uit te
keeren, zooals de meeste compensa
tiekassen het reeds deden, voor het
ontstaan van de \vet.
Het vermogen om terugbetalingen
te doen, zou een betreurenswaardige
mededinging onder de werkgevers
verwekken; sommigen, onder hen
zouden minder hooge bijdragen moe
ten betalen dan hun collega's. Het
zou bij de Compensatiekassen aanlei
ding geven tot selectie der aangeslo
tenen ten einde het bedrag der terug
betalingen te verhoogen; wat ook de
werkgevers aanzetten zou de hoofden
van een groot gezin te werenzoodat
de instelling zich te slotte zou keeren
tegen de gezinnen die er de voor
naamste begunstigden van moeten
zijn.
Dit zijn juist de redenen welke de
werkgevers, eerste voorstanders van
de gezinsvergoedingen in Frankrijk
en in Belgie, er toe gebracht hebben
de compensatie uit te denken.
Zij die beweren dat de wet over
bodig was, vergissen zich voorzeker
om daarvan overtuigd te zijn vol
staat het de volgende feiten in over
weging te nemen
De vorderingen gemaakt in het
tijdsbestek van 1928 tot 1930, die
men meende als argument te kunnen
doen gelden, zijn zelf te danken aan
het in voege treden van de eerste wet
op de gezinsvergoedingen van 14
April 1928. Doch die wet was slechts
van kracht voor de aanbestedingen
van werken of leverigen voor reke
ning van de Openbare Besturen. Ook
waren de twee derden van de belang-
hebben nog zonder gezinsvergoedin
gen, op het inde van 1930.
De wet van 4 Augustus 1930, waar
van de inwerktreding trapsgewijze
op 1 Januari 1931 begon en die
slechts volledig toegepast zal worden
van af Januari 1932, zal een groote-
re draagwijdte hebben en meer doel
treffend zijn wat reeds blijkt uit het
feit dat het genot der gezinsvergoe
dingen zal uitgebreid worden tot on
dernemingen die 1.305.000 werkne
mers groepeeren, met ongeveer
1.900.000 kinderen.
Wegens de huidige krisis is onge
twijfeld aan allen voorzichtigheid
gebodendoch de bezuinigingen die
daarom te verwezenlijken zijn, mo
gen de geldmiddelen niet treffen die
onontbeerlijk zijn voor het leven van
de kinderen en de jongelingschap
welke de levensreserve van het Land
zijn. Men zou de toekomst prijsgeven
om aan momenteele moeilijkheden te
ontsnappen. Veel andera bezuinigin
gen kunnen gedaan en veel andere
pogingen moeten beproefd worden
alvorens de gezinsvergoedingen, die
het brood der kinderen zijn, aan te
raken.
Men ver.lieze truowens niet uit het
oog dat de gezinsvergoedingen slechts
1,50 of 2 van de loonen kosten en
dat zij, juist in de krisistijden, de
noodige aanpassingen der loonen ver
gemakkelijken; zij laten ook toe langs
de eene zijde terug te vinden wat men
langs de andere opoffert.
Dat brachten onlangs nog herin
nering de heeren Bonvoisin en Maig-
nan, twee der voornaamste bevorde
raars van de gezinsvergoedingen in
Frankrijk, in een werk dat zij aan
die zaak gewijd hebben: een der ver
diensten, en niet de minste, van het
stelsel der gezinsvergoedingen zal
zijn, zonder overdratven vermeerde
ring der productielasten, een betere
verdeeling van de beschikbare geld
middelen onder de arbeiders te heb
ben tot stand gebracht.
De belgische werkgevers zullen
gaarne, wij betwijfelen het niet, het
hunne bijdragen om, in een geest van
nationale solidariteit en wijze be
dachtzaamheid, de toepassing te ver
gemakkelijken van een wet, de recht
vaardigst 2 en de weldadigste onder
allen, waarvan de gelukkige gevol
gen zullen ten goede komen zoo aan de
belgische nijverheid als aan de gan-
sche natie.
Voor het Centraal Comiteit van den
Bond der Groote Gezinnen in Belgie:
De Voorzitter.
In 't Koninkrijk Siam, worden de
witte olifanten met veel eerbied be
handeld, omdat het volk aanneemt
dat de ziel van een vroegeren vorst
of koning er in schuilt. De gelukki
ge jager, die een witten olifant ont
dekt, ontvangt als belooning een zil
veren kroon, belangerijke landerij
en en moet zijn leven lang geen be
lastingen betalen. Uitgelezene solda
ten vangen het heilig dier en met
veel eerbied brengen en bewaren het
in gebouwen, die ware paleizen zijn
in plaats van stallen. Iedier witte
olifant draagt een prinselijken
naam; zijn slagtanden worden opge
smukt met gouden ringen; zijn rug
is overdekt met fluweelen sluiers,
doorstekt met gouden draden en tien
dienstknechten zorgen voor zijn on
derhoud. Nooit zal de Koning zulk
een olifant als lastdier gebruiken,
omdat mogelijks een verhevener
prins dan hij het beest bewoont
OlifaN is ook de naam van jacht
en krijgshoorns. Te Aken bewaart
men den olifaw of krijgshoorn van
Karel-den-Grooten, dien men gevon
den heeft in 's Keizers graf en te
St Hubert vereert men nevens de
stool van den apostel der Ardennen,
zijn olifan of jachthoorn.
Wie gebeten was van een razen-
den hond en die bedevaarde naar St
Hubert onderging de volgende be
handeling: Eene kleine snede werd
hem toegebracht in het voorhoofd,
en in de wonde plaatste de almoeze-
nier een vezeltje van de stool des Hei
ligen. Gedurende negen dagen moes-
te- de bedëvaarder opgelegde ver
stervingen doen en een band van
zwart goed dragen op de wonde en
rond het hoofd. Bij het wegnemen
van den band was het voorhoofd
reeds totaal genezen en nooit heeft
men een geval aangestipt van een
bedevaarder, die na deze behande
ling, razend geworden is.
Sedert zes maanden is er oorlog
tusschen Chineezen en Thibetbewo-
ners. Deze laatste waren in burger
oorlog; een der partijen riep China
ter hulp, en als China in vollen gang
was, de tw7ee partijen mieken vrede
en vielen samen den helper aan... net
als hier, man en vrouw, die aan het
vechten zijn, samen op den policie-
agent vallen, gekomen om ze te schei
den.
De oorlog ontspint op hoogvlak
ten, 2 tot 3000 meters gelegen boven
den zeespiegel. Daar is het bij tijden
zeer koud of zeer warm, en zoodanig
warm, dat ieder soldaat nevens zijn
geweer, gewapend is met een zonne
scherm.
Te Salonika (zeestad die eertijds
toebehoorde aan het europeaansch
Turkeye en nu aan Griekenland) is
een monsterachtig kind geboren,
hebbende maar een oog te midden
het voorhoofd. Deze oog heeft twee
zientjes (pupilles).
In de oude tijden sprak men van
fabelachtige reuzen, die maar een
oog hadden, zooals dit kind, en die
m.en cyclopen noemde. Men vertelde
dat ze als smids woonden in den Et-
na, vuurberg in Sicilië gelegen. Men
schreef hun ook reuzachtige werken
toe en ieder reuzachtig werk noemde
men cyclopitisch, onder meer de Py-
ramiden van Egypte-land.
Een cyclopitisch werk, weinig ge
kend, is den onderbouw, waarop den
westkant steunt van den grooten
tempel te Baalbek, in Syrië.
Dat deel van het gebouw noemt
men Trylithon of de drielage en is
samengesteld van drie lagen steen
en ieder steen is 20 meters lang, 4
tot 5 hoog en even breed. Zoo dat die
muur van drie lagen 14 meters hoog
is. De overige deelen van den tempel,
zooals men het zien kan aan eenige
kolonnen, die nu nog rechtstaan, wa
ren, eveneens van reuzachtige afme
tingen en de vermaarde reiziger Pier
re Loti, die die puinen bezocht,
schreef er van't Is onverstaan-
253 Agentschappen en Kantoren
in Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.
Agentschappen te leper, Poperinge, Nieuwpoort, Komen, Wervik,
Wijtschate, West-Nieuwkerke, Proven.
Kantoren fe Alveringem, Beselare, Beveren-IJzer, Krombeke, Geluveld,
Kemmel, Leysele, Loo, Merkem, Passchendale, Pervijze, Poelkapelle,
Stavele, Vlamertinge, Westouter, Westvleteren, enz.