WEET GE WAT
Ypersche Kroniek
De verwarming
voorheen en nu
Zondagrust.
1MB
Hoe verdedigden onze voorouders
zich tegen de koude?
We moeten 2eggen dat ze het slecht
dedenDé verwarming was niet doel
matig gencsg en onze voorouders le
den koude! Ze hadden groote open
schouwen. De warme lucht ging te
rug buiten en de koude lucht kwam
binnen in groote hoeveelheid.
Tot in de XIC eeuw werd er slechts
hout verbrand. Toen echter werd er
aanvang gemaakt met het gebruik
van turf, om de huizen heet te sto
ken. In-het land van Luik werd die
brandstof reeds gebruikt van in de
XIV" eeuw. Tijdens da regeering van
■Lodewijk XIII werden er te Parijs,
brandstof bollen verkocht, die, vol
gens de getuigenis van dien tijd, zeer
goed branddan. Die boulets wa
ren gemaakt van eene mengeling
turf, zaagmeel en geplette kolen.
'Toch bracht die brandstof de warm
te niet. Da vertrekken waren, te dien
tijd, te slecht gesloten, om de warm
te binnen te houden. Rijken en ar
men kloegen van het weder an de
koning zelf kon zich niet verwarmd
krijgen.
Eerst rond het einde der XVIIP
ee,uw werden doalmatige schouwen
aangebracht, en stoven vervaardigd
naar het voorbeeld der kachels, ge
bruikt door de inwoners van het kou
de Noorden. Door reizigers werden
tfie stoven hier bekend. Dan kwam
gpk de verwarming dbor steenkool in
vollen zwang. Toch moesten er, te
gen die brandstof, nog vooroordee-
len overwonnen worden. Er werd
verteld, dat de'uitwaseming der ko
len nadeelig was voor de schoonheid
der vrouwen en schadelijk voor de
openbare gtezöndheid. Eindelijk heb
ben onze ingenieurs middel gevon
den, om al onze vertrekken gelijk
te verwannen en met regelmatige
warmte.
De Rdriieinen hadden die uitvin
ding reeds gedaan, is hun tijd, maar
hun geheim was met hen verdwenen.
Warm water, of stoom, geleid door
buizen, brengen de warmte in alle
vertrekken van de woning. Met de
laatste uitvindingen op gebied van
electriciteit, Komen we tot ae over
tuiging, dat het laatste woord op dit
gebied, bijlange nog niet is gezegd.
Er zal een dag komen we hebben
"ér' nu reeds bewijzen van dat met
ïveinig onkosten de huizen zullen ver
warmd worden door electriciteit.
Wie N^éèt Öf men, in de toekomst,
hetgene de Zon te veel geeft in den
Zomer, niet zal kunnen bewaren tot
in den Winter... Dan eerst zal de
koude, de groote vijand volkomen
verslagen zijn
Niettegenstaande den slependen
winter, is het zetduivelken niet ver-
vrozen en speelt nog perten
-* In het artikel Podium van voor
gaand nummer: Karel-de-Groote,
die Keizer werd in 814 lees:
Karel-de-Groote die Keizer werd
in 800 en te Aken stierf in 814.
Schieten met looze kardoezen, 't zij
met oorlogsgeiveqr, 't zij met revol
ver, kan gevaarlijk wezen, als men
van t,e djcht op een doel afvuurt. De
papieren prop der kardoes, op zeer
geringen afstand, kan bal maken en
deerlijk kwetsen. Dat heeft men nog
beproefd op dieren en zij werden zoo
deerlijk gesteld, dat men ze moest
afmaken.
Te Heule een meisje van 15 jaar,
die dezer dagen een revolver in han
den kreeg, geladen met looze kardoe
zen en die gebruikt wordt bij het af
richten, van policiehonden, heeft on
behendig het wapen gehanteerdhet
schot afgaande trof den kin en miek
er een zware wonde, zoo dat de on
voorzichtige moest naar Kortrijk ge
voerd worden, om een heelkundige
behandeling te ondergaan.
Stekkersdraad. Een artikel in de
Petit Marseillais beweert dat
het niet in den oorlog 1914-18 was,
dat men voor de eerste maal stekkers
draad gebruikte, als afweermiddel;
maar dat, vóór 35 jaar, zulke draad
gebezigd was in Arles, om een ro
zenperk te vrijwaren. Wat meel
is: Zulke draad werd reeds gebruikt
in den oorlog tusschen Japonië en
China in 1895 en 't was dan ook de
eerste maal, dat men sprak van loop
graven dicht van elkander voor
uitgeschoven. en van de grenaten,
die met de hand tegen elkan
der geworpen werden, van uit die
loopgraven. De grenaten van lon
ten voorzien en dewelke men aanste
ken moest, vindt men bij het begin
van het gebruik van Grieksch
vuur en buskruit; welhaast ver
dwenen ze als weinig doeltreffend en
in de chino-japaanschen oorlog, ver
schenen ze wederom, maar heel wat
verbeterd. In 1914-18 hadden ze het
toppunt bereikt van geweld en han
teering.
Stekkersdraad, nu in geheel dé
wereld gebruikt, werd vóór ongeveer
50 jaar, uitgevonden en in groote
hoeveelheid gemaakt, te Zweveghem,
bij Kortrijk.
Chineesche koddigheid of Chinoi
serie, dat is een belachelijk iets, dat
voorspruiten kan, uit eene te nauwe
toepassing van een niet-welgemaak-
te wet. En wat zeggen van de tegen
woordige chineesche Koddigheid, die
nu in 't Oosten afspeelt? Oorlog is
niet verklaard, want dat mag Japonië
noch China niet, omdat ze deel ma
ken van den Volkerenbond. Maar
men vecht er fel en goed en bij düi-
zende menschen, zoowel burgers als
soldaten, schieten er bij het leven in.
«H
Sedert 1892, was een gebouwtje,
gelegen in de buurt van Ephese,
staande op de plaats waar eertijds
zoude gestaan hebben de woonst van
apostel Joannes en in dewelke Maria,
de Moeder Gods ettelijke jaren zou
de verbleven hebben, eigendom der
Paters Lazaristen. Men noemde het
Panaghia Capoulli en was een bede
vaartoord geworden. In Mei 1.1.
stierf Mgr Poulin, de Missieoverste
der Lazaristen in Smyrna en ftskale
overheden legden hand op Panaghia.
Dit lokte een proces uit en opvolgen-
lijk twee tribunalen, in Eersten Aan
leg en in Beroep, hebben het recht
der Lazaristen erkend en Panaghia
werd weer aan den Missieoverste af
gestaan.
De Osservato/e Romano
nieuwsblad van het Vatikaan,
spreekt met veel lof van een sermoen
van den Kardinaal-Aartsbisschop
Faulhaber, uit Munich, die den oor
log medemiek. Omstraling van
krijgs-uniformen en krijgs-paraden
is van weinig telde oudé oorlogslie
deren mag men best in de museums
laten! het ontwapenen der verstan
den moet het krijgsontwapenen vóór
afgaan... en daarom moet er veel ge
beden worden, opdat het vredesge-
dacht de wereld door veld winne; de
vrede is een gave Gods; niet genoeg
de vrede te wenschen; wij moeten er
voor werken en bidden! -v
Zijn Excellencië Arsene Tuvquetil
iè bissehop genoemd van de noorder
lij ke streken van Canada, waar hij
reeds 30 jaar vertoeft. Zijn bisdom
beslaat honderd-duizenden vierkante
kilometers met 8000 inwoners... d. i.
veel malen de oppervlakte van Bel-
gie en de bevolking van ééne groote
vlaamsche parochie
Keizer Willem van Doorn is lij
dend en men werkt om hem te laten
verhuizen naar 't Zomerland, d. i.
zuidersehe warme streken, 't Schijnt
dat hij van keelkanker aangetast is.
Zijne zuster, de gewezen koningin
van Griekenland, is van de zelfde
kwaal gestorven, pas eenige weken
en zijn vader Frederic III, de twee
de der drie laatste düitsche keizers,
stierf er van ten jare 1888. Deze
heeft maar drie maanden geregeerd
-en als Willem I in 1888 ge-uitvaart
werd, veel prinsen kwamen naar de
begraving, onder meer de russisehe
Czarenwitch of kroonprins, die in
den laatsten oorlog onttroond werd
en om hals gebracht. Als de konink
lijke trein, met dezen kroonprins en
zijn gevolg, de duitsche grens over
helde, de Czarenwitch, zinspelende
op het feit dat de grijze duitsche kei
zer overleden was en zijn opvolger
keizer Frederic reeds stervende, zeg
de: Nous entrons dans l'empire des
morts wij stoomen het rijk der
dooden binnen!
De Apotheek van M. VAX RO-
BAEYS. Boterstraat. zal alleen open
zijn op Zondag 13 Maart 1932.
KERKELIJK NIEUWS
St MAARTEXS:
Geestelijke voordrachten. Als
voorbereiding tot den grooien Paasch-
plicht, zal in Sint Maartenskerk een dub
bele reeks Geestelijke Voordrachten ge
houden worden voor gansch de Iepersche
bevolking: Van Dinsdag 15 tot Vrijdag 18
Maart, 's avonds, om 6 uur, voor de vrou
wen en jonge dochters. Een boeiend on
derwerp zal behandeld worden:
Levensplicht en levensvreugde: 1. De
wet van 't geluk: 2. De hinderpalen; 3.
De hulpmiddelen: 4. De bekroning.
En 's avonds, om 8 uur, voor de man
nen en jongelingen. Hun plichten zullen
uiteengezet worden, in verband met
Het Huwelijksprobleem: 1. Als jonge
ling; 2. Als verloofde; 3. Als echtgenoot;
4. Als vader.
Die belangrijke sermoenen en geeste
lijke oefeningen mogen aanzien worden
als de jaarlijksche Retret voor ons chris
ten volk.
We twijfelen er niet aan of eiken avond,
op 15, 16, 17 en 18 Maart, zal de groote
Sint Maartenskerk tweemaal vol loopen:
om 6 uur en om 8 uur.
De predikant is er een van eerste ge
halte: Eerw. Pater Timotheus, capucien.
Maandag, Dinsdag en Woensdag,
in de vier parochiale kerken, ten 8 u.,
bereidirigsoefeningen der schoolkinde
ren tot de Paaschplicht.
Donderdag morgen Paaschcommu-
nie der kindéren.
St PIETERS:
Zondag 13, ten 8 y2 uv, gezongene
Mis voor Désiré Monnet-Catteeuw.
Vrijdag 18, feest van O. L. Vrouw
van Smerten. Ten 6 y2 u., gezongene
Mis voor de Leden der Conferentie,
levenden en afgestorvene!}.
Zaterdag 19, feest van den H. Jo
seph, patroon der Kerk, van Belgen-
land en van den goeden dood. Ten
6 p2 u., gezongene Mis.
SINT JOZEF'S KERK
DER E.E. P.P. KARMELIETEN
Negen Woensdagen van St Jozef.
Te 7 a uur, Solemneele Mis met
offrande voor een bijzonder wijk der
stad.
's Avonds te 6 uur, Oefeningen,
Sermoen over 't Familieleven: GOD
IN DE FAMILIE.
Dit jaar, meeft dan dc vorige jaren,
nog, zijn de menschen opgekomen,
om in onze' keVk de negen Woens
dagen te vieren ter eere van St Jozef.
De sermoenen over het familieleven
waren 'allerpraktiest en, werden er
harde waarheden gezegd dat is om
-ons Volk gezond te bobden in de
strenge, maar zuivere katholieke ze
denleer.
Moge St Jozef die waarheden doen
gedijen in de zielen en de fatniliën
zegenen.
Op 19 Maart vooral zullen de ge-
l.oovigen in. St Jozefskerk dien groo
ien patroon komen vereeren door een
H. Communie en Hem een bijzondere
gunst vragen.
Om 9 uur zeer plechtige Hoogmis,
door het zangkoor der Zusters Derde-
Ordelingen.
Om 5 uur zeer plechtig Lof, ge
zongen door het groot koor der Juf
frouwen. Daarna Sermoen door Z.F..P.
Leonardus, Prior te Gent.
ZIELMIS
Vrienden en Kennissen worden
vriendelijk verzocht de Zielmis të
willen bijwonen welke op Zondag 13
Maart, oin 11 y2 uren, in St Maar
tenskerk zal gelezen worden tot zie-
lelafenis van Mevr. Oscar DEPUYDT,
geboren Maria-Augusta Abeel.
STERFGEVAL
t Donderdag1 morgen, om 5 uren,
is godvruchtig alhier overleden Juf
vrouw Peene, de laatste overgeble
vene dochter van den Heer Peene,
boekhandelaar, het zoo gunstig ge
kend huis. een vijftigtal jaren geleden.
BEDANKING
De Familiën De Brouwer, Beckaert
en Ghvs, danken Vrienden en Kennis
sen voor de blijken van genegenheid
hun betoond tijdens het afsterven, en
voor huntie tegenwoordigheid op de
Begraving van hunne teerbeminde
Moeder, Schoonmoeder. Grootmoeder,
Zuster en Bloedverwante Vr. Alixe-
Celina BECKAERT, Wed. van Heer
Alfons-Julien De Brouwer.
WESTVLAAMSCHE
ELECTRICITEITSMAATSCHAPPIJ
Een Kon. Besluit van 23 Febr. 1932
verklaart dat het algemeen nut het
aanleggen cereischt van electrische
leidingen op private goederen in de
gemeenten. Wytschaete. Voormezee-
le. Zillebeke, Gheluvelt. Zantvoorde-
bij-Yper, Houthem-bij-Yper, Wulver-
ghem. Westnieuwkerke, Dranouter,
Loker, Westouter. Reninghelst. Kem-
mel. Dickebusch en Hollebeke.
9
9 9
BERICHT
Aan de melkverkoopers wordt hier
bij herinnerd dat het een strafbaar
misbruik is bij de karnemelk het
spoelwater van de boter te voegen.
Water mag slechts geduld worden in
de mate die noodig is voor het kar
nen, t.t.z. eene geringe hoeveelheid
koud of lauw water om de zure melk
op de gewenschte temperatuur voor
het behoorlijk karnen te brengen. Te
gen misbruik zal streng worden opge
treden. De wet maakt ook de voort-
verkoopers persoonlijk verantwoorde
lijk.
m
HARMONIE YPRIANA
Op Dinsdag 15 Maart, om 8 uren
zeer stipt, in de Feestzaal «Oud Yper»
GROOT CONCERT
opgeluisterd door de medewerking
van: Mejuffer Prick, Kunstzangeres;
Mijnheer Yalère Mayer, Kunstzanger,
beiden aan den Koninklijken Munt
schouwburg te Brussel; en van Mijn
heer Franz Wangermée, Cornet-solo
bij het Muziek der Gidsen.
De Eereleden die, bij misslag of
vergetelheid, geen uitnoodiging zou
den ontvangen hebben, worden vrien
delijk verzocht den Voorzitter op tijds
ervan te verwittigen.
Die wil eerlid worden begeve zich
bij den Voorzitter H. Aimé Gruwez,
Boterstraat, Xr 2.
Daar dit Concert uitsluitelijk aan
de léden van Ypriana wordt aange
boden, zal de controle streng aan den
ingang der zaal gehouden worden en
alwie geen lid is zal zich beslist den
toegang tot het feest geweigerd zien.
N. V. «YPERSCHE WEVERIJ»
Maatschappelijke Zetel Yper
De Heeren Aandeelhouders z.ijn
verzocht tegenwoordig te zijn op
de gewone Algemeene Vergadering
welke zal plaats hebben, den Maan
dag 14 Maart 1932, te 17 uur, in het
gasthof De Sultan te Yper.
DAGORDE
1. - Verslag van den Beheerraad
en van liet College der Commissaris
sen.
2. - Goedkeuring van de Balans en
van de Rekening van winsten en ver
liezen.
3. - Goedkeuring der werkzaamheid
der Heeren Beheerders en Commis
sarissen.
4. - Benoemingen door de standre-
gels voorzien.
Gelijkvormig de standregels, om op
de Algemeene Vergadering te mogen
tegenwoordig zijn, moeten de Heeren
Aandeelhouders, hunne titels neder-
leggen ten zetel van de Maatschappij
op de Bank van Kortrijk, Agentschap
Yper.
m
TRABOLSPEL
MATCHEN VOOR DEN BEKER
Woensdag laatst riepen de Scheids
rechters H.H. Noyez en Devos de
ploegen Bascule-Statie ten strijde,
ten lokale der eerstgenoemde maat
schappij.
Van weerszijden werd gespeeld on
der gewone leiding en met gewone
mannen.
De partij was min belangwekkend
en boeiend dan men het wel had ver
wacht van twee flinke ploegen, die
gelijk stonden in 't klassement en
waarvan één, de winnende, nog kon
aanspraak maken op het kampioen
schap. En de reden De Statie was in
nen slechten dag, de mannen gaven
niet wat ze konden en daarbij had
den veelal met onkans af te rekenen.
De Bascule integendeel was goed
op dreef, nam van den beginne nen
voorsprong om dezen regelmatig t«
vermeerderen en te eindigen met 25
punten tegen 14. Deze score is zeker
buiten eenieders verwachting.
Woensdag trekt Het Postje
naar den Katholieken Kring. Hoe na
der het einde hoe spannerder den
strijd. Allen daarheen.
ALGEMEEN KLASSEMENT:
Gespeeld Gewonnen
Katholieken Kring
6
5
Bascule
7
5
Statie
7
4
Postje
6
1
Coöperatieve
6
1
EEN DIE ER WAS.
IN SINT MAARTENSKRING
Het jaarlijksch Avondfeest van
Half-Vasten in Sint Maartenskring
is altijd een verheugende en succes
volle gebeurtenis voor onze welden
kende Ypersche bevolking.
Zoo was 't nog eens, Zondag laatst,
■n de prachtige feestzaal der Lange
Meerschstraat waar een talrijk en uit
gelezen publiek, voorgezeten door
Z. E. H Deken Yermaut en H. Bur
gemeester Sobry, eenige blijde uren
kunstgenot smaakte.
Het muzikaal deelwas bi-
verzorgd door de verkleefde
liefhebbers van het orkest en ét?
dige uitvoering onzer jonge Yse-
toekomende artisten Maurice ójjc
Hobosölist en Victor Leglty. 7'.
Viool solist, werd door de
hebbers met welverdiend appk-;
groet.
De geprezen kluchtliederen v*,
zen Stadsgenoot-Componist Het:
ziener Defoort, werden allerbt;-.
tolkt door de H.H. Arseen De H-;
der, Léopold Vandaele en Camiy
seur. Buitengewoon lachsucces
kwam het Lied voor groote r
standigheden
Een eervolle melding voor dek;
tige driezang De paraplu van r
der eeuw», hun welbekendt;
uitgevoerd door echte Congrega;
van d'ander eeuw: HH: G. Dels:
J. Duflou en A. Burggraeye. Her
proficiat
De verdienstelijke Tooneelatde.
onzer Jongelings - Congregatie
eene beste uitvoering van het
gewrocht lustig zangspel Neei
selm
't Was opperbest. Al de spelers
dienen den meesten lof, waar.
bijzonderlijk de H.H. Jos. De
Ger. Breyne, Albert Vandaele,
Delahaye, Leop. Vandaele en L.
wels, vertolkers der hoofdrollen,
hun tooneelleider, den steeds ge
wen Congreganist Heer Schepen
taf Delahaye onzen besten dank
Eens te meer hebben de verldi
leden van onze te recht gewaardi
St Maarten-Congregatie, met hun
dienstelijken Bestuurder, E. H.
derpastor De Coninck aan 't h
eere gehaald van hun onver;
werk, om in deugd, vreugd en
teue verbroedering, dé Ypersche
nenjeugd op te leiden.
Herlelijk Proficiat en tot de n
maal
IEPER. - CINEMA COLISEI
Christen Volkshuis, St Jacobsstr.,
Zondag 13 Maart, te 2, te 5 en te 8 b
Zaterdag 12 Maart, te 8 uur,
Maandag 14 Maart, te 5 en te 8
DE DRIE LAATSTE EPISODE]
VAN DEN GROOTEN SUCCESF]
ALLEEN OP DE WEREU
Al degenen die de eerste vertooning
woonden waren overvoldaan. Allen
den diep ontroerd en volgden met
spannen aandacht dit zeer bewogei
prachtig vertolkt drama.
De 3 laatste episoden vertoonen on
verdere lotgevallen van den weesjot
4) Het ongeluk trekt voorbij;
5) Een wonderbare familie;
6) De 2 gebroeders.
CHARLOT
IN DE LOOPGRACHTEN
(Chariot aux tranehées)
Dolle klucht in 3 d. met Charlie Chi
LEERFTI.MEN - NIEUWSBERICH
In Maart 1832:
4" week, Paschen, op algeemene
vraag: Robijn der Bosschen (E
des bois, Robin Hood) met DOUC
FAIRBANKS, en De Nieuwe Frig
(Le nouveau Frlgoli) met Luplno La;
PRIJZEN: Balcon 5 fr.; Beneden
en 2 fr. Klnders tot 14 jaar: Bs
2 fr.; Beneden 1 fr.
KINDEREN TOEGELATEN. - 0
verwarmde en modern ingerichte m.
Kostelooze kleerkamer. Verfrlsschll
ln den café te bekomen.
Waarom die verandering in dei
noma Coliseum? Om aan elkeen
gelegenheid te geven de vertooning;
de meesterlijke films Alleen op de;
reld en „narlot in de loopgracht*
te bewonderen zal nog een nieuwe I
tooning gehouden worden MaandaiJ
Maart te 5 uur. De andere vertoon:
van den Zaterdag te 8 uur, van den]
dag te 2, te 5 en te 8 14 uur, den Mac
avond te 8 uur, worden behouden, i
om den grooten toeloop wordt een rJ
vertooning te 5 uur bijgevoegd.
Zondag morgen omstreeks 9
was de Boterstrat in rep en roer ge
door een stier die den vervoerwagen
sprongen was en de Tempelstraat oo
Gekomen aan de drukkerij van heer!
werd hij verschuwd door eene mee
vrouw die er naartoe sprong, met W
lukkig gevolg dat het beest dat kor
keeren wilde, ten gronde viel. Aa
stormde het in de vitrien van de drJ
rij. Het richtte zich op en holde Mï
waarts op. Langs alle kanten bef
wierd het eindelijk overmeesterd eet'
nig over de Vischmarkt en kon
naar den wagen gebracht- worden. 1
hoog tijd, want de mis in de Paterf
was juist gedaan en zeker gingen n»
gelukken gebeuren.
't Was Dinsdag avond reeds
laat, omstreeks 10 1» uur, toen de
S..., wenende in de Caserne met
vier kinderen door haar beschonken
genoot op straat geworpen wierd. Zij'
wlttigde den politie-brigadier die
juist voorbijkwam en pet haar s*
ging. De deur was afgesloten met U*
draad zoodat er niemand binnenkor.
delijk langs een anderen kant re?
men in huls. De kerel lag op zijn t*;
slapen en wierd naar het polltiettf
opgeleid. Des anderendaags moe:.:
blootvoets naar huis toe keeren. war'
avonds te voren had hij geweigerd
schoenen aan te trekken. Zijne beic^
zal hem later geschonken worden
Vrijdag in den namiddse hid
me Scholastinue van het Klooster
Rousbrugge Damen heel den narA
hare lessen van piano gegeven. Tv'
onhield gevoelde zii zich wat vennep
eene medezuster die hp in de
gangen van het klooster gemw::e_^
merkte bet en raadde haar aan n&£
te gaan wat ze dan ook deed. To®
