Crédit Anversois
Uit BECELARE
Ypersche Kroniek
UIT WERVIK
Waar is die goed voor
Dixmndestraat, 18, YPER
Onze Kamers
van Rhetorika
ZITDAGEN
Hoe de Guano ontstaat
Zonda^rust.
ft
Rechterlijke Kroniek
Te Bordeaux stapten een heer en
een werkman in denzelfden wagon,
waar zij maar met hun beiden inza
ten.
Aan de volgende statie wachtte een
priester op het gaanpad de aankomst
van den trein af.
Waar is die goed voor? zegt het
heerschap aan den werkman, en
mompelde nog veel andere beleedi-
gende woorden tusschen zijn tanden
tegen priester en godsdienst, denke
lijk om den werkman tot zijne ge
voelens over te halen. Hij dacht dat
hij verstand had omdat hij een col
droeg tot over zijn ooren.
De goede werkman, die geenen col
droeg, zweeg, lachtte even, en... fini!
de trein zuchtte en vertrok in de rich
ting der uitgestrekte woeste heide.
Wat een wilde en onbewoonde
streek is dat hier, mijn vriend, sprak
het heerken.
Ja, mijnheer, zei de werkman,
hier rijden wij bijna een uur lang
door bosschen en woestijnen; hier
wonen geen menschen meer; indien
het eens in mijn hoofd kwam van u
hier te wurgen; ik werp daarna uw
kadaver door de portel en alles is
gedaan; 't is niet waarschijnlijk dat
ze u vinden binnen de veertien da
gen. Aan de eerste statie de beste
neem ik uw reistasch op, en ik ben
rijk-
Maar, mijn vriend, ik bezit
niets; dat zou u niet veel baten, mijn
reistasch.
Verschooning, heer; alvorens
Bordeaux te verlaten zijt gij bij M.
X..., bankier geweest; men heeft u
30.000 frank ter hand gesteld, die
zitten in uw reiszak daar; ik heb het
gezien, dat gij ze erin staakt; ik was
ook bij den bankier; ik ben dus zeker
van mijn stuk.
Het heerken verbleekte.
Doch vrees niet, Mijnheer, ik
herinner mij nog te goed deze woor
den: Dood niet Mijd het stelen
en 't bedreigen De pastoor heeft
mij dat geleerd. Daar zijn zij goed
voor, zie, en nog om veel andere goe
de zaken te leeren doen en onderhou
den.
mm—sjm n. V.
BANK
BEURS
WISSEL
Laten wij even nagaan hoe de
bloeiende Kamers stilaan ten onder
gingen. Wel is waar bestaat nog me
nige Kamer heden ten dage, doch
slechts als naam van een tooneelgil-
de die er fier op gaat te zijn de oude
Rhetorika.
Tijdens de opkomst van de Her
vorming raakten de Rederijkers de
brandvragen van den dag aan en 't
was toen de tijd van de plakkaten.
De groote vrijheid van Rhetorika
werd aan banden gelegd. Bundels
Rhetorikaschriften werden onder de
verboden boeken gesteldde werking
der Kamers werd van overheidswe
ge geregeld, de edele conste was een
gevaar geworden voor de orde en de
vrede van Kerk en Staat.
In 1546 mocht niemand in de Ne
derlanden meer drukken eenighe
boueken, referijnen, balladen, liede
kens, epistelen, pronosticatiën, al-
manacken, noch eenighe andere za
ken, oudt of nyeuwe vander heyliger
schrifturen oft eenighe andere ma
terie indien die niet vooraf goedge
keurd waren.
Onder Margareta van Parma werd
in 1564 een Rederijkersfeest te Ron-
se verboden als gevaarlijk en ver
dacht.
Alva vaardigde een plakkaat uit,
houdendedat in alle manieren de
eamere van- Rhetorvke'aftgestelt en
gans geaboliert wordt als occasiën en
oirsaeekensynde van alsulcke qua-
den ende schandalen als hij er ge
schiet zijn ».-
De onlusten braken los, de burger
oorlog woedde, de beeldstormerij
veer door 't land en de heerlijke bloei
'van alle kunsten verging in verwoes
ting en ellende.
Bij de minste schemering van rust
hervatten de Kamers hun aloude
oefeningen, doch die waren geheel
van aard verworden.
Het ar 1609 bracht den twaalf
jarigen wapenstilstand onder Al-
brecht en Is: belle. De Kamers beur
den het hoofd op... doch in 1621
stierf Albreeht en ons diepb-proefde
volk mocht weer vaarwel zeggen aan
zijn geliefkoosde vermakelijkheden.
Na dc vrede van Munster in 1648
nieuwe hoop maar dan werd ons land
het slagveld van Europa en de lust
tot spelen ruimde de plaats voor een
droeve wanhoop.
In de jaren 1700 waren hier te lan
de-de dichtwedstrijden nog in zwang,
vooral talrijk op het einde der eeuw.
Maar zij waren de sclöduw niet
meer van deze uit vroeger eeuwen.
Tooneelgezelschappen kwamen bij
een en vertoonden een treur- of blij
spel dat bijna zonder uitzondering
uit het Fransch vertaald was, veelal
van Voltaire.
Dat de ghesellen de aloude over
leveringen van drinken en schinken
niet verwaarloosden, dat getuigt vol
gend versje van 't jaar 1762;
's Morgens zijn zij in den f ijnen
Die de beurzen uit doet mijnen,
Blijven dikwijls tot den noen
Zonder niet een zier te doen.
Na den middag de poëten
Zijn weerom in 't nat gezeten,
Tgcld raekt uit, zij zijn in nood;
Wat gebeurt er na hun dood?
Men begraef ze met de schelle,
In hun huys is niet een spelle.
Van 1803 tot 1815 werden menige
dichtwedstrijden uitgestreden en ook
een aantal kampstrijden voor uiter
lijke welsprekenl eid en voor het op
voeren van tooneelstukken.
Na 1830 is het volkomen uit met
het intense leven der Kamers van
Rhetorica en al wat er daarna nog
overbleef was nog met moeite te her
kennen onder den vorm van allerlei
prijskampen van uiteenloopenden
aard: tooneel, declamatie, poezie,
muziek en schoonschrift.
De Rederijkers hebben in het al
gemeen geen meesterstukken van
hooge kunst voortgebracht.
Zij muntten meer uit door pracht
van kleuren en rijkdom van uiterlijk
optreden
Maar... als leeraars en voorlichters
van het volk, als voormannen der be
schaving en verstandelijke ontwik
keling, als verspreiders van allerlei
nieuwe denkbeelden, als voerders
van het stoute, onafhankelijke woord
te midden van nijpenden dwang en
tirannie... verdienen zij onze bewon
dering.
Dr BRUTSAERT. Kamerlid, is
sprekelijk voor iedereen:
Te Poperinge, in zijn huis, 's mor
gens, den Maandag en Vrijdag.
Te leper, den ln en 3" Zaterdag der
maand van 9 .V tot 12 uur in den Ka
tholieken Kring.
Te Wervik, den 2e Zaterdag der
maand, van 9 tot 12 uur, in «Het
Kapitel
In de zuidelijke eilanden van den
Stillen Oceaan, ginds, langsheen de
kusten van Peru, leven de pinguin's
(vetgans) en de pelikanen in volle
eenzaamheid. Wij hebben allen reeds
van die eigenaardige vogels, die tot
de zwempootvogels behooren en zich
uitsluitelijk met visch voeden, hooren
gewagen.
Zij trekken in zoo'n groot getal
van de eene plaats naar de andere,
dat zij om zoo te zeggen den hemel
verduisteren. In massa strijken zij
dan op een verlaten eiland neer, ma
ken er hun nest ten gronde, leven,
kweeken er sterven er soms. Het zijn
bun nesten, met struikgewas omge
ven, hun uitwerpsels, pluimen, de
overblijfselen van 't genoten voedsel,
dus al organische stoffen, die ten lan
gen laatste eene dikke korst vormen,
welke door de Peruanen Huano
wordt genoemd. De Guano zooals
wij het uitspreken is zoo rijk aan
meststoffen/het gebruik ervan in den
landbouw heeft sinds jaren zoo'n on
ver wachten uitslag gegeven, dat hij
tot hiertoe als de volmaakste mest
stof kan aanzien worden.
Van jaar tot jaar wordt hij door
de inboorlingen ingeoogstin
mandjes gevuld en opgestapeld,
waarna hij door kleine bootjes wordt
weggehaald en in groote zeilschepen
overgebracht. Dit langdurig werk is
noodzakelijk, gezien de rotsachtige
kusten de schepen met grooten diep
gang verplichten ver in zee te anke
ren. Bij zijne aankomst in de fabrie
ken vindt men er alle soorten afval
in vermengd: pluimen, lijken van
jonge en oude pelikanen en pingu-
ins, die de menigvuldige uitwerpsels
tot fossielen hebben gevormd en die
aldus in onvergankeüjken anatomi-
schen toestand blijven bestaan.
De guano wordt brut verkocht, als
ook in gepulverden staat, na door
zwavelzuur (vitrool) te zijn bewerkt
geweest. Aldus heeft men hem slechts
over den akker uit te strooien en mag
verzekerd zijn een rijken oogst in te
balen.
De Apotheek van M. VAN WAL-
LEGHEM, Statiestraat, zal alleen
open zijn op Zondag 22 Mei 1932.
ft ft
KERKELIJK NIEUWS
Donderdag. H. Sakramentsdag, in
de parochiale kerken der stad eerste
Communie der kleinen.
St PIETERS:
Op Zondag 22 Mei, te 8 14 uur, ge
zongene Mis voor Joseph Ossieur.
KR. MIDDENSTANDSBOND
VOOR YPER EN OMLIGGENDE
ZETEL
Kath. Kring, Rijsselstraat, Yper
Yper, 10 Mei 1932.
Aan onze Leden.
M„
We hebben het genoegen U mee
te deelen dat de Heer O. Decuypere,
gewestelijke Sekretaris van Burgers-
werken, onze Leden zal ontvangen op
de Zitdag welke zal gehouden worden
op Zaterdag 21 Mei, van 9 tot 11 uur
en Zaterdag 4 Juni, van 9 tot 11 uur
in het Bureel van den Kath. Kring.
Onze Leden mogen M. Decuypere
kosteloos raadplegen over alle moei
lijkheden en vragen betreffende fis-
kale en sociale wetgeving. Ze mogen
ook hunne formulieren betreffende de
compensatiekas ter invulling aanbie
den en er de stortingen doen.
De zitdagen van M. Decuypere zul
len in de toekomst plaats hebben den
eersten Zaterdag van elke maand op
de aangegeven uren.
DE VOORZITTER,
G. Delahaye.
HARMONIE YPRIANA
M„
Het Bestuur der Harmonie «Ypria-
na» heeft de eer en het genoegen U
te laten kennen dat de Harmonie eene
reis op touw zet, van één dag, naar
Vimy en Notre Dame de Lorette.
De Eereleden die begeeren die reis
mede te maken worden vriendelijk ver
zocht zich te wenden om inlichtingen
in de herhalingzaal, Muziekschool,
Hondstraat, op de volgende dagen en
urenDinsdag 17 Mei, van 7 tot 8 u.
's avondsVrijdag 20 Mei, van 7 tot
8 u. 's avondsZondag 22 Mei, van
10 tot 12 tl. 's morgens.
De reis zal geschieden op Zondag
12 Juni 1932, in Autocars.
Het plan der reis is zichtbaar in
het lokaal alsook postkaarten met
zichten der door te loopen streek.
Op Zondag 22 Mei, om 12 u., wor
den de lijsten gesloten.
Gelief intusschen onze genegen
groeten te aanveërden.
Namens het Bestuur
De Voorzitter,
AI MÉ GRUWEZ.
BEGRAVING VAN
M. JULES VAN EENAEME
Maandag had hier ter stede, onder
een overgrooten toeloop van volk. de
begraving plaats van M. Jules Van
Eenaeme, Brigadier bij onze Yper
sche Pompiers.
De kerk van St Niklaais was veel
te klein om al de vrienden en ken
nissen te bevatten. Binst de Offer
ande werden er 968 gedachtenissen
uitgedeeld.
Voorafgegaan door het gansche
Pompierskorps, het Bestuur en Le
den van de Harmonie Ypriana, ging
een groot schaar vrienden mede naar
het kerkhof, waar den Heer Maurice
Yergracht. Bevelhebber van het Pom
pierskorps, volgende lijkrede uitsprak
Achtbare Familie,
Mijne Heeren,
Sedert eenige maanden, wreed en
onverwachts maait de dood in onze
rangen, en deze keer. treft zij een
onzer beste krachten.
Wij staan hier het hart vol droef
heid. want een jeugdigen, en allerbes-
ten onzer mannen is ons door den
dood ontrukt.
Jule< Van Eenaeme was een uiter
mate voorbeeldig Pompier die de al-
gemeene achting genoot en het is
voor ons korps een slag, die lood
zwaar op ons drukt.
Pompier sedert 1899 in Rousselaere,
kwam hij in 1921 onze rangen ver
sterken. Pompier van le klas in 1924
werdt hij Brigadier benoemd in 1930.
Gedurende zijn dienst was hij op-
volgentlijk vereerd met de Burger
lijke Medalie van le Klas, de Zilveren
Medalie van het Orde van Leopold II
en de Herinneringsmedalie van het
Eeuwfeest.
Wij die hem van dicht bij gekend
hebben, die hem als vriend gehad
hebben, die hem voor zijn talentvolle
kennissen als Brigadier-Chauffeur ver
kozen hebben, wij beseffen maar al
te wel dit onherstelbaar verlies.
Niemand meer dan hij nam de be
langen van ons Pompierskorps ter
herte, en bij de bezoeken die ik hem
bracht, als de wreede ziekte hem
reeds had aangetast, die hem zou
ten grave slepen, na eenige woorden
over zijn toestand kwam dan onmid
dellijk de vraag om nieuws over het
korps.
Mochte de hulde die wij den duur
baren afgestorvene brengen, mochte
onze deelneming in uwe droefheid,
diepbeproefde Familie, U eenigermate
vertroosten.
Goede Vriend Jules, in naam van
al uw vrienden van het Pompierskorps
en in bijzijn van de afgevaardigden van
andere diensten en maatschappijen
zeggen wij U een laatste vaarwel.
Rust in Vrede, beste Jules, tot
weerziens in het ander leven.
ft
MUZIEKSCHOOL
Zondag 29 Mei aanstaande, om 3
uur namiddag, in de Concertzaal der
Muziekschool Voordracht door de
leerlingen. DE BEHEERRAAD.
ft
ft*
IEPER. - CINEMA COLISEUM.
Christen Volkshuis, St Jacobsstr., 30.
WILLIAM BOYD in
DE ZEGEPRALENDE ZEILEN
(Le Voilier Triomphant)
machtig en hartroerend drama in 9 dee
len spelend in de wereld der zeelieden.
Prachtige zichten. Aandoenlijke taferee-
len. De hoofdartist is dezelfde als in De
Roeiers van de Volga» (Les Bateliers de la
Voga).
CYCLONE
cowboy-film in 5 deelen, waarin de hoofd
rol wordt vervuld door WALLY-WALL.
De volgende weken:
IN MEI:
5<- week: -o Het zonnehuis» (La mai-
son au soleil) en - Het licht in den toren
(La lumière dans le cocher) cow-boy-film
met Tim Mac Coy.
LEERFILMEN NIEUWSBERICHTEN.
PRIJZEN: Balcon 5 fr.; Beneden 3,50
en 2 fr. Kinders tot 14 Jaar: Balcon
2 fr.; Beneden 1 fr.
KINDEREN TOEGELATEN. Moder
ne ingerichte zaal. Kostelooze kleer-
kamer. Verfrisschingen in den café
te bekomen.
BENOEMING
Bij Koninklijk Besluit wordt de
Heer J. Catry, Griffier bij het Vrede
gerecht van Meessen, met dezelfde be
diening bij het Vredegerecht van Wer-
vick belast, in vervanging van den
Heer Bugoux, overleden.
Bek. Paul, zich in dronken toe
stand bevindend, had zich ten huize
zijner zuster nogal geweldig aange
steld. Na er aan de deur gezet te zijn
geweest, had hij zich naar huis be
geven, er een revolver genomen, bui
ten gekomen een schot in de lucht
gelost. Was dan naar het huis zijner
zuster teruggekeerd, beleedigende
woorden uitsprekende. Ten slotte
stampte hij het panneel der deur in
en langs de opening alzoo bekomen
loste nog een schot, zonder mikken,
in den gang.
Bek. wordt voor bedreigingen door
gebaren tot 2 maanden gevang en
182 fr. boete of 8 dagen gevang ver
oordeeld, voor beschadiging aan on
roerende goederen, 15 dagen gevang
en 182 fr. boete of 8 dagen gevang,
voor dronkenschap 105 fr. boete of
3 dagen gevang, voor beleedigingen
70 fr. boete of 2 dagen gevang. Voor
waardelijk gedurende 1 jaar voor de
politiestraffen en gedurende 5 jaar
voor de korrektioneele straffen.
Corn. Emma en Verb. Gustaaf
van Wervick, wegens overspel elk
350 fr. boete of 15 dagen gevang,
voorwaardelijk gedurende 3 jaar voor
de eerste betichte.
De Wil. Melanie, die er een katje
uitziet om niet zonder handschoenen
te grijpen, wordt wegens eerroof tot
350 fr. boete veroordeeld, voorwaar
delijk gedurende 5 jaar. Deze die door
De Wil. Melanie geroosterd was ge
weest en zich als burgerlijke partij
had aangesteld, bekomt 100 fr. ten
titel van schadevergoeding,
Belgie is onzen doodsvijand.
Niemand minder dan Advokaat-
Volksvertegenwoordiger LEURIDAX
heeft zulks verleden week uitge
kraamd in het Belgisch parlement.
Wat zegt ons Boerke Xaas>
wat zeggen de zoogenaamde R. Kat':.
VI. Nat. van Becelare wan hun le
der?
Daarop krijgen wij geen antwoord,
dat staat vast. Ah, die principes!
De struisvogel zal eerstdaags we!
een windei leggen in zijn gazette
maar 't zal natuurlijk, vermits 't een
windei is, maar weinig wegen.
Daar zijn menschen, R. Kath.. zeg
gen zij, die goed zouden doen eer.;
te mediteeren over de VI. spreuk:
Met wien men verkeert, wordt me:,
vereerd! Of op zijn Becelaarsch: De:
eenen... zoekt den anderen!
Belgie moet kapot
Och gottekes toch!... en zullen zi
dat allemaal alleen moeten doen?
Ja, ja, daar zijn menschen die hun
eigen zeiven van 't leven helpen door
dat ze doen zooals de kikvorsch die
dacht dat hij 'nen os was en... zich
opblies, zoodanig dat hij ontplofte!
Erg winderig, vindt ge 't ook niet
Boerke Naas aspirant diktateur-
TJE?
Trekt uw reddingsgordels maar aan,
R. Kath. VI. Nat., redders van Vlaande
ren... Uw schip is aan 't vergaan en
dan springen de ratten overboord!:
Er zij» er reeds een heele kollektie
uit uwen gezichteinder verdwenen, er
zullen er nog vele volgen.
Belgie moet kapot
Wel ja! wrijft 'nen ezel op zijn
steert hij geeft u 'n sch... voor be
looning
Zoo gaat het den dag van vandage:
wij kennen er van die opeters van
Belgie die onder allerlei voorwend
sels formidabele vergoedingen ont
vangen en jaarlijksch kolossale trak
tementen binnen loodsen; en die na
den oorlog overgroote sommen ontvin
gen als oorlogsschadevergoeding
van den doodsvijand Belgie
Met tijd en stond zullen we onze
lezers vergasten met een bloemlezing
uit het na-oorlogsch boekske
Wij beloven hen dat het heel be
langrijk zal zijn.
EEN VLAAMS HUIS-
SPOORLOOS VERDWENEN
Iets verschrikkelijks is onlangs aan hel
West-Vlaamsch Nationalisme voorge
vallen. Een Vlaams Huis uit de
streek is spoorloos verdwenen. Niet
tegenstaande alle de opzoekingen tot
heden gedaan, blijft het hopeloos on
vindbaar. 't Stond nog fier te pra
len, in de jonge Lentezonne, vóór en
kele weken, langs de kalsijde van
Wervik naar Yper, op het gehucht
Kruyseecke, en nu blijft er niets mee:
van over, absoluut niets meer
Tot de onbeschrijfelijke verbazing
van de Kruyseeckenaars, die, daags
te voren het lokaal van het Vlaams
Nationalism nog met hunne eiger.
oogen gezien hadden, vooraleer zi;
naar. bed gingen om te rusten, werd
er, op eenen zekeren heugelijken mor
gen, in de plaats van het Vlaams Huis.
eene herberg gevonden dragende eer
tweetalig opschrift!
Het Vlaams Huis van Kruyseecke
was gaan vliegen, verre, verre weg
Wie helpt er mede zoeken om he:
terug te vinden 't Schijnt dat dt
edelgeboren hooggeachte Tom var
't Westland een prachtige prijs be
loofd heeft aan den persoon die he:
hem terugbezorgt.
Alloliefhebbers, de handen uit de
mouw. en vlug aan 't werk
JIM.
ft
MIJNE MEENING
Aan platte demagogie, aan lage
volksvleierij doen, en schrijven da:
het schande is, duizendmaal schande
voor het Sehepenkollegie van Wer
vick, de dagelijksche gemeentelijke
bijleg van 2 franken, aan de werk-
loozen niet meer uit te betalen, is 'i>
goed en wel. doch dat brengt geer-
aarde aan den dijk.
De roode baas, die, persoonlijk.
zijne hoedanigheid van schrijver var
het socialistisch syndikaat, en van lo
kaalhouder herbergier-winkelier,
het geheel niet te lijden heeft, nod-
aan crisis, noch aan de daarujtspnn-
tende ontberingen, gij moet he®
eens zien rondwandelen in de stra
ten van stad met zijn rond. voldaan
dik, vet buikske, zou, volgens mij
ne meening, mooier werk verrichten
met uit te zien naar middels, om
behoeftige werkloozen behulpzaam
-zijn, zonder de geldelijke tusschen-
komst van de Gemeente in te roeper
die al genoeg gebukt gaat onder eer I
loodzwaren last van de door he: I
Staatsbestuur opgelegde verpüchtr-
gen, in zake werkloosheid. W aar
het Sehepenkollegie van Wervick :er
anderen., al het noodige geld haler'
Het is niet meer per duizenden har
ken, maar wel per tien duizender.
