ulderuSporen Slag
Bij de Fronters
Het Radio-Wonder
WEET GE WAT
Lange dagen
Jaar. - Nummer 28.
35 Centiemen
Zaterdag 9 Juli 1932.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
(j. casks)
GROOT KATH. CONGRES
VAN DE KINEMA
Handelaars
HET YPERSCHE VOLK,,
I
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 fr. 3 maanden 6 fr
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel
ABONNEMENT VOOR T BUITENLAND:
28 Irank. Op het Üpstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Wat Dokter Van der Essen, lee-
aan de Hoogeschool van Leuven
schreef nopens Groeninghe:
Met den Slag van Woeringen,
sardoor Hertog Jan van Brabant
1283 de Duitsche heerschzucht
rerons land brak en de September-
iijp/i van 1830, is de Guldensporen-
g van 1302 een der drie groote
iiums onzer vaderland'sche geschie-
mis en één stap in 1 et vormen, van
ïlgië.
Waren de Vlamingen verslegen ge-
eest te Kortrijk, dan werd Vlaan-
ren voor goed ingepalmd door
rankrijk. En dan ware het onmo-
tlijk geweest voor België, om tot
nd te komen.
lenegouwen en Holland, behfeerscht
jor de d'Avesnes waren bereid
ch aan Philippe-le-bel te schen
en, onder wiens vaandel zij vochten.
Het Naamsche, leengoed der Barn
ieren, moest natuurlijker wijze met
aandren ten onder.
Luxemburg, liggende afgezonderd
ver het prinsbisdom Luik, was eene
«makkelijke prooi voor den over-
innaar, daar het DuitscM Keizer-
t onmachtig was om het te be-
ïutten.
Wat het prinsdom Luik betreft,
was in de XIV'' eeuw zoo fransch-
ind, dat het zich aan Frankrijk
de gegeven hebben, gemakkelijk
zonder de minste spijt: Dat be-
tees geheel wel Godfried Kurth in
en artikel, geschreven korts vóór
zijnen dood.
Bleef Brabant, idie ons 17 jaar
vroeger te Woeringen gevrijwaard
bad van de Duitsche opperheerschap-
si] maar had het alleen zich kunnen
uittrekken aan den wil van den
machtigsten koning der toenmalige
hritenheid?
Alle onze prinsdommen zouden dus
opgeslorpt geweest zijn door Frank
rijk en België zoude nooit bestaan
hebben
Daarom zoude de 11 Juli moeten
nationaal feest worden. Dat de Vla
mingen hem bijzonderlijk vieren, ge
heel wel; maar alle Belgen zouden
moeten mededoen. Op dien dag zou-
e de nationale driekleur moeten
sapperen aan alle vensters. En in-
ien er lieden nevens of met een de
eeuwenvlag uithangen, in plaats van
se kleineeren zoude men hun moeten
geluk wenschenhun gedacht is
schoon, daar zij nevens de liefde tot
bet vaderland de liefde voegen tot
lunne streek, 't Is onder de Leeu
wenvlag dat onze Helden streden in
1302 en 't is de Leeuwenvlag van 1302
'lie later onze driekleurige vlag mo
gelijk miek van 1830.
onder Voorzitterschap
van Z. Em. Kardinaal Van Roey
WOENSDAG 20 JULI 1932
Ste Mariacollege, Haachtsche steenweg,
164, Brussel.
9 u. Heilige Mis.
9 L u. Vergadering der afdeelingen.
Ij Verslag: Ons standpunt tegenover de
onema (Verslaggever: E. H. Socquet.
Bestuurder van het Coliseum te leper.
Si" Verslag: De gedisciplineerde samen-
noorlgheid der goede kinema's, noodzake-
•Ae voorwaarde om invloed uit te oefe
nen op de voortbrengst. (Verslaggever:
L H. Cartuyvels, Bestuurder der K. F. C.)
12 u. Pracnsche les in het Fransch. over
zorgen aan de cabine en de toestellen,
-oor den heer Ingenieur Henrotte. Be-
rtmrder van L'Action Commercial" -
gezoek aan de cabine van de zaal Ste Ma-
be. proefnemingen: aanschouwelijke uit-
van verschillende toestellen: een toe-
Stel voor groote uitbating voor het geven
**0 sprekende films een draagbaar toe-
;'-*l voor sprekende films, zeer practisch
voor kleine zalen en gelegenheidsvertoo-
ningen.
14 i' u. Vergadering der afdeelingen.
3' Verslag: Voorwaarden van financieel
succes: de handelsorganisatie.(Verslag
gever: H. Cools, Beheerder Hasselt.) 4'
Verslag: Voorwaarden van opvoedend suc
ces: Opvoeding van het publiek: 1- deel:
dror de katholieke organisaties en maat
schappelijke werken. (Verslaggever: Kan.
Boon, Alg. Voorzitter van het Davids-
fonds.i 2" deel: door de pers. (Verslagge
ver: E. P. F. Morlion, O. P.) - 5' Verslag:
Voorwaarden van opvoedend succes: de
eischen van een degelijk toezicht in zake
godsdienst en zedelijkheid. (Verslagge
ver: Z. E. H. Kan. Janssens, Professor aan
de Hoogeschool te Leuven.)
17 u. Algemeene vergadering. 1. Sa
menvatting der werkzaamheden van het
congres. - 2. Redevoering van den heer
Heyman, Minister van Nijverheid en Ar
beid. - 3. Redevoering in het Fransch van
den H. G. Theunis, Minister van State. -
4. Redevoering van Z. Em. Kardinaal Van
Roey.
18 u. Feestzitting. Vertooning van
de groote sprekende film van Benoit Lé-
vy CCEUR DE PARIS («Het hart
van Parijs
BERICHT. 1« Een tentoonstelling
van toestellen voor het geven van spre
kende en stomme films, voor het projec
teeren van lichtbeelden en vaste voorwer
pen, pic-ups, platen, enz. van allerhan
de merken, zal ingericht worden door de
zorgen van onze Centrale. Proefnemingen.
Deze tentoonstelling zal openblijven tot
Zondag 24 Juli inbegrepen. Op den dag
van het Congres zullen geen proefnemin
gen gedaan worden gedurende de zittin
gen.
Om da beste toestellen, aan de voordee-
ligste prijzen en met de hoogste waarbor
gen te bekomen zal men alle bestellingen
doen door tusschenkomst van de Katho
lieke Filmcentrale.
Aldus worden U de meest mogelijke
voordeelen verzekerd en gij steunt tevens
de Katholieke organisaties welke uitslui
tend voor U werken.
2<> Men gelieve het secretariaat te ver
wittigen, vóór 17 Juli, indien men wenscht
het noenmaal (prijs 20 fr.) te gebruiken.
<0«makshalve wordt men verzocht het be
drag te storten op de postchekrekening
van de K. F. C. nr 104.309.
Ten gerieve van de deelnemers zal er
koud buffet ingericht worden in de loka
len van het Congres.
3" Op vertoon van de Congreskaart ver
leent de Nationale Maatschappij der Bel
gische Spoorwegen 35 vermindering op
de gewone prijs der reiskaarten.
Alle invloedrijke katholieken worden
dringend uitgenoodigd op dit Congres.
Een feit dat nogal verwondering
verwekt heeft komt zich hier in on
ze provintie voor te doen.
Vijf leden van den provintialen
raad van West-Vlaanderen, tot de
fractie Van Severen behoorend ko
men, met 1 tinne plaatsvervangers,
ontslag in te dienen. Het zijn de
H.H. Thiers van Thjelt, Grauls van
Oostende, Denis van Iseghem, Verha-
verbeke van Roeselare en Tuyttens
van Kortrijk, deze laatste hier in
Yper nogal gekend. De voorgewende
reden is deze: bestatiging van de on
macht om een einde aan de bestaande
krisis te brengen.
Onze Heilige Vader de Paus, Pius
XI heeft gesproken op het Eucharis
tisch Kongres te DublinTe Dublin
Was de Paus dan te Dublin??...
De Paus was te Rome... en toch
heeft hijzelf gesproken op het Kon
gres in de Iersche hoofdstad! Dat
wonder werd weeral door de radio
gedaan...
Dit gebeurde inderdaad door be
middeling van den kortegolf zen der
der Vaticaanstad, in verstandhou
ding met de radio-diensten verbon
den aan het Dubliner Kongres. Alle
regelingen waren vooraf tot in de
puntjes verzorgd, proefnemingen
werden tijdig gedaan en herhaald,
de kundigste techniekers waren aan
weerszijden op post. En alles verliep
ten beste. Onmiddellijk na de plech
tige hoogmis in Phcenix Park klon
ken drie trompettenschallen door de
talrijke luidsprekers, het signaal dat
de Paus zou spreken. Daar klonk in
derdaad de stem van den Vader aller
geloovig3n, duidelijk en klaar. De
stem sprak eerst de woorden van het
Kruisteeken en dan daarna: Zie, ik
ben met U, allerliefste zonen in
Christus, als een vader samen bij
zijne verheugende kinderen»... De
aandoening op de kongres-vergade-
ring was geweldig. Honderd-duizen
den vielen op hunne knieën en ont
vingen in eerbiedige stilte dit woord
en den bijgevoegden zegen.
Uit dit jongste feit blijkt eens te
meer welke breede mogelijkheden
voor katholiek apostolaat en voor ka
tholieke levensontplooiing in het ra
dio-wezen omsloten zijn. P. L.
Chopin was Pool van geboorte en
in 1832 vestigde hij zich te Parijs,
waar hij ook stierf in 1849. Wat Let
volk best van hem kent, is zijne ver
maarde treur-stap-marche, la mar-
che funèbre de Chopin die letter
lijk afgezaagd is, hóe schoon zij ook
moge wezen. Om dit eeuwfeest te
herinneren heeft Parijs gefeest en
de vermaarde pianiste, die eenigen
tijd President was van de Poolsche
Republiek, is komen medehelpen.
Vooruitzicht
1" Verschillige ereken van Rus
land zien den hongersnood vóór de
deur staan: Geen graan genoeg zal
men van dees jaar kunnen opdoen
en de schuld is gelegen bij de staats-
ijzerwegen, die niet in state waren
bijtijds het zaaigraan aan te bren
gen. Mangel aan wagens en lo
comotieven; daarbij moet men voe
gen, dat de menigvuldige trac-
teurs waarmede de Staat de hofste
den overstroomde voor het mee-
rendeel buiten gebruik gevallen zijn.
2° Ford heeft in England eene
kleine fabriek opgetimmerd, met
100.000 tonnen gewapend cement, 8
millioen houten blokken voor 't pla-
veiën van vloeren en wegen, 180.000
vierkante meters glas, eene water
leiding van 9 kilometers lengte, en
brieken alsook staal in onzeglijke
hoeveel! leid.
Die fabriek, die nu in werking
treden zal, daar waar vóór korten
tijd een moeras stinkend poelde, zal
twee autos kunnen leveren per mi
nuut.
Dit alles is een nieuw bewijs van
den geheimzinnigen toestand der he-
dendaagsche maatschappijMen
sterft van honger nevens eindlooze
opeenstapelingen van waren
Het Congres van Dublin was eene
wereldgebeurtenis, met zijne groot-
sche ceremoniën en zijne honderd
duizenden deelnemers. Pres-agenciërs
als Reuter, Havas en Belga wisten er
niks over mee te deelen! Welk is de
reden van die stilzwijgenheid?
vraagt eene aankondiging in
In Florifaux (Namen) heeft men
eene wascl vrouw dood gevonden ne
vens hare waschmachien. Door den
electrieken stroom was zij ten doode
getroffen geweest, hoogst waar
schijnlijk omdat zij met natte handen
den electrieken contact of aanschroe
ven vast genomen had.
Water en al wat met wakte door
drongen is, is goed geleider voor elec
trieken stroom. Daarom dompelt men
de afleidingsdraad der donderscher-
mers in waterputten of natten grond.
Woensdag, 29 Juni, zitting in on
zen Senaat. Er was bespreking en
stemming van een wetsvoorstel. Ten
6 I stemde men nopens artikel 10 en
er waren 9 senatoren aanwezig. Ten
7 en 5' werd artikel 13 verworpen
met 3 stemmen tegen 2 en daarna
werden al de volgende artikels ge
stemd met algemeenheid van stem
men d. i. met 5 stemmen!
In de F. S. van Amerika gaat het
slecht! Niklaas Butler, bestuurder
der Hoogschool van Columbia, durft
verklaren
Ware het ons gegeven ievers van
uit den duister een man te zien op
dagen, waren leider met wijde ge
dachten en grooten moreelen durf, de
overgroote massa van 't volk zoude
hem volgen om ons politiek kraam,
dat zoo minacht wordt, omver te
werpen en in den vuilbak te gooiën.
Herriot met zijn gedacht van de
eenige school zoude willen voor
ieder klas eenen raad instellen, zooals
de milicie-raden, die zoude moeten
minbegaafde kinderen uit het onder
wijs weren. Daarop antwoordt men
in Frankrijk, dat sommige lieden
zich; maar later ontwikkelen, als bij
voorbeeld Pasteur, Mangin en zelfs
Napoleon I, die in hunne kinderja
ren slechte scholieren waren.
Vóór tientallen jaren legde de
Italiaansche Staat de hand op al de
klooster-gebouwen. Dat was een dief
stal in 't groote: Kleine dieven wor
den gestraft en groote laat men loo-
pen. Nu begint de weergave: Voor
eenige'jaren schonk de Staat het
groot Klooster van Assisië, gebouwd
nevens den H. Franciscus zijn graf,
aan de Franciskanen terug; nu gaan
de kaartuizers wederom, mogen de
Chartreuse van Pavia betrekken. De
Kerk van dit Klooster is een waar
kunstgebouw en hare versieringen
in musief-werk, mosaique zijn
eenig in de wereld.
Wanneer zal Frankrijk dit voor
beeld navolgen?
Tn Notre-Dame van Parijs is de
groote orgel hersteld90 spelen in
plaats van 86 en de blaasbal geeft
100 kubieke meters lucht per mi
nuut.
Te Seville in Spanje wilde de
staatsraad openbare hulde brengen
aan toondichter Manuel de Falla, ge
boortig van Seville en beroemd in
Spanje en in den vreemde. De kun
stenaar heeft die hulde geweigerd,
zeggendeDaar de Staat nu alle
eerbetuiging tegenover God afzegt,
hoe zoude ik, zijn arm schepsel, er
eene kunnen dulden?»
Uit den dagklapper, geschreven in
een soorte almanach, door* vlieger
Weiss
Nu vliegt men meer dan 100 kim.
ter uur. Binnen 10 jaar, zal men zon
der nederdalen kunnen vliegen van
Parijs naar Parijs, doende den toer
van de wereld, op 50 graden Noor
delijke Breedte, en met eene snel
heid van 300 kim. ter uur.
Binnen 50 jaar, zal men 1200 tot
1400 kim. afleggen ter uur en dan
zal men vliegen van Parijs naar
New-York in 5 uren en van Parijs
naar Algiers in ééne uur.
In dit laatste geval, daar de Zon
boven den aardbol, op de breedte van
Parijs. 1200 kim. aflegt van 't Oos-
^en naar 't Westen, moeste men te
Parijs opstijgen met den noen en
vliegen met 1200 kim. snelheid in de
richting van New-York, gedurende
5 uren zoude men gestadig de zon vlak
in het Zuiden zien en te New-York
aanlanden als het daar noen is!
Een vraagsken? Als iemand sterft
met welke snelheid vervoegt hij zij
nen post: Den Hemel, de Hel of het
Vagevuur?
Op het eiland Spitsbergen is het
klaren dag van 19 April tot 24 Augus
tus, dus 127 maal 24 uren, zonder
nachtelijken duister. Gedurende 127
dagen is de zon altijd boven de kim:
's noens, vóór u, hoog in. de lucht,
zuidwaarts en 12 uren later, laag in
de lucht, achter u, noordwaarts.
Hoe dat uitgelegd? Aan den eve
naar, dat is in de streken die even
ver van den Noord- en Zuidpool lig
gen, de langste dag van 't jaar is
van 12 uren en minuten, de kortste
12 uren min minuten. Als men nu
van den evenaar afreist Noord
waarts, in de verschillige streken die
men doorkruist, is de langste dag
steeds langer. Alzoo in Italië is hij
van 14 uren, in België 16 uren. Nog
meer Noordwaarts, langs de kusten
van Noorwegen, zal hij worden van
20..; 22... 24 uren.
Voor wat België betreft, den 21
Maart, is de dag van 12 uren en de
zon staat op juist in 't Oosten en gaat
onder juist in 't Westen. Den volgen
den dag, de zon staat op een weinig
Noord-Oost en gaat onder een weinig
Noord-West, klimt met den noen hoo-
ger in de lucht en de dag is langer.
Alzoo voort, tot den 21 Juni, iede-
ren dag staat de zon op en gaat ze
onder meer noordwaarts, klimt steeds
hooger in de lucht en verlengt den
klaren dag.
Voor wat de streken betreft, waar
de langste dag 24 uren is, het opstaan
en ondergaan der zon is zooveel
noordwaarts genaderd, dat den 20
Juni, de zon bijna in 't Noorden op
staat en ondergaat en dat zij den 21
Juli niet meer onder gaat, maar met
middernacht te zien is, vlak in 't
Noorden, juist boven de kim.
Men noemt dat de middernacht-
zonne.
Vaart men nu verder in noordlijke
rich ting, de zon zal twee dagen boven
de kim blijven, drie dagen... één
maand... twee maanden... en aan den
Pool zes maanden. Wat men heeft
gedurende den Zomer in klaarte,
heeft men het in den winter in don
ker. En zoo heeft men, in bovenge
melde streken, één nacht van 24
uren... twee dagen... één maand... zes
maanden.
Waar de zon dagen en dagen boven
blijft, de warmte, die ze ter aarde
zendt, groeit gedurig aan. Daar in
die ijsstreken, kan het geweldig
warm worden; sneeuw en ijs, gedu
rende den winter opgehoogd, smelten
snel en veroorzaken geweldige stroo
men met machtige watervallen, zoo
als de Laatefos in Noorwegen, die
300 meters diepe valt; die waterval,
bij het plassen op den grond, veroor
zaakt een wolk waterdruppels, die,
als ze door den wind voortgedreven
wordt, einde ver een plasregen ver
wekt.
De kusten van Noorwegen zijn
steile rotsen, waarvan uitgekapte
steenen veel van onze vooroorlogsche
kalsijdesteenen zijn.
De kusten, eeuwen lang, werden
door de snelstroomen, voortkomen
de van het smelten der sneeuw, uit-
gemaald en ieder.monding gelijkt nu
aan een breeden watergang, uren
lang en voortvloeiend tusschen rot-
