I te Lera
P m MOSKOU
Crédit An versois
WEET GE WAT
MIJN GEDACHT
34' Jaar. - Nummer 30.
35 Centiemen
Zaterdag 23 Juli 1932.
Katholiek Weekblad van het Arrondissement Yper
(j- CASIKR)
Dixmndestraat, 18, YPER
BANK
BEURS
WISSEL
i}ct tjpcvöcljc iloll»
ABONNEMENTPRIJS
1 Jaar 18 fr. 6 maanden 10 £r. 3 maanden 6 £r.
Men abonneert in alle Postkantoren en in het Opstelbureel.
ABONNEMENT VOOR 'T BUITENLAND
28 frank. Op het Opstelbureel alleen te vragen.
BEHEER EN OPSTEL
io5, ZONNEBEKE STEENWEG, io5, YPER
Postcheckrekening 40.201
waar op alle wekedagen alle inlichtingen te bekomen zijn
van 14 tot 16 uur.
AANKONDIGINGEN Prijs bij overeenkomst.
Alle Aankondigingen moeten tegen den WOENSDAG
ten laatste ingezonden woraen.
Kleine berichten en nieuws ten laatste tegen den
WOENSDAG avond.
Binnen enkele weken zal er eene
Ylaamsche Liturgische Week gehou
den worden in het klooster der Pa
ters Benedictynen, gelegen op een
«euvel, ten uitkante der stad Leu
ven.
Op dien heuvel stichtten, begin
XP eeuw, de hertogen van Leuven,
erfgenamen der hertogen van Lotha
ringen en die later de Hertogen van
Brabant werden, een kasteel. Die Ce-
ars-berg werd hun geliefkoosd ver-
f en daar verbleven opvolgenlijk
prinsen, met de name Godfried, of
Jan of Hendrik.
Daar werd geboren de H. Albrecht
van Leuven, zoon van Godfried III-
ien-moedigen en dewelke pas Prins-
Bisschop van Luik gekozen, te Reims
vermoord werd, den 24 November
1198. Daar ook leefde en stierf de
.roeder van St Albrecht, Hendrik I,
gezegd de Oorlogsman, die als Kruis
vaarder streed in het verre Oosten,
veel voorrechten aan zijne onderda
nen toekende en machtig hielp tot
net oprichten van St Goedelskerk te
Brussel en van de abdij te Villers.
)aar werden de minnezangers en
leurders der geestige kunstwel
onthaald en geprezen, zooals Chris-
tiaan van Troie en Adenez le Roy.
Jaar ontvong Hertogin Adelaide, in
1263, St Thomas-Aquinas, aan wien
lij raad vroeg voor het bestuur van
aar Hertogdom. De zoon van deze
wijze Hertogin, Jan I, zegepraler
van Woeringen, beraamde er zijne
gedragslijn, die zooveel bijdroeg tot
ie ontwikkeling en den rijkdom van
Brabant. Die gedragslijn was: Toe
zicht uitoefenen op de verbindingen
tusschen de Noordzee en het Duit-
sche Rijk, met zijn er-achterliggen-
streken (hinterland)den weg
üeheerschen, die van Brugge langs
Maestricht naar Keulen voerde en
er Rijn.
Op Cesars-Berg, gedurende den
honderdjarigen oorlog, verbleef Ed
ward III van England en zijne vrouw
Philippine van Henegouwen, name-
lijk in den winter 1338-39. Veertig
aar later, gedurende den volksop
stand vermaard door het uit-de-ven-
s'ers-werpen van meer dan honderd
vooraanstaande lieden, werden op
Cesars-Berg door den volks-redenaar
Pieter Coutereel 171 patriciërs ge-
angen gezet.
Hertog Wenceslas in 1377 had er
iiet bezoek ontvangen van zijnen
broeder Keizer Karei IV, vergezeld
door zijnen zoon den Koning der
Romeinen
Van dan af verbleven de Hertogen
■an Brabant meer op hun kasteel
'Couden-Berg te Brussel. Van een
--deren kant nogthans, verliet het
"of de stad Leuven, de vermaarde
Hoogschool daagde op en werd Leu-
ens Glorie-kroon. Cesars-Berg werd
munt-palies, waar men zilveren
■fi gouden penningen sloeg en zijne
*atste prinslijke grootheden waren:
^at de laatste Hertog van Brabant
want na hem was Burgondië
•feester over de streek, daar
tierf; dat Maria van Burgondië,
"•aar den jeugdigen Keizer Maximi
lian ontmoette, waarmede zij met
'^stemming der Vlaamsohe Burgers
den echt traddat de jonge Keizer
•"•are! daar verbleef, alswanneer hij
leuven de leerling was van Adrien
^Xens, die Paus werd onder den
*am van Adrianus VI.
Keizer Karei was Cesars-Berg
- -^enlijk nog een krijgsoord en tij-
"üs Albrecht en Isabelle werd het
^eel eene soorte Akademië, waar-
'l° de Bestuurder de geleerde Pu-
.^us was, als opvolger gekend van
Lipsius. Keizer Joseph
deed het kasteel afbreken, alsook de
abdij er bij gelegen, die o. m. ge
diend had voor Commandery der
Ridders van Malta, novicenverblijf
van Engelsche Jesuiten, en verblijf
plaats van Engelsche Dominikanen.
Met 1795 zag men op den heuvel
niets anders meer dan een windmo
len, eenige hutten en moeskruidvel-
den.
In 1889 kocht de abdij van Mared-
sous geheel dien boel, erger gesteld
nog dan wat te Gent overbleef van
't Gravenkasteel, nu zoo schoon her
opgebouwd, en zij heeft er eene
prachtige abdij aangelegd, die een
oord van studie en kunst geworden
is, ver en naar gekend.
Als Juste Lipse, waarvan hooger
melding, stierf, hij zoude gezegd
hebben, beweert men: oMnla Ca-
DUnt, alles valt weg en de Ro-
meinsehe cijfers, in die woorden be
vat, zijn het jaartal van zijn afster
ven M 1000, I 1, C 100, D
500 en U 5, dus samen 1606.
De onrustwekkende stakersbewe
ging in Henegouwen teekent de on
macht van het socialisme; zijn troe
telkind, let communisme, groeit bo
ven vaders hoofd...
De politieke leiders der soc. partij
hebben vruchteloos gepoogd de lei
ding der staking in handen te ne
men: ze werden uitgejouwd.
Dan, omdat ze zagen dat zij er
kaal zouden van af komen indien zfe
geen stoute positie namen in dien
oproer, waarvan de eenige uitslag
zou zijn de uitbreiding der werkloos
heid' waaronder de ordentelijke ar
beidersbevolking lijdt, dan hebben
zij den grond hunner ziel laten zien
zij hebben het monster gestreeld, het
volk opgehitst, de staking meer uit
breiding gegeven. Zulk een houding
is hatelijk en onteerend. Ernstige
werklieden, die tot nu toe hunne hoop
stelden in het socialisme, maar geen
revolutionnairs willen zijn, hoorden
wij schande spreken over zulke ver
regaande lafheid.
Rust en kalmte heerschen thans,
dank aan het verstandig en kracht
dadig optreden der gewapende
macht; besprekingen worden gehou
den om een regeling te treffen. Ze
kere geruchten loepen nochtans over
het voorbereiden van een algemeene
werkstaking, door de socialisten, niet
alleenlijk met het doel de eischen van
de mijnwerkers te steunen, doch ook
uit politieke berekening: voor de ont
binding der Kamers en kiezingen.
Als het werk heelemaal ophoudt,
overal, als de laatste bronnen van in
komsten droog getrokken zijn, de
leening mislukt, de Regeering den
werkloozensteun niet meer kan beta
len, wat zal het dan zijn? Zullen
Vandervelde en C° in hunnen zak
schieten en hun kapitalen onder de
arme zwoegers uitdeelen
De toestand is ernstig; we ver
wachten van de Regeering krachtda
digheid en wijs beleid, de handhaving
der orde eerst en vooral, doch ook op
rechte bezorgdheid voor dezen die te
kort hebben. THOR.
nas N. V.
De dokumenten die door het ge
recht werden aangeslagen, laten geen
den minsten twijfel over het com
munistisch komplot dat aanleiding
heeft gegeven tot de oproerige be
toogingen welk in Henegouwen
plaats hadden gedurende de verloo-
pen week.
Het staat vast dat een plan ge
vormd was om de omwenteling te
doen uitbreken over gansch het land.
De directieven kwamen niet enkel
uit Brussel, maar ook uit Berlijn,
Parijs en Moskou; en ook op vreem
de opruiers werd beroep gedaan die
over veel geld beschikken.
Het plan zat zoo goed ineen, dat
alle schikkingen van dag en plaats
genomen waren, en de leiders aan
gewezen.
Talrijke vergaderingen waren te
Brussel belegd geweest: het Parket
is in 't bezit van de verslagen en ook
van de vlugschriften, zoo Vlaamsche
als Fransche, die gereed gedrukt wa
ren om het leger tot opstand aan te
zetten.
Plakbrieven bij de macht lagen ge
reed om, als 't lukte, de overwinning
aan te kondigen!
De samenstelling der communisti
sche cellen van hfet Centrum en het
bekken van Charleroi is thans be-
1kend.
Het krachtdadig optreden der
openbare macht 'heeft die inspannin
gen ten grooten deele verijdeld. Toch
kon zij alle euvel niet beletten. De
verwoesting en de plundering van
het zomerverblijf van den bestuuder
der werkh uizen Providencebe
wijst dat het janhagel tot alhes bereid
was. Dat is één feit; we zouden er
nog kunnen aanhalen.
Communisten werk, ja zeker. Maar
zijn de socialistische leiders van alle
schuld vrij te pleiten?
Georges Plurrtat, partijsecretaris
en schepen te Quaregnon, verklaar
de letterlijk aan een dagbladschrij
ver
We willen de staking uitbreiden
over geheel Belgie, het verkeer stille
leggen, den l'andel verlammen.
We willen de openbare macht in
handen krijgen en een voorloopige
regeering aanstellen, met kiezingen
binnen de 40 dagen.
De gendarmen en de mitraljeuzen
zullen ons niet beletten ons doel te
bereiken
En na zulke verklaringen komt de
zeembaard Vandervelde de gewelde
narijen afkeuren! 't Schijnt wel dat
de patron niet veel meer te zeg
gen heeft. Wat wilt ge, als men den
wolf in het schaapstal kweekt...
Alle ernstige menschen, gelijk tot
welke opinie zij behooren, de werklie
den die erve en kroost te beschermen
hebben in de eerste plaats, zullen de
komedianten van het socialisme in
deze omstandigheden naar hunne vol
le weerde kunnen schatten. En in elk
geval zullen zij de redding van dien
kant niet verwachten.
Intusschen doen onze katholieke
ministers positief werk; ze zijn vast
besloten de mannen van Moskou stil
te leggen; doch door kalm en beza
digd onderhandelen zullen zij ook
trachten de oorzaken van mistevre
denheid weg te nemen zooveel het in
hunne macht is.
Dat de werkende klasse den rug
keeer naar Moskou en de partijgan
gers der revolutie en haar vertrou
wen schenke aan de partij van orde
en verzoening: zij heeft er alle be
lang bij en het algemeen welzijn zal
ermee gediend zijn.
In dit nummer wordt aangehaald
de chronogram of jaartal in letters,
uitgesproken door Juste Lipse, bij
zijn afstervenoMnla CaDUnt al
les valt weg! en beduidende 't jaar
1606.
Een merkweerdig chronogram is
dit in gebroken latijnvan den
slag van Malplaquet, waar Frankrijk
tijdens Lode wijk XIV en in oorlog
met den Oostenrijker, die aange
voerd was door den Prins Eugeen en
geholpen door den Engelschen Mal-
brough, eene zeer buitengewone ne
derlaag onderging, namelijk LILI -
CIDIUM, hetgeen wil zeggen: Slach
ting der Lelië. Al de letters zijn Ro
meinsche cijfers: M 1000; D
500; C 100; L L is 50 50
100U 5I I I I is 1 1
1 1 4, dus samen 1709.
Andere chronogrammen:
goDeLeVa VerWorgD geeft het
jaartal van Ste Godelieves dood, D
D is 500 500 1000; L 50; W
10; V V is 5 5 10, dus sa
men 1070.
In de Ezelstraat te Brugge is er
eene verbeelding op ceramieke tegels,
voorstellende de H. Drievuldigheid en
als opschrift dragend: fLagé LLUM
pestls DeUs aUferebat; d. i. God
nam den geesel der peste weg, ten
jare 1666.
Te Voormezeele, de kerk die er
vóór den oorlog stond, was gebouwd
ééne eeuw vroeger en had eene afge
brande vervangen. Het chronogram
harer inwijding was: sUCCeDo
CoMbUstls; d. i. Ik volg op aan de
verbrande, 1811.
In 1903 vierde eene kloosterzuster
haren jubileum van 50 jaar klooster
leven en te midden de versiering las
men: eCCe anCILLa DoMInl.
Op het tabernakel van St Pieters
kerk te leper werd aangebrachtDeo
patri slt gLorla, IpsIUs soLI fILIo
CUM spIrltU paraCLItod. i. Glo
rie den Vader, den Zoon, den H.
Geest en dat geeft: M 1000; D
500; C C is 100 100 200; L
L L L is 50 50 50 50
200 ;U U U is 5 5 5 =15;
en 11 maal I of 1 11... dus 1926.
Voornoemd tabernakel werd besteld
in 1926 en werd maar geleverd in
1931Had men dit kunnen voorzien,
met te doen zetten IpsIUsqUe, de zin
bleef dezelfde maar de totale som
werd 1931.
Ge kent het scheermes waarmede
men zich niet kwetsen kanDe uit
vinder er van is King Camp Gillette
en is dezer dagen gestorven op 77-
jarigen ouderdom.
Te Tichilesti, in Roumanië, is er
een toevluchtsoord voor melaatschen
of beter een stichting waar melaat
schen verbannen worden. Dezer da
gen verlieten de melaatschen hunne
verblijfplaats en begaven zich naar
de stad Isacea, omdat men hun se
dert één volle maand geen eten meer
gezonden had, noch geneesmiddelen.
Het volk der stad vluchtte binnen en
sloot deuren en vensters. Met moei
te kon de openbare macht de melaat
schen er toe brenegn, om weder naar
hun tehuis te gaan, belovende dat hun
al het noodige zoude gezonden wor
den. Zulke vluchten zouden niet voor
vallen in de oorden, waar onze
ziekendieners, Kloosterlingen, navol
gers van den held, Pater Damiaan
bij name, met christen naastenliefde,
die ongelukkigen bezorgen en zich
voor hen opofferen.
De melaatschheid is eigen aan het
Oosten. De ziekte tast eerst de stem-
koorden aan en die ongelukkigen
spreken met heesche stem. Daarna
verschijnen er gezwellen en wonden
op handen en voeten. De vingers en
teenen rotten weg en vallen af, later
handen en voeten ook en als het rot
ten een der hoofdbestanddeelen van
't lichaam vernietigt, de dood treedt
in.
Te tijde van O. H. verbood de wet
aan de melaatschen binnen de steden
en dorpen te komen en als zij, bij
het verlaten hunner woonsten, men
schen zagen aankomen, ze moesten
hun toeroepen: Onrein dit om de
gezonde lieden te waarschuwen. Veel
melaatschen heeft de Zaligmaker ge
nezen en Hij zond ze naar de Pries
ters, die hunne genezing moesten be-
statigen en hun de toelating geven
om wederom onder de gezonden te
mogen inwonen.
Met de kruisvaarten kwam die
ziekte over naar 't Westen ien in ons
Westen, waar die ziekte eertijds on
bekend was, bestonden er welhaast
bij duizenden leprozerijen of hos
pitalen voor melaatsch'en. De ziekte
verdween daarna langzamerhand en
in de XVP eeuw waren er nog in ons
land zeldzame gevallen. Wie de eer
ste teekenen der kwaal opdeed, moes
te alleen gaan wonen en de liefdadi
ge menschen zorgden voor zijn on
derhoud.
In den boek Jan-Zonder-Vrees
door C. De Kinder geschreven en uit
gegeven bij L. Op Debeek, Antwer
pen, is de beschrijving te lezen van
het afzonderen eens ridders, heer
van Zonnebeke.
Plotseling weerklonk de klok uit
den toren der kerk... De poort van
het kasteel was onderwijl geopend,
doortocht gevende aan een langen
stoet. Vooraan ging de geestelijk
heid, gevolgd door tal monnikken,
boetpsalmen zingende. Na h'en kwam
de ongelukkige ridder... Op den door
tocht van den akeligen stoet barstten
al de aanwezigen in tranen uit... de
stoet verdween in de kerk... te mid
den dezer was, bij middel van zwarte
behangsels, een soort rouwkapel ge
maakt, door tal van brandende keer-
sen verlicht. De leproos werd er bin
nengebracht en terwijl de doodsge
zangen klonken en de wierook walm
de, werd hij, evenals men het bij lij
ken doet, met wijwater besproeid...
Na deze plechtigheid werd hij uit de
kerk geleid en langs een veldweg naar
eene afgelegen plaats gebracht, waar
te midden van eene door Hooge-hou-
ten-schutsels-afgeslotene ruimte eene
stevige hut opgetimmerd was. De
stoet hield stil voor de deur van het
huisje, waarboven onder een zwart
kruis, eene klok hing... De pastoor
hield eene hartroerende toespraak...
vervolgensIk verbied u zonder
uw leprozenkleed uit te gaanik ver
bied u blootvoets uit te gaanik ver
bied u in smalle straten te komenik
verbied u te verschijnen in eene
kerk, in een klooster, op eene jaar
markt, op eender welke vergadering
van menschen. Ik verbied u kinderen
aan te raken of hun iets te geven. Ik
verbied u geene andere vrouw in uwe
woning te laten komen, dan uwe
eigen vrouw, zoo deze daarin vrij
willig toestemt»... De jonge
vrouw ging zich naast haren echtge
noot plaatsen. Mijn besluit staat
vast riep zijDe dagen van vreug
de zijn voorbij, die van rampspoed
zijn aangebroken! Zonder morren zal
ik ze aan zijne zijde doorleven en de
Heer zal mij genadig zijn!»
Na die woorden deed de pastoor
