broederfeest
Uil suicide
Boeken en Bladen.
Propaganda.
VRIJZINNIGE VOLKSBOND
Uit Langemarck.
beeten (worteltjes, bladeren, enz.)
•welke afgeteld worden. Dat is heel
rechtvaardig. Doch hoe wordt die tarra
berekend
En, wordt die tarra niet vergroot, ten
profij'te van den fabrikant
Ziedaar het vraagstuk.
Wij hebben met vele landbouwers
gesproken en wij hebben meermaals
met deze verwonderd gestaan over de
groole hoeveelheden tarra door sommige fa
brikanten aan geleverde beetwortelen gevon
den.
Wi] weten dat klachten soms onge
grond zijn, maar wanneer de klachten
algemeen worden, dan moeten wij aan
nemen dat de klacht grond heeft. Des
te meer, daar personen welke beetwor
telen kennen en koopen verzekerd
hebben dat de tarra schandelijk hoog
is gestegen in zekere suikerfabrieken.
Ook de manier van tarra berekenen
deugt niet. Ziehier hoe dat gebeurt.
Men rekent alleen de tarra der bee
ten welke enkel op de onderste laag
der karre liggen, onderste laag naar
waar ook, door het schokken der karre,
alle worteljes en kleine brokken af
zakken. Deze tarra is de juiste niet.
Men moet de tarra nemen van de on
derste laag, maar ook van de midden-
ste en de bovenste.
En zoo wordt de boer weêr eens ge
fopt door Menheer den Fabrikant.
Wij zeggen het en zullen het herha
len De berekening der tarra moet
aangeduid staan in de verkoopkon-
tr akten.
Summa summarum
1° De verkoopkontrakten moeten
bepaald worden èn door den fabrikant
èn door den boer.
Heeft men dat gedaan te Waasten
2° Berekening der tarra moet aan
gestipt staan in dit kontrakt.
Heeft men dat gedaan te Waasten
3° De boeren syndikaten moeten
boeren syndikaten zijn en blijven.
4° In de syndikaten en in de over
eenkomsten met boer en fabrikant
moeten alle onderhandelingen zoo in
gericht worden dat noch het belang
van den fabrikant noch het belang van
den boer gekrenkt worde.
Dat wil de Strijd. A. v. V.
Dans un article aussi venimeux dans
le fond que dans la forme, le Journal
d^Ypres relève le suicide d'nne jeune
fille de la ville.
Nous conseillons a nos lecteurs de
lire eet article, nous ne pouvons dési-
rer une meilleure propagande il est
écoeurant au premier chef.
Laissons de cöté certaines insinua
tions par trop malveillantes. Le Jour
nalnous en sommes sürs, patira de ses
propres vilenies bornons-nous a citer
un passage de l'article incriminé
Mais nous nous permettrons de si-
n gnaler la cause certaine, évidente de
ce suicide.
La cause la voici, d'après le S1 Jour
nal
u Mlle X a regu son instruction, nous
ne disons pas son éducation, dans une
a école de la ville ou les idees religieu-
ses sont peu en vogue et en honneur,
etc.
Le Journal s'efforce ensuite de dé-
montrer que l'enseignement ofïiciel
neutre prédispose au suicide, que l'éco-
le neutre est une école de mal, d'im-
moralité et de lacheté, etc., etc.
Mais, malheureux Journalvous
iguorez done que la jeune fille en ques
tion n'a jamais fréquenté une école
neutre officielle.
Insensé que vous êtes, cette jeune
fille sort de vos écoles confessionnelles
Nous autres, nous pourrions dire a
bon escient qu'elle a regu son instruc
tion et non son éducation a l'école re-
ligieuse des Lamotte.
Nous aurions le droit de conclure,
nous, que de 1'école primaire beligieuse
on va d la Cour F assises.
Mais nous ne nous serions pas per
mis comme le Journal de tacher de
souiller cette tombe a peine ferrnée par
de sots et inconvenants commentaires.
Nous avons du journalisme une idéé
plus honnête et plus haute.
Au surplus, nous conseillons a notre
confrère de relire un article de notre
avant-dernier numéro, oü il est dit
entre autres que, si le Journal y tient,
on citera des suicidés cléricaux
d'Ypreset des plus marquants qui ont
été enterrés avec pompe par le clergé.
1
Onlangs verscheen bij Callewaert-De
Meulenaere een prachtwerk uitgegeven hoor
HArthur Merghelynch en getiteld
Hotel Merghelynch a YpresFlandre
Occidentale.. Belgique, 1774-4776. Trenle
vues en phototypie par Hector Heylbroech.
Verschillende personen hebben schuld
aan dit werk.
Ten eerste, de bouwmeester welke het
hotel bouwde in 1774, 75 en 76, Thomas
Gombert.
Ten tweede, zijne helpers, de Ieperlingen
Roffiaende Brierde LeuBeernaert
MaertenSwaegherAdam en anderen.
Wij kunnen deze kunstenaars en werk
lieden niet gelukwenschen omdat wij een
eeuw te jong of te oud zij n
Ten derde. M. Arthur Merghelynch
welke het hotel zijner ouders uit kunstzin
aankocht en het ook kunstvol met meubelen
van den tijd voorzag. Onze lezers weten dat
we in onze eerste nummers de eer hadden
M. Arthur Mergbelynck, eere-archivaris
van Ieperen, op de vingers te tikken, niet
tegenstaande zijne gekende vriendelijkheid,
niettegenstaande zijn weinig strijdenden
zin en niettegenstaande de betrekkingen
welke hij zou kunnen hebben in het leger
der vooruitstrevende partij. En onze lezers
stemden met ons in. En daarom zullen onze
lezers met ons nog instemmen wanneer wij
nu de achtbaren kunstminnaar hartelijk ge
lukwenschen èn omdat hij golden tijd op
offert voor den dienst van het Schoone èn
omdat hij ons de vrucht ervan laat mede
genieten door het uitgeven van dit boek dat
wij wensehen te zien op de tafel van alle
lepersche salons, waar we niet komen en
niet wensehen te komen, maar waar we
wensehen het gegeven voorbeeld van kunst
liefde gevolgd te zien.
Ten vierde, de heeren FiersHaverland
Van Assche, BeunRyssen en Breyne
welke als smaakvolle herstellers werkzaam
waren en dus allen lof verdienen.
En eindelijk, ten vijfde, degene welke
met den heer Mergbelynck het meest en het
meest verdienstvol bijdroeg aan het kun
stig uitvoeren van 't prachtboek, MIiector
Heylbroehwelke de dertig zichten photo-
typisch leverde. Ik wil mijn indruk bondig
saamvatten door een aphorism Het is
niet zoo moeilijk kunst te leggen in de
kunst, maar wel in het machinale. Bezie
me de platen van den Franschen Figaro
illustrèvan den Duitschen Musenalma-
nach, den Engelschen The Graphicvan
hetNuordnederlandsche prachtige Elseviers-
maandschrift, van de Belgische Vlaamsche
School(waarin ook zichten van Ieperen
door M. Heylbroeck verschenen) en verge
lijk en zeg me of het radico-sociaiism
met zijn flinke gedachten ook niet flink de
uiterlijke vormen weergeeft.
En de Ieperlingen welke zich de weelde
van aankoop niet kunnen getroosten, gaan
naar de Stadsbibliotheek waar een exem
plaar ter beschikking ligt van 't publiek.
Oproep.
De lepersche liberalen hebben een
propagandawerk der pers gesticht.
Blauwe bussen staan in de herbergen
in de Maanin den Zalmin H Zilveren
Hoofd en in J Hof van Brusselom de
dag- en weekbladen te ontvangen.
Vele lepersche vrijzinnigen hebben
ons werk gesteund. Zij hebben ons bla
den afgestaan. Dank voor hun edel
moedigheid. Wij kennen er zelfs welke
bladen koopen welke zij vroeger niet
aankochten alleenlijk omdat zij willen
dat ons werk voorspoadigen vooruit
gang make. Zulk voorbeeld verdient
navolging.
Burgers, ondersteunt ons.
Werklieden, ondersteunt ons.
De gemeentekiezingen zijn nabijDe
kieswet wordt binnen kort gestemd.
En werklieden en burgers, welke zal
de kieswet zijn Dat weten wij reeds.
Onze senators en volksvertegenwoor
digers, de heeren Surmont, Struye,
Berten,Iweins en Colaert gaan te Brus
sel eene wet stemmen welke de ver
plettering zal wezen van de werkende
klas.
Hewel burgers en werklieden, dat
mag niet zijn, dat zal niet zijn.
De heeren hebben op het nieuw
jaarsbanket in het zoo gezegd Volks-
huis verklaard dat zij het Pruissisch
Klassensysteem willen invoeren.
Werklieden en burgers, gij weet
welk dit systeem is, en voor degenen
welke dit niet weten, zullen wij in vol
gende nummers klare en duidelijke
Verklarende artikels schrijven. Iedereen
moet weten welk dit systeem is. En
daarom, werklieden en burgers, reke
nen wij op u. Leest en deelt uwe lezing
mede aan uwe vrienden en kennissen.
Spreekt daarover in uw huisgezin, in
uwe werkplaats, in uwe herberg. Wij
verdedigen uwe rechten, wij willen
niet dat gij verpletterd wordet, en zoo
gij vindt dat wij u goed verdedigen,
ondersteun ons ook. Onze bladen zijn
urne bladen.
Zoo gij middels bezit, ondersteun
ook ons propagandawerk der pers. Wij
moeten aan de werklieden en burgers
aantoonen dat de Kamerheeren Sur
mont en Iweins en Colaert en Berten
en Struye, welke de werkende klas
onder hun kapitalisten hiel willen ver
pletteren, dezelfde heeren zijn welke
uwe stem zullen komen vragen met de
gemeentekiezingen, om weerom op de
kussens te komen te Ieperen en te Po-
peringhe. De Strijd-La Lutte.
VAN YPEREN,
ZONDAti 13" JANUARI 1895
ten 7 ure juist in het lokaal
Zilveren I i o o fd
Rijsselstraat.
PROGRAMMA.
le DEEL.
1. Marche, voor Trompetten.
2. Koorzang, door de Werkerslier.
3. Quatuor, met begeleiding van ban-
donium, door de heeren Trans,
Tasseel, Magerman en Creton.
4. Tweezang, door Mej. Devers en
Alph. Delmotte.
5. Turnoefeningen, door de gebroeders
Rosseel en Angillis.
6. Kluchtlied, door Emiel Deweerdt.
2e DEEL.
VOORDRACHT door H. Mortier van Gent.
3« DEEL.
1. Mazurka, voor Trompetten.
2. Koorzang, door de Werkerslier.
3. Duo voor Ocarina, met begeleiding
van bandonium, door de heeren
P Igodten Magerman.
4. Tweezang, door Mej. Devers en
Alph. Delmotte.
,5. Turnoefeningen, door de gebroeders
Rosseel en Angillis.
6. Kluchtlied, door Karei Deweerdt.
4e DEEL.
Danspartij
Cies. Ha Jan Hebt ge 't voorval
van dien Engelschen koopman verno
men
Jan. Ja Ja Gelukkig dat de
jonge Karei engelsch kan, anders ware
ons boertje met zijn geleverd paard
gefopt geweest. Maar, Oies, waar heeft
Karei die vreemde taal geleerd
Cies. Hebt gij niet onthouden dat
hij in zijne jeugd het Stadskollegie te
Yperen bijgewoond heeft
Jan. Juist, vriend. De jongelingen
die daar hunne studiën gedaan hebben,
kennen daarbij ook nog Duitsch, daar
vele andere dezer gemeente, die bis
schoppelijk kollegies bijgewoond heb
ben, noch Engelsch noch Duitsch zul
len vergeten.
Cies. Iu bisschoppelijke kollegies
betalen de leerlingen nogtans veel
meer dan in 'n stadskollegie waarom
leeren zij er dan ook zooveel niet
Jan.Omdat het geestelijk kollegie
maar voornamelijk de vakken in 't- oog
houdt, welke de kinders noodig heb
ben, die zich tot den priesterlijken
staat schikken.
Cies. De vreemde talen staan nog
tans aapgeteekend in 't programma van
geestelijke kollegies.
Jan. Het is met die oogenverblin
ding dat men de menschen om den tuin
leidt, maar de ondervinding is hier,
gelijk m vele dmgen, de beste leer
meesters.
Buiten de Engelsche, leert men in
in 't Stadskollegie ook de Duitsche,
taal, die voor iedereen zeer nuttig
wezen kan, want hier komen er ook
zeer dikwijls, uit Duitschland, koop
lieden in paarden en vele negocianten
der stad doen koopwaren uit Duitsch
land komen, omdat zij deze noch in
Belgie noch in Frankrijk vinden.
Cies. Ik heb nog gehoord dat de
Duitschers zeer geleerd, vernuftig en
nijverig zijn.
Jan. Als men handel drijft is hun
ne taal onmisbaar, daarom ben ik zeer
verwonderd dat de menschen hunne
kinders die taal niet doen leeren,
dewijl men nu niet weet hoe zij die
later kunnen noodig hebben.
Cies. Nu heeft men het veel ge-
makkelij ker dan vroeger om naar hoo-
gere scholen te gaan. Treinen snellen
van alle kanten naar Yperen.
Jan. Dat is waar, maar de reden,
waarom vele menschen hunne kinders
naar de middelbare school of 't kolle
gie niet durven zenden, ligt in den
dwang der geestelijken, die noch moei
te noch geld sparen om iedereen van
een degelijk onderwijs af te keeren.
Cies. Dat zal toch niet blijven
duren, want voorbeelden als die van
Engelsche boerfoppers openen de
oogen. Iladde ik middels genoeg, dan
zou ik wel weten welk kollegie ik ver
kiezen zou, want de pastoors zullen
toch later voor het bestaan van een
anders kinders niet zorgen.
Jan. Wees verzekerd dat zij wei
nig bekommerd zijn met een anders
bestaan, maar wei met hunne eigen
geldkistdit kunnen zij niet lang ver
bergen, want zoohaast gij ophoudt te
geven voor hunne zoogezegde goede
werken, zoohaast breekt de vriend
schap.
Cies. Gij loopt niet ver met een
schoonen groet van eenen pastoor,
want 'tis toch maar uit baatzucht, dat
hij u vriendschap betuigt. De school
strijd van 1879 heeft klaar genoeg ge
toond hoe de geestelijken, in hunnen
preekstoel, hunne vrienden in duivels
veranderd hebben.
Jan. En nu veranderen zijhier
en daar, die duivels weêr in engelen.
Cies. Ik versta dat niet wel, Jan.
Jan. Ik wil zeggen, Gies, dat zij
eenige dier menschen (welke zij in
1879 vervolgden omdat deze hunne
kinders naar hunne scholen niet zon
den), thans hemelhoog verheffen, sedert
dat deze met hun vroegere vijanden
samen spannen. Hebben wij hiervan in
zekere gemeente geen treffende voor
beelden genoeg
Cies. Het is wel zoo. Een duivel en
geus te B. is hier nu een engel.
Jan. Ik zou veel dergelijke voor
beelden kunnen aanhalen om mijn
gezegde te staven.
Cies. - Ik zie van langs om klaarder
dat de geestelijke poesjenellen beter in
eene barak zouden spelen dan in hun
nen preekstoel.
Jan. Gij spreekt juist, Cies; zij
veranderen altijd van woord volgens
dat hunne beurs spreekt.
Cies. Als men geheel hunnen han
del en wandel kent, ziet men dat zij
niets doen voor den burger maar alles
voor hunnen eigen zak.
Jan. Iedereen zou die kerels moe
ten kennen gelijk zij wezenlijk be
staan en handelen, maar dit is moeie-
lijk, want zij weten zeer wel hun doel
te verbergen men zal niet gemakke
lijk hunne inzichten raden.
Cies. Voorzeker niet. Zij willen u
altijd doen verstaan dat zij in uw be
lang spreken, maar ik geloof dat zij
handelen gelijk de vos met den raaf.
Jan. Gij raadt het, vriendje. Vos-
ken vleide zoolang de raaf, tot dat deze
haren kaas liet vallen, waarmede hij
voort liep, en dat doen de zwartjes
ook. Piet van Langemaeck.
Burgerstand der stad Poperinghe,
van den 3" tot den 10" dezer maand.
Geboorten Mannelijk, 4, vrouwelijk, 3.
Sterfgevallen.
Vermeersch Julia, oud 74 jaren, rentenier
ster, eclitgenoote van Balduin Masselis, Boe-
scheepstraat. Coutteel Pharaïlde, ongehuwd,
oud 62 jaren, grondeigenaarster, Yperstraat.
Bulckaert Rosalie, oud 63 jaren, eclitge
noote van Eusebius Reubrecht, sectie K.
Kinders beneden de 7 jaar.
Mannelijk2, Vrouwelijk 0.
4c 4c
A. VAN WüLVERINGHEM.
VAN
- i
