VEREENIGING
bericht.
VRIJZINNIGE EN GRONDWETTIGE
Yroor de
openbare gezondheid.
Voor den landbouw.
Referendum.
Wat beeft de klerikale
administratie voor de
landbouwers gedaan
Belastingen.
Ijzer wegen.
Twee maten.
Buurtspoorweg.
Zaak Godtschalck.
arme kinderen die de gemeente- en
bewaarscholen volgen.
IV. Stichting van schoolkoloniën
waar arme en ziekelijke kinderen hun
ne vacantiën zouden doorbrengen.
V. Verbetering van werkmans
woningen.
Verbetering en zuivering van be
volkte kwartieren.
I. Verbetering van wegen en ba
nen.
II. Inrichting van een landbouw-
laboratorinm waar de landbouwers
zonder kosten de waarde van hunne te
verkoopen of aangekochte produkten
(landvetten, beeten, boter, enz.) zou
den kunnen doen onderzoeken.
In belangrijke kwestiën, in geval
van twijfel over het ware belang der
stad, raadpleging der inwoners door
het referendum.
Namens de vereenigde antiklerikalen
Het Komiteit der liberale en grond
wettige Associatie van leperen.
Ziedaar wat onze liberale kandida
ten zullen verdedigen in den gemeen
teraad.
Kiezers, stemt voor de liberale lijst.
Donderdag err Zaterdag aanstaande,
algemeene vergadering der vrijzinnige
en grondwettige vereeniging, in het
lokaal den ZALM, om 8 ure 's avonds.
"V-A.IV IEPBBEN.
Algemeene Vergadering
vtsjn 10 november 189S.
De zaal was proppend vol
Men is gedwongen geweest de zij
poort te openen om toe te laten aan
honderde toehoorders die op den koer
moesten blijven staan, ook iets van de
redevoeringen te hooren.
De Voorzitter opent de zitting kort
na acht uren.
Hij maakt het schandalig gedrag der
klerikalen kenbaar, die benden stok-
slagers de stad rond zenden, om rustige
burgers en zelfs blinden af te ranselen.
Die mannen zoeken al waar zij kun
nen ruzie, als zij maar zien dat zij in
meerderheid zijn.
De burgemeester schijnt dit proper
werk te bevoordeeligen, daar hij toe
laat aan officieren van de pompiers het
hoofd van die benden te houden.
Mijne heeren, zegt M. Brunfaut,
WEEST KALM, antwoordt aan die
provocateurs nietgebruikt maar goed
een wapen uw stembriefken, stemt
tegen de mannen welke die benden
lafaards uitzenden. Hevige toejuichin
gen.)
Die toejuichingen verdubbelen als
M. Speybrouck het woord neemt.
Rede van M. Speybrouck
Mijne heeren,
Ik neem het woord om u te zeggen
voor welke rede ik op de liberale lijst
sta Ik ben kandidaat van de land
bouwers, en als zulks wil ik u zeggen
wat mijn werk in den gemeenteraad
zal zijn.
En voor al
WATER.
Wij moeten voor datkostelijkwATEK
zooveel betalen als de geene van de Ie-
perlingen die in stad wonen, en mij
trehken er geen nut uit.
Wij, inwoners van de Potijze, ken
nen in den zomer wat watergebrek is,
gelukkig nog den vijver van M. Mer-
ghelynck ter onzer beschikking te
hebben.
Maar, gij, inwoners van de Meesen
poort en het Statiekwartier, zij t gij te
vreden over zoo een toestand Toej.
En gij, inwoners van de Kaai, aan
wie men sedert zoolang waterbuizen
beloofd heeft
Helpt ons allen te samen den 17n
die beloofde waterbuizen op de kop
pen uwer bedriegers te plaatsen. He
vige toej.)
WEGEN.
Hoe dikwijls hebben wij niet ge
vraagd aan de klerikalen om deze we
gen beter te onderhouden
Wij hebben nooit iets verkregen.
Onder het liberaal bestuur waren er
altijd werklieden die standvastig de
wegen onderhielden. (Toej.)
LANDBOUWBESCHERMERS
Daar zijn die klerikale mannen die
altijd zeggen dat zij de landbouwers
beschermen
Zij kennen de landbouwers maar
als zij moeten eene overdrevene som
voor pachthuur naar stad komen be
talen (Toej.)
WERK DER KLERIKALEN
RUPSEN.
De klerikalen hebben toch iets ge
daan voor ons zij hebben ons allen ge
stekt met de RUPSEN en zij denken ons
content te stellen met alles op den rug
des Commissaris te leggen.
Maar wij weten wel wie die slimme
wet gestemd heeft
Het zijnColaertStruyeBerten,
Surmont
OPCENTIEMEN.
En wat deden de klerikalen voor
den landbouw in den provincialen
raad
Daar stemden schepen Berghman en
hospice-heer Fraeys dat de opcentiemen
op het personeel van 14 tot 27 zouden
gebracht worden, en de belasting op de
werkpaarden van 3 op TIEN frank I
Maar de belastingen op de paarden
van den rijken edelman zijn gelijk ge
bleven. A hoe I ahoe
Landbouwers maakt maar uwe
beurs gereed Gij zult iets zien op
uwe contributie-briefkens met het
nieuwjaar, en dit door de daad van
die heeren die op de klerikale lijst
staan Ahoe Ahoe
SUIKERFABRIEK.
Wat hebben die klerikale landbouw-
beschermers nog voor ons gedaan
Zij gingen eene suikerfabriek te
Ieperen stichten, om ons te laten bee
ten voort te brengen (cultuur voor de
welke onzen grond ten beste geschikt
is). Fin zij hebben de fabriek gesticht...
te Waas ten
En dan nog, landbouwers, als gij
beeten aan die fabriek levert hoe dik
wijls hebt gij u daar niet erg over te
beklagen (Toej.)
Wat ik zal doen is het geheele libe
rale programma helpen in uitvoer
brengen, en in 't bijzonder de punten
aangaande den landbouw door al mij
ne krachten verdedigen (Toej.)
HOOP.
In zulke omstandigheden heb ik de
vaste hoop dat al de inwoners van de
Potijze, den Verlorenhoek en de Kaai
de liberalen zullen helpen hunne kan
didaten op 't Stadhuis te voeren (Be
hevigste toejuichingen).
Achter de rede van M. Speybrouck,
die de algemeene bravos bekwam, be
gint M. Onraet, de volgende rede als
de toehoorders' toejuichingen ophou
den.
Rede van M. Onraet.
Mijne Heeren,
Ik bedank u over het vriendelijk onthaal
welk het aanbieden mijner kandidatuur beko
men heeft.
Indien de stembus beantwoord aan uw ver
langen zal ik niet venvaarloozen om in het
vervolg uw vertrouwen te behouden.
De tijd is aan den strijd, ik geloof onnoodig
u mijne politieke zienswijze kenbaar te maken,
dat het u genoegzaam weze te weten dat ik
toestem aan het programma der liberale veree
niging en aan het platform des kiezing-strijds.
Gij vraagt mij wat ik zal doen Hewel ik
zal werken met mijne medematen tot het her
stellen van al hetgeen vernietigd, verlamd
en verkracht geweest is door onze politieke
tegenstrevers daarbij voegende de noodige
verbeteringen welke de ondervinding, de tijd
omstandigheden en de geldmiddelen der stad
ons zullen toelaten te doen.
Maar hetgeen ik van u verlang, is al uwe
medehulp om te samen het stadhuis te winnen.
In mijne hoedanigheid van voorzitter van de
vooruitstrevende liberale jonge wacht denk ik
de overzetter te zijn van al de leden met be
dankingen te stemmen aan de Heeren Bossaert
en Verschaeve, die, afzondering makende van
hunne persoonlijke politieke denkwijze, zich
aangevoegd hebben door een verzoenings in
zicht aan het platform vari den kiezersstrijd.
bereid door het komiteit en laatst gestemd in
algemeene vergadering.
Ik bedank bijzonderlijk de commissie der
pers voor al het goede dat zij reeds gedaan
heeft alsook de leden der Jongewacht voor
hunne groole medehulp.
Mijne Heeren,
Laat mij toe u kennis te geven van menig
vuldige aanvragen die sedert eenige jaren ge
daan geweest zijn aan Staat, Provincie, stad
en verschillige ïjzerwegeiimaatschappijen, ten
einde werk te verschaffen aan de arbeiders,
voordeel aan de neenngdoenders en den bloei
der stad te doen aangroeien, zonder het geld
der gemeente te moeten er aan te verbinden of
anders gezegd te gebruiken.
Andere hebben u gezegd, in eene voor
gaande vergadering, met cijffers in de hand,
welk gebruik onze stadhuismeesters gemaakt
hebben van onze geldmiddelen, zij, in groot
gedeelte vreemdelingen aan stad, die nimmer
iets gedaan hebben voor haar en die onbe
schroomd het gespaarde en gejonde goed on
zer voorzaten verkoopen en zich roemen groote
werken te doen die met minder kosten hadden
kunnen uitgevoerd zijn zij die zich niet eens
bekommeren met die manier van bestieren die
ons vroeg of lateï zal bankbreuk doen lijden,
en nieuwe belastingen voor de ingezetenen zal
bijbrengen.
De Provincie heeft een kapitaal gestemd van
drie miilioenen om Brugge zeehaven te beko
men,maar onze provinciale raadsheeren waar
van sommige terzelven tijd ook onze gemeente-
raadsheereti zijn, hebben om aan dit geld te
geraken, besloten, 13 opcentiemen te leggen
op de persoonlijke belastingen en zes opcen
tiemen op het patentrecht, alsook drie franken
op een werkpeerd, tien franken op een twee-
dienstpeerd en twintig franken op een pracht
peerd, en dit geld Inwoners van stad en van
buiten leper zullen wij met nieuwjaar aan
staande moeten betalen.
De persoonelijke belastingen zijn door de
rijke op de pachters gelegd.
Patentrecht hebben /.ij niet te betalen mits
zij geen stiel uitoefenendeze belastingen zijn
door de landbouwers kooplieden en werkmans
te verdragen.
Er beslaan misschien 100 prachtpeerden in
het arrondissement Yper, z >odat de rijken 2000
franken zullen betalen der nieuwe opgelegde
belastingen in dit arrondissement. Hetgeen
altoos uitkomt op heizelfde de boeren nering
doeners en werklieden, zullen 't al betalen.
Kanalen.
En nochtans hebben onze stadsbestierders
die terzei verlijd Volksvertegenwoordigers en
Senators zijn 200 miilioenen franken gestemd,
zonder de voorwaarde er bij te voegen dat zij
deze kredieten maar stemden mits toekenning
van een millioen voor het opmaken der vaart
van leper op Com<m.
Dus werklieden van leper ziet daar hoe men
tracht werk te verschaffen aan de werklieden
en neering aan de stieldoeners.
De vaart van leper op Boesirighe-sas is ver-
slijkt, de schippers vragen in den zomer dub
bele vrachtprijs of weigeren op leper te varen.
De kooplieden zijn verplicht hunne koopwa
ren te doen aankomen per ijzerweg, uit oorzaak
dezer verhooging van prijs.
Hadde de stad een krediet gevraagd, dan zou
zij nog eens werk bekomen hebben voor de
werklieden, goedkoopere vrachtprijs voor da
kooplieden, vermindering in het afgeven der
koopwaren veroorzaakt door de concurentie,
zonder het geld der stad te moeten gebruiken.
Laatst vroeg de koophaodelskring de mede
hulp van het stadsbestuur voor het aanvragen
aan den Staat van een ijzerenweg van Dixmude
op Poelcapelle of Langhemarck, ten einde eene
internationale lijn te hebben tusschen Nieuw-
poort, Rijssel en Parijs langs Dixmude, Poel
capelle, Langhemarck, leper en Comen, en de
inwoners tussclie» Dixmude en leper naar deze
stad aan te lokken.
Eene groote onlangs nieuwgevormde maat
schappij gevestigd tot Nieuwpoort voor het
verkoopen van gronden beloofde hare mede
hulp, maar het Stadsbestuur vond dat dezen
ijzerenweg geen belang zou bijbrengen aan de
stad, en weigerde hare medehulp. Ziet daar
werklieden van leper hoe zj uwe belangen
verdedigen.
En nochtans nog eens, zonder het geld der
stad te moeten gebruiken I
Over eenige jaren heb ik, vergezeld van
Mijnheer Verschaeve, voorzitter der Koophan
delskring dezer stad, een bezoek afgelegd in
name der Maatschappij aan Mijnheer Reynaert
burgemeester en volksvertegenwoordiger tot
Kortrijk, om zijne medebewerking te bekomen
tot het aanvragen van eenen ijzerenweg van
leper op Kortrijk, langs Gulleghem, Moorseele
Dadizeele, Becelaere, Zillebeke.
Mijnheer Reynaert vond dit voorstel goed
en beloofde er van te spreken aan zijn kollega,'
Mijnheer Vanden Peeieboom, Minister van
iJzerenwegen. Dit voorstel was reeds goedge-
keun geweest met eenparige stemmen door
de leden van het stadsbestuur.
De kosten van dezen ijzerenweg konden la
ter in aftrek komen op het oogenblik der over
neming van den ijzerenweg van West Vlaan
deren,'uit oorzaak dat deze nieuwe spoorlijn
eenen grooten aftrek ging veroorzaken aan de
reeds bestaande oude lijn op het vervoer der
reizigers en koopwaren. Mijnheer de Minister
antwoordde dat men geen ijzerweg mocht aan
leggen die gelijkloopend was met een ander
die reeds bestond.
Maar ziet hoe deze rede kan weg gelaten
worden als er op aankomt politiake vrienden
te voldoen
Dezelfde minister stemt toe twee jaren la
ter het maken van eenen buurtspoorweg van
Wervick op Kortrijk die zich maar verwijdert
op den grootsten afstand van vij fk zes kilome
ters van den ijzeren weg van Wervick naar
Kortrijk langs Meenen en Wevelghem.
Wij vragen een buurtspoorweg naar Arraen-
tiers, langs Meessen en Ploegsteert, de door
loop is afgemeten, alles gaat goed voort, maar
een jaar later vinden de kasteelheeren vau
leper op Kemmel dat het voor hen geheel
voordeelig zou zijn den buurtspoorweg langs
hunne kalseide te hebben alles wordt in 't
werk gesteld en zij gelukken; maar nu dat zij
hunne goesting hebben, waarom, aangekomen
tot West-Nieuwkerke werken zij met ons niet
mede om van deze gemeente langs Ploegsteert
den Bizet naar Armentiers te gaan Aangezien
dat, toen wij vroeger den buurtspoorweg
rechtstreeks op Veurne vroegen, er ons geant
woord werd dat de buurtspoorwegen toege
staan worden om meest mogelijk gemeenten te
verbinden. Waarom dan niet langs Ploegsteert
gegaan mits deze gemeente er wil tusschen
komen voor zooveel de tram voortrijde lot
Armentiers, het geen tegenstrijdig is aan het
geen onze tegenstrevers in den tijd beweerd
hebben.
En nog meer het gemeentebestuur van Ar
mentiers heeft ons per brief geschreven dat zij
er niet tegen komt voor wat het maken van
eenen buurtspoorweg langs Ploegsteert betreft
voor zooveel de meerderheid der gemeente
verkiest van langs dezen kant te gaan in plaats
van langs de Seul waar er niet te vinden is
voor ons.
Daarmede zouden onze stadhuismannen
hunne misgreep gedeeltelijk kunnen herstellen,
daar het hun schuld is dat den ijzerenweg van
Ostende leper Armentiers geene internationale
lijn is op Parijs, mits zij verwaarloosd hebben
de menigvuldige aanvragen van de koophan-
delskringen van leper en Osfende te aanhoo-
ren.
Nu is Ostende verbonden aan Parijs langs
Roeselare en Meenen door de medehulp der
afgevaardigden van Ostende, Rousselaere,
Thielt, Kortrijk en leper.
Wat zij nog gedaan hebben om hel lot der
werklieden en oude menschen te verzoeten is
dat zij afstand gedaan hebben van twee mii
lioenen welke Mijnheer Godtschalk aan de
Hospicen gegeven had.
Twee miilioenen aan 3 is een verlies van
(10.000 franken goede werken 's jaars.
Sommige onzer stadhuisheeren hebben ook
de vermindering van intrest gestemd der lee
ningen des Staats van 4 o 3 1|2 nu op drie en
bij acht jaren op 2 1|2 ten honderd, hetgeen
nog eens op verscheidene honderd duizend
franken geplaatst geld der hospicen een traps-
gewijst verlies aan den armen zal veroorzaken
van vijf a tien duizend franken per jaar.
Ziet daar hoe onze politieke vijanden de
armen lief hebben en beweeren de vrienden te
zijn van koophandel, nijverheid en landbouw.
(Hevige toej.)
Iedereen juicht toe en toont daar
door aan onzen kandidaat dat al de le-
perlingen ten hoogste honden den
voorzitter der liberale jonge wacht op
de lijst te zien.
Mijnheer Dechièvre begint nu op
zijne beurt in 't midden van het he
vigst handgeklak de volgende rede
ïfcecle van M. Oechièvre.
Stemmersvolk van Ieperen
De groote dag nadert, wij zullen
welhaast het lot onzer stad te beslissen
hebben Aan U vau te weten of gij
het bestuur wilt laten in de handen
van die vreemdelingen die weldra een
begijnhof zouden maken van ons ge
liefd Yper.
Maar dat zal niet zijn, want allen
houdt gij te veel aan uwe rechten gij
zult met toelaten dat Surmont en zijne
kliek langer op het Stadhuis regeeren.
Wat vinden ze niet uifc om het volk
te verblinden Ja vrienden, alle mid
dels gebruiken ze om de kiezers te
misleiden.
Zij worden benauwd omdat zij voe
len dat weldra hun laatste uur zal
slaan (Toejuichingen).
De welsprekende Colaert vreest zelfs
de komst van Sint Maarten die de kin-
mui min immi i hi nnii i zag—