l'iinion fait la force.
Verschijnende des Xaterdags.
rue au Bciitc, 20, Ypres. kendracut maakt macht.
Voordracht
NOS MMTBES.
Journal
libéral démocratique
d'Ypres et de TArrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
ipr Ieperen en van het Arrondissement
Samedi, 18 Mai 1895.
5 centimes le numéro
!re année. IV0 29.
van Prof. Mac Leod,
University Extension
Nomination
de Flngénieur de la ville.
PRIX DE L'ABONNEMENT
Par an 3 francs.
Par an 3 fr. 50 c
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames25 n
Annonces judiciaires 1 fr. la ligne.
araissani le Samedi.
Administration et ftédaction
VAN IEPEREN.
Zondag 5n Mei is M. MAC LEOD
naar Ieperen gekomen om een voorbe
reidende 1' les te geven van Planten-
Biologie. Onnoodig M. Mac Leod voor
te stellen. De achtbare leer aar van
Plantenkunde aan de Hoogeschool van
Gent is inderdaad een der beroemdhe
den van Belgie als plantenkundige
gaat hij door als een autoriteit. Voegen
wij daarbij dat hij spreekt met een
lieftalligheid, een poëtische voorstel
lingswijze welke onvergeetbaar ken
schetsend is.
M. Vermeulenvoorzitter van het
Willemsfonds, legde in korte woorden
het doel van het Hooger Onderwijs
voor het Volk uit en stelde M. Mac
Leod aan het publiek voor.
Prof. Mac Leod zei dat hij gelukkig
was te leperen het werk der University
Extension in te huldigen en keurde vol
komen de keus van een cursus van
Planten-Biologie goed om de leergan
gen aan te vangen. De Planten-Biolo
gie heelt inderdaad aan alle andere
wetenschappen haar methode gele
verd, om te zoeken naar de bron van
het Eeuwig Goede en het Eeuwige
Schoone De Waarheid.
De Planten-Biologie is eene moderne
wetenschap. Zij heeft hare periode van
vermakelijke wetenschap gehad, juist
zooals de andere wetenschappen, in
die jaren na 1800, jaren van flesschen
waaruit bier, azijn en vitriool liepen
uit den zelfden hals, jaren ook toen de
geleerden Volta, Lavoisier en anderen
stille voortwerken, ongekend een waar
heidstempel opbouwend voor de ge
slachten welke zouden komen.
In het begin der eeuw was de biolo
gist een rariteitde botanist werd ge
schat naar zijn herbarium, en degene
welke 3 maal meer planten bezat, was
ook 3maal meer geleerd. Die mannen be
studeerden doode planten en Germain de
Si Pierre vraagt zelfs nog in 1857 Wie
moet de plantenkunde bestudeeren
En zijn antwoord luidt De rente
niers, want, met deze liefhebberij wor
den zeker noch geld noch gezondheid
verspild. Doch de eigenlijke planten
kunde was bestudeerd door landbouw
kundigen en hoveniers. En, wanneer
deze bij de herbariumsgeleerden te
rade gingen, dan klonk hun enkel een
brabbeltaal latij nsche benamingen in
de ooren. De hof stond zoo tegenover
het herbarium.
Doch nu kwam men tot de overtui-
fing dat men de levende planten moest
estudeeren. De geleerden gingen op
hun beurt te rade bij de hoveniers en
leerden de vroeger gedane ontdekkin
gen. Men leerde nu iets wat nog niet
ismaar wat wordt en men wilde ken
nen de wetten van de wording der
planten.
Nu bestudeerde men het zaadje, de
plant, den stengel, de bloemen en de
nieuwe zaden, men vergeleek de plant
met hare ouders en zoo kwam men tot
de wetten van de Overerving der eigen
schappen. Men bestudeerde niet alleen
de wording der plant maar nog de wor
ding van het ras en men kwam tot de
gevolgtrekking dat het ras zelf her
wordt en zich zelf niet meer blij ft.
Welk praktisch voordeel heeft de
studie geleverd Een voorbeeld
De kennis van de wetten der erfelijk
heid heeft de suikerbeeten verbeterd
zoodat de opbrengst verdubbeld wordt,
door de kennis van de overerving der
suikergehalte. (1) De Planten-Biologie
is dus hoogst belangwekkend.
Nog een voorbeeld Dezelfde proef
nemingen welke gelukken met de sui-
kerbeet worden heden op Java be
proefd op het suikerriet.
Nog een voorbeeld Door dezelfde
proefnemingen in Engeland is het ge
wicht der stekelbes gebracht geworden
van 3 of 4 grammen tot 30 en 55 gram
men.
De Planten-Biologie heeft den alge-
meenen rijkdom vermeerderd en hare
uitbreiding en hare vruchten kennen
noch grenzen noch beperking meer.
Nog tracht hedendaags de planten
kunde de wetten van de betrekking
der plant tot hare omgeving na te
gaan, want waar 10 zaden op 10 ver
schillende plaatsen gezaaid worden,
daar verschillen ook de levensvoorwaar
den. Zaait ge b. v. goede rogge en uw
buurman slechte rogge, zoo heeft deze
laatste een slechten invloed op uwe
goede.
Nog andere toestanden zijn na te
gaan. In Nieuw-Zeeland bracht men
klaverzaad over. De gezaaide klaver
kreeg geen zaad. Men onderzocht de
oorzaak en men vond dat de oorzaak
toe te wijten was aan het gebrek aan
hommels. Een kooi met hommels werd
naar Nieuw-Zeeland overgebracht en
4 j aar later leverde de klaver zaad zoo
als in Europa.
Nog werd bevonden dat het aantal
korrels afhangt vau de eigenschap der
plant.
In een woord, zij gezegd dat de
plantenkunde zulke ontwikkeling
heeft gekregen dat hare studie in
Noord-Amenka een beroep is gewor
den.
Doch, zal een toehoorder vragen,
«wat kan ik met plantenkundedoen
En hierop antwoord ik.
De plantenkunde heeft een groote
plaats veroverd in de beschaving en
ieder beschaafd mensch, wil hij op
beschaving aanspraak maken, moet
de begrippen er van kennen.
Deze studie heeft een ontzaglijken
invloed uitgeoefend op den modernen
mensch.
De sociologie, die hooge wetenschap
welke heden iedereen aanbelangt,
wordt onderzocht naar de methoden
der plantenkunde, naar de studie van
de wording des menschen en de wording
en verwording van zijn ras, van zijn
erfelijkheidvan zijn levensvoorwaarden
van zijn omgevingvan zijn beïnvloeding
De socioloog moet nagaan de betrek
king van het denkvermogen en het
klimaat, de nabijheid der zee en
der hooge bergen. Er bestaat een socio
logische betrekking tusschen de steen
kolen en den maatschappelijken voor
uitgang der mijnwerkers en hun om
geving.
Ook de geschiedkundige en de phi-
loloog gaan aldus te werk.
Wil de geschiedkundige een histo
risch feit verklaren zoo moet hij na-
fl) Wij vernemen met uitnemend veel ge
noegen dat Prof. Van der Stichele te Waasten
en omstreken een les zal geven over een nieu
we methode wier resultaat is de opbrengst der
suikerbeet te verdriedubbelen.
En 35 toehoorders lieten zich in
schrijven.
En ziedaar de inhuldiging van de
University-Extension.
gaan, in welke eeuw die menschen
leefden, hoe ze dachten, welke eigen
schappen hen kenmerkten door de
jaarhonderden heen, in welken levens
toestand zij verkeerden en welke om
geving hen beinvloedde.
Men kan zeggen dat de natuurkun
dige, de socioloog, de plantenkundige,
de taalkundige en de geschiedvorscher
op de zelfde manier denken, dank zij
de plantenkunde. Want de plantenkun
dige studeert een land van koren juist
als de socioloog het heir van zijn me-
demenschen ontleedt.
De sociologie is dus de natuurlijke
geschiedenis van de menschelijke
maatschappij. En welke wetenschap
is dan beter geschikt dan de planten
kunde om de algemeene wetten van
mensch en natuur en tijd te bestudee
ren
Men kan den individu bestudeeren
door de planten, en de proefnemingen
welke metdenmensch onmogelijk zijn,
zijn mogelijk met de planten. Daarbij
is men hier niet beïnvloed door de
persoonlijkheid, iets waaraan iedereen
onderhevig is. Ons doel is de Waar
heid, en deze is altoos gepaard met
het Rechte en het Goede.
De XIXe eeuw is de eeuw der schei
en heelkunde. De XXe zal die der
plantenkunde zijn.
En daarom was het een uitmuntende
gedachte het Hooger Onderwijs voor
het Volk te doen beginnen met Plan
ten-Biologie. Want hooger onderwijs
heeft het volk noodig.Onze bevolking,
zoowel de burger als de werkman, is
sedert 60 jaar vreemd gebleven aan de
wetenschap. Al onze klassen staan, in
vergelijking met de andere landen, op
de laagste sport des vooruitgangs. Al
onze weekbladen hebben de bedroe
vende statistieken overgenomen op
1000 militianen zijn er 3 ongeletterden
in Duitschland, en 145 in België. De
Boeken van Darwin, van Spencer, van
Huxley, van Tyndall en anderen, wie
leest ze, wie kent hun namen Het
ministerie van Landbouw schreef een
prijskamp van landbouw uit, engeen
enkel ingezonden werk was iets waard.
Men vraagt zich af van waar moet
het licht komen
Mijns inziensvan de University-
Extension.
En om te gelukken moet het voor
oordeel uitgeroeid worden dat men eens
uit de school, niets meer te leeren hoeft.
De eenen vergeten, en de geleerdheid
der anderen dagteekent uit den tijd
der diligencie. En konden wij alle
volkeren vereenigen op eène boeken
markt, dan zou er wellicht maar eène
zijn die geene boeken zou koopen.
Daaraan herkent men een Belg.
Het Hooger Onderwijs voor het
Volk zal maken dat ons volk ook de
vruchten der moderne beschaving zal
plukken en dat het volk niet meer zal
zijn wat het is een levend anachro
nism. Doch, om de rijke have der we
tenschap binnen te zeilen, hoeft een
koopvaardijschip dat den rijkdom
aanbrengt, engeen oorlogschip, wiens
kruit in de lucht vliegt en de have
vernietigt.
Toen de redenaar geëindigd had
met applaus der toehoorders,bedankte
M. Vermeulen den geleerden hooglee
raar voor het mooie en het goede dat
hij had gezegd en voor het uitmunten
de zaad dat hij had gestrooid en dat,
hopen wijzal opkiemen en vruchten
afwerpen van de beste gehalte.
Journal d"1 Ypres du 22 Mars 1890.
Un loustic nous apprend que l'on nom-
mera un étranger en remplacement de
M. l'architecte Demazière. II se base,
dit-il, sur ce que le fonctionnaire est
déja remplacé a l'académie par un
garde du génie Un Yprois Zut
Journal d' Ypres du 31 Mai 1890.
A quand la place du nouvel architecte?
Probablement verrons nous débarquer
un nouvel étranger.
Journal d'1 Ypres du 12 Juillet 1890.
La place d'architecte M. Colaert
Mais il doit y avoir des candidats.
Oela n'est pas possible autrement. Si
vous n'en trouvez pas, moi j'en connais
un, un yprois dgé Tune trentaine d'annêes
capable
Journal d"1 Ypres du 21 Septembre 1890.
Ypriana Nous attendons toujours
la nomination de l'architecte de la ville
si l'architecte n'est pas encore nommé,
dit le Progrèsc'est qu'il n'est pas facile
de trouver The right man in the right
place.
Parfait. Mais dites nous si vous nom-
merez un yprois Non n'est ce pas
N'y aurait-il pas a Ypres un seul
right man pour la right place.
Journal 11 Octobré 1890. Nous ap-
prenons que le Conseil communal dans
sa séance de huis-clos, a nommé Mon
sieur Timmerman architecte de la ville
un étranger
Ainsi done, pendant a peu prés une
année, le Journal d'Ypres, mêne une
campagne stupide contre l'ancienne
administration, campagne qui a au-
jourd'hui toute sa signification, puisque
elle prouve combien grande est la
déloyauté politique de nos adversaires.
L'ancienne administration avait a pour-
voir au remplacement de M. Dema
zière elle estimait que ces fonctions
devaient être confiées a un ingénieur.
Le Journal dl Ypres criait a l'injustice.
II fallait un yprois eet yprois ne pou-
vait être que M. Lernould, architecte,
ie seul yprois qui postulait a cette
époque la place laissée vacante par la
mort de M. Demazière.
Dans son numéro du 14 Octobre 1893,
le Journal T*Ypres publie un article
éiogieux a l'adresse de Monsieur Ler
nould. II est facile d'en saisir toute la
portée. Monsieur Lernould avait été
méconnu par l'administration libérale,
qui avait choisi un ingénieur pour
remplacer l'ancien architecte. La nou
velle administration réparait dans les
limites de ses pouvoirs l'injustice com-
mise le Journal T Ypres ne se doutait
pas alors que la place d'ingénieur de-
viendrait sous peu vacante. Les événe-
ments l'ont trahi.
Académie
des Beaux-Arts.
Nous apprenons avec plaisir la nomi
nation de M. Georges Lernould comme pro-
fesseur d'architecture et de construction a
1'Académie des Beaux-Arts de notre ville.
POUR LA YILLE,
POUR LA PROVINCE,
pour les annonces de France et de Belglque (excepté les
deux Flandresjs'adresser a VAgenceHavas,Bruxel-
les, lue de la Madeleine, 32, et a Paris,
8, Place de la Bourse.
IN DE
