M6araissant le Sainedi.
l'union fait la force. Administration et Redaction
Journal
liberal démocratique
d'Ypres et de l'Arrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
leperen en van het Arrondissement
Vragen
en Opmerkingen.
Enterrement civil.
De schoolwet
Samedi, 13 Juillet 1895.
5 centimes le numéro.
lre année. N° 37.
Selïollaert en Woeste.
PRIX DE L'ABONNEMENT
Par an £5 francs.
Par an 3 fr. 50 c.
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames 25
Annonces judiciaires 1 fr. la ligne.
ff
Vci'schijne&ide fles ffialcvdags.
1° KANAAL. Ze hebben toelagen
gevraagd voor het voleinden van ons
mythisch kanaal.
Hebben de H.H. Colaert, Iweins en
Berten wat verkregen
2° POMP. "Welke betrekking van
eigendom bestaat er tusschen de pomp
van de stad, gebruikt aan de waterwer
ken, en M. Baas
Over jaren lieten de gemeenten hun
goederen onderduims kosteloos exploi-
teeren door burgers en deze goederen
werden later eigendom van die ver
bruikers. Zoo verklaart men zich dat
de eigendom der gemeenten zoo ver
minderde.
Kunnen deze burgers (met hun lan
den) vergeleken worden met M. Baus
(en de stadspomp)
3° POLICIE. Wie betaalt de policie
Iedereen.
Waar ziet men de policie Op
pastoorsbegravenissen
Waar ziet men ze niet Op vrij-
denkersbegraveni ssen
Proficiat, M. Surmont
4° AFBRAAK, ik kwam weer eens
langs de Rijke Klarenstraat. En ik
zag.
Ik zag een middelmuur afgebroken.
Ik zag de buitenmuren niet afgebro
ken.
Die muren hooren toe aan de Gods
huizen.
Ofwel die muren zijn goed, en men
moet ze niet afbreken om er nieuwe in
de plaats te stellen
Ofwel de muren zijn niet goed, en
dan vraag ik mij af waarom men den
eenen afbreekt en dan anderen laat
staan
Gaat men ook zoo doen met het wa
terkasteel
Gaat men het ook toekomend jaar
afbreken om het plezier te hebben een
nieuw in de plaats te stellen
5° NOG AFBKAAK.
Ze gaan de Tempelpoort afbreken.
Waarom Dat weet ik niet.
6° LANTAARNEN.
Er staan nieuwe lantaarnen aan de
Halle.
Ons dunkens komen die rood-bruine
lantaarnen geenszins overeen met den
stijl van'het gebouw.
7° BURGERWACHT. Ze gaat naar
het schietplein van Roesselaere om
dat ze te leperen geen meer heeft.
Proficiat, M. Surmont.
8° THUYNDAG. We zitten in Juli
en nog geen programma. Dat is een
beetje teveel K Sans-Gêne
9° KAMERS, SENAAT en GEMEEN
TERAAD.
Onze meesterkens verschijnen niet
meer in de Kamers.
Daarvoor trekken ze nochtans 4000
frank.
Onze meesterkens lezen hun stukje
af in den Senaat, en spelen dan scham
pavie naar hun buitengoed.
Onze meesterkens laten de gemeente
ook al zitten.
Dinsdag laatsleden, bij voorbeeld,
waren afwezig M. Surmont, burge
meester M. Colaerten M. Berghman,
schepenen.
Onze vriend Pol. Vermeulen teellen
de als burgemeester.
We hebben hem diep gegroet.
V. P.
A propos de l'enterrement civil du
docteur Dalmote, le Journal d'Fpres a
accouché de quelques réflexions aussi
inexactes que déplacées inspirées par
son esprit sectaire bien connu.
Ne parvenant sans doute pas a digé-
rer que, malgré l'absence compléte de
la police, la cérémonie se soit passée au
milieu d'un calme et d'un recueiile-
ment général (sauf l'mvasion du cime-
tière par des gens que les amis du Jour
nal connaissent peut-être mieux que
nous), le Journal essaie de faire croire
que le passage du cortège a provoqué
les rires et les moqueries de la foule.
Les personnes qui ont vu quelque
chose de l'enterrement du docteur
Dalmote feront justice de cette asser
tion en haussant les épaules.
II parait que la religion du Journal
est ofiusquée par le spectacle d'un en-
terrement civil. Comment se fait-il que
les convictions des libres-penseurs ne
soient pas blessées par le spectacle
d'un enterrement religieux ni d'une
cérémonie religieuse quelconque? Par
ee que les libres-penseurssonttolérants
et que les cléricaux ne le sont pas.
Pour les libres-penseurs,respectueux
des dernières volontés de celui qui
vient de mourir, tont enterrement, ci
vil ou religieux, est une suprème affir
mation des convictions du défuntde-
vant un cercueil, quels que soient les
emblèmes religieux qui l'entourent,
un libre-penseur se decouvre. II y a
des prêtres qui n'en font pas autant.
Le docteur Dalmote, qui a vécu plus
de 50 ans a Ypres depuis qu'il avait
age d'homme,y a toujours agi en libre-
penseur convamcu. Ses derniers jours
et ses dernières volontés ont été d'ac-
cord avec les convictions de toute sa
vie, et tous les honnêtes gens ont don-
né a son cercueil un salut respectueux.
Les réflexions du Journal ne chan-
geront rien a ce fait.
VAN
De nieuwe schoolwet, uitgebroeid
door de jesuieten en goedgekeurd door
de bisschoppen, is kollossaler dan men
denken kan. Het verslag van M.
Woeste is zoo schandalig dat er slechts
twee dingen mogelijk zijn
Ofwel een opstand zooals noch
1857, noch 1871, en noch 1884 er een
gezien hebben.
Ofwel een gelatenheid die verach-
terlijk is en die maken zou dat we
niet beter verdienen, dat het volk rijp
is voor de Roomsche dwingelandij wel
ke uithongert of de breinen verplet
tert, dat we onwaardig zijn de vrijhe
den te genieten aangeschreven in de
Grondwet van 1831 en dat we eeuwen
terug keeren tot onder de heerschappij
van den braven Flips II die de ketters
deed verbranden tegenover het stand
beeld van O. L. Vrouw van Thuyne,
geholpen door onze zwarte en bruine
monikken, door onze gekruinde en ge
rokte gezalfden des Heeren.
Wat wil M. Woeste
"ne a» Beur re, 20, Yprcs.
AVerklieden, hoort ende luistert
Katholieken zelfs, gij die misschien
tegen die wet zijt als de heeren Beer-
naert en De Lantsheere, gij katholie
ken van Ieperen, keurt gij goed wat
we u zullen uitleggen Wij spreken
tot de katholieken, niet tot de kleri
kale volksvertegenwoordigers, omdat
zij stemmen wat het ministerie wil en
enkel de lakeien zijn van een ander.
M. Woeste maakt het onderwijs van
den katechismus, waarin anders den
kenden uitgemaakt zijn voor slechte
rikken, verplichtend in alle openbare scho
len. M. Woeste wil aan alle kinderen
van vrijdenkers of verdraagzamen,
welke door hun ambt of andere zaken
gedwongen zijn naar de oogen der
klerikalen te kijken, leeren dat hun
ouders verachterlijke menschen zijn.
M. Woeste maakt verplichtend in
alle openbare scholen de parabels en
fabels van de zoo genaamde Gewijde
Geschiedenis, waarin een vader zooals
Noëzijn dochters bevrucht, waarin de
eene zoon zijn broer besteelt, waarin
de koningen hoereeren met de wijven
hunner generalen en waarin Jehovah
of Jahveh de ouders straft in hun on
schuldige kinderen.
M. Woeste maakt verplichtend het
bezoek van M, den pastoor, en dan
zullen we zien alle die verontwaardi
gende vernederingen, broodroovingen,
testamentschelmerijen, lasteringen op
den onderwijzer en andere smeerlap
perijen welke de geestelijkheid zich
veroorloofde onder het beheer van
1842 en welke geboekt staan in die tal
rijke vlugschriften verschenen in 1879.
Daar verschijnt die herder der kud
den als de woeligste, stoutmoedigste
en laagste kiesagent der ultramon-
taansche klerikale partij .Was de onder
wijzer de slaaf niet van den gekruin-
den lummel, dan werd hij geplaagd,
èn in zijn school, èn in tegenwoordig
heid van zijn leerlingen, verfoeid door
de kwezels en belasterd bij de biooher-
tige geloovigen. Kapot moet de onder
wijzer, zoowel in zijn zedelijke als
stoffelijke belangen.
M. Woeste wil de volledige verdwij
ning van het onzijdig onderwijs. Flen vrij
denker heeft geen recht op scholen,
maar hij heeft plichten als elke bur
ger. Zullen onze klerikale volksverte
genwoordigers hun hoofdman hierin
volgen Dat zullen we zien.
M. Woeste wil geen zelfwetgeving
van wegens de gemeente in zake van
onderwijs. Hij wil niet dat de onder
wijzer iemand anders zijn dan een kle
rikaal. Geen vrijheid voor hem. Wie
niet klerikaal is, kan niet onderwijzer
worden.
En dan, d'\q geestelijke Inhwisitie der
geestelijke opzieners zelfs in de steden
of in de dorpen waar de burgers deze
niet zouden willen
Is dat alles Neen.
De nieuwe wet is gericht tegen het
socialismus, zegt M. Woeste, dat is te
zeggen tegen de demokratische her
vormingen welke staan aangeschreven
op de programmas der burgers, welke
willen de zedelijke en stoffelijke vrij
heid der kleinen en behoeftigen bewer
ken. De godsdienst moet worden het
kruis dat men zet op de geldkisten van
degenen die duizenden en duizenden te
veel hebben, rijke behouders welke eer
tijds zoo hevig werden aangevallen
door de Vaders der Kerk en welke
EENDRACHT MAAKT MACHT.
zoo lief door hen worden verdedigd
vandaag.Want hun godsdienst is inhun
woorden en niet in hun handelingen,
want zoo Kristus zegt Bemint elkaar
dan schreeuwen de behouders welke
de miserie willen behouden en ze on
derhouden door aalmoezenVreet
elkaar. De godsdienst is een middel
slechts. Het is gendarm van het egoism.
Maar is dat alles wat M. Woeste wil
Neen
Het is niet genoeg dat de catechis
mus verplichtend zij
Het is niet genoeg dat de Bijbel of
zijn onnatuurlijk kind de heilige ge
schiedenis, verplichtend zij.
Het is niet genoeg dat aan de gemeen
ten alle vrijheid worde ontnomen.
Het is niet genoeg aan alle onderwij
zers de vrijheid worde ontnomen.
Het is niet genoeg dat de ouders van
vrijheid worden beroofd, rechtstreeks
als een dief welke het uurwerk uit uw
zak neemt en u nog goed afranselt, of
onrechtstreeks als de slruikroover
welke u van achteren aanvalt
Dat is niet genoeg
Dwingen Niet genoeg
Vernederen Niet genoeg
Verstompen Niet genoeg
Bestelen Niet genoeg
Uithongeren Niet genoeg
De geestelijke opzieners moeten nog
handel drijven in verstompende boe
ken geen boeken van natuurkunde
waar onderwezen wordt dat de zon
niet kan blijven stil staan. Hola Jo-
suah heeft dat feit vervcht in den Bij
bel.
Geen boeken van natuurkunde waar
onderwezen wordt dat de stof enkel
verandert, dat niets verloren noch ge
schapen wordt in de natuur, maar en
kel vervormd. Hola De wereld is ge
schapen uit niet.
Geen boeken zullen aangenomen
worden tenzij op elke bladzijde figu-
reere de eene of andere legende van
'n onderpastoor en de eene of andere
reklaam van Lourdes of üostacker.
Meer nog De geestelijke opzieners
zullen de conferenties der onderwij
zers besturen, zij zullen nagaan daar
hoé de onderwijzer denkt, welke boe
ken hij leest, en wee wee hem wie
niet denkt als de geestelijke opziener,
welke niet handelt als hij en welke
niet eerbiedig zijn hielen kust.
Meer nog "Wie kiest de boeken uit
De Staat, dat is M. Schollaert, welke
niet te weigeren heeft aan de bisschop
pen.
Is dat alles neen
Enkel klerikale scholen met klerikaal
onderwijsinhwisitie en de rest krijgen
toelagen. Het openbaar onderwijs moet
klerikaal zijn of het zal niet bestaan
De geestelijken kunnen hun wil
komen melden op alle uren der lessen.
En staat hun de onderwijzer niet
aan, wel, dan moeten ze enkel de bis
schoppen of den minister verwittigen.
En wee wee den onderwijzer
M. Woeste zegt dat het openbaar
onderwijs enkel geduld wordt tenzij
het zijn onderwijs is.
Die verwaandheid, welke M. De
Lantsheere als tegenstander heeft,
zegtHEDEN IS DE GODSDIENST
OP NIEUW VERPLICHTEND, en
men zou niet verstaan dat de wetgever,
POUR LA VILLE,
POUR LA PROVINCE,
Pour les annonces de France et de Belgique (excepté les
deuxFlandres)s'adresser a 1Agence HavasBruxel-
les, iue de la Madeleine, 32, et a Paris,
8, Place de la Bourse.
aHKssEESEssaes
