Necrologie.
Vragen van den dag.
Démocratie chrélienne
(T Ypres.
Het Nieuwsblad-Museum
Strijd naar Lauweren.
De nieuwe
fioogeschooi van JBrussel.
Le complément
de l'électorat communal.
bouwvak praktisch, uitmuntend on
derwazen en welke weinig bijval
hebben met hun leerlingen op die
theoretische hanengevechten, terwijl
onderwijzers, welke van landbouw
enkel wat boekengeleerdheid kennen,
de beste uitslagen behalen.
Ook in de middelbare scholen, col
leges en athenses zouden de drie
maandelij ksche wedstrijden met de
prijsuitdeelingen moeten afgeschaft
worden. Zij geven heel onrechtvaardi
ge uitslagen, prikkelen de jaloersch-
heid, enkel de jaloerschheid aan en
vooral doen 5 maanden op de 9 maan
den schooljaar verliezen.
We eindigen met M. Colaert te zeg
gen dat we gelukkig zijn op 2 punten
toch eens te zijn met hem, en we zijn
overtuigd, dat, zoo hij zijn vraagstuk
ken wilde bestudeeren (wat hij onge-
lukkiglijk heel weinig doet, dat'is onze
overtuiging), hij meer dikwerf' met
ons zou overeenkomen. Doch, hij
draait altijd in den kreits van Paus
Woeste en stelt zich zoo onnatuurlijk
aan als ouwe reactionnair en achteruit
kruiper, hij een jongen uit het volk
y. p.
lis iraient tres bien, les démocrates
chrétiens, si l'épiscopat les laissait agir
a leur guise, ils iraient même fort loin
ils seraient même capables de vouloir
réaliser des réformes réellement démo-
cratiques aussi a chaque velléité trop
prononcée d'indépendance, a chaque
tentative anticapitaliste, nos bons con-
servateurs cléricaux poussent des cris
d'orfraie efl'arouchée tant et si bien que
N. S. les Evêques qui ont besoin de
l'appui des coffres-forts avec crucifix
dessus pour remplir les caisses diocó-
saines, remettent au pas avec un tou-
chant empressement les malheureux
dévoyés.
Nous parions évidemment des démo
crates chrétiens sincères, quoiqu'ils
soient rares, et non des polichinelles
qui ont nom Lauters, Mousset, etc.
Ceux la sont tout au plus les hommes
de paille des vieux cléricaux, chargés
par eux d'embrigader, sous le couvert
de la démocratie, les ouvriers catholi-
ques qui tendent a leur échapper et a
se j eter dans le socialisme ou dans le
libéralisme démocratique.
Tels aussi, a Ypres, les Seys et tutti
quanti, humbles domestiques des auto-
crates arrogants et cassants du conser
vatisme cléricalYprois, genre Surmont
de Yolksberghe.
Si nos démocrates, a faux nez d'ici,
disposaient encore de quelque talent,
ils pourraient certes bercer pendant un
certain temps l'ouvrier dans de douces
illusions. Mais ils se montrent par trop
plats valets de l'aristocratie cléricale
pour qu'ils puissent en imposer au
peuple.
Lesouvrierscatholiques commencent
a comprendre que la f'ameuse maison
des ouvriers ou Volkstf)huis n'estguè-
re qu'une machine électorale et que
la condition économique de la classe
ouvrière importe fort peu a nos mai-
tres; ils commencenta comprendre que
les riches cléricaux ont tout intérêt a
laisser ouvertes les plaies saignantes
du peuple afin qu'ils puissept conti-
nuer a leur octroyer des aumönes hu-
miliantes et les maintenir ainsi sous
leur domination.
Qu'il y ait ici en ville des démocrates
chrétiens sincères, il se peut; nous n'en
disconvenons pas. Maïs gare a eux si
jamais ils se produisentils seront ex
posés a toutes les haines conservatrices,
a des haines a la Woeste, et ce n'est pas
peu dire voyez l'exemple de l'abbé
Daens Aussi se tiendront-ils toujours
bien cois, bien sages. Ypres clérical est
trop inféodé au capital et les ouvriers
catholiques désespèrent de pouvoir ja
mais sur ceux-la.
Tant mieux pour nous
Ons klerikaal gazetje is te armzalig
dat we ons nog met hem zullen bezig
houden. Op al ons aanvallen heeft het
gezwegen. Daarom hebben we t noo-
dig geacht onzen tijd en onze kolon-
nen niet meer te verspillen. vv e zuilen
onze lezers enkel wekelijks en zoo t
past een reeks uittreksels uit het bladje
aanbieden als hierboven.
1° De geleerdheid van M. Denys (sic)
is enkel vermaande wijsheid en een
kind van 10 jaar zou hem met den ca
techismus weerleggen
2° Een burgerlijke begrafenis is
droevig om zien
Waarom
Men begraaft zonder den priester
te betalen).
't Is droevig
3° De hondenloop van Woensdag
en de feesten op het Zaalhof Donder-
dag zijn beide uiterst wel gelukt,
i) Veie volk en wel verteer. M. Bege-
rem, de volksgezinde raadsheer,
n heeft (sic) op de feesten aanwezig ge-
weest en de prijzen uitgereikt.
DAT STREKT TOT EERE H volk
n ziet geerne dat zijne overheden deel nemen
in zijn vreugde.
Die brave vriend papa Begerem
Hij is volksgezind vooral bij de kant
werksters b. v. welke dagelijks wer
ken en zwoegen en 50-60 centiemen
winnen.
Hij reikt de prijzen uit, de brave
man Wat eere Wat vreugde bij 't
volk
4° De leden der (klerikale) Wacht
toogen (sic) dat hunne plaatse bij def
tige lieden is, en daarom ook is 't dat
onze burgerij enliOOGERE STANDEN
zoo geerne naar de Wacht komen...
Die goede deftige lieden, welke heel
alleen deftig zijn in ieperen
Die goede brave hoogere standen... M.
Surmont, M. Fraeys, M. Seys,
M. Colaert, M. lweins, enz., enz.
't Is om dood te vallen
Die Iepersche werklieden geven den
bron van uw hoogere standen, wacht
maar. V. P.
Depuis quand les vieillards, pension-
naires dans nos établissements charita-
bles, sont-ils obligés de remplir leurs
devoir religieux
Le reglement prévoit-il cette atteinte
a la liberté de conscience
De quel droit les directeurs peuvent-
ils punir les vieillards, qui ne se sou-
mettent pas a leurs ordres inconstitu-
tionnels.
Nous croyons que les vieillards sont
libres èt ont le droit de disposer de leur
ame comme ils i'entendent.
Nous les engageons a ne pas obéir
aux injonctions de ces directeurs et a
nous faire savoir a temps s'ils se sont
permis d'infiiger des punitions a ce
sujet. X.
Ik heb de tentoonstelling van den
kunstkring Strijd naar Lauweren
maar een maal bezocht. Er zullen me
dus wellicht bijzaken ontsnapt zijn.
Me dunkt dat de kring ook wel zou ge
daan hebben de plaatselijke pers uit
te noodigen. Niets beters immers dan
kritiek.
Zooals in alle tentoonstellingen han
gen hier onrijpe Academievruchten,
verf en lijstverspilling van ouden en
nieuwen in 't vak. Doch hangen hier
stukken welke hoogst belangwekkend
zijn.
Zoo Georges Goffyn bij voorbeeld.
Coflyn zoekt zijn weg. Hij verliest
hem soms in de marine», herinnert
zich Claus bij 't een of ander beekje,
vindt te lichte tinten soms bij avond
schemeringen voor Iepersche pacht
hoeven. Maar onbetwistbaar is dat
Coflyn talent heeft, en veel talent, dat
het zij n werken zij n welke 't meest en
't sterkst hebben aanbelangt.
Ook Emmanuel Viérin, is opmerkens
waardig, Ook hij zoekt en prachtig
schijnt me als hutstudie zijn zicht van
Oud-Biskra (n° 164).
Fernand Rodenbach bevalt me meer
als schilder dan als dichter. Hij is een
uitmuntend bloemenschilder. Zijn ta-
fereelen zijn soms in valsch licht ge
plaatst 't is jammer (n° 119 bij voor
beeld dat uitmuntend is). Doch
schoon, schoon is zijn gulden droom
van rozen (n° 122), oorspronkelijk en
lief zijn sneeuweffekten (125, 126). De
andere bezitten minder waarde.
Laat me nog de aandacht vestigen
op het zoo gelijkend en fijn portret
van M. Bergeron (n° 4) door Is. Ber-
thierde mooie kaders in faience naar
Teniers (58, 69, 70) door Mej. Valerie
Geleedtseen paar landschappen van
Paul Mattoneen Droomster door Cl.
Monteyneeen Woudhoek van Aug. Van-
denbusscheeen Septembermorgen van
Osc. Poupart welke veel in 't blauwe
ziet, een Binnenhuis van Mam ice Weck-
hesser dat aanmoediging verdient.
De beeldhouwers zijn in klein getal.
Doch talent brengt Camille Corniliie aan
den dag in zijn Studiekop en zijn Velde-
bloeme wier gelaat uitmuntend van
uitdrukking is (zijn Ontmoeting van
Jesus en zijn Moeder in relief heeft ook
verdienste van uitvoering).
De frisen van August Goethals zijn
oorspronkelijk en ondanks eénige ge
makkelijke zichtbare feilen van uit
voering mag men zeggen dat daar wat
in zit.
In n° 153 (Cest délicieux) van Emile
Hack is het onderste gedeelte beter
uitgevoerd dan 't bovenste. Ook dit
stuk is goed.
Nog een der beste stukken is n° 57
van Alois Depuydteen decoratiestuk
dat misschien velen ongemerkt doch
ten onrechte zullen voorbijgaan. De
puydt zou in dien trant moeten voort
gaan.
Maegherman A rthur toont eenige goe
de bouwprojecten.
De photografen - liefhebbers zijn
weinig talrijk.
Doch, ongemeen kundig is Christiaen
Emile van Passchendaele.
We hebben nooit ofte nooit zulke
fijnheid ontmoet. Opmerkenswaardig
nog het paar Scribans van Emile
Coffynin renaissance-stijl. X.
Mercredi 7 Aoüt dernier ont eu lieu a
Ypres les funérailles du regretté Mau
rice Vandevy ver. Une énorme affluen
ce de monde accompagnait le convoi
funèbre. Le défunt s'était acquis en
notre ville de nombreuses sympathies.
C'était un caractère franc, bon et loyal,
compatissant pour les malheureux. Ses
convictions de libre penseur étaient
solidement établiesil y est resté
fidéle jusqu'a sa dernière heure. Sa
mémoire restera vénérée parmi nous.
Nous présenton3 a sa familie l'ex-
pression de nos plus vives condoléan
ces.
De voorrechten van den eigenaar.
Men had ons aangekondigd dat een
lid van het Landbouwcomice de af
schaffing van de voorrechten van den
eigenaar zou gevraagd hebben. Daar we
niet weten of hij zijn ontwerp uitge
voerd heeft, en daar wij met hem over
eenstemmen zullen we bondig die
rechtvaardige vraag der afschaffing uit
een zetten.
Het eerste voorrecht van den eige
naar is de in beslagneming (saisie bran-
don) van de vruchten welke aan takken
of aan wortels hangen.
En met reden vragen de landbouwers
1° Dat de veelvuldige kostelijke
plakschriften, of afflchen, coppijen en
gezegeld papier, afgeschaft worden.
Die afflchen zouden vrij moeten zijn
van zegelrecht.
2° Dat de namen van de personen er
niet op vermeld zouden wezen. Is de
man die zijn boeltje moet laten ver-
koopen reeds niet ongelukkig genoeg
Waarom die nuttelooze kaaknageling
3°Het getal dagen welke het beslag
voorafloopt..., is te klein. De land
bouwer heeft den tij d zelf niet geld te
vinden om de beslagneming tegen te
houden.
4° De inbeslagneming is ook slecht
omdat zij op de markt vruchten werpt
welke nog niet rijp zijn, welke dus aan
verminderden prijs worden verkocht
en dit in onzen tijd dat de prijzen zoo
laag staan. Het beslag vergroot dus
het algemeen marasm.
5° De kooper ook bevind zich in on
gunstige omstandigheden Inderdaad,
hij steekt in die onrijpe een kapitaal
dat, zoolang de vruchten rijpen, niets
opbrengt.
6° De kooper moet zijn aankoop op
nieuw verzekeren, want de verzeke
ring is persoonlijk.
Zoodat de kooper de waar haar waren
prijs niet kan geven daar hij eene nieu-
verzekering moet betalen.
7° Zulke aankoopen moeten opbe-
taald worden, en dat, vóór den oogst,
dus wanneer de boer nog niets ver
kocht heeft.
We vragen dus de afschaffing van
dit eerst voorrecht des eigenaars.
V. P.
We hebben het genoegen onze lezers
te melden dat de Faculteiten vóór
October zullen volledig zijn en dat de
nieuwe Hoogeschool gematigd is geldi
ge diplomas af te leveren.
De lijst der professors is in la Rcfor-
me en in le Peuple verschenen en daarin
vinden we mannen van uitnemend
groote verdiensten.
Onze lezers weten dat nevens de
nieuwe Hoogeschool een Instituut
van hoogere studies werd gesticht. Dit
Instituut stelt zich het doel hoogere
leergangen te onderwijzen welke niet
op de programmas der Hoogescholen
staan. (Iedereen die gestudeerd heeft,
weet hoe slecht de officieele program
mas opgesteld zijn.) Het bestuur van
het Instituut wil nog meer het zal alle
befaamde leeraars, welke nieuw licht
werpen op de wetenschap, naar Brus
sel roepen om daar de vrucht van hun
studies en de macht van hun woord te
laten genieten door onze Belgische stu
denten. Zoo vernemen wij dat zullen
doceerende bekende heelmeesters Paul
Reclus en Brissaud, de beroemde
russische professor van gebruiksrecht
Fovalewsky, de Roberti welke zoo
diepe bladzijden schreef over zedeleer,
Enrico Ferride befaamde ita-
liaansche anthropologist, enz., enz.
We kunnen onze vrienden en partij
genoten slechts aanwakkeren hun
zonen daarheen te zenden. Wat de
diplomas betreft, dezen zijn even gel
dig als elders en wat de inrichting der
studies aangaat, onze lezer zal aange
stipt hebben dat aldaar wat nieuws te
leeren valt.
Stud.
Bij plaats gebrek moeten wij ver
schuiven, tot een aanstaande nummer,
een artikel ons toegezonden uit Hoo-
gezieken.
Le complément de la loi d'électorat
communal ne va pas tarder a venir en
discussion aux Chambres. II règle les
formalités relatives a la présentation
des candidats, a la convocation des
électeurs, a la date des élections, a la
durée du vote, au dépouillement du
scrutin, etc.
Le point principal du projet du gou
vernement était la substitution de la
représentation proportionnelle au bal-
lottage.
Le gouvernement avait fini par s'ar-
rêter a un mode de répartition des
sièges qui nécessitait l'interdiction du
panachage. Tout bulletin panaché
devait être regardé comme nul.
A bon droit, la section centrale a
trouvé exorbitante cette interdiction
du panachage, qui limite la liberté de
vote de l'électeur. Elle a cherché une
formule de R. P. permettant le pana
chage, et elle n'a pas trouvé. II faut
croire qu'elle a bien mal cherché.
Le rapport fait, au nom de la sec
tion centrale par M. Ligy est presque
entièrement consacré a résumer les
dóbats qui ont eu lieu a la section cen
trale sur la R. P. mitigée proposée par
le gouvernement.
II en ressort que le principe de la R.
P. avait les sympathies de la majorité
de la section centrale.
La formule primitive du gouverne
ment a été repoussée, comme nous
l'avons dit, paree qü'elle supprimait
la liberté de panacher.
Le gouvernement a proposé ensuite
d'attribuer a une liste, pour en déter-
miner la force électorale, les voix don-
nées a des candidats de cette liste par
les panacheurs.
Lire la suite a la 4"
page.
-~AVITJ\AA/V\aa-