VEREENIGING
gfete ".rm
Journal
libéral démocratique
d'Ypres et de l'Arrondissement
Vrijzinnig
volksgezind weekblad van
Ieperen en van het Arrondissement
5 centimes le numéro.
2e année.
N° 2
ARRONDISSEMENT IEPEREN.
In de vergadering van
28n .Haart laatstleden,
heeft het Komïleit der
Liberale Vereeniging van
het arrondissement Ie pe
ren besloten den strijd aan
te gaan voor de aanstaan
de kiezingen der Wetge
vende Kamers. Eene
nieuwe vergadering zal
gehouden worden op 18n
April aanstaande tot de
benoeming der kandida
ten.
Verslag van het Congres
PRIX I)E L'ABONNEMENT
Par an 3 francs.
I'ar an 3 fr. 5Q.
Annonces 10 centimes la ligne.
Réclames 25
Annonces judiciaires 1 fr. la ligne.
iBaraissmtl le Kuntedi.
l erschijBieude des Zalevdags.
L tNION FAIT LA FORCE-
VAN HET
Administration cl; Kédaclion rue au Beurre, 20, Yprcs.
van leperen
RECHT VOOR ALLEN.
van Zondag 29" Maart 1896, gehou
den in het lokaal der Maatschappij
Zilveren Hoofd Rij'seistraat.
Om 3 uren wordt de zitting geopend
onder den toeloop van een talrijk pu
bliek.
Aan het bureel zetelen de heeren
Voorzitter, schrijver en bestuurleden
der Maatschappi; de Vrijzinnige Volks
bond alsook al de afgevaardigden der
gemeenten KomenQheluveltSi Jan
WatouProven, ZonnebekeVlamer ling he,
Zuidschote, Wylschaele en Voormezeelc.
De heer Voorzitter Criem opent de zit
ting en drukt op deze wijze uit
Vrienden, ik bedank U uit ter harte
in naam van den Vrijzinnigen Volks
bond. Voor de eerste maal dat er in
leperen een Congres plaats heeft, moet
ik met voldoening bekennen dat er in
de aderen der Wëstvlaamsche buiten
lieden nog goed bloed vloeit, dat in
opstand komt met de onrechtvaardige
wetten gemaakt, door dezen die sedert
veertien jaren het bestuur van het land
in handen hebben, en die, sedert hun
bestaan, niet anders deden dan de
boeren en werklieden onderdrukken.
De Volksbond is totstandgekomen
het is omtrent twee jaren, de demokra-
teD hebben gewild, dat alwie plichten
te vervullen heeft ook rechten moet
bezitten ons doel is, het behartigen
en verdedigen der belangen en rechten
van den werkenden stand zijn zede
lijken en stoflelijken toestand verbe
teren, alsook vrijzinnige gedachten te
verspreiden bij middel van drukpers
en gezellige bijeenkomsten.
Zij t gij liberaal of klerikaalzijt gij
socialist, zijt gij kristen of vrijdenker,
dit is een zaak waarover wij ons niet
bekommeren maar, indien gij Volks
gezind zijt, is uwe plaats bij ons, uwe
plicht is dus uwe rechten te doen zege-
EENDRACHT
MAAKT MACHT.
pralen, want onze kenspreuk
Recht voor Allen Toej
Om u een bewijs te geven hoe on
rechtvaardig ons gouvernement is ge
weest tegenover den werkman, zal ik
u het algemeen stemrecht voor oogen
leggen. Hoeveel opstanden zijn er in
ons land niet geweest, meer nog, hoe
veel bloed is er niet vergoten geweest
om uwe politieke rechten te bekomen,
en welke heeft men gemaakt Drie en
vier stemmen aan de rijken, één stem
aan den armen één stem aan dezen
die van 's morgens tot 's avonds
zwoegt, aan dezen voor wien het leven
een eeuwige oorlog is voor de samen
leving vier stemmen aan dezen die
alle geluk geniet op deze aarde, die
door de macht van het geld den boer,
werkman en kleinen burger onder den
voet houdt; die door zijn vier stem
men u nog meer en meer wil dwingen;
maar neen, al is het dat gij maar een
stem hebt omdat gij arm zijt, gij zijt
de macht gij zult, indien gij elkander
verstaat, die dwingelanden verplette
ren niettegenstaande hunne drie en
vier stemmen. (Langd. Toej.)
Wij willen het algemeen stemrecht
aan 21 jaren, wanneer men plichten
heeft moet men rechten hebben. Toej
In ons programma hebben wij de
evenredige vertegenwoordigingdit
is een punt dat wij hoogst noodig heb
ben, want wij willen dat in elke ge
meente de werkman vertegenwoordigd
zijIn de Kamers wat ziet men nu te
genwoordig en wat heeft men altijd
gezien mannen die de landbouwers
kwestie bespreken en er niets van ken
nen, buitenlieden die hier tegenwoor
dig zij t, daar in hunne plaats moet gij
zetelen, elkeen zijn stiel. Gij beter dan
zij zoudt de landbouwerskwestie be
spreken en wetten maken die recht
vaardig zijn zouden, en die de land
bouw niet zouden doen kwijnen gelijk
men hedendaags ziet en hoe kunt gij
hunne plaats innemen Door de even
redige vertegenwoordiging.
Wat heeft men gezien in vele ge
meenten, een verschil van twintig
stemmen en een partij die meester is
van een bestuur hewel neen, dit is
onrechtvaardig, ik zal u een voorbeeld
aanhalen die zou kunnen plaats heb
ben. In een gemeente heeft eene partij
twee honderd stemmen behaald, een
ander partij heeft het groot ongeluk
maar honderd negen-en-negentig stem
men te behalen en wat gebeurd er, die
eerste partij met een stem meerder
heid maakt meester van het bestuur.
Hewel, vrienden, dat is onrechtvaardig
en moet veranderen bet ware eene
Controle mdien elke partij vertegen
woordigd ware en het bestuur zou zoo
gemakkelijk niet den werkman, boer
en kleine burger onrechtvaardige wet
ten opleggen. (Langd. toej
Een punt van ons programma waar
op ik uwe aandacht roep, het is de ge
lijkheid van den militairen dienst
plicht voor alle burgers van den Staat.
Afschaffing der loting en plaatsvervan
ging van den kortst mogelij ken dienst-
tijd.
Wat ziet men tegenwoordigden
boer, werkman en kleine burger sol
daat spelen omdat zij het ongeluk heb
ben een slecht nummer te trekken
hoeveel tranen zijn er jaarlijks niet
gestort, wanneer de zoon het ouderlijk
dak verlaat, de zoon die aan den ou
derdom gekomen is wat geld te win
nen voor vader en moeder, en die door
het vermaledijd nummer verre van
deze die hij bemind soldaat moet gaan
spelen onder den dwang van vet be
taalde mannen. Maar de rijke die
brast, drinkt en geld verspeelt, die
moet geen soldaat zijn, hij heeft geld
en met twee duizend franken is hij er
vanaf. Vrienden, wij, Volksvrienden,
wij willen dat elkeen soldaat zij, zoo
wel de rijke als de arme, maar voor
den kortsten tijd mogelijk want nu
tegenwoordig wat ziet men, als wan
neer men zes maanden soldaat is, zie
men dikwijls dat die jonge soldaten,
bij kapitein of luitenant als oppasser
de keukenmeid spelen. {Algemeen ge
lach en toejuichingen).
De klerikalen zeggen altijd dat zij
tegen den militairen dienstplicht zijn,
dat zij niemand dwingen soldaat te
zijn, maar sedert veertien jaren dat zij
aan het bewind zijn, wat heeft men
gezien, millioenen wegwerpen om for
ten te bouwen, niettegenstaande de
groote ellende die hier in Belgie be
staat. Ik protesteer dus uit al mijne
krachten tegen al die wetten en druk
den wensch uit iedereen soldaat te zien
voor zoo korten tijd mogelijk, want
mijne leuze is en blijft rechten nevens
plichten.
Het lager onderwijs kosteloos en
verplichtend, is een wet die van groot
belang is, want, hoeveel kinders die
hooge verstanden bezitten ziet men
niet de studiën staken omdat de
ouders onbemiddeld zijn en het geld
niet bezitten om het onderwijs van
hunne kinders te betalen. "Wij vragen
het hooger onderwijs kosteloos ge
steld voor deze die aanleg geven tot bij -
zondere bekwaamheid. Wij willen dat
zoowel de katholieken als de liberalen
verplicht zijn hun te doen onderwijzen
den armen zoowel als de rijken moet
geleerdheid bezitten, want het onder
wijs is alles, zonder onderwijs maak
men zich slaaf en een ongeleerd mensch
is tot de ondeugd geleid. [Lang. toej.)
Vrienden, velen onder u weten mis
schien niet wat men wil beduiden met
minimum van dagloon, ik zal u op eene
korte wijze uitleggen, wat wij op die
wijze willen.
Het minimum van dagloon voor alle
werken door Staat en Provincie of
gemeente is de manier van betalen,
wanneer er eene onderneming gedaan
is; tegenwoordig schrijft de onderne
mer voor lageren prijs in dan de be
stuurders van het werk geprezen heb
ben maar hij speculeert op het
werkloon en betaalt den werkman die
onder zijn gezag is, op schandige wijze,
hij doet den werkman werken voor
lagen prijs. Dit is een punt dat door
den Staat moet voorzien zijn, er moet
geschreven zijn in den (cahier des
charges) of lastcohier dat elke werk
man eene som moet winnen volgens
goeddunken van de vakvereeniging of
werkersraad, daaruit zal spruiten dat
elke ondernemer verplicht zal zijn
hooger aan te nemen. De werkman zal
meer winnen en de kas van den Staat,
gemeente of Provincie die rijk genoeg
is zal den ondernemer meer betalen en
zal er niet door lijden. {Bravo).
De landbouwerskwestie die zoo be
langrijk is moet bestuurd zijn op mees
terlijke wijze, want nu meer dan ooit
dat de landbouw verkwijnt door het
slecht bestuur, wenschen wij volks
vrienden, dat het bestuur of landbouw-
comicen samengesteld uit 1/3 eige
naars, 1/3 pachters en 1/3 landbouw-
werklieden, door algemeen stemrecht
word gestemd, want gelijk ik vroeger
zegde kan een advokaat moeilijk "die
zake besturen, mits hij er geen kennis
van heelt, beter dan al die heeren die
in de Kamers zetelen, kunt gij land
bouwers die zake, de landbouwers
zake regelen. (Alg. toej.).
De gelijkheid van twee talen is een
punt die wij ook willen invoeren in de
administratie, dit bestaat reeds en men
heeft gevoeld dat het noodig was dit in
te voeren ik wil dus over die kwestie
niet langer spreken.
Ziedaar vrienden de bijzonderste
punten van ons programma, ik heb het
noodig geacht dit op korte wijze uit te
leggen gij moogt zijn van welk ge
dacht ook; dit programma moet u aan
staan. Daar is het inzicht van den
Volksbond. Indien zulks u aanstaat,
zullen wij, hand in hand, samen gaan
om die hervormingen te bekomen. 'T
is in dit inzicht dat wij hier de afge
vaardigden bijeengeroepen hebben om
te onderzoeken welke de beste middels
zijn in 't werk te leggen tot het uitoe
fenen van ons programma. Op politiek
gebied, alle beginsels zijn moeilijk.
Laat ons beginnen met ons goed te
vormen, dat eiken afgevaardigden hier
tegenwoordig aan zijne vrienden onze
programma uitlegd, en hun aanspoort
tegenwoordig te zijn in onze verga
deringen. Eén man nu gewonnen zal er
tien waard zijn in 't toekomende. In
dien gij blootgesteld zijt aan vervol
gingen werkt in 't geheim. Wij
zullen strijden om al die punten van
ons programma te bekomen. Wij wer
ken niet voor eene partij wij werken
voor de volkszaak wij werken voor
het belang van eenieder voor het recht
voor allen. [Lang en dond. toej.).
De afgevaardigden van Komen. Vrien
den ik heb op de bres gestaan voor de
gemeentekiezingen, en heb niet tegen
staande al den dwang die mijne tegen
strevers aan den dag gelegd hebben,
drij honderd en vier-en-tachtig stem
men bekomenik tel dus vele vrienden
tot Komenen ik beloof voor het
welzijn des volkszaak te werken met
den Volksbond. {Lang handgeklap).
De afgevaardigden van S1 Jan.
Vrienden ik ook heb het gewaagd mij
voor te stellen in mijne gemeente en
heb toch als werkman als kleine com
pagnon redelijk vele stemmen beko
men, ik heb dus ook vrienden in de
gemeente en zal trachten hun te doen
verstaan dat hunne plaats bij u is.
[Toej.).
De heer Vermeulen Polidor. Vrien
den het gedacht van den Volksbond,
is zich te richten tot de menigte, wij
richten ons tot den werkman, boer en
kleinen burger om hun te doen gevoe
len nu dat zij het stemrecht bekomen
hebben, dat zij moeten werken voor
nieuwe hervormingenom hun te
doen gevoelen dat niettegenstaande
dat zij dit recht bekomen hebben, zij
moeten voorzichtig zijn want de tijd is
zoo slecht, de vervolgingen zoo groot,
men is omringd van mannen die er op
uit zijn den werkman te broodrooven.
Zeldzaam zijn de rijken ingenomen
door demokratische gedachten, dus
reken wij weinig op hunne ondersteu
ning.
Laat ons voorzichtig handelen, de
strijd om het leven is groot, men is
omringd van die mannen die het be
stuur van het land in handen hebben,
van mannen die uitgezonden en betaald
zijn om u te bespieden in de kleine
gemeenten bijzonderlijk zijn de ver
volgingen groot, daarom bid ik voor
het welzijn van u allen voorzichtig te
handelen. Ons doel is bonden te stich-
It
i).
POUR LA VILLE,
POUR LA PROVINCE,
Pour les annonces de France et de Belgique (excepté les
deuxFlandres)s'adresser a VAgence Havas, Bruxel-
les rue de la Madeleine, 32, et a Paris,
8, Place de la Bourse.
MET KENSPREUK
ELS
is
