Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
Tabak.
Het stadswater.
Vlaamsche Ster.
Stadsnieuws.
Zaterdag, 18" December 1897.
5 centiemen.
Vierde jaar. Nl' 6.
Beloften en rotte appelen.
Willems-Fonds.
Verschijnende des ffitsierdags. eendracht maakt macht.
Men schrijft iai bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voorgansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in bet Agence Havas Magdalenastraat,' Brussel.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 3 franks.
vr de provincie, Een jaar fr. 2-50.
Nu dat de tabakleveringen al-
lengskens beginnen, zal men weldra
bestatigen moeien met hoeveel licht
zinnigheid de nieuwe wet gemaakt
werd en hoeveel loopingen en moei
lijkheden ze zoowel aan de landbou
wers als aan de fabrikanten veroor
zaken zal.
Om de zaak duidelijk uit te leggen
zullen wij een voorbeeld nemen onder
duizend, voorbeeld dat dagelijks ge
beuren kan.
Laat ons voor een oogenblik ver
onderstellen dat ik, fabrikant woon
achtig teGheluvelt, 100 kilogrammen
tabak gekocht heb aan eenen planter
van Zandvoorde, gemeente die maar
op vier kilometers afstand ligt van
Gheluvelt. Welnu, om dien tabak van
het eene naar het andere dorp te ver
voeren, ziehier door welke formali
teiten ik zal moeten heengaan.
Nadat bij den verkooper den tabak
met hem onderzocht, in bundels
gebonden en gewogen te heb
ben, zal ik mij naar het kantoor van
den ontvanger der belastingen van
Zillebeke begeven moeien om er de
aangifte van mijnen koop te doen. In
afwisseling der accijnsrechten (15
franken per 100 kilogrammen) welke
ik, volgens de wet, aanstonds betalen
moet, zal ik een kwijtschrift en eenen
passavant ontvangen.
Met, die papierkes zend de voor
noemde ontvanger mij naar Waasten
om er de accijnsbeambten, onder het
gebied derwelke Zandvoorde zich
"bevind, te verwittigen dat ik gaarne
zoohaast mogelijk den tabak naar
mijn magazijn vervoeren wil. Deze
zullen mij den dag en het uur aan
duiden die hen heL best behaagt zon
der ooit te weten of het mij zoo aan
staat. Den dag gekomen, zullen zij
dus naar Zandvoorde gaan, den tabak
opnieuw wegenom te zien of het
gewicht overeenkomt met hetgeen ik
aangegeven heb en op ieder bundel
een opschrift (etiquette) plakken. Alles
in regel zijnde, mag de tabak nu naar
Gheluvelt vertrekken.
Gebeurt het, bij toeval, dat er ac
cijns- of tolbeambten het vervoer ont
moeten, dan hebben zij het recht de
koopwaar teonderzoeken en de vracht
brief of passavant teeischen.
Te Gheluvelt aangekomen, voora
leer de tabak in mijn magazijn gedaan
mag worden, moet ik mij naar Iepe
ren begeven om er de accijnsbeamb
ten, van dewelke Gheluvelt afhangt,
te laten weten dat er mij tabak ge
zonden geweest is. Op mijne uitnoo-
diging de koopwaar te komen onder
zoeken antwoorden die heeren dat zij
zullen komen als hunnen dienst het
hen best toelaten zal.
In tusschentijd mag ik den tabak
niet bewerken anders stel ik mij bloot
in overtreding genomen te wor
den en tot eene aanzienlijke boete
veroordeeld te zijn om tabak zonder
toelating en op eene onwettelijke ma
nier in mijn magazijn te hebben laten
binnenvoeren.
Wanneer de accijnsbeambten ein
delijk den tijd zullen gevonden heb
ben om zich naar Gheluvelt te bege
ven zullen zij de bundels onderzoe
ken, den tabak nog eens wegen en,
indien alles juist is en met mijnen
passavant overeenkomt, mag ik ten
slotte bezit van mijne koopwaar ne
men.
In 't kort, om eenige kilogrammen
tabak van Zandvoorde naar Ghelu
velt te vervoeren, het is te zeggen
drie of vier kilometers ver, moet men
achtervolgens naar Zandvoorde, Zille-
beke, Waasten, leperen, en Ghelu
velt loopen en misschien acht dagen
wachten vooraleer alles in regel is.
Geheel eenvoudig, niet waar
Maar, nu is het nog maar een begin!
Hoe zal het binnen twee of drie maan
den gaan wanneer de voornaamste
leveringen zullen aanvangen en dat
de accijnsbeambten denzelfden dag
op twintig verschillende plaatsen zich
zullen moeten begeven
Nogtans hadden onze vermaarde
senatoren en volksvertegenwoordigers
beloofd de rechten op den tabak af te
schaffen. Welnu, wat hebben zij ge
daan In plaats van de rechten door
den planter te doen betalen is het
heden den kooper, fabrikant of slijter,
die ze moet betalen maar eigenlijk
vallen de rechten doch op den land
bouwer want in slede van 70 franken
de 100 kilos voor zijnen tabak te ont
vangen krijgt hij 70-15=55 franken.
Zij mogen zich dus gelukwenschen
medegewerkt te hebben tot het stem
men eerier wet die zoo belachelijk als
onuitvoerbaar is
En ziedaar de mannen die zich nog
altijd durven roemen de ware en en
kele verdedigers der belangen van
den landbouw te zijn. S' Maerten.
Met de droogte en het gevaar van
waternood die wij onderstaan hebben,
is de waterkwestie aan de dagorde ge
komen en men vraagt zich weer met
schrik af hoe het in Ieperen zou gaan,
in een jaar van lange droogte, met de
bevolking en met de nijverheden die
het stadswater gebruiken.
Yoor wat de bevolking aangaat,
vallen twee zaken in te zien ten eer
ste er is gezond water noodig, ten
tweede, veel water.
Wat de Dickebusch-vijver ons levert
is ongezond, dat hebben nog kort ge
leden de scheikundigen, die het voor
't stadsbestuur onderzochten, gezegd.
Het is dus onvoorzichtig, het stadswa
ter ongekookt te drinken. In een jaar,
zooals 1887, zou het nog gevaarlijker
worden het stadsbestuur ware ver
plicht het gebruik ervan aan de inwo
ners te verbieden. Wat nog meer is, en
dat valt niet te betwijfelen, na wat wij
dit jaar ondergaan hebben, er is geen
water genoeg in den vijver om ons
binst twee maanden droogte te voor
zien. Men moet daarbij in rekening
houden dat tal van huizen de wa
terleiding der stad nog niet bezitten en
dat er wijken zijn, zooals die der Ster,
die nog moeten voorzien worden.
Yoor wat de nijverheid aangaat, is
het nog erger gesteld. Steden ais Rou-
baix hebben zich geene moeite ge
spaard om aan hunne fabrieken water
in genoegzame hoeveelheid te geven,
zij zijn erin gelukt en de nijverheid is
er in volle bloei. Maar ons stadsbe
stuur,na verscheidene honderd duizend
franken verteerd te hebben, is nog niet
zeker dat wij een zomer, met twee
maanden droogte, kunnen doorstaan.
Is het dan te verwonderen dat er hier
geene fabrieken gebouwd worden, dat
ons Ieperen ten onderen moet
Het eerste, waarvoor eenieder die
eene fabriek sticht zorgt, is van groote
hoeveelheden water te hebben voor
zijne machienen. Om onze lezers een
gedacht te geven van wat een stoom
tuig aan water noodig heeft, raden wij
hen aan eens naar dat van ons water
kasteel te gaan zien.
En genoegzaam water kunnen onze
meesters ons niet leveren.
Dat wisten de HH. Fraeys, Iweius en
Struye genoeg toen zij hunne suiker
fabriek te Waesten stichten. Jan.
Verleden Zondag gaf de Vlaamsche
Ster hare tweede vertooning van het
winterseizoen 1897-1898. Zij had zoo
veel bijval als de eerste en niettegen
staande het slecht weder waren vele
buitenlieden naar leperen gekomen om
de voorstelling bij te wonen. De zaal
was natuurlijk proppens vol, zoowel
de eerste als de laatste plaatsen.
Twee mooie stukken werden met
veel bijval uitgevoerd: 10 Zieles tr ij d,
een aandoenlijk drama van De Vis-
schere en het van oudsgekende blij
spel Drie oude hanen voor een jonge
hen.
Nogmaals hebben wij het genoegen
gehad de manier te bewonderen op
dewelke de heeren DewTeerdt, Del-
motte, Nevejans, Kerrinckx en Greus
de voornaamste rollen vervulden. Wat
Jufvrouw Devers betreft is het over
bodig het talent te roemen met het
welk onze jonge liefhebster de moei
lijkste en langdurigste rollen ten uit
voer gebracht heeft. Al de andere
tooneelspelers hebben op een zeer
goede wijze hunne partij gespeeld.
Het muziekaal gedeelte was heer
lijk. Iedereen weet met hoeveel behen
digheid M. Tasseel de schouwspelers
begeleid en met hoeveel talent hij zijn
orkest bestuurt.
Een woord van dankbetuiging aan
M. J. Ducorney, den onvermoeibaren
Voorzitter der dappere Sterrelmgen,
die ons een zoo aangenamen avond
doen slijten heeft. S'Maerten.
Op nieuw roepen wij de aandacht
van onze meesters, op den ellendigen
toestand in denwelke ons statiepiein
verkeert.
De vreemdelingen, die in onze stad
afstappen, moeten zich waarlijk een
treurig gedacht maken over ons stads
bestuur. leperen, in dat opzicht, -
mag vergeleken worden aan Poperin-
ghe, waar men ook ronduit de statie
tot aan de enkels in 't slijk en in 't
water trapt, wil men de stad binnen
treden, ook zou een vreemdeling zich
zwichten het te doen, indien hij het
niet noodig vond. Hoe lang zal die toe
stand nog voort duren Het is eene
ware schande.
Hetgeen wij hier melden aangaande
ons statieplein, is onder alle punten
toepasselijk aan de Matoulaan, die
duizende en duizende franken gekost
heeft.
Wij denken dat bovengemelde wer
ken noodzakelijker zijn dan het ma
ken van hovingen vóór de Arme Kla
ren en andere kloosters. Wij denken
ook dat ons bestuur niet alleen
voor doel moet hebben van nonnen en
paters te voldoen, maar dat het pu
bliek, in het algemeen, eenig recht
heeft over het verbruik onzer stads-
penningen.
Het Willems-Fonds zend ons de vol
gende mededeeling
Geachte Beer,
In de laatste AlgemeeneVergadering
door onze Afdeeling gehouden, werd
eenparig het gevoelen uitgesproken,
dat het noodig was eene nieuwe rich
ting aan onze werkzaamheden te ge-
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
ven, wilde men aan onze maatschappij
den bloei terugschenken, waarop zij
mocht roemen bij haar ontstaan en in
de eerste daaropvolgende jaren.
Oorzaken van verschillenden aard
hebben noodlottig gewerkt op onze
instelling, hebben den regelmatigen
vooruitgang onzer Afdeeling belem
merd en één oogenblik zelfs haar be
staan bedreigd. Wie, die bedoelde oor
zaken kent,begrijpt ook niet dat thans
de tijd gekomen is om weer krachtig
op te treden, en, door nieuwe elemen
ten gesterkt, eene schoone toekomst te
gemoet te gaan.
En inderdaad, wij bevinden ons aan
een keerput. in de geschiedenis der
Vlaamsche Beweging de eischen der
Vlamingen zijn door de wetgevende
lichamen in zooverre erkend, dat een
aanslag op onze taalrechten zoo goed
als niet meer te duchten is. Zulks heeft
men grootendeels te danken aan het
Willems-Fonds, dat voor de herstel
ling der Vlaamschetaalgrieven ernstig,
maar steeds bezadigd, heelt gewerkt.
Dit zal ook in het vervolg onze ge
dragsregel zijn.
Maar, is dan het eerste doel van het
Willems-Fonds bereikt, het komt er
thans op aan niet de handen in den
schoot te leggen, niet werkeloos toe
te zien hoe de Vlaamsche katholieke
maatschappijen van de bekomen rech
ten gebruik maken om hunne macht
te versterken.
Aan ons het volk en zijne opleiding;
aan ons de taak het verstandelijk en
wetenschappelijk te ontwikkelen aan
ons de zending zijnen kunstsmaak te
verbeteren En hoe anders kan zulks
geschieden dan door de voordrachten
en concerten, door het Willems-Fonds
ingericht, dan door de Volksbiblio
theek voor het publiek opengesteld
Want ontegensprekelijk is de waar
heid, dat het volk niet kan ontwikkeld
worden, of men moet de hulp inroepen
der eenige taal die het kent.
Vooraleer dat doel bereikt is, rusten
wij niet en wij zijn overtuigd dat
velen ons daarin zullen willen terzijde
staan, ook van diegenen, welke zich,
om de een of ander reden, tijdelijk van
het Willems-Fonds hebben afgewend.
Een plan van werkzaamheden voor
het loopende jaar is reeds opgemaakt.
Er zullen ten minste twee concert
voordrachten gegeven worden, bene
vens ook een Kerstfeestje, waarop de
lieve jeugd zich alvast mag voorberei
den. Het eerste concert zal plaats grij
pen op Zondag 19 December; de datum
van het tweede zal eerst later bekend
gemaakt worden.
De bibliotheek, gevestigd in het lo
kaal den Zalmis toegankelijk voor het
publiek alle Zondagen van 11 tot 12
uren; dit jaar zal zij met een aantal
nieuwe boeken, geschonken of aange
kocht, verrijkt worden.
Aanvaard, Mijnheer, de verzekering
onzer gevoelens van hoogachting.
De Onder-Voorzitter,
K. Deweerdt.
De Secretaris-Schatbewaarder,
A. Blyau.
De Commissarissen
J. Onraet.
H. Vermeulen.
A. Vandendriessche.
N. B. Voor alle inlichtingen wende
men zich tot den Secretaris, Tempel
straat, 8, te Ieperen.
Naar wij vernemen zal het concert
van Zondag aanstaande bijzonderlijk
aantrekkelijk zijn. Het bestuur heeft
zich de medewerking verschaft van
den welgekenden vlaamschen zanger
van Gent, de heer Mestdagh. De heer
Vandenberghe, professor aan de Hoo-
geschool van Gent, zal optreden met
eene voordracht met zichten over het
ontstaan der aardkorst. Verscheidene
■O
*0
