Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De suiker.
De Kartel.
De dood
van den H. Rofïiaen.
Zaterdag, 5" Februari 1898
5 centiemen.
V ierde jaar. N1' 15
De nieuwe wet
op de Volksapotheken.
Nog het kiesstelsel
voor den Provincieraad.
De nieuwe
provinciale kieswet.
Verschijnende des Zaterdags.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar franks.
vr de provincie, Een jaarfr. 2-50.
Om aan de maatschappijen van on
derlingen bijstand te beletten nog aan-
deelen te hebben in Volksapotheken,
is er in de Kamers eene wet gestemd
geworden dat aile toelagen ontzegd
aan de maatschappijen die in dit geval
verkeeren. En wat nog erger is zij
verbiedt aan de provincie- en stads
besturen toelagen te verleenen.
Zooals iedereen genoeg weet zijn in
de laatste jaren, het land dóór, veele
maatschappijen van onderlingen bij
stand ontstaan. Het grootste getal her
van hebben voor doel hunne leden in
geval van ziekte te ondersteunen. Zij
betalen hen een zeker loon, doen hen
kosteloos bezorgen door eenen genees
heer en leveren hen daarbijook koste
loos, de medecijnen.
En, zooals het gewoonlijk gaat in
maatschappijen van arme lieden, de
bijdragen der leden zijn zeer gering en
het in stand houden der maatschappij
zou moeilijk gaan ware het niet van de
toelagen door Staat, Provincie en stad
geschonken. Om denzelfden reden,
hebben de maatschappijen van onder
lingen bijstand,overwegende de groote
sommen jaarlijks verteerd aan mede
cijnen, zich bij de opkomende volks
apotheken aangesloten die hen de
medecijnen veel beter koop leveren.
Op deze wijze gesteund, zijn de
volksapotheken in korten tijd talrijk
en machtig geworden en hebben zich,
buiten den verkoop aan de maatschap
pijen van onderlingen bijstand, talrij
ke klanten onder de burgers aange
worven, ten nadeele der andere apo
thekers.
Het is dezen toestand, dat de wet
wilt te gemoet gaan. De apothekers
natuurlijk laten groote klachten hoo-
ren maar zij vergeten dat de grootste
reden hunner toestand te vinden is in
het overgroot vermeerderen van hun
getal.
1882 1896
Er waren te Brussel 196 313
n Gent 44 91
Luik 47 114
Antwerpen 57 112
en dat, wat zij onderstaan ook in an
dere vakken gebeurd. Eene wet op den
onderlingen bijstand kan daaraan dus
niets veranderen.
De wet is door de katholieke meer
derheid gestemd geworden. Dat ver
wonderd ons in het geheel nietzij is
gericht tegen den armen. En wij zijn
zelfzeker, moesten deVolksapotheken
in handen geweest zijn van rijken de
wet nooit gestemd werd.
Is er een stiel die niet zijne slechte
zijde heeft En wat zouden de kamer
leden antwoorden indien de schoen
makers, bij voorbeeld, het stemmen
vroegen van eene wet tegen de schoen
fabrieken Zij zouden er natuurlijk
mede spotten de bazen der schoenfa
brieken zijn immers allen rijke en
machtige heeren. Maar tegen de armen
is, volgens onze kristelijke meesters,
alles toegelaten.
Wat kan het hen bekommeren dat
de werklieden troost zoeken door zich
te vereenigen. Hoe dommer en hoe
ellendiger, zegt de pastoor, hoe beter
voor onzen boel.
Eenige cijfers van belang
In Engeland begunstigd de wet in zoo
verre de mutualiteit, dat er, in 1895,
15,000 maatschappijen van onderlingen
bijstand waren, met 5 millioen leden en
600 millioen in kas Op hetzelfde tijdstip
telde België 752 maatschappijen, met
97,000 leden en 3,700,000 frank in kas.
Dus in de verhouding in Engeland 1 mu-
tualist op 5 inwoners en 120 fr. reserve per
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotanale en Rechterlijke aankondigingen voorgansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Üe andere aankondigingen voor België en
het'buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25 n
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
lid, en voor België, 1 inutualist op 65 in
woners en 30 fr. reserve.
Er zijn in België 100,000 personen in
ziekenbonden vereenigd en die trekken al te
zamen van onze regeering.35,000 frank
's jaars. Dit is vooral schandelijk als wij
zien dat dit zelfde gouvernement jaarlijks
4,420,000 fr. uitbetaalt voor vergoeding
voor ziek geslacht vee
In Brussel zijn er maar 9 volksapotheken
voor 50,000 leden van coöperatieven, zon
der de andere klanten te rekenen, dus 1
apotheker voor 5,500 personen. De 300
andere apotheken bedienen 450,000 perso
nen, 't zij dus 1 apotheek voor 1,500 per
sonen. Jan.
Op 15® Februari, zal er te Brussel
een Congres bijeen komen, waarop
alle regeeringen uitgenoodigd werden,
om de rechten die op de suiker be
staan, te veranderen.
Thans, door de rechten en vooral de
uitvoerpremies die hier, in Belgie, en
in verscheidene andere landen bestaan,
is de suiker zeer goedkoop in Enge
land en kost er maar, om zoo te zeg
gen, het derde van hier.
Sedert lange jaren was die bijeen
komst door verscheidene leden der
linkerzijde gevraagd geworden. Minis
ter Desmet-Denaeyer heeft eindelijk
gehoor geleend en verdient daarvoor
alle hulde. Jan.
—-.««MBeeneBee»-™-
Wij hebben reeds ons gedacht gege
ven over het voorstel door de regeering
nedergelegd. Wij hebben gezegd dat
dit voorstel onrechtvaardig was, dat
het voor eenig doel had de stem vau
het volk te verdooven. En inderdaad
het sluit uit het kiezerskorps, al diegene,
die den ouderdom van dertig jaren
niet bereikt hebben, 't is te zeggen het
jonge element, dat de zaken aan
schouwt met nieuwe gevoelens, dat
het algemeen welzijn in acht neemt,
en zich niet alleenlijk door eigenbaat-
zuchtige middelen laat bewegen.
Het voorstel behoudt het meervoudig
stelsel, dat drie stemmen geeft aan den
rijke die aan zijne vaderlandsche
plichten voor ééne som geld ontsnapt
en maar eene stem aan den werkman
die zijn huisgezin moet verlaten om de
kazernen binnen te treden.
Het is dus hetzelfde kiesstelsel als
voor den Senaat,dat voor onze provin
cieraden zal ingevoerd worden. En
weet ge waarom De reden is belache
lijk. Ómdat men 30 jaren oud moet
zijn om kiezer te zijn voor den Senaat
en dat onze provincieraden provinciale
senatoren kiezen. Minister Schollaert
die dat uitgevonden heeft, heeft zeker
vergeten dat men op 25 jaren kiesbaar
is voor den provincieraad. Zoodat men
op 25jarigen ouderdom bekwaam is in
den provincieraad senatoren te kiezen
En wat nog schooner is op 25jari-
gen ouderdom is men kiesbaar, maar
nog geen kiezer
Het voorstel neemt het rechterlijk
kanton als kiesomschrijving, bewee-
rende dat het bestuurlijk kanton te
veel inwoners bevat. Die reden is nog
eens te dwaas. Er bestaan rechterlijke
kantons die van 80 duizend tot hon
derd duizend inwoners begrijpen.
De bezwaren die opwegen tegen het
bestuurlijk kanton, vinden wij dus ook
bij het rechterlijk kanton. Was het
dan de moeite waard die verandering
in de wet te brengen
De eenige rechtvaardige oplossing
van de kwestie was van de evenredige
vertegenwoordiging in de provinciale
kieswet in te voeren. Laat ons hopen
dat onze Kamers voor één maal klaar
zulienzien en op het provinciaal gebied
eene hervorming zuilen invoeren, die
alle goede burgers met ongeduld ver
wachten. Alle gedachten hebben het
recht vertegenwoordigd te zijn. In
de Kamers zijn er vele leden van dit
gedacht. Onze senatoren Surmont en
Struye zijn ook voorstaanders van de
evenredige vertegenwoordiging. De
gelegenheid is schoon we zullen zien
ais zij ze het te baat zullen nemen en
hun gedacht zullen weten te verwe-
zentlijken. Volgens de personen die de
kwestie goed bestudeerd hebben, is
het provinciaal kiesgebied het beste
om de evenredige vertegenwoordiging
te beproeven. Reusje.
Ziehier, volgens de nieuwe provin
ciale kieswet, het getal omschrijvingen
van onze provincie en het getal raads-
heeren welk ieder dier kantons benoe
men zal
Ardoye, 2 leden Avelghem, 2
Brugge, le kanton, 5 2e id., 5 3e ld.,
2 Dixsmude, 3 Ghistel, 2 Harelbe-
ke, 2 Hooglede, 2 leperen, le kan
ton, 2 2e kanton, ld.3 Iseghem, 2
Kortrijk 1" kanton, 3 2e kanton, id.,
4 Meenen, 2 Meessen, 2 Meuiebe-
ke, 2 Moorseele, 2 Moskroen, 3
Nieupoort, 1 Oostende, 3 Oost-Roo-
sebeke, 2 Roeselaere, 3 Rousbrug-
ghe, 2 Ruisselede, 1 Thieit, 2
Thourout, 4 Veurne, 2 Wervick, 2.
In al deze gemeenten zuilen er dus
kiezingen geschieden. Daar, zooals de
senatoren, de nieuwe provinciale
raadsheeren voortaan voor een ter
mijn van acht jaren gestemd zuilen
worden drukken wij de hoop uit dat
men, overal waar het mogelijk is, den
strijd zal aangaan, want, indien de
katholieken nogmaals de meerderheid
behalen, zou ons arm Vlaanderen nog
voor lange jaren aan de klerikale
dwingelandij en slavernij onderwor
pen zijn. Reeds is het hoog tijd om de
propaganda aan te vangen 'dat ieder
een zich dus van nu af aan het werk
zette tot het omwerpen dier hatelijke
Bestendige Afgevaardiging die zich zoo
beroemd gemaakt heeft door hare
schandelijke daden, waaronder, eenige
zooals de vermeerdering der lasten en
de verbreking onzer kiezing van 1890
bij velen afkeuring verwekten.
S' Maerten.
Het vormen van een kartel onder al
de klerikalen van het arrondissement
Gent met, voor platform, het alge
meen stemrecht en de evenredige ver
tegenwoordiging is opnieuw voorge
steld geworden door de liberale veree-
nigmg van Demze die, ten dien einde,
voor Zondag 13" Februari een arron-
dissements Öongres bijeenroept.
Mochten die pogingen gelukken
Jan.
Uit Elsene meldt men ons de dood
van den vermaarde kunstschilder
Frans-Xaveer Rofïiaen, gestorven in
den ouderdom van 78 jaren. Geboren
te Ieperen den 9e Augustus 1820, waar
hij de leergangen der akademie der
schoone kunsten bijwoonde en er een
der beste leerlingen was, vestigde hij
zich later te Brussel van waar hij ver
scheidene reizen, in vreemde streken
ondernam. Hij bezocht achtereen
volgens Schotland, Zweden, Noorwe
gen, Zwitserland, waar hij zijne
schoonste tafereelen schilderde.
Hij was een landschapschilder van
groote bekwaamheid. Meestal bestu
deerde hij de Alpenstreken aan dewel
ke hij de nauwkeurige handelwijzen
zijner school toepaste hij hechte
meer belangrijkheid aan de bijzonder
heden dan aan de samenhang. Niette
genstaande dit was zijne manier van
werken zeer loffelijk en deed hem me
nige onderscheidingen behalen. De uit-
heemsche reizigers waren verbaasd
over de getrouwe nauwkeurigheid
zijner schilderijen en zelfs de kunste
naars deden hulde aan zijn talent al
hoewel zij beklaagden dat de ziel van
den meester niet genoeg in zijne ver
tolkingen scheen, vertolkingen te let
terlijk naar hunnen zin.
Rofïiaen was ridder van het Leopolds
orde. Hij stelde veel belang in het stu-
deeren der natuurlijke wetenschappen
en nam deel aan het stichten en aan de
werken van verscheidene bij zonderlij-
ke maatschappijen van België en het
buitenland. Hij was een rechtscha
pen man, een man met juist oordeel en
vaste overtuigingen en die eene lof
waardige gedachtenis nalaat bij allen
die hem gekend hebben.
De dagbladen van de hoofdstad zijn
het eens om het talent van Rofïiaen te
roemen. Dit is niet zonder reden want
verscheidene zijner tafereelen beklee-
deu eene schoone plaats in de voor
naamste museums van het land en zelfs
van den vreemde. Natuurlijk is zijne
naam bijna onbekend in onze stad en,
alhoewel hij een lepersch kind is, zijn
wij overtuigd dat ons museum weinig,
om niet te zeggen geen, zijner werken
bezit.
En zeggen dat Surmont en Cie vóór
eenige maanden onze akademie af
schaften, die akademie waarover wij
ons overal mochten roemen, die akade
mie die kunstenaars voortgebracht
heeft als Roffiaen, Böhm, Comein,
Fiers, Oeriez, Mejuffer Dehem en nog
veleanderenwier namen overal gekend
zijn. Men zou waarlijk zeggen dat de
heerschappen die ons thans besturen
voor taak genomen hebben alle geest
ontwikkeling uit te dooven en onze
eertijds alombekende stad in een onbe
kend vergeten dorp te veranderen.
Men vergete niet dat het de Heer Co-
laert, schepen van onderwijs was
die de afschaffing voorstelde.
S' Maerten.
In den nacht van Zaterdag tot Zon
dag is onzen vriend Hippoliet Rabau,
na eene langdurige en pijnlijke ziekte,
in den bloei van het leven, gestorven.
Slechts vijf en twintig jaar bereikt heb
bende, had hij reeds de genegenheid
en de achting al zijner vrienden en
kennissen afgedwongen. In de menig
vuldige maatschappijen waarvan hij
deel maakte had hij zich immer door
eene merkwaardige naarstigheid en
verkleefdheid onderscheiden.'
Zijne begrafenis greep plaats, Don
derdag morgend, onder eenen grooten
toeloop van volk. Talrijke leden der
Vrije Eoogloogschutters der Onver-
moeibaren en der Fraternette had
den het ter harte genomen het lijk van
hunnen betreurden makker naar zijne
laatste woonstede te vergezellen. Ver
scheidene kroonen, waaronder wij die
van den Rookerskrmg De Fraternel-
le n en der Turnersmaatschappij De
Onvermoeilaren bemerkten, werden
vóór het lijk gedragen, dat door leden
der Turnmaatschappij gedragen werd
en waarvan het doodlaken door afge
vaardigden der bovengemelde maat
schappijen gehouden Avas.
Meenige tranen werden gestort op
het oogenblik der teraadsbestelling en
het was niet zonder eene pijnlijke ont
roering dat zijne ontelbare vrienden
