Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Goed nieuws.
Ieperen in 1896.
Gelijkheid
Zaterdag, 16" April 1898. 5 centiemen. Vierde jaar. AT' 25.
Verschijnende des Zaterdags.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
voor stad, Een jaarS3 franks.
vr de provincie, Een jaarfr. 2-50.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te Ieperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor Belgie en
het buitenland, uitsluitelijk in hel Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
De vrijzinnige dagbladen van het
land beginnen het ministerieel besluit
te bevechten, dat voor gevolg zou heb
ben het verplaatsen onzer Rijschool
naar Tervueren. HetJournal de Gand
liet het eerst zijne stem hooren. Zijn
gegrond artikel werd door de Econo
mie van Doornijk overgenomen. Wij
hebben het in ons nummer van verle-
dene week vertaald. Met goede redens
maken die dagbladen het publiek ken
baar, dat het enkel eene geldverkwis-
ting zou zijn, onze kazernen, die zoo
veel geld gekost hebben, te verlaten,
daar zij met kleinen onkost zouden
kunnen hersteld worden. Met reden
ook, doen zij opmerken dat onze Ka
mers daartoe eene toelaag van 265,000
franken gestemd hebben. De heer Oo-
laert deed dit betoog op zeer goede
wijze uitschijnen in de redevoering,
die hij kort geleden in de Kamers uit
sprak.
Laat ons daarbij voegen, dat de
belangen onzer stad, door het vertrek
onzer Rijschool, diep zouden getroffen
worden. Alleenlijk voor gewichtige
redens zouden wij kunnen verstaan
dat men Ieperen zou ten niet helpen.
Maar die redens bestaan heden niet.
Integendeel, alles spreekt ten voor-
deele van het behoud onzer Rijschool.
In geen enkel land is de Rijschool in
de hoofdstad en dat om reden dat de
hoofdstad door hare menigvuldige
vermaken de jongelingen van hunne
studies afwijkt. Er zijn zelfs landen
waar bijna al de hoogescholen zich in
kleine stadjes bevinden. En bovendien
we verstaan niet waarom alles te Brus
sel zou moeten zijn. De inwoners dier
stad betalen toch niet meer als wij.
Daarbij zijn de miljoenen, die men
nog kort geleden voor Brussel zeehaven
stemde, nog niet voldoende om de
geldzucht der Brusselaars te voldoen
Indien het is om twee of drie groote
eigenaars van Tervueren te voldoen,
dan antwoorden wij dat er hier hon-
derde eigenaars die van de school pro
fijt en dat de belangen der honderde
Iepersche eigenaars vóór die moeten
staan der twee, drie Tervuerensche
bezitters. R.
Wij lezen in La Ghronique van
Woensdag 11.
Volgens een schrijven uit Brussel,
verschenen in een blad uit het Hene-
gouwsche, heeft de regeering, de gedu
rige smeekingen in acht nemende, voor
goed afgezien van het verplaatsen der
Rijschool.
Tervueren zou zich moeten tevreden
houden met eene afdeeling gendarme
rie.
Mocht dit nieuws waar zijn.
In alle geval, de strijd mag niet opge
geven worden. R.
Vrijzinnige vriendenabonneert u
op LA LÜTTE-DE STRIJD
(vervolg).
In 1896 namen 144 jongelingen deel
aan de loting. Op het gebied van het
onderwijs waren er
8 die onbekwaam waren tot lezen
of schrijven,
4 die alleenlijk konden lezen,
14 die lazen en schreven,
120 die beter geleerd waren.
144
Slechts 5 °/o der lotelingen waren dus
niet in staat te lezen of te schrijven.
Dit cijfer is zeer bevredigend als wij
het vergelijken met de cijfers der
andere gemeenten onzer provincie.
Wij mogen er fier om zijn, omdat het
aan de liberalen te danken is dat het
onderwijs hier op zulken goeden voet
is ingericht.
Voor het eerste maal, sedert de ka
tholieken meester zijn, zijn de katho
lieke scholen onder de stadsscholen in
het verslag opgesomd. De uitgaven en
ontvangsten worden bij die der stads
scholen gevoegd en zoodanig, dat het
onmogelijk is de sommen te vinden
door het stadsbestuur aan de katholie
ke scholen gegeven. In alle geval be
dragen deze reeds bij de 10,000 fran
ken. Het is nog maar een begin En
zeggen dat burgemeester Surmont het
gemeente-College afschafte omdat het
aan stad eenige duizende franken
koste
Als wij ons goed herinneren, gaan
rond de 1,500 kinderen hier op school.
Als wij de leerlingen van de mjver-
heidschool herbij rekenen, dan zien
wij dat 10 °/o der inwoners hier ter
school gaat. In zekere landen, Australië
bij voorbeeld, gaat 1/5 der bevolking
ter school.
Uit de cijfers, aangaande de lotelin
gen, hebben wij gezien tot welke goede
uitslag het onderwijs hier reeds ge
raakt is maar als wij het getal school
gaande kinderen vergelijken met die
van zekere landen dan zien wij, dat er
nog veel te doen valt. Maar met een
bestuur als het tegenwoordige is dat
hier onmogelijk, want iedereen weet,
zoo goed als wij, dat onze bestuurders
het onderwijs vijandig zijn. En niets
kan dit beter bewijzen als cijfers, ook
uit hetzelfde verslag getrokken.
De gemeentescholen telden
1896 1891
De Looie 228 348
Van Mme Dhazeleire 248 239
De middelbare school 158 163
Van Mme Juncker 71 93
De scholen, waar de kinders der
welstellende inwoners gaan, zij n weinig
achteruit gegaan. Maar de school, waar
de zonen der werklieden leeren, is veel
vermindert. (1) En dit is het werk der
klerikalen. Alles hebben zij ingespan
nen om de ouders te verplichten hunne
kinderen van die schooi weg te trek
ken. Zelfs de werklieden der stad wer
den, om zoo te zeggen, verplicht
hunne kinderen naar de katholieke
scholen te zenden. Om het wantrouwen
der ouders op het gesticht te brengen
hebben zij de onderwijzers, die ziek
waren niet vervangen. Nog meer, als
bestuurder hebben zij den heer Colpaert
benoemd, die de laatste stond op de
lijst der onderwijzers (zoo goed, kon
den zij de poortier benoemen, wiens
naam juist na dien van den heer Col
paert op het verslag van 1896 staat).
Dat de uitslag van den oorlog der
klerikalen tegen het onderwijs zich
reeds doet gevoelen, is zeker. Geen
klaarder bewijs daarvan dan het getal
lezers onzer stadsbibliotheek.
1891 11,958
1893 8,193
1894 7,834
1895 7,343
1896 6,252
Zoodat het getal lezers in 5 jaren
klerikaal bestuurd op de helft geval
len is. Het zijn vooral zonen van werk
lieden die naar de bibliotheek gaan.
De werkers kinderen lezen dus minder;
de geleerdheid onder ons volk is aan
het zakken
En 't zijn diezelfde klerikalen, die in
1890 beloofden, dat zij het onderwijs
niet zouden vernielen
Zijn het leugenaars Jan.
Feiten zeggen meer als woorden.
Daarom zullen wij,ten voordeele der
herstelling onzer taalgrieven, voor den
dag komen met feiten.
In de cijfers van het contingent sol
daten voor 1898, ligt een klaar bewijs
onzer grieven.
De provinciën hebben de volgende
getallen soldaten te leveren
Antwerpen 1516 1516
Limburg 500 500
Oost Vlaanderen 2065 2065
West Vlaanderen 2065 2065
Braband 2461 1700
Henegouw 2286
Luik 1687
Namen 687
Luxemburg 462
Samen 13300 7846
13300 - 7850 5450 walen.
Er worden dus jaarlijks 7850 Vla
mingen en maar 5450 Walen soldaat.
Wij willen daardoor niet zeggen dat
het onrechtvaardig is zooveel meer
Vlamingen als walen te doen dienen.
Dit komt omdat de vlaamsche bevol
king zooveel talrijker en het geboorte
cijfer er grooter is.
Maar wat wij willen zeggen is, dat
er geen land ter wereld bestaat, zelf
niet Rusland, waar de taal der over-
groote meerderheid der soldaten onder
de voeten geterd wordt ten voordeele
van die der kleine minderheid. Het
eerste vlaamsch wetsvoorstel moet dus
heeten gelijkheid der talen in het
leger.
Gelijkheid niets min, niets meer
Jan.
P. S. Wij vernemen zooeven de- be
keering van den heer Struye in zake
van het Vlaamsch. Zooveel te beter
Ons bestuur.
Twee weken geleden schreven wij
een artikel over de stadswerken
Wij gaven een gunstig gedacht over
het bouwen van den muur bij het
justitiepaleis, de nieuwe hovingen bij
het Waterkasteelde veranderingen
in de Klaverstraat, maar laakten de
wijze waarop de Malouiaan uitgevoerd,
de poort van de Vischmarkt hersteld
werd enz. enz.
Het Nieuwsblad van onze woor
den gebruik makende, heft eenen lof
zang aan ter eere van zijne meesters.
Het weet zoodanig wel hoe slecht wij
bestuurd worden dat, van zoodra er
ie verst een gunstig woordje uitgespro
ken wordt over het eene of andere
werk, het aanstonds van die woorden
gebruik maakt om te zeggen zie er zit
toch iets goeds in miju meesters.
Wij verstaan dat, na al de schande
lijke daden in de laatste tijden door
burgemeester Zuurmond tegen de
leperlingen gepleegd, het Nieuws
blad het noodig acht zijn meester eens
wit te wasschen. Maar, waarom moest
het wachten tot dat wij dat artikel
schreven Waarom heeft het niet vroe
ger gedaan en geantwoord op onze
artikels over de Karnaval, Kattefeest,
de Malouiaan, de hoedanigheid van het
stadswater, de statiepoel, enz. enz...
En op onze andere vragen over de oüw
mannetjes, het minimum van dag
loon....? of durfde het niet, of kan het
niet
'K ware waarachtig liever deken van
S; Maartens, om te kunnen de kerk
diensten verduren, dan penneknecht
van Baron Zuurmond, en gij ook zeker,
vriend lezer Alpha.
P. S. Zou het Nieuwsblad ons niet
kunnen zeggen wat de scheikundige
van Roesselare over ons stadswater
schreef,wat de Malouiaan gekost heeft
en wat het denkt over de beweging
onder onze timmerlieden A.
Aan den Heer opsteller der Strijd
Mijnheer,
Ik neem de eerbiedige vrijheid mij
tot U te wenden ten einde te vragen
(1) Maar men moet rekening houden dat een
vijftigtal weezen, die vroeger in de Looie
het onderwijs ontvingen, er thans niet meer
gaan.
omdat gij de volgende brieven in uw
nummer van 16 April aanstaande
zoudt overbrengen
Yperen, 13 April 1898.
Aan de Heer en, Burgemeester, Sche
penen, Gemeenteraadsleden en Bes
tuurleden der Burgerlijke Gods
huizen,
Mijne Heeren,
Wij timmerlieden van Yperen heb
ben in algemeene vergadering van 21
Maart laatst, besloten u den volgenden
brief te sturen, met de vraag dat gij,
in de aanbestedingen waar de timnier-
stiel inbegrepen is zoudt gelieven het
minimumloon van 30 centiemen per
uur te doen betalen voor de gasten, en
dit Mijn heeren, zoo haast mogelijk.
Indien nochtans dit niet aanstonds
zijn kan, vragen wij dat het ten laatste
vóór 19 Maart 1899 gedaau worde.
Hopende, Mij nheeren, van het Schepen-
collegie en bestuurleden der Burger
lijke Godshuizen dat wij op uwe dienst
willigheid ten opzichte der timmer-
mansgasten mogen reken, hebben wij
volle betrouwen in den goeden uitslag,
en bieden u de uitdrukking onzer eer
biedige gevoelens aan.
Voor den bond der timmerlieden
Eugeen GHYSELEN.
Yperen, den 13 April 1898.
Heeren bazen Timmerlieden,
Wij komen u eene tweede maal een
onzer vurigste en noodigste wenschen
welke bestaat, in ons de gevraagde
verhooging van 5 centiemen per uur
zoudt toestaan die wij u in 't jaar 1897
gevraagd hebben en wij zijn overtuigd
dat onze vraag billijk en niet overdre
ven is. Over jaar hebt gij ons doen op
merken dat de aanbestedingen reeds
gedaan waren en het te laat was daa
rom vragen wij u dat het voor 't jaar
1899 geene- aannemingeu zoudt doen,
tenzij ons de gelegenheid te geven 30
centiemen per uur te laten winnen.
Van uwe medewerking overtuigd
zijnde, hebben wij in u volle betrouwen
voor het toekomende jaar.
Aanveerdt, Mij nheeren bazen, de
verzekering onzer volkome achting.
Voor den bond der timmerlieden
Eugeen GHYSELEN.
Het spijt ons dat door de onpasselijk
heid van onzen uitgever, die ons op de
zitting van Maandag 11. moest verte
genwoordigen, wij die bijeenkomst
niet kunnen bespreken.
Een wensch zouden de timmerlie
den ons, per geschrift, hunne grieven
niet willen doen kennen, opdat wij
hunne zaak, met kennis, zouden kun
nen bespreken en hen helpen tot het
bekomen van eenen goeden uitslag.
de Strijd.
Eene schitterende
zegepraa1
Zoo noemt het Weekblad de uitslag
van den wedstrijd voor Zang- en Too-
neelkunde, uitgeschreven door de
Rhetorika van Thorhout, waar twee
stadsgenooten, de heeren Mailliard en
Deweerdt, twee eerste prijzen en een
derde prijs behaalden.
Inden wedstrijd voor deftige twee
spraak bekwamen zij den eersten prijs
met het stuk De wraak Gods.
Met hun Kamer met twee bedden
als boertige tweespraak, verwierven
zij ook den eersten prijs. Dit verwon
dert ons niet want telkens, dat deze
wakkere kunstenaars dit stuk op een
feest der Oud-Pompiers vertoon
den, oogsten zij den grootsten bijval.
Ook «Hetgestolen kind», waarmede
de heer Mailliard de derde prijs voor
deftige alleenspraak behaalde, is aan
de leden der Oud-Pompiers goed
bekend en heeft hen al menige traan
doen storten.
i—«eeflOOCOoengim..-
Daarvan Vlamingen.
s{s
