|Vrijzinnig volksgezind weekblad van ieperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Paster Daens.
Stadsnieuws.
Zaterdag, 20" Oogst 1898. 5 centiemen. Vierde jaar, JVrs 40-41
Congres
der cbristen-demokraten
TE BRUGGE.
Verschijnende des jEaterdags. ebndracbt maart macht.
Men schrijft in bij den Uitgever Üixmudesiraat, n' 51, te leperan. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariaie en Hecliterlijke aankondigingen voor ganscb België,
mogen gezonden worden tea bureeie van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Age ace iiavas Magdaleaastraat, Brussel.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad. Een jaar52 franks.
vr de provincie, Een jaarfr. 2-50.
Wanneer zal men be-
o iiinen aan het vertee
ren dier 264,000 fran
ken, <!ie voor het her
stellen onzerRij school
bestemd zijn4?
Zondag is dit congres geopend en
voorafgegaan door eene manifestatie.
De deelnemers kwamen samen aan de
statie en vertrokken van daar zingend
de stad in.
Voor het standbeeld van Breydël en
De Coninck, neemt de heer Pieter
JDaens het woord
Deze helden zegt hij, hebben gele
den evenals wijMaar zij overwonnen
de reactie gelijk wij de kapitalische
overheersching zullen neervellen.
Wij willen het Algemeen Stemrecht
en wanneer wij het zullen bekomen
hebben, zuilen er slechts nog twee
vlaggen wapperen de roode en de
groene vlag.
Dan eerst zullen wij een vaderland
hebben en met eenen de macht om de
uithongeraars uiteen te doen stuiven.
(Luide toej.)
Op dien oogenblik verneemt men dat
de bisschop van Gent aan M. Daens het
verbod opgelegd heeft van het Congres
voor te zitten. Dit verbod wordt druk
besproken en het oordeel is alles be
halve vleiend voor M. Stillemans, die
stilweg M. Daens aan 't wurgen ia.
Het Congres.
Om 11 1/4 u. wordt het Congres ge
opend in de herberg Het Makelaars
Meesier in de Ste-Olarastraat.
De zaal is versierd met de portretten
van den paus, M. Daens, met groene,
gele, witte en driekleurvlaggen.
M. Pieter Daens zit voor en spreekt
de openingsrede uit. De christen-demo-
kraten zijn niet gebeten op de geeste
lijkheid, deze heeft gedwaald. De
plichtigen zijn de vasthoudisten, die
ons pogen uit te hongeren.
Een andere dan ik móest hier voor
zitten, met treurnis neem ik zijne
plaats in.
"V akvereeiiig'ing'eii
en samenwerkingen.
M. De Backer biedt een verslag aan
over de economische organisatie der
partij
Despreker maakt eene vergelijking
tusschen de onverdiende ellende van
den eenen kant en de tergende weelde
van den anderen kant, beide kwalen
veroorzaakt door het kapitalisme.
Wij moeten de wetgeving bemachti
gen want de tegenwoordige wetgevers
kunnen wij toch met overtuigen.
Zullen wij verbetering bekomen
door de middeleeuwsche gilden
Neen. De Gilden veronderstellen een
werkgever en heden staan wij voor de
naamlooze onderneming en de naam-
looze dividende (winst):
Onze priesters hebben het groot on
geluk den godsdienst te beschouwen
als het eenige middel van sociale ver
betering.
De mensch leeft niet alleen van gods
dienstige gevoelens, maar ook van
brood en vleesch. (Bravos.)
De samenwerking van verbruik is de
ondergang der kleine burgerij. Deze
eens onteigend, zou de macht der so
cialisten verhoogen.
Het is de samenwerking van voort-
brengst die wij moeten beoogen. Deze
zal de loonen verhoogen, zij zal onze
propaganda onafhankelijk maken en
dan zal de godsdienst niet langer eene
reden zijn, om de menschen te tuchti
gen.
De spreker legt de volgende weu-
schen neer
1. Dat de christen demokraten sa-
inenwerkiugen van voortbrengst stich
ten.
2. Dat de coöperatieven aan ïnkos-
tenden prijs verkoopen
3. Dat de bestaande samenwerkingen
een speciaal krediet vormen om an
dere coöperatieven te stichten (Aange
nomen.;
M. Gam Moyaert (opsteller van Het
Vrije moord.) Daar waar de chnstene
demokraten alleen geene coöperatieven
kunnen stichten, zou zulks moeten ge
beuren eendrachtig voor alle werklieden
Deze wensch is aangenomen.
De Wilde (Mouscron; verdedigt de
stichting van geheime genootschappen.
J. Dbjaegher (Antwerpen;. Te
Liiioo slichtte ik eene coöperatieve
voor de christen demokraten. Voor
mijne beloomug werd ik op straat
gezet, door een katholieken patroon en
vervangen door een' liberaal.
Vooi* de italiaansclie
martelaars
M. Ducatillon. Wij brengen hul
de aan het Pausdom. Het is ook onzen
plicht van te protesteeren tegen de
itaiiaansche regeering, die door hare
Pourbaix iiongeropstanden heeft doen
uitbreken.
Ik beroep mij op uw hart. Zooeven
zal ik aan de deur eene omhaling doen
voor de ïtaliaanche martelaars, ver
pletterd door de vasthoudisten, zoo
wei liberalen ais klenkalen, het ver
bond des coffre-forts. (Toej.)
De Cong-o.
De spreker brengt verslag uit over
deze kwestie en besluit tot de verwer
ping der onderneming zoolang wij door
een grondig onderzoek den waren toe
stand niet kennen.
Zoolang de arbeidende klasse in eene
onverdiende ellende leeft kunnen wij
onze kapitalen aan de koninklijke on
derneming niet schenken. (Aangeno
men bij toej.)
I>e
werkerspensioenen,
M. Van Schuyler berg (Aalst) brengt
verslag uit.
Het pensioen moet toegekend worden
aan alle werklieden van 55 tot 60 jaar
oud en het moet minstens 75 centiemen
daags bedragen. De kosten ervan zul
len "gedragen worden door den werk
man, den "patroon en den Staat. De pa
troon zou zich echter kunnen inhalen
op het loon, daarom moet er eene
groote tusschenkomst zijn van den
Staat.
M. Moeyaert. Het pensioen moet
door den werkman niet betaald wor
den, maar wei door den nij veraar.
M. Van Borne (Temsehe). De
Staat alleen moet het pensioen betalen.
M. Plancqaert. Volgens mij
moet de Staat een minimum-pensioen
schenken en de werkman moet het be
drag ervan kunnen verhoogen.
Het stelsel van de regeering werpt
alles op den nek der werklieden, het
deel van den werkman en den patroon
is genomen van den loon, dat van den
Staat is genomen op de onrechtstreek-
sche balastingen.
Het pensioen moet gevonden worden
in den algemeenen rijkdom, door de
klimmende belasting op het inkomen.
(Langd. toej.)
M. De Jaegher. De werkman der
steden die 3 fr. daags wint betaalt
eene dure huishuur en daarbij ook
duur brood, dank aan de amerikaan-
sche dieven en de antwerpsche beurs
mannen.
De luiaards van 't leger betalen
niemendalle voor hun pensioen en ons
zou men het.doen betalen. Wij willen
gelijk gesteld worden met de staats
beambten, wier kas wij vullen. Ge
stichten als Hoogstraeteu moest men
bij middel van dynamiet doen sprin
gen.
M. Lebon. Het verslag is niet vol
ledig. Men moet het sparen niet ver-
waarloozen. (Toej.)
M De Jaegher. De werkman
heeft niet te sparen.
M. Lebon. Dat men de zaak bestu-
deere.
M. P. Daens. Zoolang wij de
klimmende belasting op het inkomen
niet hebben zal de kwestie der pen
sioenen niet opgelost zijn. De reactie
vreest de vrij heid van den gepension-
neerden werkman. Zij zal niets geven
Den dag dat de sociaal-democratie
vereeuigd zal zijn met de christen-de
mocratie zal de zaak rijp zijn.
M Lebon. Moeten wij ons bepa
len bij den taks van 75 centiemen
(De vergadering roept neen
Een speciaal congres moest voor deze
kwestie bijeengeroepen worden.
M. Beun vraagt de stemming op het
voorstel van M. Plancquart.
Het pensioen moest minimum op 1
fr. bepaald worden. Vele personen
leven gelukkig met 1 fr. daags.
M. Lebon. De Staat moet een mi
nimum pensioen verzekeren. De mid
delen moeten gezocht worden in de
klimmende belasting op het inkomen.
Het Congres wordt ten 1.25 geheven.
Na veel moeite zijn de christens de
mokraten er dus in gelukt bijeen te
komen en, dan nog, in het hart onzer
provincie, die de klerikalen tot nu toe
steeds als hun getrouwste land aanza-
gen.
De lange stoet,die in Brugge betoog
de, bewees dat de nieuwe gedachten
reeds diepe wortelen hebben gescho
ten. Het West-Vlaamsche volk ont
waakt
De besluitselen genomen, of liever
de voorstellen die besproken werden,
zijn maar weinig duidelijk en bewij
zen van aarzeling, van twijfel. Zij too-
nen niettemin volksgezinde gevoelens,
die maar wenschen op eene goede baan
geleid te worden om schoone vruchten
te geven.
Binnen drie maanden zal een nieuw
Congres bijeengeroepen worden, dat
zai moeten de grondslagen leggen der
nieuwe Christens Demokratische par
tij Jan.
Volgens een Duitsch katholiek blad
wordt de strijd tegen pastoor Daens
van hoogerhand met een slecht oog
aanzien.
Men vreest dat de werkende bevol
king eindelijk de kerk geheel en al den
rug zal toekeeren.
Daarom zou men M. Daens onder 't
bevel plaatsen van den aartsbisschop
van Mecheien en hem het bestuur ge
ven van een klooster te Brussel of in
de omstreken.
Onderhandelingen in dien zin zijn
begonnen tusschen M. Daens eenerzijds
en de heeren Beernaert en de Lants-
heere anderzijds.
Op de eene of de andere wijze zal
men den heer Daens wel klein krijgen.
De azijn is zonder uitslag gebleven,
men zal nu met zeem te werk gaan.
Dit zal nochtans niet kunnen beletten
dat de demokratische gedachten meer
en meer veld zullen winnen de wagen
is in gang gestoken en hij moet voort
rollen. Jan.
Onzen Tuindag-.
Triestige Tuindag Ellendige fees
ten dat is het gedacht van het groot
ste gedeelte der Iepersche inwoners en
vooral van de neeringdoenders, aan
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen 25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
wien de Tuindagfeesten profijt moeten
geven.
Triestige Tuindag die bij de zeven
duizend franken kostte zonder de
onvermijdelijke staartjes te rekenen.
Den eersten Zondag ging de proces
sie van O. L. V. uit, zij werd door hare
gewone spoeling naar huis gejaagd,
's Namiddags kregen wij den bloemen-
stoet te zien ook deze kreeg zijn deel
van hemelschen drank 't was eenig-
zins noodig otn aan de bloemen hunne
frissche kleuren te behouden (wat is
God toch voorzienig Maar voor de
aanschouwers en de deelnemers van
den stoet was het ver van aangenaam.
Dit belette echter niet dat den stoet
eenen aangenamenindruk maakte,want
er waren verscheidene mooie groepen,
rijtuigen en wagens. Eene zaak ont
brak de orde. Want weinig orde was
er. Bij het vormen op de Vandenpeere-
boomplaats was dit vooral zichtbaar
burgemeester, stoet-commissarissen,
pompiers, politieagenten, allen liepen
ondereen al schenen zij niet te weten
waar plaats te nemen, 't Was ook door
gemis aan orde dat de groep der cyclis-
ten de stoet moest openen terwijl de
ruiters, die dezen dienst hadden moe
ten vervullen, maar de tweede plaats
bekleedden.
Wij waren geheel verwonderd over
het gering getal rijtuigen van rijke
katholieken. Buiten eenige van ge
meenteraadsleden en hebben wij er
geen gezien. Ook de katholieke Uycle
Clubs waren afwezig. Dit toont, gelo
ven wij, hoe weing deze heeren zich
bekommeren met het welgelukken on
zer stadsfeesten, die nochtans door
hunne vrienden ingericht worden.
De luchtvaart, de velocipedische
feesten, de hondenloopen, enz., liepen
af als gewoonlijk.
Het vuurwerk was veel beter inge
richt dan dat van 1896. De oefeningen
der S' Michiel turners en het gevecht
tusschen de twee schepen verwekte
langdurig gelach onder de aanschou
wers.
De turnfeesten op het Plein werden
door een prachtig weder begunstigd.
De Brugsche turners legden veel be
hendigheid aan den dag, doch wij heb
ben hier in de feesten door de Onver-
moei baren gegeven, reeds schoonere
oefeningen gezien (en de uitvoering er
van koste veel minder aan stad). De Sl
Michiel turners zullener voorzeker veel
geleerd hebben, want hetgeen zij uit
voerden beteekende weinig vergeleken
met de oefeningen der Bruggelingen.
De Weezen integendeel verdienen
loldit was ook het gedacht der aan
schouwers, die met "handgeklap het
einde hunner oefeningen toejuichten.
Ook dit feest geschiedde met zeer wei
nig orde. Aangekondigd om ten 3 ure
te beginnen, was het kwartier voor
vier als de Brugsche turners hunne in
trede deden op het oefeningsplein. Zij
hadden eerst meer als een half uur in
de Kazern vóór den heer Surmont ge
oefend Terwijl het publiek in eene
schrikkelijke hitte te wachten stond.
Of dat eene beleefde manier van han
delen is, laten wij over aan het oor
deel onzer lezers.
Het feest, dat het meest volk aan
trok, was het vuurwerk, 't was ook de
eenigste avond dat wij eenen grooten
toeloop van menschen zagen. Op de
andere feesten waren er veel minder
aanschouwers als gewoonlijk.
Triestige Tuindag zeggen de nee-
ringdoeners. En grootelijks hebben zij
gelijk.
Als gewoonlijk, hadden wij de ge-
heele Tuindag dóór concerten op de
Groote M.arkt. Doch ditmaal geschied
den zij niet zonder dat de twisten be
staande tusschen het stadsmuziek en
de Blauwe Koussen zich lucht gaven.
Zooals wij het reeds zoo dikwijls
'"o3To"
iliua
